عبدالله اسکندری

از یاقوت
عبدالله اسکندری
زمینه فعالیتسینما
ملیتایرانی
تاریخ تولد۲۶ مهر ۱۳۲۴ ‏(۷۹ سال)
محل تولدتهران
پیشهچهره‌پرداز
سال‌های فعالیت۱۳۵۳ تاکنون
جوایز۵ بار سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی جشنواره فیلم فجر
آدرس اینستاگرامعبدالله اسکندری


عبدالله اسکندری در حال گریم

عبدالله اسکندری (زادهٔ ۲۶ مهر ۱۳۲۴ در تهران) طراح‌گریم و چهره‌پرداز سینما اهل ایران است.[۱]

زندگی

او که به عنوان یکی از پیشگامان هنر چهره‌پردازی نوین در سینمای ایران شناخته می‌شود، فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۵۱ زیر نظر بیژن محتشم در تلویزیون ملی ایران آغاز کرد. اسکندری از جمله هنرمندانی بود که چهره‌پردازی را بر اساس شخصیت‌پردازی و نقش طراحی می‌کرد و این رویکرد، عمق و واقع‌گرایی بیشتری به نقش‌آفرینی بازیگران می‌بخشید. آثار شاخصی همچون سریال «دایی جان ناپلئون» و فیلم «گوزن‌ها» از نمونه‌های بارز این سبک کاری او در سال‌های ابتدایی فعالیتش هستند.

اوج درخشش اسکندری در تلویزیون، با سریال «هزاردستان» (۱۳۶۷) به کارگردانی علی حاتمی رقم خورد که طراحی چهره‌پردازی آن، هنوز هم یکی از کارهای شاخص این رشته در ایران محسوب می‌شود. او در طول سال‌ها فعالیت هنری خود، با کارگردانان برجسته‌ای چون علی حاتمی، داریوش مهرجویی، محسن مخملباف و ابراهیم حاتمی‌کیا همکاری کرده و چهره‌پردازی بیش از ۱۶۰ پروژه سینمایی و تلویزیونی را بر عهده داشته است. در سال ۱۹۹۹، مجله معتبر «Make-up Artist» او را جزو ده طراح چهره‌پردازی مهم جهان برگزید. اسکندری به عنوان یک چهره‌پرداز موفق، ۵ بار برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی جشنواره فیلم فجر شده است. از دیگر آثار ماندگار او می‌توان به چهره‌پردازی در فیلم‌های «مادر»، «روز واقعه» و سریال «مختارنامه» اشاره کرد. او همچنین در سال‌های اخیر در زمینه تهیه‌کنندگی نیز فعال بوده و تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی چون «خوب بد جلف» و «روزی روزگاری آبادان» را در کارنامه خود دارد..

[۲]

فیلم‌شناسی

تهیه‌کننده

فیلم‌ها
سال عنوان کارگردان ژانر
۱۳۹۹ روزی روزگاری آبادان بهروز شعیبی درام
۱۳۹۴ خوب بد جلف پیمان قاسم‌خانی کمدی
۱۳۶۷ زرد قناری یدالله صمدی درام

طراح چهره‌پردازی

فیلم‌ها و سریال‌ها
سال نام اثر سال نام اثر سال نام اثر
۱۳۹۹ سریال سلمان فارسی (در حال ساخت) ۱۳۹۹ روز ششم ۱۳۹۹ روزی روزگاری آبادان
۱۳۹۷ زهرمار ۱۳۹۶ سال دوم دانشکده من ۱۳۹۶ لازانیا
۱۳۹۵ فراری ۱۳۹۵ بدون تاریخ، بدون امضاء ۱۳۹۵ یادم تو را فراموش
۱۳۹۴ خوب بد جلف ۱۳۹۴ فصل نرگس ۱۳۹۴ لانتوری
۱۳۹۲ به تهران خوش آمدید ۱۳۹۲ لامپ صد ۱۳۹۲ نازنین
۱۳۹۲ نقش نگار ۱۳۹۱ پس کوچه‌های شمرون ۱۳۹۱ رژیم طلایی
۱۳۹۱ عمر بن خطاب ۱۳۹۰ خصوصی ۱۳۹۰ یک عاشقانه ساده
۱۳۸۹–۱۳۸۳ سریال مختارنامه (جلوه‌های ویژه گریم) ۱۳۹۰ یکی برای همه ۱۳۸۹ پایان دوم
۱۳۸۹ پریناز ۱۳۸۹ دختر شاه پریون ۱۳۸۹ دردسر بزرگ
۱۳۸۹ زنان ونوسی، مردان مریخی ۱۳۸۸ یه حبه قند ۱۳۸۷ آقای هفت رنگ
۱۳۸۷ چهل سالگی ۱۳۸۷ دل شکسته ۱۳۸۷ شکارچی
۱۳۸۶ دیوار ۱۳۸۶ زن‌ها فرشته‌اند ۱۳۸۶ کلاغ پر
۱۳۸۶ همیشه پای یک زن در میان است ۱۳۸۵ راننده تاکسی ۱۳۸۵ سوغات فرنگ
۱۳۸۵ غیرمنتظره ۱۳۸۵ مهمان ۱۳۸۴ زمستان است
۱۳۸۴ شاعر زباله‌ها ۱۳۸۳ ازدواج صورتی ۱۳۸۳ به رنگ ارغوان
۱۳۸۳ شارلاتان ۱۳۸۳ عروس فراری ۱۳۸۳ غروب شد بیا
۱۳۸۳ نقاب ۱۳۸۳ یک تکه نان ۱۳۸۲ تارا و تب توت فرنگی
۱۳۸۲ شاه خاموش ۱۳۸۲ کما ۱۳۸۱ اینجا چراغی روشن است
۱۳۸۱ رز زرد ۱۳۸۱ عطش ۱۳۸۱ گمگشته
۱۳۷۹ آب و آتش ۱۳۷۹ آواز قو ۱۳۷۹ تکیه بر باد
۱۳۷۹ خاکستری ۱۳۷۹ دختری بنام تندر ۱۳۷۹ شب‌های تهران
۱۳۷۹ مسافر ری ۱۳۷۹ دوستان ۱۳۷۸ رنجر
۱۳۷۸ عشق طاهر ۱۳۷۸ بازیگر ۱۳۷۷ بلوغ
۱۳۷۷ جنگجوی پیروز ۱۳۷۷ داستان‌های جزیره (اپیزود اول، دختردایی گمشده) ۱۳۷۷ دختری با کفشهای کتانی
۱۳۷۷ کمکم کن ۱۳۷۷ کمیته مجازات ۱۳۷۷ هیوا
۱۳۷۷ پنجه در خاک ۱۳۷۶ خلبان ۱۳۷۶ درخت گلابی
۱۳۷۶ دنیای وارونه ۱۳۷۶ زخمی ۱۳۷۶ ساحره
۱۳۷۵ جوانمرد ۱۳۷۵ عشق گمشده ۱۳۷۵ عقرب
۱۳۷۴ اعاده امنیت ۱۳۷۴ پاتک ۱۳۷۴ پاکباخته
۱۳۷۴ چهره ۱۳۷۴ سفر به چزابه ۱۳۷۴ عبور از خط سرخ
۱۳۷۴ مرد آفتابی ۱۳۷۳ آدم‌برفی ۱۳۷۳ تحفه هند
۱۳۷۲ ترانزیت ۱۳۷۲ راز گل شب بو ۱۳۷۲ روز فرشته
۱۳۷۱ طعمه ۱۳۷۱ عیالوار ۱۳۷۱ هنرپیشه
۱۳۷۱ یک مرد یک خرس ۱۳۷۰ آواز تهران ۱۳۷۰ خانه خلوت
۱۳۷۰ دادستان ۱۳۷۰ دلشدگان ۱۳۷۰ راز چشمه سرخ
۱۳۷۰ سیرک بزرگ ۱۳۷۰ مدرسه پیرمردها ۱۳۷۰ ناصرالدین شاه آکتور سینما
۱۳۷۰ نرگس ۱۳۷۰ هور در آتش ۱۳۶۹ راز خنجر
۱۳۶۹ سفر جادویی ۱۳۶۹ عروس ۱۳۶۹ گالان
۱۳۶۹ ملک خاتون ۱۳۶۸ آخرین پرواز ۱۳۶۸ باغ سید
۱۳۶۸ تماس ۱۳۶۸ تمام وسوسه‌های زمین ۱۳۶۸ دزد عروسک‌ها
۱۳۶۸ شنا در زمستان ۱۳۶۸ صنوبرهای سوزان ۱۳۶۸ مادر
۱۳۶۸ نخلستان تشنه ۱۳۶۷ ارثیه ۱۳۶۷ افق
۱۳۶۷ در جستجوی قهرمان ۱۳۶۷ زرد قناری ۱۳۶۷ شب حادثه
۱۳۶۷ طوبی ۱۳۶۷ عروسی خوبان ۱۳۶۷ گودال
۱۳۶۶ بحران ۱۳۶۶ پاییزان ۱۳۶۶ پرنده کوچک خوشبختی
۱۳۶۶ ترن ۱۳۶۶ جعفرخان از فرنگ برگشته ۱۳۶۶ خانه‌ای مثل شهر
۱۳۶۶ ردپایی بر شن ۱۳۶۶ سایه‌های غم ۱۳۶۶ گمشدگان
۱۳۶۶ مکافات ۱۳۶۶ تشکیلات ۱۳۶۵ تیرباران
۱۳۶۵ دستفروش (اپیزود دوم) ۱۳۶۵ قصه زندگی ۱۳۶۵ گذرگاه
۱۳۶۵ گزارش یک قتل ۱۳۶۵ مأموریت ۱۳۶۵ ناخداخورشید
۱۳۶۵ بای سیکل ران ۱۳۶۴ بایکوت ۱۳۶۴ گردباد
۱۳۶۴ شب شکن ۱۳۶۳ فرار ۱۳۶۳ خاک و خون

چهره‌پرداز

چهره‌پرداز فیلم‌ها
سال عنوان سال عنوان سال عنوان
۱۳۹۱ دل بی‌قرار ۱۳۸۹ پریناز ۱۳۸۴ بر باد رفته
۱۳۸۴ شهر آشوب ۱۳۸۲ تب ۱۳۸۱ عروس خوش قدم
۱۳۸۰ زمانه ۱۳۷۹ شب‌های تهران ۱۳۷۸ تهران روزگار نو
۱۳۷۷ داستان‌های جزیره (اپیزود اول، دختردایی گمشده) ۱۳۷۵ توفان شن ۱۳۷۴ ماه و خورشید
۱۳۷۳ آخرین بندر ۱۳۷۳ پری ۱۳۷۳ روز واقعه
۱۳۷۳ روسری آبی ۱۳۷۲ روز فرشته ۱۳۷۰ آواز تهران
۱۳۷۰ بانو ۱۳۶۹ آپارتمان شماره ۱۳ ۱۳۶۸ دزد عروسک‌ها
۱۳۶۸ ریحانه ۱۳۶۸ ساوالان ۱۳۶۸ مدرسه رجایی
۱۳۶۸ هامون ۱۳۶۷ در جستجوی قهرمان ۱۳۶۶ بحران
۱۳۶۶ تحفه‌ها ۱۳۶۶ غریبه ۱۳۶۵ تصویر آخر
۱۳۶۵ دستفروش (اپیزود اول) ۱۳۶۵ دستفروش (اپیزود دوم) ۱۳۶۵ کنار برکه‌ها
۱۳۶۴ آوار ۱۳۶۴ بایکوت ۱۳۶۴ تیغ و ابریشم
۱۳۶۴ جاده‌های سرد ۱۳۶۳ گل‌های داوودی ۱۳۶۲ استعاذه
۱۳۶۲ دو چشم بی سو ۱۳۶۲ شیلات ۱۳۶۱ مرگ یزدگرد
۱۳۵۹ گفت هرسه نفرشان ۱۳۵۷ پرواز در قفس ۱۳۵۷ سایه‌های بلند باد
۱۳۵۶ بوی گندم ۱۳۵۶ خاکستری ۱۳۵۶ در امتداد شب
۱۳۵۵ بت ۱۳۵۵ بت‌شکن ۱۳۵۵ برهنه تا ظهر با سرعت
۱۳۵۵ ملکوت ۱۳۵۴ ذبیح ۱۳۵۴ شب غریبان
۱۳۵۴ کندو ۱۳۵۴ نازنین ۱۳۵۳ اسرار گنج دره جنی

جوایز و افتخارات

جوایز بهترین چهره‌پردازی
سال عنوان جشنواره
۱۳۹۵ لانتوری نوزدهمین دوره جشن خانه سینما
۱۳۹۴ یه حبه قند پانزدهمین دوره جشن خانه سینما
۱۳۹۴ مسافر ری نوزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
۱۳۹۳ بانو دومین دوره جشن خانه سینما
۱۳۹۲ ساحره شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
۱۳۹۲ روز واقعه و آخرین بندر سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
۱۳۹۱ بلندی‌های صفر دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
۱۳۹۰ ناصرالدین شاه آکتور سینما دهمین دوره جشنواره فیلم فجر
۱۳۸۹ مادر هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر

گفتاورد

در سال‌های دور وقتی در مقابل آیینه می‌نشستم و گریم می‌کردم قطعاً تجربه حال را نداشتم به نوعی تمرین می‌کردم و نتیجه تمرینات و تلاش‌هایم باعث شد که کاری را ارائه دهم که مخاطب بپسندد. طراحی به نوعی حاصل تجربه است یا زمانی که تجربه وسیعی دارید می‌توانید نتیجه آن را ببینید. شخصیت ساز نیاز به تجربه دارد و همچنین به گذشته عمیقی که بر گرفته از اطلاعات و دریافت درست است. درحقیقت به عنوان یک طراح باید با خودمان توشه‌ای را به همراه داشته باشیم. _ در حقیقت باید به کمال خاص و ویژه‌ای رسید تا بتوانیم به خَلق درست و اصولی برسیم؟

واقعاً این بخش را خدا می‌داند و در نهایت هم مردم باید نظر دهند.
_به این که پا منبری بودید اشاره کردید این علاقه در کارهای شما همچنان هم وجود دارد؟
الان هم وجود دارد صد در صد با آنها عشق می‌کنم حالا شاید شما یا هر فرد دیگری این حرف‌ها را به حساب دیگری بگذارد اما من با آنها عشق می‌کنم. هرطور می‌خواهید فکر کنید.
_به هر حال گریم افراد در آثار تاریخی می‌تواند ویژگی‌های خاصی داشته باشد. در چهره پردازی و طراحی بازیگران مرد دست شما بازتر است می‌توانید از مو و سایر بخش‌های صورت به راحتی استفاده کنید اما در بازیگران زن محدودیت وجود دارد چگونه این بخش را مدیریت می‌کنید تا جایی که بازیگر زن احساس کمبود در پرداخت کاراکترش نداشته باشد؟
اتفاقاً در آثار تاریخی کار راحت‌تر است به دلیل این که در آن زمان سربندهای زیادی بوده است و انواع و اقسام لباس می‌تواند ما را کمک کند. در تمام کارهای مذهبی از این بخش استفاده کرده‌ایم. بینید ما دو چهره داریم. یک چهره واقعی و دیگری نمایشی است یعنی چهره‌ای که باید بدوی شود. مثلاً فردی که در بیابان و سرد و و کم آب زندگی می‌کند دقیقاً چهره‌اش همین طور است که در آثار تاریخی می‌بینیم؟! این جا است که باید تا اندازه‌ای خود را تابع نمایش کنیم تا مخاطب خسته نشود.
بگذارید به یکباره خاطره‌ای در ذهنم آمد آن را بگویم. این که می‌گویم من عشق می‌کنم واقعیت است. هنگامی که مشغول ساخت سریال «امام علی(ع)» بودیم. مجبور بودم برای حفظ راکورد (حفظ موقعیتی که ضبط شده و قرار است در پلان بعدی یا در روزهای بعد ادامه همان موقعیت تصویر برداری شود) از بازیگران عکس گرفته بودم و آنها را با نام نقش‌شان به روی دیوار چسبانده بودم. در یکی از روزها هیئتی از قم برای بازدید از قم آمده بودند تا از کار بازدید کنند. فردی که در رأس این هیئت بود که از من پرسید «این گریم‌ها کار شما است؟» گفتم: «بله» گفت: «چقدر اسلام را می‌شناسی؟» من هم در جواب گفتم: «من مسلمان هستم پای منبر هم بودم. در همین حد واقعاً».گفت: «می دانی چرا این سؤال را می‌پرسم؟! چون من پنجاه سال است روی تاریخ اسلام کار می‌کنم. نام‌هایی که در تاریخ خوانده‌ام و در اینجا تصاویرشان را می‌بینم دقیقاً همان تصاویری است که در ذهن مجسم کرده بودم مثلاً اگر کسی پیش از این از من می‌پرسید مالک اشتر چه شکلی است در تاریخ اسلام همین چیزی که شما تصویر کردید در ذهنم مجسم می‌شد».[۳]

واقعاً دلی کار کردم شاید اطلاعاتی که داشتم در رتبه بعدی قرار می‌گرفت اما اولیت دلم بود که کار می‌کرد. زمانی که در مقابل آیینه می‌ایستم همه چیز فرق می‌کند. نمی‌خواهم خودم را با شاعر و کارم را با شعر مقایسه کنم برای این که خیلی کوچکتر از این حرف‌ها هستم. اما واقعاً شاعر هم که شعر می‌گوید به حالتی خاص می‌رسد من هم در زمان کار و مقابل آیینه چنین حالی دارم. شاعر زمانی که می‌سراید نمی‌داند در آخر به چه می‌رسد. من هم زمانی که دست به قلم می‌شدم درمقابل آیینه همه چیز خودش کم‌کم شکل می‌گیرد.
_می گویند نقاش وقتی تابلوی زیبایی را خلق می‌کند گاهی آنقدر خودش به وجد می‌آید که دائم بخش‌هایی را به تابلو اضافه می‌کند تا آنکه دست آخر دیگر تابلو آن چیزی نیست که خودش دوست داشته برای شما چنین حالتی پیش آمده است؟

وقتی کامل می‌شود دیگر خودت هم کاملی. برخوردم با اثرم این طور بوده است. زمانی که حس می‌کنم همه چیز کامل و تمام شده است دیگر شعر هم تمام شده است. البته گاهی هم تمام نمی‌شود مثلاً در فیلم سینمایی «مسافر ری» ۴ بار داریوش ارجمند را گریم کردم آخرش هم گریمش را دوست نداشتم. یعنی نشد. آنطور که باید خودم راضی نشدم. زمانی هم که فیلم پخش شد متوجه شدم که آن اثر را که دنبالش بودم نگذاشته است. اما در سریال «امام علی(ع)» در نقش مالک اشتر این تاثیرگذاری وجود داشت در صورتی که هر دو نقش را یک بازیگر ایفا کرده بود. نمی‌دانم چرا گریم آن نقش در نمی‌آمد.[۴]


پانویس

  1. «بیوگرافی عبدالله اسکندری». وبسایت نماوا. دریافت‌شده در ۳۰ فروردین ۱۴۰۳.
  2. «دستان هنرمند عبدالله اسکندری و دمیدن روح جدید در چهره بازیگر». خبرگزاری آنا. ۲۶ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۳۰ فروردین ۱۴۰۳.
  3. «درخواست عبدالله اسکندری از صداوسیما: از داوود میرباقری استفاده کنید». پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :. ۵ آبان ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۳۰ فروردین ۱۴۰۳.
  4. «عبدالله اسکندری: نمیخواستم به «مختارنامه»بپیوندم». مشرق نیوز. ۶ آبان ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۳۰ فروردین ۱۴۰۳.