خدمتگزاری به امام‌حسین(ع) را از کی آغاز کردید؟
رژیم عراق در سال ۱۹۸۰ ما را بیرون راند و من پیش از آن در مدرسه نمونه مردمی اعتماد در شهر مقدس کربلا تحصیل می‌کردم و در گروه سرود مدرسه فعالیت داشتم و در دوران کودکی به ورزش و سرود خواندن و مداحی همزمان نیز علاقه داشتم اما میان این دو یکی را برگزیدم. در آن هنگام من ۸ سال یا ۹ سال داشتم چون متولد سال ۱۹۶۶ میلادی می‌باشم.
در آن زمان ورزشکاران بسیاری وجود داشتند اما افراد زیادی سراغ سرودن و مداحی برای امام حسین(ع) نمی‌رفتند، خود من هم به ورزش‌‌های فوتبال و پینگ‌پنگ و والیبال نیز علاقه داشتم و در مدرسه به این ورزش‌ها سرگرم بودم.
در سال ۱۹۸۰ هنگامی که به جمهوری اسلامی آمدیم در شهر قم اقامت گزیدیم، مادربزرگم به من گفت قرآن را بیاموز و من برای پنج سال با قرائت و صوت قرآن می‌خواندم، پس از آن مادربزرگم گفت اکنون باید نماز بخوانی و برو نزد فلان کتابفروش و از وی کتاب نماز خریداری کن.
در قم من نزد یکی از کربلایی‌ها کار می‌کردم، به او گفتم من دوست دارم مدحی کنم که وی موافقت کرد ولی در عین حال مرا نیز مسخره کرد و به گریه افتادم و اشک ریختم. او به من گفت چرا گریه می‌کنی گفتم چون مرا مسخره کردی. او گفت اشکالی ندارد و دو قصیده داد که با آنها کار مداحی را شروع کنم.
من اولین کسی بودم که برای نخستین بار مداحی را در استودیو ضبط نمود و ویدیو کلیپ نیز ضبط کردم که در آغاز با مخالفت‌های شدید روبه‌رو شدم و به من گفتند مداحی را نمی‌توان به ویدیوها وارد کرد. نخستین کار من در استودیو مداحی وافاطمتا (ای فاطمه) بود و پس از آن هلالیه و کلیپ «تمام قطره‌های خون رگم ندای یا حسین سر می‌دهد.»
کدامیک از قصایدی را که تاکنون خوانده‌اید بر شما بیشتر تأثیر داشته است؟
برای من این اشعار همانند فرزندانم هستند و همه این اشعار را دوست دارم و این پرسش شما همانند این است که از من بپرسی کدامیک از فرزندان خود را بیشتر دوست داری چون برای من تفاوتی میان آنها نیست چون همه این اشعار و قصاید خوب هستند.
واقعیت این که شما نمی‌توانید یک قصیده و یا شعری از سروده‌های مرا بر دیگری ترجیح دهید.
طی سی و دو سالی که من بر منبر رفته‌ام همواره بیشتر مسائل روز را مطرح نمودم بخصوص این که من نخستین کسی بودم که اشعار حسینی را با کوشش جوانان کویتی وارد استودیوها کرد.
بطور مثال قصایدی را که در قم و اصفهان خواندم با استقبال شدید مردم روبه‌رو شد، دو بار نیز به امریکا سفر کردم و در شهرهای دیترویت و میشیگان که یک مرکز اسلامی در آنجا وجود دارد مداحی کردم و بیش از بیست یا بیست و پنج بار به انگلیس سفر نمودم و نیز به سوئد، نروژ، هلند و دانمارک برای مداحی سفر کرده‌ام.
در سال‌های اخیر شاهد گسترش برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(ع) در کشورهای جهان ازجمله اروپا و امریکا هستیم و سالانه شاهد افزایش تعداد شرکت‌کنندگان میلیونی در عزاداری عاشورا و اربعین در عراق هستیم به نظر شما دلیل گسترش روزافزون تفکر حسینی چیست؟
به نظر من کسانی که دور از میهن خود زندگی می‌کنند بیشتر از دیگران پایبند به دین خود هستند چون این مسلمانان در دیگر کشورها بیگانه هستند و بنابراین بیشتر به دین خود پایبند می‌باشند.
در دیترویت و میشیگان امریکا بیش از هشت مرکز اسلامی وجود دارد من شاهد عشق و علاقه وافر مسلمانان امریکا به امام حسین (ع) بودم و دیدم که چگونه برای خدمت به اهل‌بیت(ع) عشق می‌ورزیدند.
اما درباره عراق این را بگویم که اوضاع عراق شکل خاصی دارد چون ملت عراق از محرومیت‌های دوران صدام خسته شده بودند و در نخستین مراسم اربعین امام حسین(ع) که در آنجا برگزار شد، شبکه‌های ماهواره‌ای الجزیره و العربیه آمدند تا با مردم گفت‌وگو کنند و به دنبال مقاصد سیاسی خود بودند که با جواب‌های حسینی مردم مواجه شدند.
طی سالیانی که بر شما گذشت آیا به این فکر افتادید که نسل جوانی از مداحان را پرورش و آموزش دهید؟
من از سال‌های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ به این فکر افتادم و در این زمینه فعالیت‌هایی را نیز انجام دادم و امیدوارم که خداوند در این زمینه مرا یاری کند.
نخستین سفر شما به ایران چگونه بود؟
خدا را شکر که حسینیه‌ها مرا دعوت می‌کنند و من پاسخ مثبت به آنها می‌دهم.
من در خوزستان و آبادان و اهواز و بیش از بیست منطقه دیگر طی 10 روز برنامه داشتم و همچنین در قم و مشهد و تهران نیز برنامه‌هایی داشتم.
امروز که پس از ۱۸ سال به ایران آمده‌ام خدا را شاکرم که من با مهمان‌نوازی مردم ایران مواجه هستم و انشاءالله در عیدقربان به مدت سه روز و در ماه صفر در سالروز وفات پیامبر اکرم (ص) پنج شب در ایران به منبر خواهم رفت.
آیا در ایران برنامه‌ای همچون ضبط مداحی و ویدیو کلیپ دارید؟
اخیراً زمینه برای ما در ایران فراهم شده است و من امیدوارم بتوانم در ایران به فعالیت بپردازم. من سریال‌ها و فیلم‌های مذهبی جمهوری اسلامی ایران را دیده‌ام و می‌بینم که ایرانیان دارای اندیشه پاک و متفکری هستند و از جمهوری اسلامی ایران سپاسگزارم که این فرصت را به من داد و امیدوارم بتوانم در ایران کار کنم چون مردم ایران دوستدار پیامبر و خاندان اهل‌بیت(ع) هستند و دلیل آن این است که در جمهوری اسلامی زندگی می‌کنند.
آیا برای مخاطبان فارسی زبان مداحی‌های جدیدی به زبان فارسی دارید؟
البته در آینده کارهای بسیاری دارم و دو کار جدید به زبان‌های عربی و فارسی و ترکی دارم و امیدوارم بتوانم به زبان فارسی نیز کارهای قابل توجهی داشته باشم بخصوص در ماه محرم.
هدف شما از سرودن به زبان‌های دیگر چیست؟
هدف من ترویج دین و رسالت رسول خدا(ص) و خاندان وی است، این خواسته و علاقه مردم است و مردم مایل هستند این اشعار را به زبان‌های دیگر بشنوند.
درست است که من بیست سال پیش ایران را ترک کردم ولی این خواسته شنوندگان مداحی‌های من از دیگر کشورهاست که برایشان به زبان‌های کشورهایشان مداحی کنم که تاکنون به زبان‌های فارسی و انگلیسی و اردو مداحی کرده‌ام.
هنگامی‌که با نویسنده‌ای روبه‌رو می‌شوی که کتاب خوبی نوشته است به او می‌گویی که ای کاش کتاب‌هایت را ترجمه می‌کردی و برای همین است که ما دست به ابتکار زدیم.
از سفرهایتان به کشورهای دنیا چه خاطره‌ای دارید؟
تاکنون چهل بار به لبنان سفر کرده‌ام و سه سال برای حزب‌الله مداحی کردم، محافظین سیدحسن نصرالله به من گفتند که برای سید ۱۰ الی ۱۵ دقیقه بخوانم چون سید به دلایل امنیتی مراسم را زودتر ترک می‌نمود ولی من یک ساعت و سی‌دقیقه برای آنها مداحی کردم و سید نمی‌خواست مراسم را ترک کند و می‌خواست بخوانم.
آیا ملا باسم کربلایی خودش را شخصیتی رسانه‌ای می‌داند؟
بسیار کم چون کمتر صحبت می‌کنم و بیشتر کار می‌کنم و اگر از من بخواهی تا مصاحبه‌ای انجام دهم به شما می‌گویم به جای آن بیایید برایتان مجانی مداحی کنم و شما آن را ضبط و منتشر کنید و همه اینها خدمتی است از من برای امام حسین (ع) و خاندان پیامبر(ص).
پیام شما برای مردم ایران و دوستداران شما چیست؟
انقلاب ایران نسل خوبی را تربیت نموده است و ایران نیازمند ستایش نمی‌باشد و ما اکنون در ایران نسلی را می‌بینیم که پس از ۳۳ سال از انقلاب، نسل انقلابی و حسینی و ولایت‌مدار است.[۱]
باسم کربلایی
| قاری قرآن، شاعر، ستایشگر اهل بیت | |
.jpg) | |
| نام تولد | باسم اسماعیل محمد الکربلائی |
|---|---|
| زمینه فعالیت | نوحه‌خوانی، ستایشگری اهل بیت، شعر مذهبی |
| ملیت | عراقی |
| تاریخ تولد | ۱۷ آبان ۱۳۴۵ (۵۹ سال) |
| محل تولد | کربلا، عراق |
| محل زندگی | عمان |
| نام دیگر | ملا باسم |
| پیشه | ستایشگر اهل بیت، شاعر، قاری قرآن |
| سال‌های فعالیت | دهه ۱۹۸۰ میلادی تا کنون |
| شروع فعالیت | نوجوانی (دهه ۱۹۷۰ میلادی) |
| تأثیرات | رسول تکمجی |
| آثار | صلوات؛ ربنا صل علی احمد؛ لیش تأخیر عباس؛ تزورونی؛ صلیت |
باسم اسماعیل محمد الکربلائی (زاده ۸ نوامبر ۱۹۶۶ - ۱۷ آبان ۱۳۴۵ در کربلا) قارس قرآن، شاعر و از چهره‌های نامدار ستایشگری اهل بیت در میان شیعیان جهان است. از او ذاکران اهل بیت در حرم امام حسین علیه السلام است و از او با عناوینی چون «خادم الحسین»، و «سلطان المنابر» یاد شده است.
باسم در کربلا متولد شد و در دوران کودکی در مجالس قرآنی شیخ محمد الزغیر حضور می‌یافت. در ۱۴ سالگی و با افزایش فشارهای حزب بعث به شیعیان عراق، او به همراه خانواده‌اش به ایران مهاجرت کردند و شهر اصفهان ساکن شدند. در شهر اصفهان و تحت تأثیر عمویش رسول تکمجی ذکر اهل بیت را آغاز کرد. پس از آن نیز در مدت زندگی در کشورهای کویت و عمان ذاکری اهل بیت را ادامه داد و به مرور در میان شیعیان عراق مورد توجه قرار گرفت.
در دهه ۹۰ میلادی مراسم نوحه خوانی او به خصوص در کشورهای کویت و لبنان بسیار مورد توجه قرار گرفت و باعث شد تا در جمع شیعیان جهان در کشورهای مختلف جهان حضور یابد. پس از سقوط رژیم بعث عراق نیز پس از ۲۳ سال دوری، به عراق بازگشت و در محافل مختلف مذهبی در این کشور حضور یافت.
عمده شهرت باسم کربلایی در ایران و شیعیان جهان به اجرای قطعاتی مانند «صلوات»، «ربنا صل علی احمد» و «لیش تأخیر عباس» (۱۳۸۵ شمسی) بازمی‌گردد. این قطعات بارها از رسانه‌های مختلف فارسی‌زبان پخش شده و جزو نغمه‌های خاطره مذهبی انگیز در میان ایرانیان به حساب می‌آید.
ملا باسم بارها به ایران آمده و در محافل مذهبی مختلفی در ایران نوحه خوانی کرده است و در سال‌های اخیر و با افزایش رونق پیاده‌روی اربعین در میان ایرانیان بار دیگر و با قطعاتی مانند «تزورونی»، «صلیت» و… مورد توجه قرار گرفته است. با این حال دولت کویت به خاطر خواندن شعر «جبت و طاغوت» فعالیت باسم در خاک این کشور را ممنوع اعلام کرده است.
هرچند برخی کشورها مانند دولت کویت و برخی جریانات شیعی در عراق، مخالف هرگونه نوحه خوانی سیاسی باسم کربلایی هستند، اما او از طرفداران انقلاب اسلامی ایران بوده و بارها قطعاتی را در حمایت از انقلاب اسلامی اجرا کرده است. او جمهوری اسلامی ایران را «نماد و چهره شیعه در جهان» می‌داند و آن را «مشت کوبنده ای بر دشمنان محمد و آل محمد» خوانده است. در سال ۱۳۹۳ و بعد از آن که یکی از قطعات اجرا شده از او از سوی برخی رسانه‌های نزدیک به جریان آیت الله سید صادق شیرازی به کنایه به رهبر جمهوری اسلامی ایران تعبیر شد، او در گفتگویی ضمن رد قاطعانه این ادعا، گفت: خدا را گواه می‌گیرم که هرگز من قصد تعرض به شخصیت وی یا فرد دیگری را نداشتم. چطور من به ایشان این اهانت را داشته باشم؟ من از آنها که این چیزها را منتشر کردند راضی نیستم و در قیامت شخص رسول اکرم (ص) خصم آنها باشد که به من تهمتی را زدند که روحم از آن خبر ندارد.»
در سال ۲۰۲۵ و بعد از تجاوز رژیم صهیونیستی به کشور ایران نیز باسم کربلایی با حضور در حسینیه عقیلة الطالبین در شهر اهواز اشعاری را با مضمون مقاومت ایران در برابر اسرائیل خواند.
باسم در سال‌های اخیر قطعات پویانمایی مذهبی متنوعی را برای کودکان و نوجوانان تولید کرده است و صاحب برند BK عرضه‌کننده تولیدات فرهنگی، پوشاک و اکسسوری است.
ملاباسم کربلایی در کشور عمان سکونت دارد.
زندگینامه
باسم اسماعیل محمدعلی الکربلائی، با کنیه ابو محمد، از مداحان و قاریان برجسته شیعه عراقی است که در ۸ نوامبر ۱۹۶۶ در کربلا متولد شد. او در خانواده‌ای مذهبی و ایرانی‌تبار در کربلا به دنیا آمد و از کودکی در مجالس قرائت قرآن و روضه شرکت می‌کرد. در همان دوران تحت تأثیر قاری نامدار شیخ حمزه الزغیر قرار گرفت و تا زمان درگذشت او در سال ۱۹۷۶ در جلساتش حاضر می‌شد.
در سال ۱۹۸۰، با شدت گرفتن فشارهای رژیم بعث بر شیعیان، خانواده‌اش برای فرار از آزار و اذیت سیاسی به ایران مهاجرت کردند و در شهر اصفهان، محل زندگی خانوادهٔ مادری او، ساکن شدند. در همان‌جا عمویش رسول تکمجی استعدادش را کشف کرد و او را به خواندن سرودها و مراثی در وصف اهل بیت (ع) تشویق نمود.
او در اصفهان، به مدت پنج سال به آموزش کامل قرائت قرآن و مرثیه‌خوانی پرداخت و تحت تعلیم ملا تقی کربلایی قرار گرفت. او به‌طور منظم در حسینیهٔ کربلایی‌های اصفهان که توسط مهاجران عراقی تأسیس شده بود شرکت می‌کرد و همان‌جا نخستین مداحی رسمی خود را با عنوان «تاج السعادة لیوالی حیدر»، سرودهٔ شاعر فقید کاظم منظور، اجرا کرد. کربلایی در شهرهای مختلف ایران، به‌ویژه در حسینیه‌هایی که توسط جامعهٔ عراقی تأسیس شده بود، به نوحه‌خوانی پرداخت. در سال ۱۹۸۸، نخستین دههٔ محرم خود را در قم برگزار کرد. این دهه از مهم‌ترین ایام عزاداری شیعیان است و به روایت واقعهٔ کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش اختصاص دارد. اجرای موفق او در این ده شب، نقطهٔ عطفی در شناخته‌شدنش به‌عنوان قاری و مرثیه‌خوانی توانمند بود و از همان سال شهرتش گسترش یافت.
او در ادامه، به کویت نقل مکان کرد و ۱۷ سال در آن کشور زندگی نمود. سپس به عمان رفت و تاکنون در آنجا اقامت دارد. نوحه‌های او که در دههٔ نود میلادی بر نوار کاست ضبط می‌شد، در سراسر جهان عرب پخش شد و نامش را در میان قاریان و مرثیه‌خوانان بین‌المللی تثبیت کرد.
زندگی حرفه‌ای
باسم کربلایی پس از اجرای موفق دههٔ محرم در قم در سال ۱۹۸۸، که نقطهٔ آغاز شهرت او بود، در سال ۱۹۹۴، برای اجرای ده شب اول محرم به کویت دعوت شد. مراثی و تلاوت‌های او در آن سال ضبط و در سراسر جهان اسلام منتشر شد و نامش را در سطح بین‌المللی مطرح کرد. پس از آن، دعوت‌نامه‌هایی از کشورهای مختلف از جمله لبنان و استرالیا دریافت کرد و در همین دوران به همراه خانواده در کویت ساکن شد. به پیشنهاد استادش محمدرضا شیرازی، گروهی از قاریان جوان تشکیل داد و آن را «جوانان ثقلین» (شباب الثقلین) نامید. این گروه متشکل از حدود هشتاد جوان بود که به‌صورت گروه کر در جشن‌های ولادت اهل بیت (ع) شرکت می‌کردند و بعدها بسیاری از مداحان برجسته از میان آنان پدید آمدند.
در سال ۲۰۰۲، برای نخستین‌بار در ده شب اول محرم در بحرین اجرا کرد. این نخستین حضور او خارج از کویت پس از هشت سال اجراهای متوالی در آن کشور بود. مردم بحرین با سبک شعری متفاوتی به مراثی می‌پرداختند و الکربلائی با سازگاری سریع با آن فرهنگ، به عنوان چهره‌ای نوآور در دنیای مرثیه‌خوانی شناخته شد.
در سال ۲۰۰۳، پس از سقوط رژیم صدام، الکربلائی پس از ۲۳ سال به عراق بازگشت و با استقبال گستردهٔ مردم روبه‌رو شد. در اماکن مقدس برای او مجالسی برگزار شد که صدها هزار نفر در آنها شرکت داشتند. پس از مدت کوتاهی به کویت بازگشت و فعالیت‌های بین‌المللی خود را ادامه داد. او دو سال بعد را در ایام محرم بین منامه و لندن و در سایر فصول بین کشورهای عربی و غربی گذراند. سرانجام، در سال ۲۰۰۷، او کویت را برای همیشه ترک کرد تا در زادگاه همسرش در عمان اقامت کند.
در سال ۲۰۲۰، همزمان با همه‌گیری ویروس کرونا، به این ویروس مبتلا شد و نتوانست در ده شب اول محرم حضور یابد. اما، در محرم ۲۰۲۱، پس از بهبودی و کاهش محدودیت‌ها، فعالیت خود را از سر گرفت.
زندگی شخصی
باسم اسماعیل محمدعلی الکربلائی با زنی عمانی ازدواج کرده و چهار فرزند دارد: علی، فاطمه، ریحانه و رقیه. پسرش علی باسم الکربلائی در چندین اثر اسلامی با او همکاری داشته است و دخترش فاطمه نیز در سال ۲۰۰۷ در آلبوم سواد اللیل حضور داشت. همچنین علی و رقیه از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ در برخی آلبوم‌ها همراه پدرشان فعالیت داشتند.
آثار
باسم الکربلائی آثار متعددی در کشورهای مختلف تولید کرده و با آهنگسازان بسیاری، از جمله میشل فاضل، آهنگساز و تنظیم‌کننده موسیقی لبنانی، همکاری داشته است. او نخستین مرثیه‌خوان شیعه بود که اشعار و مراثی خود را در قالب استودیویی و تصویری تولید کرد. نخستین پروژهٔ نمایشی او فیلم بلندی با عنوان «مباهله» با همکاری داوود حسین، بازیگر کویتی، بود.
او در طول فعالیت خود، بیش از شصت آلبوم منتشر کرده که هرکدام شامل هفت تا ده قطعه موسیقی است. او همچنین نخستین مرثیه‌خوانی است که موزیک‌ویدیو منتشر کرد. در اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، آثار او در کویت، بحرین، عربستان سعودی و لبنان با استقبال گسترده روبه‌رو شد. پس از سقوط رژیم بعث در ۲۰۰۳ و رفع محدودیت‌های مذهبی، آهنگ‌های مذهبی شیعی محبوبیت چشمگیری یافتند؛ گزارش‌ها نشان می‌داد که در روزهای عادی، به ازای هر سی‌دی از کاظم الساهر، ده سی‌دی از باسم کربلایی به فروش می‌رفت که این میزان در مناسبت‌های مذهبی چند برابر می‌شد.
به‌تدریج، حضور و دنبال‌کنندگان کربلایی در رسانه‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافت. کانال رسمی او در یوتیوب به بیش از ۱۰ میلیون مشترک و بیش از سه میلیارد بازدید دست یافت که او را به یکی از پرمخاطب‌ترین چهره‌های مذهبی در فضای مجازی تبدیل کرد. آثار و تلاوت‌های او به‌طور منظم از شبکه‌های تلویزیونی رسمی کشورهای بحرین، لبنان و عراق پخش می‌شود و حضور او در کانال‌های ماهواره‌ای نیز استمرار دارد.
آثار برجسته
- برائة العشق
- بنات النبی
- قارورة، صلیت؟
- تزورونی
- لیش تأخر عباس
- صلوات
- ربنا صل علی احمد
سبک مداحی
باسم الکربلائی در مداحی پیرو و متأثر از حمزه الصغیر است و ملا تقی کربلایی از اساتید او به‌شمار می‌رود. در کنار محبوبیت گسترده، سبک الکربلائی همواره با نقدهایی از سوی برخی گروه‌های سنت‌گرا روبه‌رو بوده است. منتقدان به نحوهٔ اجرای احساسی او و مضمون برخی نوحه‌ها اشاره کرده‌اند؛ از جمله نوحه‌ای که در رثای محمد الدره، کودک فلسطینی شهید، خوانده شد. با این حال، بسیاری از پژوهشگران مذهبی و فرهنگی، او را از چهره‌های تأثیرگذار و تحول‌آفرین مرثیه‌خوانی معاصر می‌دانند. از جمله اشعار و قطعات برجسته‌ای که با صدای باسم الکربلائی اجرا شده‌اند می‌توان به آثاری چون «تجارتی که هرگز شکست نخواهد خورد» (۲۰۱۷)، «آرزو کردم» (۲۰۲۱)، «نوزاد شما» (۲۰۲۱)، «مو فرات» (۲۰۲۱) و «اولین فریاد» (۲۰۲۱) اشاره کرد. تمامی این قطعات با آهنگ‌سازی میشل فاضل، آهنگساز و تنظیم‌کنندهٔ لبنانی، تولید شده‌اند.
باسم کربلایی
گفتاورد
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اواسط ماه محرم ۱۴۳۵ هجری قمری کلیپی کوتاه با عنوان اعتراض عزاداران حسینی (ع) به ملا باسم کربلایی در فضای مجازی منتشر شد. این کلیپ به‌سرعت با استقبال شبکه‌های ماهواره‌ای‌ای که گرایشات صریح مذهبی و بعضاً سیاسی خاص داشتند مواجه شد و تردیدهای زیادی را میان دوستداران اهل‌بیت (ع) در سرتاسر جهان تشیع نسبت به ملاباسم وجود آورد.
کلیپی که برای چند ماه موضوع و سوژه اول شبکه‌های وهابی و جریان خاصی میان شیعیان شد. جریانی که روند تأمین بودجه آن از طریق حساب‌های بانکی مستقر در انگلستان همواره مورد تردید بزرگان و مراجع جهان تشیع بوده است. این جریان که چندی پیش به‌دلیل اهانت به همسران پیامبر و برخی از بزرگان اهل‌سنت مورد انتقاد شیعیان قرار گرفته بود، این بار این کلیپ و تفسیر خاص از شعر مداح معروف در جهان عرب، ملاباسم کربلایی را بهترین فرصت برای پاسخ غیرمنطقی و بازهم موهن به انتقادات دیده بود.
در بخشی از این کلیپ باسم کربلایی مشغول خواندن اشعاری می‌شود که با واکنش تند و اعتراض آمیز عزاداران مواجه می‌شود. طبق معمول با نگاهی خاص و ذوق‌زده برخی رسانه‌ها سعی در تعمیم شعر باسم کربلایی به شخصیت‌های برتر جهان تشیع داشتند. سؤال درمورد چرایی این اعتراضات طبق روال همیشه خیلی زود منجر به گمانه زنی‌هایی از سوی رسانه‌های پرتعداد فرصت‌طلب شد.
ملاباسم کربلایی مداح معروف جهان عرب در ایران هم طرفدارانی دارد، طرفدارانی که با مشاهده این کلیپ و مهم‌تر از آن فضایی که رسانه‌های خاص به وجود آورده بودند دچار ابهامات فراوانی شده بودند. این ابهامات را هیچ‌کسی جز باسم کربلایی و توضیحات او نمی‌توانست برطرف کند، توضیحاتی که بعد از چند ماه از زبان باسم کربلایی منتشر شد. باسم کربلایی در توضیحات خود گفت: نوحه‌ای که من در روز ۵ محرم خواندم به‌درخواست من از آقای ناظم الحاشی بود و از وی خواستم شعری بسراید که متفاوت با روش همیشگی باشد و طوری باشد که قبلاً به آن روش نخوانده باشم.
وی گفت: من در این نوحه هیچ نامی از مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای یا هر فرد دیگری نیاوردم. خدا را گواه می‌گیرم که هرگز من قصد تعرض به شخصیت وی یا فرد دیگری را نداشتم. فقط در بیت سوم یا چهارم بود که منظور من در این ابیات نواصب بود که با اهل‌بیت (علیهم السلام) کینه و دشمنی دارند که گفتم نماز و روزه این چنین اشخاصی قبول نمی‌شود.
باسم کربلایی در توضیحات خود تأکید کرد: آیا این گفتار را می‌توان متوجه مقام معظم رهبری دانست که همواره می‌فرمایند هرچه از خیر و برکت داریم از وجود امام حسین (ع) است؟ مگر مقام معظم رهبری همیشه اقامه مراسم عزاداری برای این امام همام برگزار نمی‌کنند؟ مگر ایشان برای امام حسین گریه نمی‌کند؟ مگر ایشان برای امام حسین سینه‌زنی نمی‌کند؟ خوب، چطور من به ایشان این اهانت را داشته باشم؟ و بعد باید از آن آقایان پرسید چرا این مطلب را روز ۶ محرم مطرح نکردند و قضیه را روز ۱۱ محرم گفتند؟ من از آنها راضی نیستم و در قیامت شخص رسول اکرم (ص) خصم آنها باشد که به من تهمتی را زدند که روحم از آن خبر ندارد.
این کلیپ خیلی زود در رسانه‌ها چرخید. بعد از سفر باسم کربلایی به ایران و دیدار حضوری او با برخی از شخصیت‌های ایرانی دیگر هیچ ابهامی در اتهام‌زنی بی‌مورد به او باقی نمانده بود. با او گفتگویی تفصیلی دربارهٔ هیئت، جایگاه مداحی و برخی مواضع و دیدگاه‌هایش داشتیم.
او در بخش اول از این گفت‌وگو به بیان خاطراتی از مجالس خود در برخی کشورهای جهان و ماجرای راهپیمایی ۴۰ هزار نفره در یکی از کشورهای منطقه پرداخت. او همچنین دربارهٔ اهمیت «منبر» سخن گفت. او منبر را رسانه منحصر به فرد برای جهان اسلام دانست و بر حفظ آن تأکید کرد. این سخنان را در مواجهه با این رویکرد بیان کرد که عده‌ای معتقدند دوران منبر به پایان رسیده است. ملاباسم در بخش دیگری از سخنان به ماجرای ورود خود به عرصه مداحی و قصیده ماندگار یک مداح عراقی اشاره کرد. بخش دوم از این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
- تسنیم: آقای باسم در این چند سالی که در دستگاه امام حسین (ع) هستید به کدام روضه و نوحه بیشتر علاقه دارید؟
- تسنیم: در بین مصائب اهل بیت (ع) کدام مصیبت برای شما خواندن روضه‌اش سخت‌تر است؟
- تسنیم: در این کشورهای مختلفی که می‌روید خاطره خاصی که در ذهن شما مانده باشد، به یاد دارید؟ از اینکه حال و هوای آن مجلس به گونه دیگری عوض شده باشد؟
مثلاً یکبار به یاد دارم به اروپا رفته بودم و آنجا در چند مجلس دو تا ۳ هزار نفر جمع شده بودند. جمع شدن این جمعیت کم چیزی نیست چون اروپا کوچک نیست، اروپا بسیار پهناور است و کسی که از منطقه‌ای به منطقه‌ای دیگر می‌خواهد بیاید حداقل یک ساعت یا یک ساعت و نیم یا بعضی از آنها بعد از ۳ یا ۴ ساعت به آنجایی که مجلس بود رسیده بودند. وقتی ۳ تا ۴ هزار نفر جمعیت می‌بینم آن هم در اروپا با توجه به فرهنگ و جغرافیای آنجا این برایم عجیب است و قابل توصیف نیست.
یک بار هم ماجرای همان کشوری که در منطقه به آنجا رفتم. دیدم جمعیتی نزدیک به ۴۰ هزار نفر همراهم در مسیرها و خیابان‌های شهر و مابین ماشین‌ها و مغازه‌ها و کوچه‌ها راه می‌روند و عزاداری می‌کنند. سر برمی‌گردانند و می‌گویند فقط می‌خواهیم بشنویم، امروز چه چیزی می‌خوانی؟ امروز چه چیزی می‌گویی؟ و من هر دفعه می‌گویم که شاید این آخرین حضور باشکوه است. اما هر سال که می‌روم می‌بینم بیشتر از سال قبل است. علاقه مردم، محبت مردم برای امام حسین (ع) هر سال بیشتر از سال قبل است.
به نیابت از خودم و از طرف هر شنونده‌ای بعضی مواقع این محبت به امام حسین (ع) را اینطور توصیف می‌کنم که مثلاً «هر قطره خون در رگ‌هایم صدا می‌زند به نامت یا حسین/ روحم چطور در جسمم می‌ماند وقتی یاد جسمت می‌افتم یاحسین» یا وقتی می‌گویم «پرچم بر زمین است ای حیدر» یا «کدام حنجره است که بر تو نگرید/گریاندی به خدا، حتی خروار سنگ را»
با همین شیوه هم فکر شنونده را به سوی امام حسین (ع) جلب می‌کنم و البته من چیزی بیشتر از همین وسیله برای نزدیکی به او نیستم شاید به همین خاطر است که مردم به من محبت دارند و به باسم علاقه دارند. اینها همه به خاطر محبت امام حسین (ع) است. باسم به عنوان خود باسم موضوعیتی ندارد بلکه هدف امام حسین (ع) است.
- تسنیم: از جانب ارادتمندان و محبان اهل بیت (ع) عرض می‌کنم وقتی کارنامه بزرگان و عزیزان مداح و پیشکسوتان و پیرغلامان این درگاه را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که هر کدام علت این محبوبیت در میان مردم را به دلیل مسئله‌ای می‌دانند؛ مثلاً ماجرای احترام به پدر و مادر و دعای آنها را در کار خود مؤثر می‌دانند. برخی حقیقت این عزت را مثلاً نخوردن مال حرام می‌دانند. برای آن‌هایی که می‌خواهند در این مسیر حرکت کنند شما چه توصیه‌ای دارید؟
البته از این که بگذریم نکته‌های دیگری هم هست که باید به آنها توجه کرد. دعای والدین قطعاً بسیار مؤثر است. پدر من ۳ تا ۴ سال پیش به رحمت خدا رفت و قبل از فوت هر وقت به من نگاه می‌کرد می‌گریست و می‌گفت، من از تو راضی هستم و والده الحمدالله از من راضی است. در خلال این ما هفت برادر و خواهریم. وقتی می‌بینیم مردم همه دعا می‌کنند و پای این روضه‌ها که می‌خوانیم برای اهل بیت (ع) می‌گریند چه توفیقی بهتر از این؟ توفیقی از این بهتر نیست.
یعنی محب امام حسین (ع) وقتی می‌گرید و برایت دعا می‌کند یا وقتی قصیده می‌شنود و به خاطر مضامین آن گریه می‌کند حال آن را از طریق تلویزیون شنیده باشد یا هر طریق دیگر، این خود بزرگ‌ترین توفیق خداوند است و بزرگ‌ترین دعا است. اینها همه به برکت اجدادمان و خدمتی است که به امام حسین (ع) کردند. قطعاً اهل بیت (ع) عنایت داشتند و دارند که اینطور است.
ماجرای برخورد صدام و توزیع مخفیانه نوارهای مداحی ملاباسم
- تسنیم: در سفری که ۱۲ سال پیش به عراق داشتم به یاد دارم که با یک دوست عراقی خیلی صمیمی شدم و او به من هبه ای داد. هبه او نوار کاستی بود که مداحی‌های شما بود. فضای سیاسی آن زمان خیلی خاص بود ولی می‌دیدم که مردم شیعه عراق نوارهای کاست شما را به صورت خیلی مخفیانه گوش می‌کردند. آن فرد به من خیلی تأکید کرد که کسی متوجه این هدیه نشود چرا که از جانب دستگاه صدام به شدت با این کارها برخورد می‌شود. دربارهٔ شرایط آن زمان و وضعیت خودتان و شیعیان عراق برایمان بگویید.
بله فضا همین گونه بود. به یاد دارم با یکی از دوستانم در آن زمان صحبت می‌کردم که شوکه شده بود و به من می‌گفت که به خاطر این کار برای او حکم اعدام صادر شده است و البته حکم تعدیل شده بود و برگشته بود؛ یعنی اینکه تا مرحله اعدام رفته بود و برگشته بود. البته بعدها فهمیدم که آنها چند نفر بودند و فقط همین یک نفر این شرایط را در آن دوران نداشته است. وقتی علت را جویا شدم به من گفت که در نزد من نواری از تو کشف کردند و مرا دستگیر کردند.
زمان حزب بعث و حکومت صدام بود. سی دی هم نبود. می‌گفت به دلیل همراه داشتن نوار زندانی شدم، مرا زندند، آزار و اذیت کردند و حتی حکم اعدام برایم صادر کردند. و البته خداوند به برکت امام حسین (ع) مرا نجات داد.
البته این را نباید از باسم دید بلکه این از امام حسین (ع) است. چون امام حسین (ع) خادمان زیادی دارد و دربارهٔ آنها هم همین‌طور است. البته مشکل من این است که نام آن افراد را به خاطر نسپردم. آن قصیده‌ها را هم که در آن سال‌ها خوانده شده بود و دردسر ساز شده بود را به یاد ندارم. خب من به آن فرد چه می‌توانستم بگویم. البته دقیق هم نمی‌دانم نقش آن افراد چه بوده است.
فقط فکر می‌کنم که این به دلیل این بوده است که حرف از حرکت امام حسین (ع)، نور امام حسین (ع) و روح امام حسین (ع) که در همه جا است زده شده بود.
در سال ۲۰۰۳ بود که حزب بعث سقوط کرد و ایام وفات امام حسن (ع) بود. اولین اربعین امام حسین (ع) در همان ایام را به یاد دارم که من در دمشق بودم و به کویت برگشتم. از طریق تلویزیون اربعین امام حسین (ع) و پیاده‌روی مردم را مشاهده می‌کردم. من نبودم ولی دیدم که تمام ماهواره‌هایی که نمی‌خواهم نام ببرم وارد عراق شدند و دیدند ۴ تا ۵ میلیون نفر جمعیت در حال راهپیمایی و عزاداری هستند. گفتند اینجا چه خبر است؟ با هر هم وطنی دیدار می‌کردند و گزارش می‌گرفتند و می‌پرسیدند نظر سیاسی تو چیست؟ او از مظلومیت امام حسین (ع) و اربعین و راه امام حسین (ع) و خدمت به امام حسین (ع) و حضور امام حسین (ع) می‌گفت.
کشورهای جهان با یک رویداد عجیب مواجه شده بودند و به همین دلیل اربعین سال بعد هیچ شبکه ماهواره‌ای برای تهیه گزارش نیامد. چرا؟ چون دیدند این مردم مالک محبت و عشق محمد و آل محمد (ص) و امام حسین (ع) هستند. دیدند عشق امام حسین (ع) شعله ای است که هرگز خاموش نمی‌شود برای همین رو آوردند به سانسور کردن.
مردم عراق اگر محبت امام حسین (ع) را نداشتند نظام طاغوت هرگز از بین نمی‌رفت. مردم عراق اگر در قلبشان در وجودشان و در خونشان محبت امام حسین (ع) وجود نداشت صدام تا همین روز هنوز هم بود.
جمهوری اسلامی ایران خود مشت کوبنده‌ای بر دشمنان محمد و آل محمد (ص) است
- تسنیم: دربارهٔ تحولات منطقه و آنچه این روزها در سوریه می‌گذشت و اکنون چند روزی است توسط تکفیری‌های داعش به عراق هم کشیده شده است و قتل‌عام مردم و هتک حرمتی که دربارهٔ حرم اهل‌بیت (ع) دنبال می‌کنند با مقاومت مردیم مواجه شده است. نظر شما دربارهٔ این حرکت‌های تروریستی و رفتار این گروهک‌ها چیست؟
به صراحت می‌گویم به خدا به هیچ نقطه‌ای دست نخواهند یافت. مخالفین و دشمنان محمد و آل محمد (ص) به هیچ نقطه‌ای دست نخواهند یافت. اگر از گذشته درس بگیرند تجربه به ما می‌گوید که ۱۴۰۰ سال می‌گذرد و آنها به هیچ مرحله‌ای دست نیافتند.
ما شرایط سخت‌تر از این را هم پشت سر گذاشته‌ایم. سخت‌ترین مرحله‌ای که بود و در آن دوران زندگی کردیم. دوران حکومت حزبی که عراق را دست داشت، بود. به برکت محمد و آل محمد (ص)، خداوند همواره همراه مردم ما است. خداوند، خودش با محمد (ص) و فرزندان محمد (ع) است. چیزی دست آنان نیست. نمی‌خواهم وارد بحث سیاسی شوم اما برخی کشورها که این گروهک‌ها را تجهیز می‌کنند و از آنها حمایت می‌کنند راه به جایی نخواهند برد. دولت‌مردانی را می‌شناسم که از اینها برای همکاری رشوه گرفتند. دولت‌هایی را می‌شناسم که برای پشتیبانی از اینها چه پول‌هایی که خرج نکردند و چه پول‌هایی که نگرفتند. این دولت‌ها و کشورها را همه می‌شناسند. فرزندان آنها و اصحاب آنها و… در جهان معروف هستند و امروز این ما هستیم که به نتایج خوبی رسیده‌ایم و در رسانه‌ها به مرور حقیقت معلوم می‌شود و جهان مظلومیت محمد و آل محمد (ص) و شیعیان آنان را می‌بینند. پیروزی از آن کسی است که با خدا باشد و نترسد.
چه طور بگویم در حال حاضر نماد و چهره شیعه، ایران است. این خود ضربه‌ای به هر خط خلاف محمد و آل محمد (ص) است. جمهوری اسلامی ایران خود مشت کوبنده‌ای بر دشمنان محمد و آل محمد (ص) است. امید ما به آن بسیار بالا است.
وقتی تو مقابل حرم حضرت امام علی ابن موسی الرضا (ع) می‌ایستی، می‌بینی افراد مختلفی از افغانستانی، پاکستانی، عراقی و … همه برای زیارت و عرض ارادت می‌آیند. چرا چون حضرت سلطان فقط برای تو نیست. فقط برای من نیست. برای همه ما، امام است. او برای همه رحمتی از جانب خداوند است. همین‌طور اگر بگوییم امام حسین (ع) برای عراقی‌هاست، این خطاست. اگر بگوییم برای ایرانی‌هاست این هم خطاست. امام حسین (ع) برای همه است.
فضاسازی رسانه‌ای علیه آن شعر، کار آدم‌های «مریض» بود
- تسنیم: دربارهٔ آن ویدئویی که چندی پیش از یک مجلس شما در شب پنجم محرم منتشر شد و برخی رسانه‌های خاص گفتند که شما مقصود خاصی از آن شعر داشتید. سخنی دارید؟ البته بعدها ویدئو دیگری از شما منتشر شد و شما اظهار گله از این برخورد سیاسی با آن ویدئو کردید و گفتید که مقصود شما نواصب هستند و از افرادی که این کار را کردند در آن دنیا گله و شکایت جدی خواهید کرد.
بگذار چیزی برایت بگویم. این یک مرض است. برخی هستند که خود حامل این مرض هستند. وقتی مریض و نادان است من چه کارش می‌توانم بکنم. او اگر به واقع حسینی بود و اگر عاقل بود و اگر بیدار بود می‌دید که چه کسی این بیت را گفته است؟ باسم، شاعرش چه کسی است؟ برخی جناح‌بندی دارند و به دنبال این هستند که بگویند فلانی ضد فلانی است. به او می‌گویم این کارها دو به هم زنی نیست؟ نفاق نیست؟ دروغ‌گویی نیست؟ به چه دلیل دو چهره را با هم جمع می‌کنی و تلقی ضدیت می‌کنی؟ چرا عکس ملاباسم را در یک حالت می‌گذاری و عکس فرد دیگری را در حالت دیگر؟ این کار تو غیر منطقی است. آیا تو یک شیعه هستی؟ تو در خط مشی حسینی هستی؟ تو دوستدار امام حسین (ع) هستی؟ وقتی این کار را می‌کنی به حسینی که قبولش کردی چه می‌خواهی بگویی؟ تو چه میدانی در ذهن من چه چیزی است چرا اینطور می‌کنی؟ با این افعال و با این پیامت با این واتس‌آپ و فیس بوکت چه جور با حجت خدا مقابله و مواجهه می‌کنی؟ به او چه می‌خواهی بگویی؟ چطور با این کارت مقابل قبله آمدی و الله‌اکبر می‌گویی؟
من اگر خواستم سخن بگویم می‌دانم با چه کسی سخن بگویم و اگر می‌خواستم حمله کنم می‌دانم به چه کسی حمله کنم. من با نواصب طرف هستم. نقش تو در آن چیست. نقش تو در این وضعیت چیست؟ انسان باید از خدا بترسد و تقوا پیشه کند، اینها را به مؤمن می‌گویم و خطابم با مؤمن است. کسی که دین در اختیار ندارد، کسی که مذهب ندارد بحثش متفاوت است.
کسی که دین دارد و وجدان دارد و ضمیر دارد باید بداند که این کار او عین حرام است. می‌آیی مثلاً برای یک انسان که دلداده محمد و آل محمد (ص) است و بنا دارد پیام نهضت آنان را حمل کند با تاریخ و گذشته‌اش اینطور بازی می‌کنی؟ با ارزش‌های من بازی می‌کنی؟ و با آبرو و افکارم بازی می‌کنی؟ برای چه؟ انشاءالله خدا هدایتش کند. [۲]
پانویس
- ↑ «اولین گفتگوی یک رسانه ایرانی با ملا باسم کربلایی». دریافت‌شده در ۲۳ آبان ۱۴۰۳.
- ↑ «ملاباسم: جمهوری اسلامی ایران مشت کوبنده‌ای بر دشمنان محمد و آل‌محمد(ص) است».
پیوند به بیرون
- مداحی باسم کربلایی درباره موفقیت ایران در نبرد با اسرائیل
- «باسم کربلایی» مداح معروف عراقی برای جنگ تحمیلی ایران خواند
