محمدقائم خانی، نویسنده مجموعه داستان کوتاه «عاصف و اِلدار» که به تازگی از سوی نشر صاد منتشر شده است درباره انسان معاصر سرگردان گفت: ما واقعا سرگردانیم و چیزی نیست که با یکی دوبار روایت حل، و همه عناصر آن شناخته شود. این سرگردانی هم عرصه ملی ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و هم زندگی شخصی‌مان.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ جدیدترین اثر محمدقائم خانی با عنوان «عاصف و اِلدار» به تازگی از سوی نشر صاد در دو نسخه الکترونیکی و کاغذی منتشر شده است. خانی نویسنده‌ای جوان است که در بیستمین دوره جشنواره قلم زرین که اختتامیه آن هفته گذشته برگزار شد، برای کتاب «صور سکوت» خود در بخش داستان بزرگسال شایسته تقدیر شناخته شد.
در معرفی کتاب «عاصف و الدار»، جدیدترین اثر این نویسنده جوان آمده است:
«نویسنده در این داستان‌ها سعی کرده است فضای آشفته و مبهم این روزهای ایران را به تصویر بکشد. شخصیت‌های داستان‌های او کسانی هستند که آینده مبهمی دارند، میان سنت و مدرنیته در نوسان‌اند و گاهی به سمت سنت و گاهی به سمت مدرنیته گرایش پیدا می‌کنند. نمی‌دانند واقعا از زندگی چه می‌خواهند. تنها نقطه اتصال‌شان به ذات زندگی در دین جمع می‌شود. فقط دین است که می‌تواند به یاری‌شان بشتابد و التیام‌شان بدهد. اگر می‌خواهید آدم‌هایی را که این روزها اطراف خود می‌بینید بهتر بشناسید این مجموعه داستان را بخوانید؛ چون احساس می‌کنید شخصیت‌های این داستان‌ها را هرروز اطراف خود می‌بینید.»
محمدقائم خانی در گفت‌وگو با ایبنا درباره این‌که چرا قالب داستان‌کوتاه را برای کتاب جدید خود انتخاب کرده است گفت: داستان کوتاه عرصه‌ای است برای آزمودن ایده‌های نو. خیلی از ایده‌ها را می‌توان در داستان کوتاه امتحان کرد ولی در رمان به دلیل بزرگ‌بودن عرصه، به این راحتی نمی‌شود. من ایده‌هایی داشتم که در یکی دو داستان نوشتم ولی آن شکلی که می‌خواستم نشد و مدام از زوایای دیگر با داستان‌های کوتاه دیگر به آن نزدیک شدم و دیدم حول آن ایده‌ی مرکزی شش، هفت داستان نوشته‌ام و جمع‌شان کردم.
وی ادامه داد: حس کردم چون در نسبت با یک ایده نوشته شده‌اند، می‌توانند یک کتاب شوند. مجموعه داستانی شد و برای ناشر فرستادم و نشر صاد از آن استقبال کرد. تجربه‌ورزی تقریبا دلیل اصلی بود که این ایده به داستان‌های کوتاه تبدیل شود. در داستان کوتاه مشخص می‌شود که ایده‌ام موفقیت‌آمیز است یا شکست می‌خورد؛ در رمان خیلی طول می‌کشد.
این نویسنده در توضیح این‌که چالش و درگیری بین سنت و مدرنیته تا چه حد می‌تواند بر روحیات انسان‌ها تأثیر بگذارد و چه تاثیراتی دارد بیان کرد: تقریبا معتقدم به این‌که ما ایرانی‌ها اکثرا در حیثیت جمعی‌مان نوعی سرگردانی داریم و در خیلی از کتاب‌ها مخصوصا در این مجموعه داستان حس می‌کنم این نکته منعکس شده است. ما واقعا سرگردانیم و چیزی نیست که با یکی دوبار روایت حل، و همه عناصر آن شناخته شود. این سرگردانی هم عرصه ملی ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و هم زندگی شخصی‌مان، و یکی از دلایلی که بعضی مسائل گاهی برای‌مان خیلی پررنگ می‌شوند به‌خاطر همین سرگردانی‌هاست.
وی افزود: به‌نظرم یکی از دلایل این‌که چیزی مثل مهاجرت این‌قدر مسئله شخصی و ملی شده، سرگردانی است. این‌ها از زوایای مختلف در کتاب جدیدم آمده است و تقریبا در همه داستان‌ها، موضوع سرگردانی مطرح می‌شود. این‌که به‌راحتی نمی‌توانیم انتخاب کنیم؛ چیزی را برگزینیم و چیزی را کنار بگذاریم. خودِ این سرگردانی فشار مضاعفی را در زندگی شخصی، عمل سیاسی-ملی و حتی اقتصاد ایجاد می‌کند؛ یعنی ما واقعا نمی‌دانیم که بر چه بایستیم و یک‌بار برای همیشه حول آن کارهایمان را پی بگیریم. مدام در جاهای مختلف سرک می‌کشیم و این سرگردانی را داریم و خب فشارهای خیلی زیادی به ما وارد کرده است. به‌نظرم بخشی از ناکارآمدی ما در حوزه شخصی و ملی ناشی از همین‌جاست.
خانی در پاسخ به این سوال که «آیا کسی که از دین دور شده است با خواندن این کتاب به فکر فرو می‌رود؟ و آیا چنین قصدی داشتید که داستان‌ها تأمل‌برانگیز باشند؟» توضیح داد: عنصر دین در این کتاب جدی است و در ایده‌ی مرکزی سهم مهمی دارد. نمی‌دانم کسی که از دین دور شده است می‌تواند با این کتاب به فکر فرو برود یا نه. خودم حس می‌کنم کار ادبیات داستانی همین ایجاد پرسش است؛ آدم‌ها را دعوت کند به فکرکردن و تأمل‌کردن. چه کسانی که روی به دین داشته و چه کسانی که پشت کرده باشند دعوت می‌شوند که فکر کنند، حداقل دعوت می‌شوند که این سرگردانی ما را ببینند و به رسمیت بشناسند. خیلی امیدوارم که این اتفاق بیفتد. مهم‌ترین قصدم از ورود به ادبیات داستانی همین است؛ این تأمل نباشد خیلی علاقه‌ای به سرگرمی‌ها و چیزهای دیگر نوشتن ندارم و اگر بخواهد فارغ از این چیز باشد دیگر جذابیت زیادی برایم ندارد.
وی در پایان گفت: وقتی چنین موضع و دعوتی هست حالا عناصر مختلفش از جمله جذابیت می‌تواند عامل تهیج‌کننده‌ای باشد که تبدیل به اثر کامل‌تری شود. اصل ماجرا تأمل و فکر کردن است و اصلا من حس می‌کنم بخش مهمی از مشکلات‌مان به‌خاطر همین تأمل‌نکردن دارند تکرار می‌شوند. بعضی مسائل‌مان از ۳۰ سال پیش، ۷۰ سال و حتی بعضی ۲۰۰ سال هنوز مانده‌اند؛ به‌خاطر این است که این تأمل را نداریم و درجا می‌زنیم و مسائل‌مان پیش نمی‌روند. بله، من چنین قصدی دارم و امیدوارم که این اتفاق بیفتد.
مجموعه داستان کوتاه «عاصف و الدار» در ۱۶۲ صفحه با قیمت ۶۶ هزار تومان در دو نسخه‌ی الکترونیکی و کاغذی از سوی نشر صاد منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.[۱]
محمد قائم خانی
 | |
| زمینه فعالیت | نویسنده . تحلیلگر |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۱۳۶۴ (۳۹–۴۰ سال) |
| کتاب‌ها |
|
| جوایز | شایسته تقدیر در بیستمین دوره جشنواره قلم زرین |
| آدرس اینستاگرام | محمد قائم خانی |
محمد قائم خانی (زادهٔ ۱۳۶۴) نویسنده، منتقد ادبی و از چهره‌های فعال در حوزه فرهنگ و ادبیات معاصر ایران است. او کارشناس گروه داستان انتشارات شهرستان ادب است. محمدقائم خانی علاقه به کتابخوانی را از سال‌های ۱۳۸۸-۱۳۸۹، در اوج شرایط ملتهب کشور، آغاز کرد. این دوران با سوالات گسترده اجتماعی و فرهنگی همراه بود که وی را به مطالعه بیشتر و گفت‌وگو با افراد اهل فکر واداشت. خانی از همان دوران با ورود به جمع‌های کتابخوانی و مباحثه‌ای، به ویژه در مسجد و گروه‌های فرهنگی، مسیر مطالعه عمیق و هدفمند خود را پیدا کرد.
زمینه‌های مطالعاتی
مطالعات او به سه بخش عمده تقسیم می‌شود:
- ادبیات داستانی و شعر: اعم از ادبیات داستانی خارجی و ایرانی و شعر فارسی، که به واسطه شغل و علایقش، بخش اصلی مطالعات او را تشکیل می‌دهد.
- تاریخ، به‌ویژه تاریخ ایران: بخشی از مطالعات او به بررسی تاریخ، به‌خصوص تاریخ ملی ایران، اختصاص دارد.
- کتب فکری و اندیشه‌ای: خانی به کتاب‌هایی که به اندیشه و تفکر عمیق می‌پردازند، علاقه‌مند است.
فعالیت‌های فرهنگی و نویسندگی
محمدقائم خانی از زمان دانشجویی در نشریات دانشگاهی قلم زده و مدتی نیز سردبیر این نشریات بوده است. نوشتن برای او با کتابخوانی ارتباط مستقیم دارد و همزمان با ورود به عرصه مطالعه جدی، مسیر نویسندگی را نیز آغاز کرد.
دیدگاه درباره کتابخوانی
محمد قائم خانی معتقد است که تجربه عمیق خواندن کتاب از هیچ فعالیت دیگری قابل جایگزینی نیست و توصیه می‌کند کودکان و نوجوانان در جمع‌ها و موقعیت‌هایی قرار بگیرند که این تجربه را درک کنند. خانی تأکید دارد که صنعت کتاب و زیرساخت‌های کتابخوانی در کشور نیازمند بهبود است تا کتاب از کالایی تجملاتی به کالایی عمومی تبدیل شود.
با این نگاه، خانی نقشی مؤثر در ترویج فرهنگ مطالعه ایفا کرده و تلاش دارد از طریق نقدهای ادبی و فعالیت‌های فرهنگی، توجه جامعه را به اهمیت کتابخوانی جلب کند.
آثار
- کتاب جنبش ناراضیان، آرما، ۱۳۹۸
- عاصف و الدار، صاد، ۱۴۰۰
- حوای سرگردان، شهرستان ادب،۱۳۹۶
- سیل یام: مجموعه داستان امام خمینی (ره)، دفتر نشر معارف، ۱۴۰۱
- سیمرغ سی مرغ، شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۴۰۰
- صور سکوت، شهرستان ادب، ۱۴۰۰
- انسان در رمان، کانون اندیشه جوان وابسته به موسسه کانون اندیشه جوان تهران، ۱۳۹۹
- سور سوریه، شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۹۹
- کافه پیپ، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۸
- خرد ایرانی و برآمدن دولت مدرن،انتشارات صاد، ۱۴۰۱
معرفی رمان صور سکوت توسط محمد قائم خانی
جوایز و افتخارات
- شایسته تقدیر در بیستمین دوره جشنواره قلم زرین برای کتاب «صور سکوت» در بخش داستان بزرگسال در سال ۱۴۰۱
گفتاورد
پانویس
- ↑ «سرگردانی‌مان در حوزه ملی و شخصی، ما را ضعیف و ناکارآمد کرده است». دریافت‌شده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
