شاهین فرهت

شاهین فرهت

اطلاعات پس‌زمینه
تاریخ تولد	۷ فروردین ۱۳۲۶ ‏(۷۸ سال)
خاستگاه	ایرانی
ساز	پیانو
فعالیت	آهنگساز
سازهای اصلی
تحصیلات	دکترا
دانشگاه	دانشگاه تهران دانشگاه نیویورک دانشگاه استراسبورگ
استاد	کارمین اوسوریو امانوئل ملیک اصلانیان هرمز فرهت ازرا لدرمن
علت معروف‌شدن	ساخت سمفونی

شاهین فَرهَت (زادهٔ ۷ فروردین ۱۳۲۶ در تهران) آهنگساز، موسیقی‌دان، مدرس موسیقی اهل ایران و از اعضای پیوستۀ فرهنگستان هنر است.

او از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی کلاسیک ایران شناخته می‌شود و آثار سمفونیک متعددی با محوریت فرهنگ و تاریخ ایران خلق کرده است. او در بین آثار آهنگسازان ایرانی، بیشترین تعداد تولید سمفونی را دارد و به‌ همین دلیل از او با عنوان «پدر سمفونی ایران» یاد می‌شود.

تاکنون بیش از ۲۰ سمفونی از او منتشر شده است که بسیاری از آن‌ها با الهام از تاریخ، اسطوره و فرهنگ ایران ساخته شده‌اند؛ سمفونی‌های «فردوسی»، «دماوند»، «خرمشهر»، «صلح» و سمفونی هشت که با الهام از واقعهٔ عاشورا ساخته شده از مشهورترین آثار فرهت است.

بسیاری از منتقدان حوزه موسیقی او را مهم‌ترین سمفونی‌نویس ایران دانسته‌اند. آثار فرهت در جشنواره‌ها و سالن‌های مختلف داخلی و خارجی اجرا شده است که با استقبال خوب مخاطبان نیز همراه بوده است.

اجرای پیانو دکتر شاهین فرهت

تجلیل از شاهین فرهت

تجلیل از شاهین فرهت در فرهنگسرای اندیشه

تجلیل از شاهین فرهت

تجلیل از شاهین فرهت به مناسبت خلق سمفونی پیامبر

زندگی و مسیر فعالیت هنری

وی در سال ۱۳۲۶ در تهران متولد شد. او در خانواده‌ای اهل هنر و موسیقی رشد کرد و از همان دوران کودکی با گوشه‌های آواز و دستگاه‌های موسیقی ایرانی آشنا شد، اما صدای ساز پیانو و موسیقی کلاسیک او را شیفته خود کرد.

فرهت ابتدا نزد کارمین اوسوریو و امانوئل ملیک اصلانیان، نواختنِ پیانو را آغاز کرد و پس از اخذ دیپلم متوسطه، به‌منظور ادامه تحصیل در رشته موسیقی، ایران را ترک و آموزشِ نوازندگی را در آمریکا دنبال کرد اما پس از مدتی به کشور بازگشت و به فراگیری موسیقی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران مشغول شد. وی پس از پایان تحصیل در دانشگاه تهران، مجدداً برای ادامه تحصیلات به خارج از کشور سفر کرد و در مراکز آموزشی چون دانشگاه سوربن، دانشگاه استراسبورگ و دانشگاه نیویورک، موسیقی‌شناسی و پس از آن آهنگسازی را تا دریافت مدرک دکترا دنبال کرد.

فرهت پس از بازگشت به ایران، با حضور در دانشگاه تهران به‌عنوان استادیار و پس از مدتی در مقامِ نخستین مدیر گروه موسیقی دانشگاه تهران به فعالیت‌های خود در کنار ساخت آثار موسیقی ادامه داد. او علاوه‌بر ایران، سال‌ها در کشور سوئد نیز تدریس کرده‌ است.

او همچنین در جشنواره‌ها و محافل تخصصی موسیقی، به‌صورت فعال شرکت داشته‌ است. از کارهای وی تاکنون حدود بیست سمفونی ضبط و منتشر شده‌است که در بین آثار آهنگسازان ایرانی، بیشترین تعداد را دارا است، به‌همین دلیل از او با عنوان «پدر سمفونی ایران» یاد می‌شود.

فرهت از سال ۱۳۵۵، در گروه آموزشیِ موسیقی دانشگاه تهران تدریس می‌کند؛ همچنین او در سال ۱۳۶۱، یک مؤسسه فرهنگی تأسیس کرد که مجموعه آشنایی با موسیقی کلاسیک غرب به نویسندگی خودش، ازجمله آثار این مؤسسه است. وی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۷ به همراه برادرش علی، از طریق این مؤسسه، حدودِ دویست عنوان نوار کاست از آثار موسیقی کلاسیک را تولید، تکثیر و پخش کرد.

در ۱۷ تیر ۱۳۸۴، از سویِ شورای سیاست‌گذاری مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به‌عنوان سرپرست و رهبر موقتِ ارکستر سمفونیک تهران منصوب شد. او در آبان ۱۳۸۴، برای دومین‌بار پس از تشکیل رشته موسیقی در دانشگاه تهران، به‌عنوان مدیر گروه موسیقیِ دانشکده هنرهای زیبا انتخاب شد.

شاهین فرهت در سال ۱۳۸۵، «موزه نت» را تأسیس کرد. این موزه با حمایت دفتر موسیقی وزارت ارشاد، به‌منظور حفظ پارتیتور‌ها و نت‌های آثار هنرمندان موسیقی ایران آغاز به کار کرد. فرهت، طرح و ایده تأسیس موزه نت را دو سال پیش از این تاریخ مطرح کرده بود.

سوابق اجرایی و مسئولیت‌ها

از دیگر فعالیت‌های هنری فرهت می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• عضو پیوسته فرهنگستان هنر
• عضو اتحادیه بین‌المللی آهنگ‌سازان
• کارشناس وزارت ارشاد، حضور دائمی در جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر (دبیر، داور، آهنگساز یا سخنران)
• عضو هیئت تحریریه مجله هنرهای زیبا
• عضو هیئت تحریریه ماهنامه موسیقایی مقام
• داور بخش موسیقی جایزه کتاب سال
• داور موسیقی جشنواره تولیدات مراکز استانی صدا و سیما
• داور جشنواره «از طواف تا ولایت»
• داور جشنواره موسیقی دانشجویان پزشکی
• عضو هیئت داوران «جشنواره ترنم رحمت»
• داور جشنواره آثار و تولیدات مراکز استانی حوزه هنری
• بنیان‌گذار و سرپرست کوارتت زهی تهران
• کارشناس تدوین رشته فوق لیسانس آهنگسازی دانشگاه تهران
• مشاور موسیقی موزه سینمای ایران
• عضو شورای عالی شعر و موسیقی صدا و سیما
• عضو شورای فنی ارکستر سمفونیک تهران
• عضو شورای عالی خانه موسیقی ایران
• عضو شورای سیاستگذاری موسیقی کلاسیک غربی جشنواره موسیقی جوان
• عضو شورای سیاستگذاری سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر

آثار

شماره	نام قطعه		اپوس	شماره	نام قطعه	اپوس
۱	سمفونی شماره ۱ (خیام)		۲	۱۱	سمفونی شماره ۱۱ (پیامبر)	۷۷
۲	سمفونی شماره ۲		۵	۱۲	سمفونی شماره ۱۲ (تهران)	۸۲
۳	سمفونی شماره ۳		۲۱	۱۳	سمفونی شماره ۱۳	۸۳
۴	سمفونی شماره ۴		۲۵	۱۴	سمفونی شماره ۱۴ (ابن سینا)	۸۴
۵	سمفونی شماره ۵ (ایرانی)		۴۶	۱۵	سمفونی شماره ۱۵ (فردوسی)	۸۵
۶	سمفونی شماره ۶ (دماوند)		۶۲	۱۶	سمفونی شماره ۱۶ در ر مینور)هرمز فرهت)	۹۰
۷	سمفونی شماره ۷)ایران)		۷۰	۱۷	سمفونی شماره ۱۷)روح‌الله)∗	۹۲
۸	سمفونی شماره ۸)امام رضا)		۷۱	۱۸	سمفونی شماره ۱۸	۹۵
۹	سمفونی شماره ۹)خلیج فارس)∗		۷۲	۱۹	سمفونی شماره ۱۹
۱۰	سمفونی شماره ۱۰)شهید)		۷۵	۲۰	سمفونی شماره ۲۰
۱	فانتزی و فوگ برای شش فلوت	۱		۴۱	بالاد شماره ۲ برای پیانو	۴۵
۲	چهار قطعه برای پیانو (۱۳۵۴)	۳		۴۲	بالاد شماره ۳ برای پیانو	۴۷
۳	کانتات سمفونیک، کانتات حافظ در فامینور	۴		۴۳	مرثیه شماره ۲ برای پیانو	۴۸
۴	فانتزی برای پیانو، آواز و کلارینت	۶		۴۴	فانتزی ارمنی برای ارکستر زهی	۴۹
۵	سوئیت برای ارکستر زهی، سراب	۷		۴۵	۲ قطعه برای دوئت پیانو	۵۰
۶	انعکاس، برای ارکستر زهی و تیمپانی	۸		۴۶	سوئیت ایرانی برای پیانو	۵۱
۷	پرنده بهشتی، برای گروه کر	۹		۴۷	سوئیت ایرانی برای ارکستر	۵۲
۸	کنسرتو پیانو شماره ۱	۱۰		۴۸	۱ قطعه برای پیانو	۵۳
۹	سفر، برای ارکستر زهی	۱۱		۴۹	راپسودی ایرانی برای پیانو و ارکستر	۵۴
۱۰	قفس، برای گروه کر	۱۲		۵۰	به یاد مجید وفادار، پیانو	۵۵
۱۱	۴ قطعه برای پیانو	۱۳		۵۱	موسیقی فیلم تهران	۵۶
۱۲	سونات پیانو شماره ۱	۱۴		۵۲	کنسرتو برای ارکستر (کنسرتو ایرانی)	۵۷
۱۳	کانتات شماره ۲	۱۵		۵۳	کنسرتو پیانو شماره ۲	۵۸
۱۴	مرثیه، برای ارکستر	۱۶		۵۴	۲ قطعه برای پیانو	۵۹
۱۵	کوارتت شماره ۱	۱۷		۵۵	پرلود و فوگ برای ارگ	۶۰
۱۶	کوارتت شماره ۲	۱۸		۵۶	شب گذشته	۶۱
۱۷	۶ باگاتل برای پیانو	۱۹		۵۷	۲ قطعه برای پیانو	۶۳
۱۸	ترانه‌ای برای شعله‌های آتش	۲۰		۵۸	پوئم سمفونیک مهر	۶۴
۱۹	۲ پرلود و فوگ	۲۲		۵۹	به‌یاد مرتضی محجوبی	۶۵
۲۰	سونات برای گیتار	۲۳		۶۰	سیمفونیتا برای ارکستر زهی	۶۶
۲۱	تریو برای فلوت، ابوا و فاگوت	۲۴		۶۱	فرشتگان، ترانه بر روی اشعار حافظ و سعدی	۶۷
۲۲	مرثیه برای پیانو	۲۶		۶۲	ترانه ایرانی برای ارکستر زهی	۶۸
۲۳	۶ قطعه برای پیانو	۲۷		۶۳	ترانه بر روی اشعار خیام	۶۹
۲۴	واریاسیون برای پیانو	۲۸		۶۴	-	۷۳
۲۵	فانتزی کرال شماره ۱	۲۹		۶۵	-	۷۴
۲۶	کنسرتو برای کلارینت و ارکستر	۳۰		۶۶	۱ قطعه برای پیانو	۷۶
۲۷	۵ ترانه برای صدای تنور و کوارتت زهی	۳۱		۶۷	کوارتت شماره ۳	۷۸
۲۸	۵ ترانه روی اشعار سعدی	۳۲		۶۸	-	۷۹
۲۹	فانتزی کرال شماره ۲	۳۳		۶۹	موسیقی فیلم	۸۰
۳۰	۵ ترانه	۳۴		۷۰	-	۸۱
۳۱	۶ باگاتل برای کلارینت و پیانو	۳۵		۷۱	کوارتت شماره ۴	۸۶
۳۲	سونات پیانو شماره ۲، (۱۳۶۷)	۳۶		۷۲	قطعاتی برای پیانو	۸۷
۳۳	بالاد برای فوگ و پیانو	۳۷		۷۳	کوارتت شماره ۵	۸۸
۳۴	گرگ و میش عشق	۳۸		۷۴	کوارتت شماره ۶	۸۹
۳۵	۲ قطعه برای پیانو	۳۹		۷۵	۲ قطعه برای پیانو	۹۱
۳۶	سونات پیانو شماره ۳، (۱۳۶۹)	۴۰
۳۷	سرناد برای پیانو و کلارینت	۴۱
۳۸	پوئم سمفونیک	۴۲
۳۹	اکو برای ارکستر زهی	۴۳
۴۰	۲ قطعه برای دوئت پیانو	۴۴

جوایز و افتخارات

• بهمن ۱۳۸۲، در مراسم اختتامیه نوزدهمین جشنواره موسیقی فجر، لوح تقدیر، چنگ زرین به شاهین فرهت اهدا شد.
• دی ۱۳۸۴، در بیست و یکمین جشنواره موسیقی فجر، تندیس چنگ زرین و لوح جشنواره به شاهین فرهت اهدا شد.

تجلیل و بزرگداشت‌ها

سال / ماه	مناسبت / رویداد	توضیحات
بهمن ۱۳۸۳	بیستمین جشنواره موسیقی فجر	در مراسم اختتامیه این جشنواره، شاهین فرهت مورد تقدیر قرار گرفت.
بهمن ۱۳۸۶	فرهنگستان هنر	از «مقام هنری شاهین فرهت» تجلیل به عمل آمد.
آبان ۱۳۹۰	جشنواره طواف تا ولایت	در مراسم اختتامیه نخستین دوره این جشنواره از شاهین فرهت تقدیر شد.
اسفند ۱۳۹۰	جایزه پژوهش پروفسور آقابزرگ	شاهین فرهت به‌عنوان «پژوهشگر برتر موسیقایی» تجلیل شد.
اردیبهشت ۱۳۹۳	همایش «کاخ بلند»	به مناسبت روز بزرگداشت فردوسی، از شاهین فرهت برای ساختن سمفونی فردوسی تجلیل شد.
مهر ۱۳۹۵	فرهنگسرای اندیشه، تهران	مراسم بزرگداشت شاهین فرهت برگزار شد.
آذر ۱۳۹۵	جشنواره بین‌المللی موسیقی پیامبر مهربانی	شاهین فرهت به دلیل ساخت «سمفونی پیامبر» مورد تقدیر قرار گرفت.
خرداد ۱۳۹۷	نکوداشت زادروز هنرمندان پیشکسوت موسیقی	از شاهین فرهت به همراه چند هنرمند دیگر تقدیر شد.
بهمن ۱۴۰۲	آیین نکوداشت استاد شاهین فرهت به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی	برگزار شده در تالار اجتماعات شهید مطهری(ره)

پیوند به بیرون

• مصاحبه با روزنامه جام‌جم، ۹ مرداد ۱۳۹۷
• مصاحبه دکتر شاهین فرهت و رامتین اسکروچی راجع به آهنگسازی
• باز هم سمفونی سفارشی می‌‌سازم
• شاهین فرهت: این روزها سرشار از موسیقی‌ام.
• همه دنیا را دیده‌ام هیچ‌کجا ایران نمی‌شود