شهر کتاب
| نشر و توزیع کتاب و فعالیت‌های فرهنگی | |
 | |
| وضعیت | فعال |
|---|---|
| پیشینیان | فخرالدین انوار(مدیر عامل) |
| کشور | ایران |
| دفتر مرکزی | تهران |
| ناشرین | نشر کتاب هرمس |
| سال تاسیس | ۱۳۷۳ش |
| وبگاه | مؤسسه شهرکتاب |
| آدرس اینستاگرام | شهر کتاب |
شهر کتاب مجموعه فروشگاه زنجیره‌ای تولید و توزیع کتاب و محصولات فرهنگی است که بیش از ۹۰ شعبه در سراسر کشور داراست. موسسه شهر کتاب در سال ۱۳۷۳ با حمایت شهرداری تهران تأسیس شد امّا در ادامه و پس از حدود ۲۰ سال به‌صورت خصوصی در آمد و با ساز و کار واگذاری امتیاز تأسیس شعبه اداره میشود. انتشارات هرمس وابسته به این موسسه است.
درباره شهر کتاب
شهر کتاب مؤسسه‌ای عام‌المنفعه و غیرانتفاعی است که در حوزه نشر و توزیع کتاب و فعالیت‌های فرهنگی مرتبط فعالیت میکند. مدیر عامل شهرکتاب از بدو تأسیس (سال ۱۳۷۳) تا سال ۱۳۸۲ فخرالدین انوار بود، در این دوره با حمایت‌های نسبی شهرداری تهران ۳۶ شعبه شهرکتاب راه‌اندازی شد و سه شعبه نیز در مرحله راه‌اندازی بودند و پس از آن در نزدیک به بیست سال اخیر، مهدی فیروزان مدیرعامل مؤسسه شهرکتاب بوده است. دراین دوره حمایت‌های شهرداری‌از شهرکتاب به طور کامل قطع شده است و مؤسسه شهرکتاب با راه‌اندازی سازوکار فرنچایزینگ(واگذاری امتیاز تأسیس شعبه) پروژه توسعه شعب درتهران و شهرستان‌ها را پیگیری کرده است.
فعالیت‌ها
- واردات كتابهای خارجی بزرگسال از ناشران تراز اول دنيا به زبان‌های مختلف جهت عرضه در فروشگاه‌های شهركتاب و سایر فروشگاه‌های فرهنگی معتبر و نمايشگاه‌ها. اين مهم با اخذ نمایندگی از ناشران معتبر جهان تحقق يافته و پوشش مناسب را به نیازهای فرهيختگان، دانشگاهيان، مراکز تحقیقاتی و آموزشی و كتابخانه‌های تخصصی وغیرتخصصی و در بعد ديگر نیازهای عمومی را پاسخ داده است.
- واردات كتاب و محصولات کمک آموزشی برای كودكان و نوجوانان از ديگر فعاليت‌های شركت شهر كتاب است. شهر كتاب با برگزاری اولين نمايشگاه تخصصی كتابهای كودكان و نوجوانان در زمستان ۱۳۷۴ به عنوان يكی از مؤسسان و پرچم‌داران حمايت از اين حركت مهم فرهنگی در اين عرصه حضور داشته است و شركت شهر كتاب با اخذ نمایندگی انحصاری از ناشران و توزيع كنندگان به خصوص در زمينه محصولات درجه يک آموزشی و عرضه کالاهای متعدد و فراوان موفقيت فراوانی را كسب كرده است و به عنوان مرجعی برای والدين و مدارس و مهدكودک‌ها شناخته میشود.
- بانک اطلاعاتی جامع شرکت شهركتاب با پذيرش سفارش كتاب و نشريات خارجی و e-book از مراکز علمی و فرهنگی، تأمين كننده نياز مشتريان در خصوص محصولات فرهنگی است.
- برگزاری نمايشگاه‌های مختلف با موضوعات متنوع به تناسب فصل و محل برگزاری نمایشگاه از جمله کارهای گسترده ايست كه شركت شهر كتاب در راستای اعتلای اهداف خود در ايران انجام می دهد.[۱]
تاریخچه
از اوایل سال ۱۳۷۴ مطالعات و بررسی‌های لازم برای تدوین اهداف و ساختار تشکیلاتی شروع و از نیمه دوم این سال عملیات اجرایی برای ایجاد ستاد مرکزی آغاز شد. مؤسسه شهرکتاب فعالیت خود را عملاً در اسفند ماه همان سال با افتتاح نمایشگاه و فروشگاه تخصصی با حضور جناب آقای دکتر حبیبی معاون اول رئیس جمهور وقت و استادان و شخصیت‌های فرهنگی آغاز کرد و در بیست و چهارم اردیبهشت ماه سال هفتاد و پنج به ثبت رسید.
در نخستین نمایشگاه، شهرکتاب با عرضه ۶۰۰۰ عنوان کتاب داخلی و خارجی با استقبال بسیار گروه‌های مختلف مردم روبه‌رو شد که خود خبر از نیاز شدید می‌داد و درک نیاز مذکور و شیوه پاسخگویی شهرکتاب به آن بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های خبری داشت.
مؤسسه شهرکتاب در آغاز، فعالیت خویش را بر چند محور عمده متمرکز کرد: «فعالیت‌های قرآنی در مناطق مختلف کشور، ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای عرضه کتاب و دیگر محصولات فرهنگی و آموزشی»، «برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی کتاب»، برگزاری «کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها و گردهمایی‌های فرهنگی و علمی» و «ترجمه و انتشار کتب ارزنده در زمینه فلسفه، ادبیات و علوم انسانی». شهرکتاب مؤسسه عام المنفعه و غیر انتفاعی است که زیر نظر هیات امناء اداره میشود. هیات امنا با انتخاب هیات مدیره و مدیر عامل اهداف مندرج در اساسنامه را تحقق می‌بخشد. گفتنی است که هیچ یک از اعضای هیات امنا و هیات مدیره از مؤسسه حقوق دریافت نمی‌کنند و درآمد شهرکتاب صرف توسعه فعالیت‌های گوناگون مجموعه میشود. امروزه مؤسسه شهرکتاب به عنوان مؤسسه مادر از طریق تأسیس شرکت‌های مستقل و ایجاد تشکیلات وابسته، اهداف خود را پیگیری میکند.
اهداف کلی
از جمله اهداف کلی در شکل‌گیری مؤسسه شهرکتاب موارد زیر را می‌‌توان برشمرد:
- تولید و توزیع اطلاعات
- بهره‌گیری از جریان مؤثر و قوی اطلاعات در سطح جهانی
- تولید و تقویت اطلاعات در جهت افزودن بر دانش جهانی و ایجاد تفاهم و همدلی بین فرهنگ‌های گوناگون
- بالنده کردن فرهنگ ملی – اسلامی از طریق گزینش بهتر از اطلاعات تولید شده در سطح جهانی و گسترش زیرساخت ها
- توزیع اطلاعات از طریق دانش ترجمه، پردازش داده‌ها، اطلاعات و استفاده از آن در فرآیندهای توسعه ملی حوزه‌های کلان و خرد
- تکریم، تقویت و نشر فرهنگ ملی و اعتلای فرهنگی کشور از طریق بزرگداشت صاحبان فرهنگ و فرهنگ سازان
- توسعه شبکه فروشگاه‌های زنجیره ای در سراسر کشور برای عرضه کتاب و دیگر محصولات فرهنگی و آموزشی
- ایجاد محیط‌های پژوهشی و انتقادی با هدف تولید فکر
- کمک به توسعه امر کتاب و کتابخوانی
- کمک به توسعه تحقیقات فرهنگی، علمی و دینی توسط محققان، مؤلفان، مترجمان و ناشران
- کمک به رشد و توسعه کیفی و کمی امر نشر
- تأمین نیاز محققان، مترجمان و افراد علاقه مند در زمینه کتاب، اطلاعات و سایر منابع تحقیقاتی برای گسترش علمی و فرهنگی ۱۳. برگزاری گردهمایی‌های علمی و فرهنگی
- برگزاری کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها و گردهمایی‌های فرهنگی و علمی، ترجمه و انتشار کتب ارزنده در زمینه فلسفه، ادبیات و علوم انسانی و برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی کتاب[۲]
معاونت ها
معاونت مالی، اداری و حقوقی
تنظیم، بررسی و عقد تمامی قراردادها و تفاهم‌نامه‌ها، استخدام پرسنل و کارکنان مؤسسه، مدیریت، کنترل و مستندسازی همه فعالیت‌های مالی مؤسسه بر اساس آخرین استانداردهای حسابداری و مالی، برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت، نظارت و کنترل بر امور اداری و مالی مؤسسه، اجرای کلیه قوانین و مقررات مربوط به امور اداری و استخدامی، مالی و معاملاتی و تدوین و اجرای نظام جذب، تأمین و نگهداشت بهینه نیروی انسانی نوین مؤسسه و نظارت بر حسن اجرای آن در چارچوب مقررات از جمله وظایف معاونت مالی، اداری و حقوقی مؤسسه شهرکتاب و فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهرکتاب است. آقای محمدرضا امام پور، معاونت مالی، اداری و حقوقی را بر عهده دارند.
معاونت فرهنگی و بین‌الملل
بی‌شک مکانی چون شهر کتاب که یکی از بزرگترین متولیان توزیع و نشر کتاب و آثار فرهنگی و هنری در کشور به شمار می‌آید، این توان را دارد تا نقش به سزایی در ترویج مباحث فرهنگی در کشور ایفا کند. از همین رو از دی ماه ۱۳۸۴، مجموعه نشست‌ها، درس گفتارها و کارگاه‌هایی در حوزه ادبیات، فلسفه، دین، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، موسیقی، نقد ادبی، تکریم مقام علمی و فرهنگی اصحاب اندیشه و ادب و هنر، بررسی مشترکات فرهنگی با دیگر کشورها و آشنایی با برگزیدگان جایزه نوبل، در مرکز فرهنگی شهرکتاب برگزار میشود.
این نشست‌ها محفلی است برای اهالی و علاقه‌مندان فرهنگ تا از آرا و اندیشه‌های دیگران بهره برند و با امکان گفت‌وگویی که در این جلسات فراهم میشود، گامی مؤثر در پویایی و نشاط فرهنگی بردارند.
مرکز فرهنگی شهر کتاب در نشست‌های دو جانبه‌ای که با دیگر کشورها برگزار میکند، در پی گسترش و معرفی فرهنگ و ادب کلاسیک و معاصر ایران در عرصه بین‌المللی است. از سوی دیگر، این مرکز برای رفع گسستی که میان میراث کهن و کلاسیک ما با دوران معاصر احساس کرده است، از سال ۱۳۸۶ به طور مداوم درس گفتارهایی درباره شاعران، نویسندگان و متفکران کلاسیک فارسی برگزار میکند تا بتواند این فاصله را کم کند یا از میان بردارد. تاکنون آرا، آثار و اندیشه‌های فردوسی، بیهقی، ناصرخسرو، عطار، خاقانی، نظامی، مولوی، سنایی، سعدی، حافظ و خواجوی کرمانی با حضور پژوهشگران و استادان بنام این عرصه مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته است. آقای علی‌اصغر محمدخانی معاونت فرهنگی و بین‌المللی را به عهده دارند.[۳]
معاونت توسعه
مأموریت معاونت توسعه، تدوین راهبرد و برنامه‌های توسعه شبکه فروشگاهی، ایجاد سازوکارها و بستر لازم برای تحقق برنامه‌های توسعه‌ای، پشتیبانی و نظارت بر فعالیت‌های توسعه‌ای برای اطمینان از انطباق روند توسعه با برنامه‌های تدوین شده است.
مقوله توسعه شهرکتاب شامل اقداماتی است که منجر به توسعه فروش در بازارهای فعلی، توسعه حضور در بازارهای جدید و توسعه سبد محصولات و ارائه خدمات جدید شود. رویکرد شهرکتاب در خصوص شیوه تحقق توسعه، بهبود مستمر و ارتقای جذابیت مدل (های) کسب و کاری است که شهرکتاب را قادر کند با جذب و بهره‌گیری از منابع و امکانات سرمایه‌گذاران واجد صلاحیت و توسعه مشارکت‌ها، ضمن ارتقای مستمر جایگاه خود، همگام با تحولات پیرامونی، پیشگامی خود در عرصه اقتصاد فرهنگ را حفظ کند. آقای علی جعفرآبادی، معاونت توسعه را بر عهده دارند.
سازمان‌های وابسته
- مرکز فرهنگی شهر کتاب
- شبکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهرکتاب
- نشر کتاب هرمس
- مرکز تحقیق و توسعه شهرکتاب
- نشر موسیقی هرمس
- نمایشگاه و فروشگاه بین‌المللی محصولات قرآنی
- دفتر پژوهش‌های زبان و ادب فارسی
- واحد برگزاری نمایشگاه‌ها
- جوایز شهر کتاب
نشر کتاب هرمس
شهرکتاب با تأسیس و راه‌اندازی انتشارات هرمس و سپس تبدیل این واحد انتشاراتی در سال ۱۳۸۷ به شرکت مستقلی با نام شرکت نشر کتاب هرمس توانسته است به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر دنیای ترجمه و تألیف و فعالیت‌های کتابخانه‌ها، تأثیر بگذارد. جمع بسیاری از استادان و مؤلفان و مترجمان بزرگ کشور آثار خود را برای انتشار به هرمس سپرده‌اند و نشر کتاب هرمس تا سال ۱۳۸۸، ۴۳۳ کتاب چاپ و منتشر کرده است و ۷جایزه کتاب سال را از آن خود کرده است.[۴]
جوایز شهر کتاب
جایزه لاک‌پشت پرنده
عنوان «لاک پشت پرنده» از حکایت کلیله و دمنه و توسط داوران کودک و نوجوان، متشکل از تعدادی نویسنده، منتقد و کارشناس کتابداری در سال ۱۳۹۱ انتخاب شده است. «لاک پشت پرنده» به بچه ها و خانواده ها کمک میکند تا بهترین انتخاب را در حوزه کتاب های کودک و نوجوان داشته باشند. این فهرست نتیجه کار گروهی عده ای از کارشناسان، منتقدان و نویسندگان کودک و نوجوان است که کتاب های منتشر شده در هر فصل را بررسی می کند و فهرستی را برای مطالعه کودکان و نوجوانان پیشنهاد می دهند. یکی از اهداف مؤسسه شهرکتاب و پژوهشنامه از برگزاری جشن های «لاک پشت پرنده در طول سال، تشویق کودکان و نوجوانان به کتابخوانی و آشنایی بیشتر آنان با نویسندگان این حوزه است.
جایزه دکتر رضا داوری اردکانی
جایزه دکتر رضا داوری اردکانی مرکز فرهنگی شهرکتاب از سال ۱۳۹۴ و به منظور تقدیر از دانشجویان برتر دکتری رشته فلسفه و با مشاوره و همفکری، اشراف و حمایت مادی و معنوی دکتر رضا داوری اردکانی، جایزه دکتر داوری را به بهترین رساله دکتری رشته فلسفه اهدا می کند. دانشجویان دوره دکتری در رشته فلسفه با گرایش های مختلف می توانند رساله های خود را در این داوری، مورد ارزیابی قرار دهند. برگزیدگان این جایزه علاوه بر دریافت جوایز مادی، امکان انتشار پایان نامه خود را در نشر هرمس خواهند داشت.
جایزه دکتر فتح‌الله مجتبایی
جایزه دکتر فتح الله مجتبایی جایزه دکتر فتح الله مجتبایی، جایزه ای است که به برترین پایان نامه دکتری در رشته های زبان و ادبیات فارسی، ادیان و عرفان اهدا می شود. این جایزه با هدف ارزیابی کیفی رساله های دانشجویان مقطع دکتری، شناسایی آسیب ها در این حوزه، کمک به رفع آنها و ایجاد بستری مناسب برای ارتقای سطح کیفی رساله ها تدارک دیده شده است. پایان نامه برگزیده پس از بررسی هیئت داوران، متشکل از برجسته ترین استادان رشته های ادیان و عرفان و زبان و ادبیات فارسی، برای دریافت جایزه معرفی و علاوه بر دریافت لوح تقدیر و جایزه نقدی، امکان نشر آن در انتشارات هرمس فراهم می شود. این جایزه از سال ۱۳۹۰ به برگزیدگان اهدا می شود. دبیرخانه این جایزه، در معاونت فرهنگی و بین المللی مستقر است.
جایزه استاد ابوالحسن نجفی
جایزه استاد ابوالحسن نجفی این جایزه که از سال ۱۳۹۵ توسط معاونت فرهنگی به برترین ترجمه منتشر شده در حوزه ادبیات داستانی اعم از رمان یا داستان کوتاه اهدا می شود، جایزهای است برای بزرگداشت نام ابوالحسن نجفی که همواره دقت و وسواسش در ترجمه و تحقیق، الگویی برای مترجمان و محققان بوده و ترجمه های او از ادبیات فرانسه از شاهکارهای ترجمه فارسی است.
جایزه خاتم
جایزه خاتم شهرکتاب همراه با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، دفتر نشر فرهنگ اسلامی و مجمع ناشران انقلاب اسلامی جشنواره خاتم را برگزار می کنند. این جشنواره برای انتخاب بهترین داستان کوتاه درباره پیامبر خاتم (ص) است. مخاطبان آن ایرانی ها و شهروندان دیگر کشورها هستند. تاکنون استقبال خوبی از این جایزه شده و توجه حرفه ای ها را هم به خود جلب کرده است.[۵]
نشر موسیقی هرمس
پس از چهار سال مطالعه دقیق در مقوله موسیقی، این حقیقت آشکار شد که کشور در قلمرو موسیقی تجربی، تلفیقی، مدرن و کلاسیک کمبودهای بسیاری دارد. شهرکتاب با درک این موضوع و در جهت مشارکت در پیشرفت موسیقی کشور و با انگیزه بیان جدیدی از موسیقی ایرانی، نشر موسیقی هرمس را در سال ۱۳۷۹ بنیان نهاد. نشر موسیقی هرمس هم‌اکنون به‌صورت یک شرکت مستقل سر منشاء خدمات ارزنده‌ای به هنر و فرهنگ ایران و جامعه بین‌الملل است.
تأسیس مجموعه بین‌المللی محصولات قرآنی شهر کتاب
راه‌اندازی بزرگترین نمایشگاه و فروشگاه محصولات قرآنی در مساحت ۶۵۰ متر مربع از دیگر فعالیت‌های شهرکتاب بود. در این مجموعه بالغ بر ۵۰۰ نوع کالا از ۲۲ کشور مختلف اسلامی و نیز تولیدات مسلمانان مقیم کشورهای اروپایی، آسیایی و غیره عرضه شد که طبق ارزیابی مراجعان، اعم از ایرانی و غیر ایرانی، مسلمان و غیر مسلمان و حتی دیپلمات‌های بازدیدکننده، این مجموعه در ایران و دنیای اسلام بی‌نظیر بود.
واحد برگزاری نمایشگاه‌ها
هدف مؤسسه شهرکتاب از برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی کتاب ایجاد و تقویت جریان فرهنگی، ایجاد انگیزه و حرکت در مخاطبان خاص این گونه کتب و ارائه تسهیلات برای محققان، مترجمان و ناشران و دست‌یابی آسان دوستداران کتاب به کتاب‌های مورد علاقه آنان است. با تحقق این امر محیط و مجال مناسبی نیز برای آشنایی دست‌اندرکاران تولید کتاب با یکدیگر از یک سو و تازه‌ترین بازار نشر داخل و خارج از کشور از سوی دیگر فراهم می‌آید. نمایشگاه‌های تخصصی کتاب امکان مقایسه کیفی و کمی در داخل و خارج را برای دست‌اندرکاران کتاب و همچنین معرفی آثار خوب خارجی را برای ترجمه و انتشار در داخل فراهم می‌آورد.
یکی دیگر از اهداف اصلی شهرکتاب در برگزاری این نمایشگاه‌ها، دسترسی متخصصان هر یک از رشته‌های علمی، فرهنگی، هنری و ادبی به خصوص دانشجویان به آخرین انتشارات خارجی در زمینه‌های مختلف و با حداقل قیمت ممکن است. شهرکتاب این نمایشگاه‌ها را در مرحله اول در تهران و در مراحل بعدی و با همکاری مراکز و نهادهای فرهنگی در استان‌های مختلف کشور برگزار کرده است.
مخاطبان نمایشگاه‌های کتاب را پدیدآورندگان (محققان، مولفان، مترجمان و ناشران)، استادان، مدرسان و دانشجویان، دبیران دبیرستان‌ها، کتابداران کتابخانه‌های تخصصی و عمومی، مراکز پزشکی و مراکز پخش و کتاب فروشان و علاقه‌مندان به کتاب تشکیل می‌دهند. برگزاری بیش از ۳۰۰ نمایشگاه کتاب تخصصی و عمومی در شهرهای مختلف ایران و نیز در حاشیه کنفرانس‌های بین‌المللی و سمینارهای علمی به مناسبت‌های مختلف و برگزاری نمایشگاه آثار شهرکتاب در کشورهای مغرب و امارات از دیگر فعالیت‌های شهرکتاب است. گفتنی است که شهرکتاب تجهیز کتابخانه‌های عمومی از جمله کتابخانه‌های مناطق مختلف شهرداری را از وظایف خود می‌داند و هر ساله ۴ نمایشگاه کتاب خارجی در تهران برگزار میکند.[۶]
دفتر پژوهش‌های زبان و ادب فارسی
دفتر پژوهش‌ها با هدف تأمین امکانات و سیاستگذاری تحقیق درباره زبان و ادب فارسی تأسیس شد و در اختیار استاد علی رواقی قرار گرفت؛ تهیه فرهنگ‌ها، فرهنگ‌واره‌ها، واژه‌نامه‌ها از جمله اهداف دفتر است.
از مهم‌ترین آثار دفتر پژوهش‌های زبان فارسی شهرکتاب آغاز تدوین طرح فرهنگ بزرگ تاریخی زبان فارسی است. فرهنگ مذکور حاصل کار و زحمات سال‌های متمادی و شبانه‌روزی استاد علی رواقی و گروهی از کارشناسان و پژوهشگران متعدد است که توانسته‌اند ۲۳ میلیون واژه زبان فارسی را از منابع اولیه تا زمان امروز برگ‌نویسی (گنج‌واژه) کنند.
این ۲۳ میلیون گنج‌واژه ظرفیت آن را دارد که بزرگترین فرهنگ زبان فارسی (جامع و تاریخی) را با ۵/۲ میلیون مدخل و زیر مدخل آماده کند. از امتیازات منحصر به فرد این فرهنگ، گنجاندن واژگان تاجیکی و افغانی در آن است.[۷]
پانویس
- ↑ «شرکت شهر کتاب». دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
- ↑ «درباره موسسه شهر کتاب». دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
- ↑ «درباره موسسه شهر کتاب». دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
- ↑ «آشنایی با موسسه شهر کتاب». ۱۹ بهمن ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
- ↑ «شرکت شهر کتاب». دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
- ↑ «آشنایی با موسسه شهر کتاب». ۱۹ بهمن ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
- ↑ «آشنایی با موسسه شهر کتاب». ۱۹ بهمن ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
