هاشم شکوهی

از یاقوت
هاشم شکوهی
زمینه فعالیتشعر آیینی
ملیتایرانی
تاریخ تولد۱۳۱۲ش
محل تولدمشهد
تاریخ درگذشت۱۳۹۴ش

هاشم شکوهی (۱۳۱۲-۱۳۹۴) شاعر آیینی اهل ایران بود. شکوهی پیشکسوتِ شعر آیینی در مشهد که از محضر اساتیدی همچون حیدرآقا معجزه تهرانی و حاج شیخ علی فریده الاسلام کاشانی استفاده برد. سروده‌ای از شکوهی با عنوان «منظر دل‌های ماست، کرببلای حسین(ع)» به یادگار مانده که بسیاری از سخنرانان مذهبی و مداحان اهل‌بیت(ع) در مراسم‌ها از آن استفاده می‌کنند.

زندگی و فعالیت تخصصی

هاشم شکوهی سال ۱۳۱۲ شمسی در شهر مشهد متولد شد. وی در سال ۱۳۲۰ در سن هشت سالگی به آموختن قرآن و کتاب شعر جودی خراسانی مشغول شد. سپس نزد مرحوم شیخ غلامرضا، اقسام خط، دیوان حافظ،کلیات سعدی را فرا گرفت.در ۱۰ سالگی به مدرسه علوم دینی رفت. وی چهار سال به تحصیل علوم حوزوی پرداخت. مهم ترین استادش مرحوم شیخ علی کاشانی ملقب به فرید الاسلام بوده است. اشعار هاشم شکوهی در کتابی‌هایی با عنوان «شکوه شعر» و «منظر دل‌ها» به چاپ رسیده است.

هاشم شکوهی در دی ماه ۱۳۹۴ دار فانی را وداع گفت و پیکرش در خواجه ربیع مشهد به خاک سپرده شد.

نمونه‌ای از شعر

منظر دل‌های ماست، کرببلای حسین
مرغ دل ما زند، پر به هوای حسین
یک نگه کربلا، بِه بُوَد از صد بهشت
جنّت اهل دل است، صحن و سرای حسین
دیدن باغ بهشت، مژده به زاهد دهید
زاهد و حور و قصور، ما و لقای حسین
تربت پاکش بُوَد، داروی هر دردمند
دار شفای خداست، کرببلای حسین
مُلک سلیمان بُوَد، در نظرش بی‌بها
آن که گدایی کند، پیش گدای حسین
هر که رَود کربلا، بوسه به خاکش زند
بشنود از قدسیان، بانگ و نوای حسین
چون به عزاخانه‌اش، پا نهی آهسته نِه
بال ملائک بُود، فرش عزای حسین
خنده کنان می رود، روز جزا در بهشت
هرکه به دنیا کند، گریه برای حسین
غم نَخورَد بعد از این، بهر سرای دگر
آن که «شکوهی»! شود، نوحه‌سرای حسین


نکوداشت

هشتمین نکوداشت شاعران آئینی «سوختگان» با محور تجلیل از مرحوم هاشم شکوهی با سخنرانی محسن برمهانی، حجج‌اسلام محمدزمانی، بابایی و موسوی مطلق و شعرخوانی سیدرضا یعقوبی آل، هادی جانفدا و سیدجواد پرئی در دی ماه ۱۴۰۲ برگزار شد.

گفتاورد

موسوی مطلق: مرحوم شکوهی سالک الی الله بود شکوهی؛ شاعری آیینی که عارفی کتوم و سالک الی الله بودحجت‌الاسلام سیدعباس موسوی مطلق در این مراسم اظهار داشت: شاعران براساس علم و دانش خود اشعار را می‌سرایند. گاهی هم اشعار آن‌ها حاصل جوشش درونی از روی علم یا الهام است. برخی از شاعران هم عالم هستند و هم جوشش‌های درونی دارند که حاصل کار آنها اشعار نابی می‌شود.
وی افزود: مرحوم شکوهی یک سالک الی الله، عالم ربانی و … بود که جلسات اخلاقی و معرفتی هم داشت. شعر او چنین ویژگی داشت زیرا درس حوزوی خوانده بود، جوشش درونی داشت و انسان مهذبی بود. او از محضر دو استاد بزرگوار و کم‌نظیر شاعر عارف حیدرآقا معجزه تهرانی شاگرد مرشد چلویی و دیگری عارف کامل و واصل آیت‌الله حاج شیخ علی فریده الاسلام کاشانی بود که در دروس حوزوی و اخلاقی سرآمد بود. مرحوم آیت‌الله بهجت در زمان حیات به او ارادت داشت و بعد از وفات هم سر مزار او می‌رفت. در معنویات سرآمد بود و یکی از سفارشات او خواندن زیارت آل یاسین بود. او در قبرستان آشیخ قم دفن شد که سال‌ها در آنجا عبادت کرده بود.
برمهانی: مرحوم شکوهی عارف کتوم بود شکوهی؛ شاعری آیینی که عارفی کتوم و سالک الی الله بودمحسن برمهانی معاون سیمای رسانه ملی و از شاگردان مرحوم شکوهی نیز در این مراسم اظهار داشت: او از عرفان عملی برخوردار بود و ویژگی بارز او مهر و محبت بسیار در برخورد با خلق الله داشت. او معروف بود به عارف کتوم یعنی سؤالات نپرسیده را پاسخ می‌گفت.
وی افزود: او حالات ویژه و اعتقاد بسیاری به حکومت اسلامی ایران و شخص مقام معظم رهبری داست و در سال‌های پایان عمرش وقتی به دیدار او رفتم، چشم خود را باز کرد و به من عرض کرد که حواستان به آیت‌الله خامنه‌ای باشد و کمک حال او باشید. این حرف را با صدای گرفته‌ای به من گفت. استاد ما به روضه‌های سیدالشهدا توجه خاصی داشت.
رضا زهتابچیان هنرمند و کارگردان «دیدن این فیلم جرم است» که از شاگردان این مرحوم بود، در بخش دیگر این مراسم سخنرانی کرد و گفت: او در یک ماه رمضان، ۳۰ شب آیه شریف «وَ عِبَادُ الرَّحْمٰنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا » توضیح و تفسیر کرد. راجب به تکبر بسیار اهتمام داشت و سخنرانی می‌کرد. استاد می‌گفت اگر در عمل یا نماز شب تکبر داشته باشید، فایده‌ای ندارد.
حجت‌الاسلام جواد محمدزمانی در این مراسم اشعاری از مرحوم شکوهی خواند و در خصوص قالب غزل و دوبیتی مصداق امروزی این سبک را مرحوم شکوهی معرفی کرد.
حجت‌الاسلام عباس بابایی از شاگردان شکوهی هم در این مراسم اظهار داشت: استاد معتقد بود اگر می‌خواهید کیفیت ارتباط خود با امام زمان را بدانید، کیفیت ارتباط خود با مقام معظم رهبری را بسنجید. در ادامه مراسم هم سیدرضا یعقوبی آل، سیدجواد پرئی و هادی جانفدا شعرخوانی کردند.[۱]

پانویس

  1. «شکوهی؛ شاعری آیینی که عارفی کتوم و سالکی الی الله بود». ۲۴ دی ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۴۰۳.