یوسف صانعی

از یاقوت
یوسف صانعی
مرجع تقلید شیعه
نام کاملیوسف صانعی
لقبآیت‌الله
تاریخ تولد۱۳۱۶ ‏(۸۷–۸۸ سال)
زادگاهاصفهان
تاریخ وفات۲۲ شهریور ۱۳۹۹
شهر وفاتقم
محل دفنقبرستان شیخان در قم
خویشاوندان سرشناسحسن صانعی
استادانامام خمینی
آیت‌الله بروجردی
محمد محقق داماد
محمدعلی اراکی
محل تحصیلقم و اصفهان
سیاسیعضو فقهای شورای نگهبان
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
دادستان کل کشور
نماینده اولین دوره مجلس خبرگان
اجتماعیامام جمعه قم


یوسف صانعی (زادۀ ۱۳۱۶ در اصفهان - درگذشته ۲۲ شهریور ۱۳۹۹) از مراجع تقلید شیعه اهل ایران بود. صانعی شاگرد امام‌خمینی، عضو فقهای شورای نگهبان، امام ‌جمعه قم، نماینده خبرگان رهبری و دادستان کل کشور بود. وی در سال ۱۳۹۹ درگذشت.

زندگی و زیست علمی

یوسف صانعی، در سال ۱۳۱۶ در خانواده‌ای روحانی، در روستای نیک‌آباد اصفهان به دنیا آمد. جدّ ایشان آیت‌الله حاج ملاّیوسف، از علمای پرهیزکار و پدرشان شیخ محمدعلی صانعی نیز روحانی بود.[۱] صانعی تحصیلات حوزوی را از سال ۱۳۲۵ در حوزه علمیه اصفهان شروع کرد و سپس در سال ۱۳۳۰ وارد حوزه علمیه قم شد و در امتحانات سطوح عالی حوزه در سال ۱۳۳۴ رتبه اول را احراز کرد.

صانعی در ۲۲سالگی به اجتهاد رسید. وی در فقه از شاگردان امام خمینی و میرزا حبیب‌الله رشتی و در فلسفه از شاگردان میرزا جهانگیرخان بود؛ افزون‌بر این، وی از دروس اساتید بزرگی چون آیت‌الله‌العظمی بروجردی، آیت‌الله‌العظمی محقّق داماد و آیت‌الله‌العظمی اراکی نیز بهره برد.[۲]وی تدریس خارج فقه را از سال ۱۳۵۴ در مدرسه حقّانی (شهیدین) در شهر قم شروع کرد.[۳]

آثار

برخی از تألیفات صانعی عبارت‌اند از:

  • استفتائات قضایى
  • منتخب الأحكام
  • مصباح المقلدين
  • حاشیه بر تحریرالوسیله امام خمینی
  • اجتهاد پویا و حقوق زنان و کودکان
  • راز احیای اجتهاد در عصر حاضر.[۴]

فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی

با شروع نهضت امام خمینی در سال ۱۳۴۲ آیت‌الله صانعی نیز از طلابی بود که به این جریان پیوست و نام وی در بسیاری از اسناد ساواک، اعلامیه‌ها و بیانیه‌های مدرسین حوزه علمیه قم در اعتراض به حکومت پهلوی ثبت شده است.[۵]

مهم‌ترین فعالیت‌ها و مناصب ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی عبارت‌اند از:

  • عضویت در شورای نگهبان؛
  • دادستانی کل کشور؛
  • نماینده امام خمینی در شورای ‌عالی بازسازی مناطق جنگی؛
  • عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام (تا سال ۱۳۶۸)؛
  • نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری؛
  • امامت ‌جمعه در شهر قم.[۶]

وفات

یوسف صانعی که در ۲۱ شهریور ۱۳۹۹ به دلیل شکستگی استخوان لگن در بیمارستان‌ بستری شده بود، صبح روز ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ درگذشت[۷] و یک روز بعد، پس از اقامه نماز آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی، تشییع و در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.[۸]

پانویس

  1. «زندگی‌نامه». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
  2. «زندگی‌نامه». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
  3. «زندگی‌نامه». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
  4. «زندگی‌نامه». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
  5. علی‌زاده، حسین، «دانشنامه جهان اسلام»، ج۲۹، ص۲۳۷.
  6. «عنايت حضرت امام خمينى(قدس سره) و مسئوليتهاى اجرايى». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
  7. «آیت‌الله یوسف صانعی در گذشت». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
  8. «پیکر آیت‌الله صانعی در قم به خاک سپرده شد». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.