پیام قرآن (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از نویسندگان. |
| موضوع | تفسیر موضوعی قرآن |
| زبان | فارسی |
| مجموعه | ۱۰ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مدرسه امام امیر المومنین(ع) |
پیام قرآن از تفاسیر موضوعی قرآن به زبان فارسی، اثر ناصر مکارم شیرازی از مفسران معاصر و گروهی از نویسندگان حوزه علمیه قم است. این کتاب ابتدا در ده جلد و به مدت ۸ سال تالیف شد و بعد دو جلد دیگر نیز به آن اضافه شد. تفسیر پیام قرآن به زبان عربی نیز ترجمه شده است.
در این اثر درباره هر موضوع، آیات مرتبط با آن جمع‌آوری و سپس به تفسیر آن آیات پرداخته و جمع‌بندی می‌شود. در کتاب پیام قرآن موضوعاتی چون علم و معرفت، خداشناسی، براهین اثبات خدا، اسما و صفات الهی، معاد، نبوت عامه و خاصه، امامت، حکومت اسلامی، قیامت، تعلیم و تربیت و اعجاز قرآن، تفسیر شده است. دو جلد آخر نیز به مبانی اخلاق در قرآن و اخلاق پسندیده و ناپسند در قرآن پرداخته است.
درباره مؤلف
آیت الله ناصر مکارم شیرازی (زاده ۱۳۰۵ در شیراز) عالم متکلم، فقیه، اصولی و مفسر شیعه و از مراجع تقلید و اساتید حوزه علمیه قم است.[۱]
مکارم شیرازی از جوانی تألیفاتی داشته و تا دهه ۱۳۹۰، نزدیک به یک‌صد اثر از وی منتشر شده است. وی از مدیران مجله مکتب اسلام به‌ویژه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بود. تفسیر نمونه، یکی از مهم‌ترین تفاسیر معاصر قرآن، حاصل کار گروهی به سرپرستی اوست. مکارم شیرازی، صاحب فتاوایی است که در فقه شیعه کم‌سابقه است؛ از جمله حرمت سیگار کشیدن و عدم نجاست ذاتی کفار. مدارس علمیه مانند مدرسه فقهی امام کاظم(ع)، مؤسسات پژوهشی مانند مرکز آموزش تخصصی شیعه‌شناسی و همچنین شبکه ماهواره‌ای ولایت از جمله مراکزی است که از سوی دفتر وی اداره می‌شود.
ناصر مکارم شیرازی، از روحانیان فعال و یکی از سخنرانان انقلابی بوده که پیش از انقلاب اسلامی در نقاط مختلف ایران دست به فعالیت زده و زندانی و تبعید شده است. او عضو مجلس خبرگان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بوده است. در سال ۱۳۹۳، همایشی با مدیریت وی در قم و با عنوان «کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام» در واکنش به تحرکات گروه داعش برگزار شد و عالمانی از ۸۰ کشور جهان در آن حضور داشتند.
روش نگارش
کتاب پیام قرآن به شیوه تفسیر موضوعی نوشته شده است. به گفته نویسنده کتاب، ناصر مکارم شیرازی، در این اثر، تمام آیاتی که درباره یک موضوع در قرآن آمده، گردآوری شده، بدون پیش‌داوری در کنار هم قرار گرفته و یک به یک تفسیر شده‌اند. سپس در یک جمع‌بندی، رابطه این آیات با یکدیگر بررسی و از مجموع آن‌ها، یک ترسیم کلی ارائه شده است. در این روش، مفسر از خود چیزی ندارد و همچون سایه به دنبال آیات قرآن می‌رود.[۲] برخی از محققان، روش تفسیر در کتاب پیام قرآن را همان روش تفسیر رایج در تفسیر موضوعی دانسته‌اند.[۳]
نویسندگان
تعدادی از نویسندگان حوزه علمیه قم با آیت الله ناصر مکارم شیرازی در تالیف این تفسیر همکاری داشته‌اند:
- محمد رضا آشتیانی
- محمد جعفر امامی
- عبدالرسول حسنی
- محمد اسدی
- حسین طوسی
- سید شمس الدین روحانی
- محمد محمدی اشتهاردی
نفحات القرآن
ترجمه پیام قرآن
محتوا
این کتاب، ابتدا در ده جلد چاپ شده بود، اما بعدها دو جلد به آن اضافه شد.[۴]
- جلد اوّل. پیرامون علم و معرفت.
- جلد دوّم. خداجوئی و خداشناسی: برهان نظم، برهان فطرت و آیات آن، خداشناسی در عوامل خلقت.
- جلد سوّم. راه‌های معرفت و شناخت خدا: برهان تغییر و حرکت، برهان امکان و وجوب، برهان علت و معلول، برهان صدیقین و....
- جلد چهارم. صفات جمال و جلال: اسماء الحسنی و اسم اعظم، تقسیم صفات خدا، علم خدا، شاخه‌های علم و....
- جلد پنجم. معاد: تعبیرات کلی درباره معاد، هفتاد نام قیامت در قرآن، دلائل معاد، آیات إحیاء ارض، تطوّرات جنین و....
- جلد ششم. منزلگاه‌های قیامت، نشانه‌های رستاخیز، نامه عمل، تجسم اعمال، نعمت‌های جسمانی بهشت، لذّات روحانی و....
- جلد هفتم. نبوت عامّه: فلسفۀ بعثت انبیاء(ص)، تعلیم و تربیت، نجات از ظلمات، بشارت و انذار، اصول کلی دعوت انبیاء(ص)، تکامل ادیان و....
- جلد هشتم. نبوت خاصه: دلائل صدق پیامبر، اعجاز قرآن از دیدگاه علوم روز، اعجاز قرآن در وضع قانون، اعجاز قرآن از نظر اخبار غیبی، اعجاز قرآن از نظر علوم تضّاد و اختلاف و....
- جلد نهم. امامت و ولایت: ولایت و امامت عامّه در قرآن، آیه اولی الامر، آیه صالح المؤمنین، آیه وزارت و آیات ۲۵ گانه، فلسفه انتظار، حقیقت انتظار و آثار سازنده آن، منتظران راستین و....
- جلد دهم. حکومت اسلامی: نقش مطبوعات در حکومت اسلامی، نیروهای مسلّح در حکومت اسلامی، رابطه اقلّیت‌های مذهبی، حکومت اسلامی و سازمانهای اطلاعات، استراق سمع، هدف وسیله را توجیه می‌کند؟ و....[۵]
موضوعات دو جلد الحاقی نیز عبارتند از: «مبانی اخلاق در قرآن» و «اخلاق پسندیده و ناپسند در قرآن».[۶]
تاریخ نگارش، ترجمه و تلخیص
آغاز نگارش کتاب پیام قرآن در شهریور سال ۱۳۶۶ش بوده[۷] و جلد دهم آن در سال ۱۳۷۴ش پایان یافته است.[۸] این تفسیر به عربی ترجمه و با نام «نفحات القرآن» منتشر شده است. همچنین سید حسین هاشمیان و علی‌اصغر همتیان آن را در ۳ جلد خلاصه کرده و با عنوان «برگزیده پیام قرآن» به چاپ رسانده‌اند.
پانویس
- ↑ زندگی‌نامه، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۲۹-۳۰.
- ↑ یدالله‌پور، مبانی و سیر تاریخی تفسیر موضوعی قرآن، ۱۳۸۳ش، ص۹۶.
- ↑ معرفت، تفسیر و مفسران، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۵۳۵.
- ↑ عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۳۰-۱۰۳۱.
- ↑ معرفت، تفسیر و مفسران، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۵۳۵.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۶۸ش، ج۱۰، ص۵۸۲.
منابع
- زندگی‌نامه، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.
- عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، طبقات مفسران شیعه، قم، نوید اسلام، ۱۳۸۷.
- معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ترجمه: خیاط نصیری، قم، مؤسسه فرهنگی التمهید، ۱۳۷۹.
- مکارم شیرازی، ناصر، پیام قر آن، ناشر: دار الكتب الاسلاميه، تهران، چاپ نهم، ۱۳۸۶.
- مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، قم، مدرسه امیر المومنین، ۱۳۶۸.
- یدالله‌پور، بهروز، مبانی و سیر تاریخی تفسیر موضوعی قرآن، دارالعلم، قم، ۱۳۸۳.
