جشنواره موسیقی کوچه
| جشنواره موسیقی محلی و آیینی ایران | |
 پوستر جشنواره موسیقی کوچه | |
| توصیف | رویدادی فرهنگی و هنری برای معرفی و پاسداشت موسیقی محلی ایران |
|---|---|
| پشتیبان مالی | مستقل (با همکاری برخی نهادهای محلی و انجمن‌های فرهنگی) |
| تاریخ | سالانه |
| محل برگزاری | خیابان‌ها، کوچه‌ها و مکان‌های عمومی شهر بوشهر |
| مکان | بوشهر |
| کشور | ایران |
| مجری | انجمن فرهنگی هنری لیان و همکاران محلی |
| نمایش‌ها | اجراهای زنده موسیقی محلی و آیینی |
| شعار | تلاشی برای حفظ میراث خوانندگی و نوازندگی محلی |
| پاداش | معرفی در رسانه‌ها و فراهم کردن فرصت اجرا برای هنرمندان |
| وضعیت | فعال |
| بنیان‌گذار | محسن شریفیان[۱] |
| نخستین جایزه | ۱۳۹۶ |
| گونه جایزه | فرهنگی – هنری |
| آدرس اینستاگرام | @koochehfestival |
| وب‌گاه | https://koochehfestival.ir |
جشنواره موسیقی کوچه یک جشنوارهٔ موسیقی بومی ـ محلی است که هر ساله در بوشهر برگزار می‌شود. این جشنواره میزبان گروه‌های موسیقی محلی از سراسر ایران است و با هدف پاسداشت و احیای میراث موسیقایی محلی، از جمله آیین‌های نوازندگی و خوانندگی برگزار می‌گردد. این رویداد تلاشی برای حفظ میراث خوانندگی و نوازندگی محلی است.[۲]
این جشنواره یک‌بار نیز در بمبئی هندوستان در تاریخ ۹ سپتامبر ۲۰۱۸ با نامِ Koocheh culture Persian arts nights برگزار شده‌است.[۳][۴]
تاسیس و برگزاری
این جشنواره به‌صورت کاملاً مستقل و بدون وابستگی مالی به نهادهای دولتی یا خصوصی شکل گرفته است. برگزارکنندگان آن در اساسنامه تصریح کرده‌اند که هیچ سود یا دستمزدی برای مسئولان برگزاری در نظر گرفته نشده و درآمد حاصل از فروش بلیت صرفاً برای تأمین هزینه‌های برگزاری و پرداخت دستمزد گروه‌های شرکت‌کننده هزینه می‌شود.[۵]
از چهره‌های شناخته‌شده در پایه‌گذاری جشنواره می‌توان به احسان عبدی‌پور (کارگردان و مستندساز) و محسن شریفیان (پژوهشگر و نوازنده موسیقی نواحی جنوب) اشاره کرد.[۶][۷][۸]
احسان عبدی‌پور که از برگزارکنندگان این فستیوال است، گفته‌است:
«فستیوال موسیقی کوچه کاملاً مستقل بوده و بدون حمایت مالی از سوی هر شخص یا ارگانی برگزار می‌شود. در اساسنامه این فستیوال هیچ سود و دستمزدی برای برگزارکنندگان در نظر گرفته نشده‌است و بلیط‌فروشی تنها با هدف تأمین هزینه‌های برگزاری و پرداخت دستمزد گروه‌های موسیقی انجام شده‌است.»[۹]
تصویری از برگزاری جشنواره
تصویری از برگزاری جشنواره
اهداف
هدف اصلی جشنواره کوچه، پاسداری از تنوع موسیقی‌های بومی ایران، ایجاد بستری برای معرفی گروه‌های محلی کمتر شناخته‌شده و تقویت ارتباط نسل جوان با ریشه‌های فرهنگی موسیقی است. همچنین با حضور گروه‌های محلی از استان‌های مختلف، این جشنواره نقش مهمی در گسترش ارتباطات میان‌فرهنگی ایفا می‌کند.[۱۰]
جایگاه در موسیقی ایران
بوشهر به‌عنوان یکی از کانون‌های مهم موسیقی نواحی ایران، میزبان این جشنواره است و به همین دلیل جشنواره کوچه جایگاه ویژه‌ای در معرفی موسیقی جنوب ایران دارد. پژوهشگران موسیقی، آن را نمونه‌ای از «جنبش‌های مستقل موسیقایی» در کشور توصیف کرده‌اند که با اتکا به حمایت مردمی برگزار می‌شود.[۱۱]
دوره‌های برگزاری
نخستین دوره
اولین دورهٔ این جشنواره در سال ۱۳۹۶ و همزمان با روز بوشهر (۱۸ اسفند) از تاریخ ۱۹ تا ۲۵ اسفند در بوشهر برگزار شد.[۱۲] در این دوره، گروه‌هایی از استان‌های جنوبی ایران شامل خوزستان، هرمزگان و فارس به همراه گروه‌های میزبان از بوشهر به اجرای موسیقی پرداختند. استقبال گسترده مخاطبان محلی و حضور پژوهشگران موسیقی نواحی، سبب شد این جشنواره از همان ابتدا در کانون توجه قرار گیرد.[۱۳]
دومین دوره
دومین فستیوال موسیقی کوچه از تاریخ ۲۰ الی ۲۶ اسفند ۱۳۹۷ در شهر بوشهر با حضور پررنگ‌تر گروه‌های موسیقی از دیگر استان‌ها از جمله کردستان، سیستان و بلوچستان و گیلان برگزار گردید.[۱۴] در این دوره نشست‌های پژوهشی نیز در کنار اجراهای موسیقایی تدارک دیده شد که موضوعاتی چون «میراث شفاهی موسیقی محلی» و «چالش‌های حفظ موسیقی بومی در جهان معاصر» را بررسی می‌کرد.[۱۵]
سومین دوره
سومین دوره جشنواره کوچه با مشارکت گسترده‌تر جوانان و گروه‌های تازه‌تأسیس برگزار شد. در این دوره علاوه بر موسیقی نواحی ایران، بخشی به موسیقی مهاجران افغانستانی و موسیقی اقوام مقیم بوشهر اختصاص یافت. حضور محسن شریفیان و احسان عبدی‌پور به‌عنوان مدیران هنری، این دوره را از نظر تنوع اجراها متمایز کرد.[۱۶]
اجرای بین‌المللی (۲۰۱۸)
در تاریخ ۹ سپتامبر ۲۰۱۸ (۱۸ شهریور ۱۳۹۷)، جشنواره موسیقی کوچه برای نخستین بار خارج از ایران و در شهر بمبئی هندوستان با عنوان Koocheh Culture Persian Arts Nights برگزار شد. در این برنامه گروه‌هایی از بوشهر و هرمزگان به اجرای موسیقی پرداختند و مخاطبان هندی با سازها و نغمه‌های موسیقی جنوب ایران آشنا شدند.[۱۷]
دوره‌های اخیر
در سال‌های اخیر جشنواره موسیقی کوچه به‌صورت مستمر در بوشهر برگزار می‌شود. هرچند به دلیل محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری کرونا در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، برخی برنامه‌ها با تغییر یا محدودیت اجرا همراه بود، اما با بازگشایی سالن‌ها جشنواره مجدداً با حضور پرشور گروه‌ها و مخاطبان ادامه یافت.[۱۸]
بازتاب و نقدها
جشنواره موسیقی کوچه به دلیل ماهیت مستقل و مردمی خود، بازتاب‌های گسترده‌ای در میان رسانه‌های داخلی و فعالان موسیقی داشته‌است. بسیاری از منتقدان، این جشنواره را نمونه‌ای موفق از تلاش‌های مردمی برای پاسداشت موسیقی محلی ایران دانسته‌اند.[۱۹]
برخی منتقدان هنری معتقدند که این جشنواره توانسته است در برابر جریان‌های تجاری و رسمی موسیقی در ایران جایگاهی متفاوت ایجاد کند و فضایی برای معرفی هنرمندان کمتر شناخته‌شده از مناطق مختلف کشور فراهم آورد.[۲۰]
از سوی دیگر، به دلیل محدودیت‌های مالی و عدم حمایت نهادی، جشنواره بارها با چالش‌هایی روبه‌رو شده‌است. برخی روزنامه‌نگاران فرهنگی تأکید کرده‌اند که اگرچه استقلال جشنواره از نظر فکری یک نقطه قوت است، اما می‌تواند در استمرار و گسترش آن محدودیت ایجاد کند.[۲۱]
با این حال، بسیاری از هنرمندان شرکت‌کننده در جشنواره، تجربه حضور در کوچه را فرصتی بی‌بدیل برای معرفی آثار خود در فضایی متفاوت توصیف کرده‌اند. حضور تماشاگران بوشهری و استقبال گسترده مردم نیز از عواملی دانسته شده که این رویداد را در میان جشنواره‌های مشابه در ایران متمایز می‌کند.[۲۲]
پانویس
- ↑ درباره جشنواره کوچه در سایت رسمی
- ↑ «BUSHEHR MUSIC FESTIVALS». surfiran.com.
- ↑ Dhara Vora Sabnani. «All The Way From Persia». mid-day.
- ↑ «Art and culture of Bushehr under spotlight in Mumbai». Tehran Times.
- ↑ ایرنا، «جشنواره موسیقی کوچه بدون حمایت مالی برگزار شد»
- ↑ مهر، «محسن شریفیان و احسان عبدی‌پور در جشنواره موسیقی کوچه»
- ↑ «فستیوال موسیقی کوچه». فستیوال موسیقی کوچه.
- ↑ «محسن شریفیان در جشنواره «راه ابریشم» چین کنسرت می دهد». روزنامه اطلاعات.
- ↑ «فستیوال موسیقی کوچه در بوشهر». ایسنا.
- ↑ مهر، «جشنواره موسیقی کوچه؛ تلاشی برای پاسداشت موسیقی بومی»
- ↑ ایسنا، «جشنواره موسیقی کوچه در بوشهر برگزار شد»
- ↑ «فستیوال موسیقی بوشهر: تاریخ و محل برگزاری فستیوال موسیقی کوچه بوشهر». www.smarttiz.com.
- ↑ ایسنا، «نخستین جشنواره موسیقی کوچه در بوشهر برگزار شد»
- ↑ «آغاز کوچه فستیوال در بوشهر/ اجرای موسیقی نواحی مختلف ایران». خبرگزاری مهر.
- ↑ مهر، «دومین جشنواره موسیقی کوچه؛ تلاشی برای پاسداشت موسیقی بومی»
- ↑ ایرنا، «گزارش سومین دوره جشنواره موسیقی کوچه»
- ↑ The Hindu، «Koocheh Culture Persian Arts Nights in Mumbai»
- ↑ مهر، «برگزاری مجدد جشنواره موسیقی کوچه پس از کرونا»
- ↑ گزارش ایسنا از جشنواره موسیقی کوچه در بوشهر، خبرگزاری ایسنا
- ↑ گزارش مهر از بازتاب‌های جشنواره کوچه، خبرگزاری مهر
- ↑ تحلیل ایرنا از موانع پیش‌روی جشنواره موسیقی کوچه، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)
- ↑ گفت‌وگو با هنرمندان حاضر در جشنواره کوچه، پایگاه خبری هنرآنلاین
