حیدر توکل

از یاقوت
حیدر توکل
قدیمی‌ترین مداح بازار تهران
ملیتایرانی
تاریخ تولد۱۳۴۳ ‏(۶۰–۶۱ سال)
محل تولدتهران
محل زندگیتهران
پیشهمداح
شاعر و مدیحه‌سرا


حیدر توکل (زادهٔ بهمن ۱۳۴۳ در تهران) شاعر، نوحه‌سرا و مداح اهل‌بیت (ع) است. از وی به‌عنوان قدیمی‌ترین مداح بازار تهران یاد می‌شود. از سال‌های دهه هشتاد تا کنون بسیاری دیگر از ذاکران اهل‌بیت (علیهم السلام) در سراسر کشور به او مراجعه کرده و آثارش را در مجالس سوگ و شادی می‌خوانند.

دلم اسیر و مبتلاته شاعر و نغمه پرداز: حاج حیدر توکلی مداح:حاج سید مجید بنی فاطمه


آغاز فعالیت حرفه‌ای

تو شاه و من گدای تو، همه هستم فدای تو-زمینه-روضه هفتگی ۹۶


Song Image
گل‌فروشم گل‌فروش غنچه‌ام پرپر شده

شاعر و نغمه پرداز: حاج حیدر توکلی مداح:حاج محمدرضا طاهری

0:00 0:00


حیدر توکل در هجده سالگی، با گروهی از جوانان باغ فردوس، هیئتی با نام «حسین‌جان» تأسیس کرد و از همان دوران سرودن شعر را آغاز کرد. مطلع اولین شعرش این است: «قربان تو و لطف و صفای تو حسین جان».»

آشنایی با محمدرضا طاهری

در اواخر دهه شصت، پس از پایان جنگ، وقتی که هیئت‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مکان‌های تجمع رزمندگان بازگشته از جبهه شناخته می‌شد، از طریق مرتضی طاهری با محمدرضا طاهری آشنا شد. در آن زمان، دو جوان با انگیزه و استعداد در کنار هم قرار گرفتند؛ حاج حیدر شعر می‌سرود و حاج محمد آن‌ها را می‌خواند. این همکاری در دههٔ هفتاد، تحولی شگرف در فضای هیئت‌های مذهبی به‌وجود آورد و سبب جذب بسیاری از جوانان به مجالس مذهبی، به‌ویژه حسینیه مرحوم پنبه‌چی شد.

حاج حیدر در کنار سرودن مثنوی‌ها و غزلیات، بر اساس ملودی‌های محمدرضا طاهری نوحه‌ها و مولودی‌هایی می‌سرود که پیش از آن، مشابهی در مجالس مذهبی نشنیده شده بود. آثاری که همچنان در میان هیئتی‌ها باقی مانده‌اند، نظیر «ستاره بریزید آمد ماه عالمین، ساقی بده جامی آمد مادر حسین».

علاوه بر این، حاج حیدر خود نیز به ساخت ملودی‌های خاص پرداخته و در هیئت‌ها و دسته‌های بازار تهران، بر روی چارپایه به مداحی می‌پرداخت. از دهه هشتاد تا به امروز، بسیاری از ذاکران اهل‌بیت در سراسر کشور به آثار او مراجعه کرده و نوحه‌ها و سروده‌هایش را در مجالس سوگ و شادی می‌خوانند.[۱]

Song Image
ماه می‌گوید حسین

شاعر و نغمه پرداز: حاج حیدر توکلی مداح:حاج سید مجید بنی فاطمه

0:00 0:00


Song Image
بین الحرمین و حرم آقم حسین و حرم آقام اباالفضل

شاعر و نغمه پرداز: حاج حیدر توکلی مداح:حاج محمود کریمی

0:00 0:00


«حدیث باب عشق کربلا و دمشق» شاعر و نغمه پرداز: حاج حیدر توکلی مداح:حاج عبدالرضاهلالی


نمونه شعر دربارهٔ غدیر

هم میان خصم گردنکش مصافش دیدنی است
هم فراروی یتیمی انعطافش دیدنی است
همنشین با خاکیان همسایه افلاکیان
با تمام آفرینش ائتلافش دیدن‍ی است
دیدنی هم‌رزم او، هم عزم او، هم بزم او
هیبت جنگ و خضوع اعتکافش دیدنی است
کعبه خود زیباست اما در طوافش بیشتر
احترام اهل سنت بر شکافش دیدنی است
اوست در اوج جنان و خصم او قعر جحیم
با رقیبان زبونش اختلافش دیدنی است
سال‌ها خانه‌نشین اما شکوهش کم نشد
ذوالفقار عشق حتی در غلافش دیدنی است
کعبه عشق است و زهرا گرد او گردیده است
حاجی مجروح در حال طوافش دیدنی است


علم اگر از دست علمدار زمین‌نمی‌خورد شاعر و نغمه پرداز: حاج حیدر توکلی مداح :حاج مهدی اکبری


گفتاورد

حیدر توکل در مورد طرح «سیره ستایشگران راستین اهل بیت» اینطور توضیح می‌دهد: این طرح شاید در سال‌های اخیر به اجرا در نیامده، اما این همیشه سیره مداحان و علما بوده که به ایتام و بی‌بضاعت‌ها کمک کنند. کلمه «راستین» هم اگر در عنوان این طرح جای گرفته، به این دلیل است که خیلی‌ها الان در لباس روحانیت و مادحین هستند که هیچ سنخیتی با این دو صنف محترم ندارند و چه بسا ضربه‌هایی هم زدند. خواستیم با این طرح هجمه‌هایی را که به این دو قشر وارد می‌شود، کم کنیم و بگوییم که هنوز در میان این‌ها هستند افرادی که از موالی‌هایشان پیروی می‌کنند و دستگیری می‌کنند از فقرا و ضعفا. این طرح را راه انداختیم و در همان هفته اول، ۳۰۰ نفر از فعالان عرصه مداحی و روحانیت از آن استقبال کردند. کلیت این طرح به این شکل است که هر مداح و سخنرانی که علاقه‌مند است، تعهد می‌دهد در ۱۳ شب ابتدایی ماه محرم، یک ساعت بیشتر از آنچه که خودش در نظر دارد در یکی از هیئت‌ها مداحی یا سخنرانی کند. به این شکل که هیئت‌ها اعلام نیاز می‌کنند برای مداح و سخنران، ما مداح و سخنران را می‌فرستیم برای آنها. ما در فراخوان خود اعلام کردیم که «تأمین اقلامی از جهیزیه برای قشر بی‌بضاعت از هیئت شما، تأمین مداح و سخنران شما از ما». در واقع مداح و سخنران ما صله نمی‌گیرد. آن هیئت صله مورد نظر را برای تهیه جهیزیه و اقلام مورد نیاز صرف می‌کند.[۲]


پانویس

  1. «وب‌سایت عقیق». حیدر توکل. دریافت‌شده در ۱۳ مهر ۱۴۰۳.
  2. «پایگاه خبری تحلیلی آرمان هیئت». مصاحبه با حیدر توکل. ۱۴ شهریور ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۳ مهر ۱۴۰۳.