هوشنگ مرادی کرمانی

هوشنگ مرادی کرمانی
نویسنده و فیلمنامه‌نویس
زمینه فعالیت	نویسندگی، رادیو، سینما و تلویزیون
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۱۶ شهریور ۱۳۲۳ ‏(۸۱ سال)
محل تولد	روستای سیرچ استان کرمان
زبان	فارسی
تحصیلات	فارغ‌التحصیل دانشکدهٔ هنرهای دراماتیک، فارغ‌التحصیل رشتهٔ ترجمهٔ زبان انگلیسی
جوایز	جایزه کتاب سال ۱۹۹۴ کودکان و نوجوانان اتریش، سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه(بهمن ۱۳۷۲)، عنوان نویسنده برگزیده کشور کاستاریکا، جایزه خوزه مارتینی (نویسنده و قهرمان ملی آمریکای لاتین) - سال ۱۹۹۵ میلادی، جایزه دفتر بین‌المللی کتابهای نسل جوان (۱۹۹۲) و...
آدرس اینستاگرام	هوشنگ مرادی کرمانی

این نوشتار توسط گروه پژوهشگران یاقوت راستی آزمایی و تایید شده است.

هوشنگ مرادی کرمانی (زادۀ ۱۶ شهریور ۱۳۲۳ در روستای سیرچِ کرمان) داستان‌نویس و فیلمنامه‌نویس معاصر ایرانی است. او در پنجمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۴ به‌عنوان چهره ماندگار رشتۀ ادبیّات کودکان و نوجوانان انتخاب شد؛ همچنن او عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز است.

او در زمینه نگارش داستان‌هایی برای کودکان و نوجوانان فعال و کوشا بوده است؛ به‌ طور عمده آثار مرادی پرفروش و مورد استقبال خوب مخاطبان قرار گرفته است. او را جزو افراد برجسته و تأثیرگذار حوزه ادبیات کودک و نوجوان دانسته‌اند.

قصه‌های مجید مشهورترین مجموعه داستان‌های اوست که جزو پرمخاطب‌ترین آثار مرادی کرمانی نیز محسوب می‌شود؛ افزون‌ بر این، در دهه شصت فیلم «قصه‌های مجید» از روی همین داستان ساخته شده است که به‌عنوان یکی از ماندگارترین و پرمخاطب‌ترین آثار صداوسیما در حوزه کودک و نوجوان از آن یاد می‌شود.

هوشنگ مرادی کرمانی

هوشنگ مرادی کرمانی در موزه کودکی ایرانک

زندگی و آغاز فعالیت حرفه‌ای

هوشنگ مرادی کرمانی در ۱۶ شهریور ۱۳۲۳ در روستای سیرچ از توابع شهداد کرمان در خانواده‌ای تنگدست متولد شد. دورهٔ دبستان را در زادگاهش و دورهٔ دبیرستان را در کرمان گذراند. سپس به تهران آمد و به تحصیل در دانشکدهٔ هنرهای دراماتیک پرداخت و همزمان در رشتهٔ ترجمهٔ زبان انگلیسی فارغ‌التحصیل شد.

مرادی کرمانی، نویسندگی را از سال ۱۳۳۹ با همکاری با رادیو کرمان آغاز کرد. در سال ۱۳۴۷، نخستین داستانش را که طنزآمیز بود با عنوان «کوچهٔ ما خوشبخت‌ها» در مجلهٔ «خوشه» به سردبیری احمد شاملو منتشر کرد.

در سال ۱۳۴۹ اولین کتاب داستانی‌اش به نام «معصومه» را که شامل چند قصه متفاوت بود و کتاب دیگری به نام «من غزال ترسیده‌ای هستم» به چاپ رساند. او در سال ۱۳۵۳ «قصه‌های مجید» را که در واقع نمادی از زندگی خودش بود نوشت. شخصیت مجید در قصه، پسری بود که در محیط کرمان شکل گرفته بود و با مادربزرگ خود (بی‌بی) زندگی می‌کرد، اما بعدها کیومرث پوراحمد (کارگردان) در مجموعهٔ تلویزیونی که از روی آن ساخت محیط قصهٔ مرادی کرمانی را به اصفهان تغییر داد.

در سال ۱۳۶۰، به خاطر داستان «بچه‌های قالی‌باف‌خانه» از سوی شورای کتاب کودک لوح تقدیر دریافت کرد. خود او دربارهٔ این کتاب می‌گوید: «برای نوشتن این داستان، ماه‌ها به کرمان رفتم و در کنار بافندگان قالی نشستم تا احساس آن‌ها را به‌خوبی درک کنم». این کتاب سرگذشت کودکان قالی‌باف کرمان است که از روی ناچاری و به سبب فقر خانواده، زندگی خود را صرف بافتن قالی در پشت دارها می‌کنند.

خانه کودکی‌های هوشنگ مرادی کرمانی با هدف حفظ و نگهداری اماکن تاریخی واجد ارزش ازسوی شهرداری منطقه ۱۲ تهران خریداری شد و در مزایده‌ای به بهروز مرباغی، معمار و مدیر «خانه اردیبهشت» اودلاجان واگذار شد که در آن کتابخانه و کتابفروشی «خانه قصه» افتتاح شود. هوشنگ مرادی کرمانی از اواخر دهه ۵۰ تا اوایل دهه ۷۰ با همسر و سه فرزندش در این خانه زندگی کرده و قصه‌های خود ازجمله «قصه‌های مجید» را نوشته است.

فعالیت تخصصی

فعالیت در رادیو کرمان از سال ۱۳۴۰
نویسندگی برای مجله خوشه سال ۱۳۴۷
نگارش قصه‌های مجید برای برنامه «خانواده» رادیو ایران
عضویت در «شورای عالی بنیاد کرمان‌شناسی»
عضو پیوستهٔ «فرهنگستان زبان و ادبیّات فارسی»

هوشنگ مرادی کرمانی و سینما

فیلم‌های اقتباس‌شده از آثار هوشنگ مرادی کرمانی

داستان صنوبر (بیگانه)، به کارگردانی صدیق برمک محصول افغانستان
قصه‌های مجید (چهارده داستان) یازده قسمت سریال تلویزیونی و سه فیلم سینمایی، به کارگردانی کیومرث پوراحمد ۱۳۶۹
خمره به کارگردانی ابراهیم فروزش محصول سال ۱۳۷۰
چکمه به نویسندگی و کارگردانی محمدعلی طالبی در سال ۱۳۷۷
مهمان مامان، کارگردان داریوش مهرجویی ۱۳۸۲
تیک تاک، کارگردان: محمدعلی طالبی ۱۳۷۱
تنور، کارگردان فرهنگ خاتمی ۱۳۷۵
مربای شیرین به کارگردانی مرضیه برومند در سال ۱۳۸۰
گوشواره فیلمی به کارگردانی وحید موسائیان در سال ۱۳۸۵
کیسه برنج فیلمی سینمایی محصول سال ۱۳۷۵ به کارگردانی محمدعلی طالبی

تلویزیونی

قصه‌های مجید (اقتباس تلویزیونی)
مثل ماه شب چهارده ۱۳۸۳

نمایشنامه

کبوتر توی کوزه (۱۳۷۶)
پهلوان و جراح
مأموریت (تلویزیونی)

آثار

عنوان	نوع	ناشر	سال انتشار
خمره الجرة	رمان	نشر خاموش	۱۳۹۶
بچه‌های قالی‌باف‌خانه	رمان	معین	۱۳۷۹
معصومه	مجموعه داستان	نشر فیروز	۱۳۴۹
مهمان مامان	مجموعه داستان	نشر نی	۱۳۸۰
من غزال ترسیده‌ای هستم	مجموعه داستان	بامداد	۱۳۵۱
ناز بالش	مجموعه داستان	معین	۱۳۸۸
پلو خورش	مجموعه داستان	معین	۱۳۸۵
تنور	مجموعه داستان	معین	۱۳۸۰
ته خیار	مجموعه داستان	معین	۱۳۹۲
آب انبار	مجموعه داستان	معین	۱۳۹۰
قصه‌های مجید	مجموعه داستان	معین	۱۳۶۹
شما که غریبه نیستید	مجموعه داستان	معین	۱۳۹۴
لبخند انار	مجموعه داستان	معین	۱۳۷۷
مشت بر پوست معین	مجموعه داستان	معین	۱۳۸۵
نخل معین	مجموعه داستان		۱۳۵۷
مثل ماه شب چهارده	مجموعه داستان	معین	۱۳۸۱
قاشق چای‌خوری	مجموعه داستان	معین	۱۳۹۸
نه‌ تر و نه خشک	مجموعه داستان	معین	۱۳۸۲
کتاب بقچه‏‫: داستان‌های بلند‬	مجموعه داستان	معین	۱۴۰۲
کبوتر توی کوزه	مجموعه داستان	نشر نی	۱۳۷۸
مربای شیرین معین	مجموعه داستان	معین	۱۳۹۲
کتاب بقچه: داستان‌های کوتاه	مجموعه داستان	معین	۱۴۰۲

جوایز و افتخارات

نامزد جایزه هانس کریستین اندرسن (نوبل کوچک) در سال ۲۰۱۴
کاندید جایزه جهانی اندرسن - سال ۱۹۸۶ میلادی
کاندید جایزه جهانی اندرسن - سال ۲۰۱۴ میلادی
جایزه کتاب سال ۱۹۹۴ کودکان و نوجوانان اتریش
سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه در دوازدهمین جشنواره فیلم فجر (بهمن ۱۳۷۲)
جایزه مهرگان ادب
عنوان نویسنده برگزیده کشور کاستاریکا
جایزه خوزه مارتینی (نویسنده و قهرمان ملی آمریکای لاتین) - سال ۱۹۹۵ میلادی
برگزیده پنجمین دوره چهره‌های ماندگار در رشتهٔ ادبیات کودکان و نوجوانان کشور - ۱۳۸۴
جایزه دفتر بین‌المللی کتابهای نسل جوان (۱۹۹۲)

پیوند به بیرون