معمای شاه (مجموعه تلویزیونی)

معمای شاه

پوستر فیلم
کارگردان	محمدرضا ورزی
نویسنده	محمدرضا ورزی
بازیگران	محمدرضا شریفی‌نیا جعفر دهقان گوهر خیراندیش مهراوه شریفی‌نیا علی دهکردی امیریل ارجمند
کشور	ایران
زبان	زبان فارسی زبان هندی زبان عربی زبان انگلیسی زبان آذری زبان ترکمنی زبان ارمنی

معمای شاه یک مجموعه تلویزیونی تاریخی است که داستان زندگی محمدرضا پهلوی را از زمان بازگشت وی از سوئیس در سال ۱۳۱۵ تا زمان مرگش روایت می‌کند. این سریال به کارگردانی و نویسندگی محمدرضا ورزی، دوران پادشاهی رضا پهلوی و محمدرضا پهلوی و جریانات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن دوران در ایران به تصویر کشیده است. محمدرضا ورزی با ساخت این سریال تلاش کرد تا روایتی از تاریخ معاصر ایران با محوریت به تصویر کشاندن حوادث دربار پهلوی و اتفاقات سیاسی، اجتماعی و فرهنگیِ جاری جامعه آن زمان، داشته باشد.

برخی صاحب‌نظران عرصه فرهنگ و هنر بر این باور بودند که این سریال آنچنان که باید در روایت تاریخ چه به لحاظ فرم و محتوا موفق نبوده است؛ هرچند که توجه به اتفاقات درون دربار محمدرضا پهلوی، تلاش برای گریم‌های دقیق شخصیت‌های تاریخ، استفاده از لوکیشن‌های متعدد تاریخی همچون کاخ سعدآباد برای تصویربرداری، بهره‌گیری از بازیگران زیاد و با تجربه بخشی از نکات برجسته این سریال است.

داستان فیلم از زمان بازگشت محمدرضا پهلوی از مصر و ازدواج وی با ملکه فوزیه تا پیروزی انقلاب اسلامی را شامل می‌شود.

در این مجموعه، ۱۲۰ بازیگر اصلی و ۸۵۳ بازیگر فرعی حضور دارند. معمای شاه در ۹۵ قسمت و در مدت پنج سال ساخته شده است. این مجموعه تلویزیونی در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در جشن حافظ موفق به کسب جایزه شد. در شانزدهمین جشن حافظ (۱۳۹۵)، جایزه بهترین خواننده ترانه تیتراژ به سریال معمای شاه اهدا شد و در هفدهمین جشن حافظ (۱۳۹۶) نیز قطعه «خون غزل»، این عنوان را بار دیگر کسب نمود.

بازجویی از آیت‌الله خامنه‌ای در معمای شاه

انتقاد شدید‌الحن شهاب مرادی از سریال معمای شاه

تیزر سریال زیبای معمای شاه

ابراز پشیمانی مرحوم جعفر والی از بازی در معمای شاه

آهنگ تیتراژ سریال معمای شاه

خواننده: سالار عقیلی

0:00 0:00

ابریشم و آهن

ابریشم و آهن (تیتراژ پایانی معمای شاه)

0:00 0:00

حاشیه‌ها و انتقادات

سریال «معمای شاه» با پرده‌برداری از بخش‌های مختلف تاریخ معاصر ایران، همزمان با تحسین‌ها، با انتقادات و حاشیه‌های مختلفی مواجه شده است. از جمله انتقاداتی که به سریال وارد شده، حضور خوانندگان لس‌آنجلسی دهه ۵۰، از جمله ابی و داریوش است که در کنار رویدادهای تاریخی، جایگاهی مبهم و برخی تناقضات زمانی را ایجاد کرده‌اند. علاوه بر این، غافلگیری‌ها و اشتباهات سازندگان، مانند پخش آهنگ‌هایی از ابی در دوره‌ای که سریال در آن روایت می‌شود، از دیگر نکات جنجالی بوده است.

در این میان، نقدهای مختلفی از چهره‌های برجسته نیز مطرح شده است. خسرو سینایی، کارگردان پیشکسوت، به نحوه نمایش حضور لهستانی‌ها در ایران در این سریال انتقاد کرده و بر لزوم انعکاس واقعیت‌ها با زاویه‌ای منصفانه تاکید کرده است. انتقاد اعظم طالقانی (دختر آیت‌الله طالقانی) که نسبت به نحوه نمایش مبارزات آیت‌الله طالقانی اعتراض کرده و برخی صحنه‌ها را فاقد واقعیت دانسته است. همچنین، آیت‌الله مکارم شیرازی در واکنش به نمایش فساد جنسی دربار در سریال، نسبت به تاثیرات منفی فیلم‌ها بر زندگی مردم هشدار داده و تاکید کرده که نباید همه جزئیات فساد را به نمایش گذاشت.

از سوی دیگر، برخی کارشناسان و منتقدان مانند طهماسب صلح‌جو، این سریال را بیشتر یک اثر کمدی و اغراق‌آمیز می‌دانند تا یک تحلیل جدی از تاریخ معاصر، و به استفاده از تکنیک‌های مبالغه‌آمیز و کمدی در شخصیت‌پردازی‌ها اشاره دارند.

در کنار این انتقادات، مثبت‌نگرانی‌ها نیز وجود دارد. عباس کريمی، منتقد سینما، از ساخت سریال‌هایی با موضوع تاریخ معاصر کشور استقبال کرده و به نقاط قوت آن اشاره می‌کند، از جمله بازیگران حرفه‌ای، طراحی صحنه و دکور، و پردازش داستان‌های فرعی که جذابیت بیشتری برای نسل جوان به همراه دارد.

نقش‌آفرینان سریال معمای شاه

هنرپیشه	در نقش
حسین نورعلی, امیرمهدی کیا	محمدرضا شاه
امیریل ارجمند	محمود وزیری
سعید نیک‌پور	دکتر احمد وزیری
حدیث فولادوند	ملکه فوزیه
ساغر عزیزی	فرح دیبا
گوهر خیراندیش	طوبی
سپند امیرسلیمانی	اسدالله علم
باران زمانی	شهناز پهلوی
آزاده اسماعیل‌خانی, نازنین فراهانی	نور آفاق
محمدرضا شریفی‌نیا	جعفر مهرداد
پدرام جهان فتحی	جوانی استاد کاتوزیان
نرگس محمدی	گلنار
ترلان پروانه	شاگرد جعفر مهرداد
حسین محب‌اهری	عبدالکریم ایادی
محمدجمال رحمتی	رضا پهلوی (نوجوان)
امیرحسین کافتری	رضا پهلوی (کودک)
علی فرجام‌ فر	غلامرضا پهلوی
شیرین ایزدی	شمس پهلوی
علی شجره	علیرضا پهلوی
مژگان ربانی	اشرف پهلوی
گیتی ساعتچی	تاج الملوک آیرملو
جعفر دهقان	رضا شاه
رز رضوی	آذر
مهراوه شریفی‌نیا	ثریا اسفندیاری
انوش نصر	حسین علاء
عبدالرضا اکبری	فضل‌الله زاهدی
اصغر معینی	محمد مصدق
بیژن افشار	سید ضیاءالدین طباطبایی
محمدعلی نجفی	احمد قوام
احمد نجفی	حاج‌علی رزم‌آرا
سعید بحرالعلومی	ساعد مراغه‌ای
جمشید جهان‌زاده	عبدالحسین هژیر
قاسم طاهراحمدی	علی سهیلی
رضا میرمعنوی	محمدعلی فروغی
سیاوش مفیدی	احمد متین‌دفتری
محمد ابهری	محمود جم
آرام جعفری	پروین غفاری
محسن صادقی‌نسب	مش رمضون
محمدرضا خسرویان	منوچهر اقبال
اکبر معززی	علی امینی
داریوش کاردان	امیرعباس هویدا
فرامرز روشنایی	جمشید آموزگار
فخرالدین صدیق‌شریف	جعفر شریف‌امامی
حبیب‌الله ثامنیه	غلامرضا ازهاری
سیامک اطلسی	شاپور بختیار
حمید منوچهری	سید ابوالقاسم کاشانی
علی دهکردی	سید محمود طالقانی
رسول توکلی	مرتضی مطهری
حسین پرستار	استاکیل
منوچهر زنده‌دل	هری ترومن
پرویز دهناد	ریچارد نیکسون
حسن شاهرخی	جیمی کارتر
محمد عبادی	زیبیگنیف برژینسکی
ولی‌الله مؤمنی	گئورگ وارطانیان
شهرام عبدلی	ژوزف استالین
رضا فیاضی	وینستون چرچیل
علی زرینی	وودهاس
رامین ناصرنصیر	کرمیت روزولت
امیرحسین صدیق	گاست
فخرالدین صدیق‌شریف	ریدر بولارد
مصطفی عبداللهی	مأمور MI6
خسرو فرخزادی	ویلیام سالیوان
چنگیز جلیلوند	رابرت هایزر
محمد نادری	غلامحسین بنان
حسام نواب‌صفوی	مجتبی نواب صفوی
حسن کریم‌خان‌زند	خلیل طهماسبی
محمدرضا ژاله	سید عبدالحسین واحدی
حسین اعتماد	محمدمهدی عبدخدایی
نادر سلیمانی	شعبان جعفری
رامین راستاد	مهرداد پهلبد
فرزانه نشاط‌خواه	ملکه نازلی
عباس شوقی	اردشیر زاهدی
نقی سیف‌جمالی	سلیمان بهبودی
افسانه ناصری	فریده دیبا
یوسف صیادی	امیر مسعود
سعید امیرسلیمانی	اسدالله علم (میانسالی)
اکبر سنگی	حبیب‌الله ثابت
سیروس اسنقی	کریم‌پاشا بهادری
رامبد شکرآبی	ارنست پرون
بهرنگ علوی	حسین فردوست
رضا فیاضی	حسین فردوست (میانسالی)
قطب‌الدین صادقی	شاپور ریپورتر
داود رسولیان	سید محمد بهشتی
محمود مقامی	مهدی عراقی
سعید داخ	علی شریعتی
اسکندر کوتی	محمد مفتح
حسین بلندمرتبه	فضل‌الله محلاتی
بهنام حسن‌پور	مظفر ذوالقدر
محمدرضا میرحسینی	عبدالله کرباسچیان
مسعود رحیم‌پور	سیدهاشم حسینی
محمد علمی‌زاده	محمد واحدی
علی رامز	خلیل جواهری
سامان دارابی	سیروس خان
حسین توکلی	علی قوام
نیلوفر خرم‌نیک	لیلی امیرارجمند
محمد اطهری	محمدعلی قطبی
برزو تقی‌نژاد	آجودان شاه
بابک میرزا آقایی	رضا قطبی
مهران مطیع	اردشیر ریپورتر
کیمیا موسوی	فروغ ظفر
فرشید سلطانی	فریدون جم
میکائیل شهرستانی	تیمور بختیار
علی موسویان	داریوش رفیعی
احمدرضا اسعدی	سازفروش
مهدی صبایی	گروهبان منفرد
زهرا عاملی	ماهگل
سامان میرحسینی	رضا وزیری (کودکی)
ارسلان قاسمی	رضا وزیری
وحید نفر	مظفری
فرهاد شریفی	قندی
تورج نصر	مخدومی
فرهاد بشارتی	دکتر یادگار
حسن کاخی	حسن پاکروان
رهام مخدومی	نعمت‌الله نصیری
محمد الهی	ناصر مقدم
حسین اعتماد	امیرحسین ربیعی
محمد یگانه	عبدالعلی بدره‌ای
کاظم افرندنیا	حسن طوفانیان
بهمن روزبهانی	پدرامیر خسرو
تورج فرامرزیان	عتیقه فروش
طوفان مهردادیان	دکتر کومار
زویا امامی	نیر
محمدرضا حق‌گو	ناپدری گلنار
ولی‌الله مؤمنی	آژان
سیدجواد هاشمی	حاج رسول عجمی
رسول نجفیان	عمو خسرو
شهرام عبدلی	منوچهر
کاظم هژیرآزاد	سرهنگ اعتمادی
رحیم نوروزی	امیر خسرو
ثریا قاسمی	ملکه (سردسته گداها)
سیاوش طهمورث	علیشاه
مرتضی آقاحسینی	سرتیپ دفتری
بیژن علی‌محمدی	اسکندر آزموده
حسین خدادادبیگی	سرلشکر قطبی
حامد محمدیان	محمود افشارطوس
محمد حمزه‌زاده	مهدی رحیمی
حمیدرضا نعیمی	غلامعلی اویسی
اصغر محبی	اسدالله صنیعی
مجید زارع‌زاده	منشی سرهنگ پاکروان
صدرالدین شجره	عباس قره‌باغی
رضا خیری‌پور	دکتر حسینی
حسین توشه	عضدی
کرامت رودساز	بازجو
بهراد خرازی	تهرانی
فرشید صمدی‌پور	منوچهری
غلامحسین لطفی	بازجو
محمد ربانی‌پور	حسن علوی‌کیا
بهزاد خداویسی	پرویز ثابتی
سیاوش چراغی‌پور	روچیلد
عطا مرادیان	جان اف. کندی
اصغر ضرابی	اسمیرنف
محسن یگانه	فرانسیس شفرد
مرتضی راد	نورمن شوارتسکف
اردشیر منظم	فرانس مایر
سپیده علوی	اوریانا فالاچی
جمشید مشایخی	کمال دواتگر
جعفر والی	روح‌الله خالقی
محمود اردلان	طیب حاج‌رضایی
مسعود چوبین	منشی دادگاه نواب صفوی
عنایت‌الله بخشی	فرهاد دادستان
امیر سلیم‌خانی	مهدی بوشهری
علیرضا مهران	سید علی خامنه‌ای
شکرخدا گودرزی	سید روح‌الله خمینی
حسین باقریان	اکبر هاشمی رفسنجانی
هایده حائری	مادام
بهمن دان	حسنعلی منصور
عباس پیرزاده	موشه دایان
فتحعلی اویسی	زندانی سیاسی
عزت‌الله مهرآوران	یکی از اهالی

محل فیلمبرداری

محل فیلمبرداری
کاخ سعد آباد
کاخ نیاوران
شهرک سینمایی غزالی
کاخ گلستان
شمس‌العماره
موزه عبرت
اقدس الدوله
مدرسه علوی

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

گفتاورد

تسنیم نوشت: کارگردان «معمای شاه»، گفت: تنها یک بازیگر قدیمی بود که من برای بازی در سریال از او دعوت کردم و به من گفت من بازی نمی‌کنم چون به دوران پهلوی ارادت دارم.
ساخت فیلم یا سریال با موضوع زندگی رهبران سیاسی بزرگ دنیا، یکی از مهمترین علایق فیلمسازان و اتفاقاً فرصتی برای نقش‌آفرینی‌های فاخر به بازیگران می‌دهد. چرا که زندگی اغلب رهبران بزرگ دنیا آنقدر دراماتیک است که سازنده اثر نیازی به درام‌پردازی و تخیل ندارد و با اندکی تلاش می‌تواند تضمین‌کننده ساخت اثری موفق و تماشایی باشد و مردم به واسطه تاریخی بودن شخصیت و نوع تفکراتش به این آثار علاقه زیادی نشان داده‌اند.
بیشتر مخاطبین با شخصیت امام(ره) در قاب تلویزیون و سریال «معمای شاه» انس و الفت پیدا کردند؛ نقشی که به شکرخدا گودرزی بازیگری که پیش از آن مخاطبین در سریال‌های «شب دهم»، «همسایه‌ها»، «حلقه سبز» و بارها در مقام تدریس، کارگردانی و نویسندگی تئاتر دیده‌اند، واگذار شد. سی‌امین سالگرد ارتحال حضرت امام‌خمینی(ره) به سراغ محمدرضا ورزی کارگردان «معمای شاه»، «سال‌های مشروطه» و «تبریز در مه» رفتیم و با او به گفتگو پرداختیم. او این روزها مشغول به کاری نیست ولی اگر مورد حمایت قرار بگیرد حتماً به زودی یک کار سینمایی از محمدرضا ورزی خواهیم دید.
محمدرضا ورزی نویسنده و کارگردان سینما و تلویزیون با اشاره به اینکه بیش از یک سال است عقب نشستم و به کارهای پژوهشی می‌پردازم، گفت: «من بیش از یک سال است که عقب نشسته‌ام و به کارهای تحقیقی و پژوهشی می‌پردازم. من ظرفیتی هستم و ۲۴ سال سابقه کار تلویزیونی دارم. چند اثر سینمایی هم ساخته‌ام که فقط «قصه عشق پدرم» در نوبت اکران قرار دارد. کارم را در سینما با «ابراهیم خلیل‌الله» آغاز کردم اما در عین حال در حوزه سینما کم کار کردم. شاید اشتباه کردم که از فضای سینما غافل شدم. برای اینکه من کارگردان مولف هستم و برای خودم نگاه دارم. اینکه عده‌ای نگاهم را دوست داشته باشند یا نداشته باشند من کار خودم را انجام می‌دهم.»
کارگردان «معمای شاه» معتقد است باید به ساخت آثار تاریخی توجه ویژه‌ای شود: «تلویزیون تنها نهادی است که می‌تواند تولید آثار تاریخی داشته باشد و ما باید تاریخ را از طریق رمان، نمایش و ابزارهایی که مخاطب برای او راحت و جذاب باشد به تصویر بکشیم و در این رسالت وظیفه‌ای داریم. ملت ما باید از گذشته‌شان آگاه شوند که چه کردیم. تاریخ یک مقوله‌ای است که تمام کشورها از جمله ترکیه به آن اهمیت می‌دهد و آثار نمایشی تاریخی در تلویزیون‌ها و سینماهای اقصی‌نقاط جهان تولید می‌شود. در ایران تنها نهادی که به کار تاریخی بها می‌دهد و در این عرصه فعالیت می‌کند، تلویزیون است. تلویزیون در این سال‌ها آثار تاریخی موفقی تولید کرده ولی من اعتقادم بر این است که باید به این نوع آثار و فیلمسازان مختلف این عرصه بها داد. باید به ساخت و تولید آثار تاریخی توجه ویژه‌تری شود. چرا که نوع کارهایی که در گذشته تولید شده تأثیرات خاص خودش را گذاشته است. خوشبختانه اکثر آثار تولید شده تاریخی سیما با اقبال عمومی مواجه شده است.»
کارگردان «معمای شاه» در پاسخ به این سوال که چه مشکلاتی داشت نمایش اولین تصویر نمایشی از حضرت امام(ره)،‌ گفت :«سریال «معمای شاه» مسیر سختی بود که طی شد مخصوصاً جریان ورود به نمایش اولین چهره از حضرت امام خمینی(ره) که برخی از مدیران وقت در برهه‌ای اعلام کردند نمایش چهره امام(ره) منتفی شود.
می‌ترسیدند که کار خوب از آب درنیاید. ولی مدیرانی هم بودند خیلی شجاعانه در همان مقطع پای کار ایستادند تا «معمای شاه» ساخته شود. تست گریم را شروع کردیم و چراغ خاموش جلو رفتیم. می‌خواستیم این ذوق و انگیزه‌مان را مطبوعاتی کنیم ولی به دلیل وجود هجمه‌هایی، دست نگه داشتیم.»
ورزی با اشاره به ساخت فیلم سینمایی امام خمینی(ره) به زبان اصلی و در وجوه بین‌المللی، افزود: «دلم می‌خواست مرحله به مرحله تست گریم را نشان دهیم اما نشد. بخشی از تصاویر تست گریم امام(ره) را فیلم گرفتیم و بعد مطبوعاتی کردیم. به شکلی محافظه‌کارانه کار جلو می‌رفت و در نهایت بعد از ۲۵ بار تست گریم در طول ۶ ماه روی شکرخدا گودرزی، نقش حضرت امام(ره) قطعی شد. آن وقت برای اولین‌بار چهره گریم شده شکرخدا گودرزی در نقش امام(ره) رسانه‌ای شد. به لطف خدا، او از پس این نقش برآمد و آبرومندانه جلو رفت. در صداسازی حضرت امام(ره) هم کارهای خوبی انجام دادیم و فقط به تصویر اکتفا نکردیم و سربلند بیرون آمدیم.»
او ادامه داد:«به هر حال شبیه‌سازی و تصویرسازی حضرت امام(ره) برای اولین بار در تاریخ بعد از پیروزی انقلاب باعث شد که انگیزه‌ای پیدا کنم یک فیلمی در ارتباط با زندگی امام خمینی(ره) مثل فیلمی که درباره «عمر مختار» ساخته شد برای سینما بسازم. یک کار بین‌المللی دو ساعته برای امام خمینی(ره) که به زبان اصلی هم روی پرده برود. طرح آن را نوشتم از کجا شروع و به کجا ختم شود. درست شروع زعامت ایشان را تا مقطع رحلت به نمایش درمی‌آورد. واقعاً این کار بین‌المللی در جوامع اروپایی جواب می‌داد؛ چرا که آن جوامع، خیلی متوجه انقلاب اسلامی هستند. همان موقع به این طرح رسیدم که تست گریم امام(ره) در جریان تولید «معمای شاه» جواب داد که یک کار بزرگ سینمایی برای حضرت امام(ره) نیز درنظر گرفته شود. اما این اتفاق تا به امروز نیفتاده است.»
کارگردان «ایراندخت» در پاسخ به این سوال که برخی از بازیگران در محافل عنوان کردند که به آن‌ها برای بازی در «معمای شاه» پیشنهاد شده اما قبول نکردند، تأکید کرد: «بنده به جرأت عرض می‌کنم تنها از یک بازیگر خیلی قدیمی برای همکاری دعوت کردم که با صراحت به من گفت بازی نمی‌کنم چون به آن دوران ارادت دارم و خیلی هم بابت این دعوت از من تشکر کرد. اما جالب است بدانید که با هر بازیگری تماس گرفتم چنانچه درگیر کار نبود بدون استثنا حضور پیدا کرد و دعوت مرا پذیرفت. هرکس بگوید من نرفتم و یا دعوت سازندگان سریال را نپذیرفتم دروغ گفته است.»
او با بیان اینکه همه بازیگران «معمای شاه» اتفاقاً پشت به پشت هم کار کردند، خاطرنشان کرد: «از گوش برخی از بازیگران شنیدم که یکی دو جا مطرح کردند ما از وقتی «معمای شاه» را بازی کردیم به ما نقش ندادند این بی‌معرفتی است. برای اینکه ۸۵۰ بازیگر در این سریال به ایفای نقش پرداختند و اگر بخواهند به آن‌ها نقش ندهند تلویزیون و سینما می‌خوابد. آن‌هایی که چنین ادعایی دارند باید ببینیم قبل از این کار، چه کارنامه‌ و رزومه‌ای داشتند که حالا بعد از این کار بخواهند به آن‌ها نقش ندهند؛ این دیگر کم‌لطفی است. باید همیشه به این نکته حرفه‌ای توجه کنند که این مجموعه تلویزیونی چندین سال برای عده کثیری از هنرمندان ایجاد شغل کرد. از همه نوع طیفی چه بازیگران تئاتر، سینما، تلویزیون و چه دوبلورها سر کار آمدند.»
ورزی خاطرنشان کرد: «فقط یک بازیگر ابراز پشیمانی کرد و آن هم جعفر والی بود. در ۵ سکانس در مجموع ۲۵۰۰ سکانس حضور داشت. البته باید ببینیم از کجا تحریک شد تا این صحبت را انجام دهد. چرا که در طول فیلمبرداری ابراز رضایت می‌کرد و بعد فیلمبرداری این طور شد. حتی در جریان فیلمبرداری گلایه می‌کرد که چرا نقش من این قدر کوتاه است. خوب نیست پول بگیرند، برایشان فرصت خوب برای دیده شدن فراهم بشود این طور بی‌انصافی کنند. فیلمنامه را خوانده بودند و می‌دانستند «معمای شاه» چه سرمنزلی دارد و در چه سریالی بازی می‌کنند. هنرمند اول باید انصاف داشته باشد. سال‌هاست راجع به این مسائل صحبت نکردم و هرچه خواستند گفتند.»
کارگردان «معمای شاه» در خصوص هجمه‌های ساخت این سریال و مجموعه‌های تاریخی معاصر افزود: «اپوزیسیون و سلطنت‌طلبان بسیار به من حمله کردند چون نمی‌خواستند برخی از قطعات پنهان تاریخ افشا شود. اما خودم به مقوله انقلاب اسلامی علاقه‌مند بودم و دغدغه داشتم برای بزرگانی همچون «حضرت امام(ره)» کاری کرده باشم. امروز هم خوشبختانه مدیران خوبی به تلویزیون آمده‌اند، باید به این تلویزیون کمک کرد. مدیرانی بر سر کار هستند که نسبت به آنتن بی‌تفاوت نیستند. من اعتقاد دارم نباید به سادگی از کنار شخصیت فوق‌العاده و کاریزماتیک حضرت امام(ره) به عنوان یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های جهان معاصر، عبور کرد. من تصور می‌کنم چه وزارت ارشاد و چه رسانه‌ملی نسبت به شخصیت امام خمینی(ره) به طور ویژه در حوزه فیلم، نمایش، سریال، مستند و کتاب کار کنند. باید این شخصیت را در حوزه نمایشی و مخصوصاً مستند فرامرزی دید. در غیر این صورت اجحاف شده و دشمن که امروز در جهت تخریب این شخصیت ارزنده شبانه‌روز تلاش می‌کند خدایی ناکرده در به ثمررساندن اهداف شوم خود به توفیقی می‌رسد.»