جلیل محبی

از یاقوت

این نوشتار توسط گروه پژوهشگران یاقوت راستی آزمایی و تایید شده است.

جلیل محبی
ملیتایرانی
تاریخ تولد۱۳۵۸ ‏(۴۵–۴۶ سال)
محل تولدزنجان
پیشهسیاستمدار
تحصیلاتحوزوی • دکترای جزا و جرم‌شناسی
دانشگاهدانشگاه امام صادق


جلیل محبی (زاده ۱۳۵۸ در زنجان) مدرس دانشگاه، فعال رسانه‌ای و دبیر پیشین ستاد امر به معروف و نهی از منکر است.

او فارغ‌التحصیل دکترای رشته حقوق و جزا و جرم‌شناسی از دانشگاه امام صادق و دانش‌آموخته سطوح علوم حوزوی است. وی عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و معاون مطالعات حکمرانی این مرکز است. وی از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ دبیری ستاد امر به معروف و نهی از منکر را برعهده داشت.

محبی پس از انتخابات ۱۴۰۰ مدتی به عنوان معاون برنامه‌ریزی و نظارت حقوقی نهاد ریاست جمهوری و سرپرست مرکز مطالعات حقوق شهروندی فعالیت کرد و سپس به مرکز پژوهش‌های مجلس بازگشت. او اکنون عضو هیئت علمی و معاون مطالعات حکمرانی این مرکز است.

از جمله آثار علمی او، کتابی دو جلدی در بیش از ۱۲۰۰ صفحه درباره قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ است که در آن به نقد و تحلیل ساختار قوانین کیفری ایران پرداخته و بر ضرورت بازنگری در آنها بر پایه مبانی اسلامی و تجارب جهانی تأکید کرده است. شعار معروف او در دوران مسئولیتش در ستاد امر به معروف جمله‌ای از آیت‌الله جوادی آملی بود:«ظاهر مردم، باطن مسئولان جمهوری اسلامی است.»

حجاب مهم‌تر است یا اختلاس؟ (دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور در برنامه فرمول یک)


مسئله گشت ارشاد (مناظره سعید شریعتی و جلیل محبی در برنامه زنده شیوه، شبکه چهار سیما)


زندگی

جلیل محبی در سال ۱۳۵۸ در زنجان به دنیا آمد و در کودکی پدرش را از دست داد. او برای تحصیل به حوزه علمیه رفت و در ۲۱ سالگی پس از معمم شدن در شهریور ۱۳۷۹ برای دوره لیسانس در دانشگاه امام صادق پذیرفته شد و در سال ۱۳۹۵ از این دانشگاه در رشته دکتری جرم‌شناسی فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۳۸۸ به عضویت شورای مرکز جمعیت ایثارگران درآمد.

دبیری ستاد امر به معروف و نهی از منکر

در نخستین روز اسفند ۱۳۹۷، پس از آنکه آیت‌الله کاظم صدیقی ریاست ستاد امر به معروف و نهی از منکر را برعهده گرفت، جلیل محبی را به‌عنوان دبیر این ستاد منصوب کرد. محبی در نامه‌ای سرگشاده خطاب به صدیقی تأکید کرد که از دیدگاه رهبر انقلاب، «امر به معروف مسئولان» بر مسأله «حجاب» اولویت دارد. او بر این باور بود که جریان اصولگرایی از اندیشه‌های اصیل شهید بهشتی فاصله گرفته و همین فاصله موجب کاهش ارتباط آنان با بدنه اجتماعی شده است. شعار اصلی محبی در دوران مسئولیتش جمله‌ای از آیت‌الله عبدالله جوادی آملی بود: «ظاهر مردم، باطن مسئولان جمهوری اسلامی است.»

او معتقد بود که اصلاح جامعه از مسیر اصلاح مسئولان می‌گذرد و بارها در سخنرانی‌هایش عبارت معروف «الناس علی دین ملوکهم» را با تأکید بر تعبیر رهبر انقلاب، «الناس علی دین ماها»، تکرار می‌کرد.

فعالیت در فضای مجازی

محبی یکی از فعال‌ترین مسئولان جمهوری اسلامی در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه توییتر و اینستاگرام است. او دیدگاه‌ها و تحلیل‌های خود را در این فضاها و همچنین از طریق کانال تلگرامی‌اش منتشر می‌کند و حضورش در برنامه‌های تلویزیونی نیز گاه بحث‌برانگیز بوده است.

در یکی از مواضع جنجالی‌اش درباره استفاده از فیلترشکن، با استناد به قانون جرائم رایانه‌ای اظهار داشت که «به‌کارگیری فیلترشکن جرم نیست، اما خرید و فروش آن تخلف قانونی محسوب می‌شود.» او توضیح داده بود که از نسخه‌های رایگان فیلترشکن استفاده می‌کند و تأکید کرد: «در ایران، قانون حاکم است نه سلیقه شرعی؛ تا زمانی که قانون منع صریحی وجود نداشته باشد، نمی‌توان استفاده از فیلترشکن را جرم دانست.»

مناظره‌های رسانه‌ای

محبی در مناظره‌های متعددی با چهره‌های شناخته‌شده سیاسی از جمله صادق زیبا‌کلام، علی علیزاده، غلامحسین الهام، محسن برهانی، ابراهیم فیاض و سعید شریعتی شرکت کرده است. اما مناظره او با مصطفی تاجزاده در بهمن ۱۳۹۸ درباره عملکرد شورای نگهبان بیش از سایر موارد بازتاب داشت و واکنش‌های گسترده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.

فعالیت‌های پژوهشی و حقوقی در مجلس

در ۲۳ بهمن ۱۳۸۷، محبی به عضویت هیئت علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درآمد و هم‌زمان به‌عنوان مدیرکل این مرکز منصوب شد. او همچنان از اعضای هیئت علمی این مرکز است و علاوه بر آن، سابقه وکالت در دادگستری و نیز دادگاه ویژه روحانیت را دارد.

محبی خود را از نویسندگان بخش‌هایی از قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ می‌داند و درباره آن کتابی دو جلدی در بیش از ۱۲۰۰ صفحه تألیف کرده است. در آثار پژوهشی‌اش بر این نکته تأکید دارد که قوانین کیفری ایران از نبود انسجام و ضابطه رنج می‌برند و باید با تکیه بر مبانی اسلامی و بهره‌گیری از تجربه‌های حقوقی جهانی بازنگری شوند.