سلمان هراتی

سلمان هراتی

نام اصلی	سلمان قنبر هراتی
زمینه فعالیت	شعر آیینی
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۱۳۳۸ش
محل تولد	تنکابن
محل زندگی	مشهد
کتاب‌ها	«از آسمان سبز»، «دری به خانهٔ خورشید» و «مجموعه کامل شعرهای سلمان هراتی»
تخلص	آذرپاد

سلمان قنبر هراتی (زاده ۱ فروردین ۱۳۳۸ تنکابن – درگذشت ۹ آبان ۱۳۶۵ رودسر) معروف به سلمان هراتی شاعر معاصر ایرانی و از چهره‌های مهم شعر و ادبیات معاصر کشور است.

او که سرودن شعر را از ۱۴ سالگی و تحت تأثیر و الهام گرفته از نغمه‌ها و ترانه‌های محلی محل زندگی خود آغاز کرده بود، در سنین جوانی مورد توجه قرار گرفت و مجموعه‌های شعری اش جزو آثار مهم دوران خود به‌شمار می‌رفت. «از آسمان سبز» و «دری به خانه خورشید» از جمله آثار منظوم هراتی به حساب می‌آیند. اشعار مختلفی از هراتی در حافظه اهالی شعر و ادب به ثبت رسیده و زبان ساده و بی تکلف و در عین حال نگاه انسانی و اجتماعی، او را از حافظه ادبیات معاصر ایران به ثبت رسانده است. از سلمان هراتی به عنوان یکی از شاعران متعهد انقلاب اسلامی یاد می‌شود.

سلمان هراتی در ۹ آبان ماه ۱۳۶۵ و در حالی که ۲۷ سال داشت، بر اثر سانحه رانندگی در حوالی شهر تنکابن درگذشت.

در دهه نود خورشیدی جایزه ادبی «سلام سلمان» با هدف گرامیداشت یاد و نام سلمان هراتی و با هدف تشویق شاعران جوان متعهد انقلاب اسلامی در استان مازندران برگزار شد.

معرفی

سلمان هراتی، متخلص به «آذرپاد» در ۱ فروردین ۱۳۳۸ در روستای مزردشت از توابع شهرستان تنکابن در استان مازندران متولد شد. دوران ابتدایی را در زادگاهش گذراند و سپس برای ادامه تحصیل به شهرهای مجاور رفت. در رشته هنر تحصیل کرد و پس از فارغ‌التحصیلی، به تدریس در مدارس روستایی مشغول شد.

او در سال‌های کودکی و نوجوانی و برای امرار معاش با چوپانان محلی (که به گالش‌ها معروف بودند) به دامان طبیعت می‌رفت و در همان دوران با ترانه‌های محلی آشنایی بیشتری پیدا کرد.

هراتی در ۱۴ سالگی برای نخستین بار شعر سرود و پس از آن نیز با سرایش اشعار دیگر خود علاوه بر چاپ مجموعه‌های شعر، به یکی از شاعران پر آوازه و مورد توجه کشور تبدیل شد.

از آثار شاخص سلمان هراتی می‌توان به مجموعه‌های «از آسمان سبز»، «دری به خانهٔ خورشید» و «از این ستاره تا آن ستاره» اشاره کرد. این آثار شامل اشعار عاشقانه، اجتماعی و مذهبی او هستند که با زبان ساده و صمیمی، عواطف انسانی و دغدغه‌های اجتماعی را به تصویر می‌کشند. هراتی در اشعار خود از طبیعت، عشق و مفاهیم انسانی بهره می‌برد و با زبان ساده و صمیمی، عواطف انسانی و دغدغه‌های اجتماعی را به تصویر می‌کشید.

هراتی در ۹ آبان ۱۳۶۵ و در حالی که ۲۷ سال داشت بر اثر سانحه رانندگی هنگام عزیمت به مدرسه محل خدمت خود در شهر لنگرود از دنیا رفت. آرامگاه او هم‌اکنون در حوالی شهر تنکابن قرار دارد و بر سنگ مزارش یکی از اشعارش نقش بسته است: «آه از پاییز سرد، ای کاش من/ از تو باغی در بهاران داشتم»

در سال ۱۳۹۲ و به منظور پاسداشت نام سلمان هراتی، جایزه ادبی «سلمان سلام» با تمرکز بر اشعار شاعران جوان با مضمون انقلاب اسلامی و مقاومت در استان مازندران برگزار شد.

نمونه اشعار

پیش از تو آب معنی دریا شدن نداشت

شب مانده بود و جرأت فردا شدن نداشت

بسیار بود رود در آن برزخ کبود

اما دریغ زهرهٔ دریا شدن نداشت

در آن کویر سوخته، آن خاک بی بهار

حتی علف اجازهٔ زیبا شدن نداشت

گم بود در عمیق زمین شانهٔ بهار

بی تو ولی زمینهٔ پیدا شدن نداشت

دل‌ها اگر چه صاف، ولی از هراس سنگ

آیینه بود و میل تماشا شدن نداشت

چون عقده‌ای به بغض فرو بود حرف عشق

این عقده تا همیشه سر وا شدن نداشت

جهان، قرآن مصور است

و آیه‌ها در آن

به جای آن که بنشینند، ایستاده‌اند

درخت یک مفهوم است

دریا یک مفهوم است

جنگل و خاک و ابر

خورشید و ماه و گیاه

با چشم‌های عاشق بیا

تا جهان را تلاوت کنیم

دلم گرفته از این روزها دلم تنگ است

میان ما و رسیدن هزار فرسنگ است

مرا گشایش چندین دریچه کافی نیست

هزار عرصه برای پریدنم تنگ است

اسیر خاکم و پرواز سرنوشتم بود

فرو پریدن و در خاک بودنم ننگ است

چگونه سر کند اینجا ترانه خود را

دلی که با تپش عشق او هماهنگ است؟

هزار چشمه فریاد در دلم جوشید

چگونه راه بجوید که رو به رو سنگ است

مرا به زاویه باغ عشق مهمان کن

در این هزاره فقط عشق، پاک و بی‌رنگ است