محمدتقی شوشتری

از یاقوت
علامه شوشتری
علامه شوشتری
نام کاملمحمد تقی شوشتری
لقبعلامه شوشتری
علامه تستری
تاریخ تولد۱۲۸۱
زادگاهنجف
تاریخ وفات۲۹ اردیبهشت ۱۳۷۴
شهر وفاتشوشتر
محل دفنشوشتر
استادانسید حسین نوری • سید محمد علی امام • سید علی اصغر حكیم • محمدتقی شیخ الاسلام • محمد کاظم شوشتری • سید مهدی آل طیب
محل تحصیلنجف
کربلا
تالیفاتقاموس الرجال • قضاء امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب • بهج الصباغه • الاخبار الدخیله • رسالة فی تواریخ النبی و الآل
اجتماعیوقف کتابخانه خود به آستان قدس رضوى



شیخ محمدتقی شوشتری (۱۲۸۱ در نجف - ۲۹ اردیبهشت ۱۳۷۴ در شوشتر) معروف به علامه شوشتری و علامه تُستَری، رجالی، حدیث‌پژوه و شارح نهج‌البلاغه بود.

زندگی‌نامه

محمدتقی شوشتری فرزند شیخ محمدکاظم شوشتری‌ حدود ۱۳۲۰ قمری در نجف متولد شد. آقا بزرگ تهرانی، در کتاب نقباء البشر سال تولد شوشتری را ۱۳۲۱ قمری ذکر می‌کند.[۱] او در سال ۱۳۱۴، برای مخالفت با کشف حجاب، به عتبات مهاجرت کرد و در حوزه‌های علمیه نجف و کربلا ادامه تحصیل داد.[۲]

شوشتری در ۱۳۲۰ پس از سپری شدن دوران حکومت رضا شاه، به شوشتر بازگشت و ضمن تدریس علوم اسلامی به تحقیقات خود ادامه داد.[۳]

منزل شخصی او وقف کتابخانه آستان قدس رضوی است.[۴]

استادان

علامه شوشتری در دوره تحصیلات خود از استادان متعددی بهره برد.

  • سید حسین نوری
  • سید محمد علی امام
  • سید علی‌اصغر حکیم
  • محمدتقی شیخ الاسلام
  • محمدکاظم شوشتری، پدرش
  • سید مهدی آل طیب|سید مهدی آل طیب[۵]

آثار

محقق شوشتری مکتوباتی در موضوعات متعدد به یادگار گذاشته و طی ۹۶ سال عمر آثار متعددی نگاشت.[۶] مشهورترین اثر او کتاب قاموس الرجال است. او این کتاب را در نقد تنقیح المقال نوشته و در آن، اشتباهات و ایرادات کتاب علامه مامقانی را برطرف نموده است.[۷] نسخه الترونیکی ۱۴ کتاب در ۶۰ جلد از آثار محمدتقی شوشتری، به زبان عربی و فارسی، در قالب آثار محقق شیخ محمد تقی شوشتری توسط مرکز کامپیوتری علوم اسلامی نور فراهم گردیده است.[۸]

رحلت

شوشتری در ۲۹ اردیبهشت سال ۱۳۷۴[۹] و دو روز بعد در ۳۱ اردیبهشت در شوشتر و در کنار بقعه سید محمد گلابی به‌خاک سپرده شد.[۱۰]

مطالعه بیشتر

  • ستاره درخشان شوشتر؛ در حالات علامه محقق حاج شیخ محمدتقی شوشتری نوشته علی‌اکبر محدث شوشتری، قم، انتشارات قیام.
  • آفتاب شوشتر، گردآوری و تدوین: محمود ارومیه چی‌ها، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، چاپ اول، اسفند۱۳۷۳ (به مناسبت برگزاری کنگره بزرگداشت علامه محقق آیت الله حاج شیخ محمد تقی شوشتری).
  • محقق شوشتری (قاموس پژوهش)، تالیف محمد صحتی سردرودی، پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول،۱۳۷۷.

آیین بزرگداشت علامه حاج شیخ محمدتقی شیخ شوشتری(ره) در اهواز

این آیین به مناسبت بیست و نهمین سالگرد علامه شیخ محمدتقی شیخ شوشتری شامگاه روز جمعه ۲۸ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۳ در آستانه ولادت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) برگزار شد که اقشار مختلف مردم در این برنامه حضور یافتند.در این آیین حجت‌الاسلام امین بهرامی(شریعت شوشتری) از پژوهشگران شیعه‌شناسی با بیان ابعاد مختلف شخصیت علامه شیخ شوشتری(ره) اظهار کرد: آن عالم گرانمایه از جمله شخصیت‌هایی است که به لحاظ علمی در محضر بزرگانی همچون آیات عظام سیدحسین نوری، سیدمحمدعلی امام، سیدعلی اصغر حکیم، سیدمحمدتقی شیخ‌الاسلام، سیدمحمدمهدی آل طیب و والد معظمشان کسب فیض کردند و در سن ۱۷ سالگی به درجه اجتهاد رسیدند.
وی بیان کرد: پس از اجازه اجتهاد، شیخ شوشتری در اعتراض به کشف حجاب رضاخان جلای وطن کرده در عتبات عالیات به تحقیقات علمی خویش ادامه داد و شیخ آقابزرگ تهرانی برای ایشان اجازه روایت صادر کردند.این پژوهشگر دینی اضافه کرد: این عالم بزرگ پس از سقوط رضاخان ملعون به شوشتر مراجعت کرده و به تدریس و تحقیق پیرامون آثار اسلامی و تالیف آثار گران‌بها پرداختند.وی افزود: کتاب قاموس الرجال باعث شهرت علامه شیخ شوشتری(ره) شد ولی کتاب قضاوت‌های حضرت علی(ع) که مورد عنایت علامه امینی(ره) بود و کتاب بهج‌الصباغه که تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه است و مورد توجه رهبر انقلاب قرار گرفت نیز از جمله آثار فاخر آن فقید سعید است.
بهرامی عنوان کرد: کتاب حواشی مصحف که پس از ارتحال شیخ شوشتری(ره) به چاپ رسید، حاشیه نویسی های علامه در حین تلاوت قرآن بوده است که به‌عنوان یکی از آثار فاخر تفسیری آن عالم ربانی به شمار می‌آید، اگر شیخ شوشتری(ره) تفسیری بر قرآن کریم می‌نوشت قطعا از بسیاری از تفاسیر فعلی کلام‌الله مجید متمایز بود.
وی به بعد دیگر حیات علامه شیخ شوشتری(ره) که مردم داری ایشان بود اشاره کرد و گفت: اگر شخصی عالم شود ولی خود را از اجتماع جدا بداند و در انزوا قرار بگیرد علم او صرفا برای همان عالم نافع است و مردم از آگاهی‌های آن عالم سودی نمی‌برند ولی شیخ شوشتری(ره) از علمایی بود که همواره خود را در معرض اجتماع قرار می‌داد و خطبه‌های عقد بسیاری از ذوجین توسط ایشان قرائت شد.
این پژوهشگر خوزستانی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: همواره درب بیت شیخ شوشتری به روی مراجعین باز بود و در مسجد و محفل و سفر و حضر خود را خدمتگزار مردم می‌دانست. وی به حمایت علامه شیخ شوشتری(ره) از انقلاب اسلامی اشاره کرد و ادامه داد: آن عالم ربانی همواره از انقلاب اسلامی حمایت می‌کرد، با مسئولين استانی و کشوری دیدار داشت و مورد توجه حضرت امام و رهبر معظم انقلاب بود.
بهرامی با بیان اینکه در ایام هشت سال دفاع مقدس رزمندگان با بدرقه علامه شیخ شوشتری(ره) عازم جبهه‌های حق علیه باطل می‌شدند، گفت: ایشان در طول عمر شریفشان کلمه‌ای در تضعیف نظام و امامین انقلاب به کار نبردندآیت‌الله حاج شیخ محمدحسن انصاری از علمای ساکن اهواز و مدیر قدیمی‌ترین حوزه علمیه اهواز نیز در آیین بزرگداشت سالگرد ارتحال علامه شیخ محمدتقی شیخ شوشتری حضور داشت.در آیین معنوی همچنین مدیحه سرایان در رثای رحلت علامه شیخ شوشتری(ره) به نوحه سرایی پرداختند.[۱۱]


پانویس

  1. آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، ج۱، ص۲۶۵.
  2. شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۵-۶؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
  3. شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۵-۶؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
  4. «وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از منزل علامه شیخ شوشتری در خوزستان دیدن کرد». دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۴۰۳.
  5. شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۵؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
  6. شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۵-۶؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
  7. شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸-۱۲.
  8. «مجموعه آثار محقق شیخ محمدتقی». دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۴۰۳.
  9. حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۴۸.
  10. شوشتری، قضاء امیر المومنین، مقدمه مصحح.
  11. «آیین بزرگداشت علامه حاج شیخ محمدتقی شیخ شوشتری(ره) در اهواز برگزار شد». دریافت‌شده در ۲۸ آبان ۱۴۰۳.