قربانعلی محقق کابلی
قربانعلی محقق کابلی (زادهء ۸ خرداد ۱۳۰۷ - درگذشت ۲۰ خرداد ۱۳۹۸) از مراجع تقلید ساکن قم، اهل افغانستان بود. او پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در کابل، در ۱۳۳۲ به نجف مهاجرت کرد و از اساتید بزرگی مانند امام خمینی و سید محسن حکیم بهره برد. محقق کابلی در ۱۳۵۱ به کابل بازگشت و مدرسه جامعةالاسلام را تأسیس کرد. سپس به پاکستان هجرت کرد.، ایشان پس از آن به ایران مهاجرت کرده و در مشهد و قم اقامت گزید.
محقق در ۱۳۷۱ پس از بازگشت به کابل در فعالیتهای سیاسی و مذهبی، نظیر برپایی نماز جمعه شیعیان و دبیر شورای عالی نظارت حزب وحدت اسلامی افغانستان، نقش مهمی ایفا کرد. محقق کابلی آثار مهمی در فقه و اصول منتشر کرد و در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی جهان اسلام مشارکت داشت. او در ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه سلامالله علیها به خاک سپرده شد.
زندگینامه
قربانعلی محقق کابلی در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۰۷ در دره ترکمن ولایت پروان افغانستان به دنیا آمد. او در زادگاه خود و کابل دروس مقدماتی اسلامی را فراگرفت و در ۱۳۳۲ هجری شمسی به نجف مهاجرت کرد تا در کنار بزرگانی همچون سید محسن حکیم و امام خمینی تحصیل کند. پس از سالها تحصیل، در ۱۳۵۱ به کابل بازگشت و مدرسه جامعةالاسلام را تأسیس کرد.
مهاجرتها و فعالیتهای مذهبی
قربانعلی محقق کابلی در سال ۱۳۵۷، محقق کابلی به پاکستان مهاجرت کرد و در سال ۱۳۵۸ وارد ایران شد. در ایران ابتدا در مشهد و سپس در قم ساکن شد و تا سال ۱۳۷۱ در این شهرها اقامت داشت. پس از آن، به کابل بازگشت و در ۱۳۷۱ بهعنوان دبیر شورای عالی نظارت بر حزب وحدت اسلامی افغانستان مشغول به فعالیت شد و در برپایی نماز جمعه شیعیان نقش مهمی ایفا کرد.
دورههای علمی و اساتید
محقق کابلی در دوران تحصیل خود، از اساتید برجستهای چون سید عبدالاعلی سبزواری، کاظم تبریزی، محمدباقر زنجانی، سید ابوالقاسم خویی و امام خمینی بهره برد و در زمینههای مختلف فقه و اصول به درجه اجتهاد رسید.
آثار علمی
محقق کابلی آثار مهمی در حوزه فقه و اصول، اخلاق و احکام منتشر کرده است. از جمله آثار او میتوان به «رساله عملیه»، «الخمس»، «تحریر العروة»، «وظیفة القضات» و «کتاب مناسک حج» اشاره کرد.
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی
محقق کابلی در تأسیس سازمان دفاع از حریم اسلامی در کویته و اتحادیه علماء افغانستان در قم نقش مهمی داشت. این اتحادیه بعدها با گروه پاسداران جهاد اسلامی افغانستان ادغام شد. در سال ۱۳۶۸، او دبیر شورایعالی نظارت بر حزب وحدت اسلامی افغانستان بود و در تابستان همان سال در بامیان فعالیتهای گستردهای انجام داد.
رحلت
قربانعلی محقق کابلی در شامگاه ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ در قم درگذشت و پیکر او در حرم حضرت معصومه سلام اللهعلیها به خاک سپرده شد.