فرامرز پایور
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۲۱ بهمن ۱۳۱۱ |
| زبان مادری | فارسی |
| محل تولد | تهران |
| تاریخ درگذشت | ۱۸ آذر ۱۳۸۸ |
| اطلاعات هنری | |
| پیشه | موسیقی‌دان آهنگساز نوازنده |
فرامرز پایور (زاده ۲۱ بهمن ۱۳۱۱ در تهران- درگذشت: ۱۸ آذر ۱۳۸۸ در تهران) از پیشگامان موسیقی سنتی ایران و یکی از مهم‌ترین چهره‌های تأثیرگذار در توسعه موسیقی در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی به‌شمار می‌رود.
او به‌عنوان آهنگساز، سنتورنواز و مدرس برجسته، نقش اساسی در حفظ و گسترش موسیقی دستگاهی ایرانی ایفا کرد.
پایور در پنجمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۴، به‌عنوان چهره ماندگار عرصه موسیقی انتخاب شد.
زندگی و تحصیلات
فرامرز پایور در خانواده‌ای هنردوست به دنیا آمد؛ پدرش علی پایور نقاش و استاد زبان فرانسه بود و پدربزرگش مصورالدوله، هنرمند چیره‌دست دوره قاجار، نیز به نواختن سازهایی چون ویولن، سنتور و سه‌تار آشنایی داشت. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در تهران به پایان رساند و پس از سپری کردن خدمت نظام، به استخدام وزارت دارایی درآمد.
وی آموزش موسیقی را از سن ۱۷ سالگی نزد استاد ابوالحسن صبا آغاز کرد و طی شش سال ردیف موسیقی دستگاهی را نزد او فرا گرفت. در دورانی که پایور شاگرد صبا بود، نسل سنتورنوازان سنتی به پایان رسیده بود و صبا با تلاش بسیار، روش سنتورنوازی حبیب سماعی را حفظ و منتقل می‌کرد. پایور یکی از برجسته‌ترین شاگردانی بود که این میراث هنری را از صبا دریافت کرد.
پس از درگذشت ابوالحسن صبا، پایور به فراگیری ردیف‌های میرزا عبدالله و درویش‌خان نزد استادان برجسته‌ای همچون عبدالله دوامی، موسی معروفی و نورعلی‌خان برومند پرداخت.
فعالیت‌های هنری
فرامرز پایور از اوایل دهه ۱۳۳۰ فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرد و از سال ۱۳۳۷ به تدریس سنتور در هنرستان عالی موسیقی ملی پرداخت.
او نخستین نوازنده سنتوری بود که علاوه‌بر بداهه‌نوازی، به ساخت آهنگ روی این ساز پرداخت و در واقع پیشگام آهنگسازی با سنتور به شمار می‌آید.
پایور همچنین به فراگیری هارمونی و آهنگسازی نزد امانوئل ملیک اصلانیان پرداخت و در سال ۱۳۴۱ به انگلستان اعزام شد تا تحصیلات خود را ادامه دهد. وی در دانشگاه کمبریج مدرک زبان و ادبیات انگلیسی گرفت و همزمان با تدریس و پژوهش، فعالیت‌های گسترده‌ای برای معرفی موسیقی ایرانی در محافل دانشگاهی بریتانیا انجام داد. کنفرانس‌ها و اجراهای وی در دانشگاه‌های لندن و کمبریج با استقبال گسترده مواجه شد و موجب کسب جوایزی از این مراکز علمی گردید.
با بازگشت به ایران، پایور در جشن‌های هنر شیراز به همراه گروهی از استادان موسیقی به اجرای آثار کلاسیک ایرانی پرداخت و سهم بزرگی در ترویج موسیقی ملی داشت. وی پس از انتقال به وزارت آموزش و پرورش، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی خود ادامه داد و تا سال ۱۳۵۵ بازنشسته شد.
پس از انقلاب
پس از انقلاب اسلامی، فرامرز پایور همچنان به فعالیت‌های هنری و آموزشی خود ادامه داد و به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی حفظ و انتقال موسیقی دستگاهی ایرانی شناخته شد. او با تربیت نسل جدید نوازندگان و آهنگسازان و انتشار آثار و پژوهش‌های خود، تاثیر عمیقی بر روند موسیقی سنتی و معاصر ایران گذاشت.
آثار
- عود من خداحافظ
- نگاه گرم تو (زندگی)
- بی تو به سر نمی‌شود
- اجرای عبدالوهاب شهیدی و ارکستر سازهای ملی و فرامرز پایور (مجموعه موسیقی تصویری در دستگاه سه گاه)
- گلبانگ شجریان ۱ (بت چین)
- خلوت گزیده
- راز دل
- انتظار دل
- ساز قصه گو
- یوسف گم‌گشته
- آلبوم دل شیدا
- کنسرت اساتید موسیقی ایران
- لیلی و مجنون
پانویس
پیوند به بیرون
