غلامحسین امیرخانی

از یاقوت

این نوشتار توسط گروه پژوهشگران یاقوت راستی آزمایی و تایید شده است.

غلامحسین امیرخانی
اطلاعات شخصی
تاریخ تولد۱۸ بهمن ۱۳۱۸ ‏(۸۵ سال)
ملیتایرانی
زبان مادریفارسی
محل تولدطالقان
شاگردانمهدی فلاح
کرمعلی سالخورده آبسردی (شیرازی)
امیراحمد فلسفی
علی اشرف صندوق آبادی
اطلاعات هنری
عنوان هنریچهره ماندگار
زمینه فعالیتخوشنویسی
پیشهخوشنویس
جوایزچهره ماندگار در سال ۱۳۸۱


غلامحسین امیرخانی (زادۀ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۱۸ در طالقان) خوشنویس معاصر ایرانی است. او عضو پیوسته فرهنگستان هنر بوده و در سال ۱۳۸۱ در دوره دوم همایش چهره‌های ماندگار به‌عنوان چهره ماندگار هنرِ خوشنویسی ایران انتخاب شد؛ همچنین او در سال ۱۳۷۸ نشان درجه‌ یک فرهنگ و هنر دریافت کرده است.

امیرخانی را پدر خوشنويسی معاصر ايران دانسته‌اند. نمایشگاه‌های از آثار امیرخانی در کشورهایی همچون در انگلستان، فرانسه، پاکستان و سوریه برگزار شده است.

زندگی و مسیر حرفه‌ای

تصویر

تجلیل از غلامحسین امیرخانی

تجلیل از غلامحسین امیرخانی در موزه خوشنویسی ایران (مهر ۱۳۹۷)

تصویر

غلامحسین امیرخانی

غلامحسین امیرخانی در آیین گشایش نمایشگاه خوشنویسی دستخط در فرهنگسرای نیاوران

او از سن هفت سالگی به مدرسه رفت. غلامحسین امیرخانی کلاس اول دبستان را در زادگاهش گذرانده است. با به پایان بردن دوره ابتدایی، مدتی در بازار به کار آزاد پرداخت، سپس به آموختن فن خط روی آورد و با ممارست فراوان در زمینه هنر خوشنویسی سرآمد گردید.[۱]

در سال ۱۳۳۸ به صورت حرفه‌ای به سمت خوشنویسی گرایش پیدا کرد. و با «سید حسین میرخانی» آشنا شد. او در نگارش خط نستعلیق از ریز و درشت مهارت دارد. بسیاری او را برترین نستعلیق‌نویس حال حاضر می‌دانند. وی از خط نوشته های استادانی چون میرعمادالحسنی ، میرزای کلهر ، عمادالکتاب ، علی اکبر کاوه و چند تن دیگر تعلیم و سرمشق گرفت. [۲]

امیرخانی از سال ۱۳۴۰ در اداره کل هنر‌های زیبا در وزارت فرهنگ و هنر سابق (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز) به سمت خطاط استخدام شد.

در سال ۱۳۹۸ نام خیابان کوکب در منطقهٔ ستارخانِ تهران به نام استاد غلامحسین امیرخانی تغییر یافت. در همین سال مستندی با نام «قلم عشق» درباره زندگی‌نامه امیرخانی به نویسندگی و کارگردانی «سمیرا رجبی» ساخته شد.[۳]

شاگردان

بسیاری از خوشنویسان صاحب‌نام معاصر از جمله مهدی فلاح، کرمعلی سالخورده آبسردی (شیرازی)، امیراحمد فلسفی، علی اشرف صندوق آبادی، جواد بختیاری ، ولی الله احمدخان بیگی و… از شاگردان غلامحسین امیرخانی به‌شمار می‌روند و بیشتر خوشنویسان معاصر به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از خط او مشق کرده‌اند.[۴]

مستند مشق نام لیلی از مجموعه مستند چونان سرو (غلامحسین امیرخانی)


مستند دست و داستان، روایتی از زندگی و هنر استاد غلامحسین امیرخانی


سوابق اجرایی

  • مدیریت و ریاست شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران
  • مدیریت فرهنگسرای ارسباران (هنر)
  • ریاست شورای عالی خانه هنرمندان ایران

افتخارات و جوایز

  • دریافت نشان درجه‌ یک فرهنگ و هنر در سال ۱۳۷۸ و ۱۳۸۸
  • برگزیده همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۱ به عنوان چهره ماندگار هنر خوشنویسی
  • دریافت مدال ادب و هنر فرانسه (درجه شوالیه) در در سال ۱۳۹۵ (سفارت فرانسه)
  • ثبت نام وی به‌عنوان گنجینه زنده بشری در خط نستعلیق در فهرست ملی نادره‌کاران میراث‌ فرهنگی ناملموس در سال ۱۳۹۸[۵]

آثار

امیرخانی آثار بسیاری را در سپهرِ هنری ایران به یادگار گذاشته است که مهم‌ترین و برجسته‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

  1. دیوان حافظ
  2. رسم‌الخط امیرخانی
  3. آداب‌الخط بزرگداشت امیرخانی
  4. گلستان سعدی
  5. رباعیات خیام
  6. دیوان خواجوی کرمانی
  7. صحیفه هستی
  8. فرازهایی از شاهنامه
  9. دوازده بند محتشم کاشانی
  10. سروِ سایه‌فکن: دربارهٔ فردوسی و شاهنامه
  11. منتخبی از غزلیات سعدی
  12. خطاطی سنگ مزار محمّدرضا شجریان
  13. خطاطی کتیبهٔ سردر دفتر رصدخانه ملی ایران
  14. خطاطی کتیبهٔ سردر پژوهشگاه دانش‌های بنیادی
  15. خطاطی کتیبهٔ سردر پژوهشکدهٔ نجوم[۶]

مستندهای ساخته شده درباره امیرخانی

  • مستند «دست و داستان»، روایتی از زندگی و مسیر هنری غلامحسین امیرخانی است که صدرا صدوقی تهیه‌کنندگی و رضا عباسی، کارگردانی آن را برعهده داشته‌اند؛ این مستند در سال ۱۴۰۳ از شبکه چهار سیما پخش شده است.[۷]
  • مستند «مشق نام لیلی» از مجموعه مستندهای «چونان سرو»، به روایت زندگی هنری غلامحسین امیرخانی پرداخته که «مریم طالبی انارکی» آن را کارگردانی کرده است. این مستند در سال ۱۴۰۱ از شبکه چهار سیما پخش شده است.[۸]

نکوداشت‌ها و تجلیل

مهرماه ۱۳۹۷ در موزه خوشنویسی ایران مراسم نکوداشت و تجلیل از غلامحسین امیرخانی با حضور مسئولین فرهنگی و هنری و اهالی هنر برگزار شد.[۹]

نگارخانه

پانویس

  1. «۱۰۰ هنر/غلامحسین امیرخانی». دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  2. «۱۰۰ هنر/غلامحسین امیرخانی». دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  3. «۱۰۰ هنر/غلامحسین امیرخانی». دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  4. «۱۰۰ هنر/غلامحسین امیرخانی». دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  5. «۱۰۰ هنر/غلامحسین امیرخانی». دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  6. «۱۰۰ هنر/غلامحسین امیرخانی». دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  7. «شبکه چهار سیما/مستند« دست و داستان»». ۱۰ بهمن ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  8. «خبرگزاری ایمنا/ مستند غلامحسین امیرخانی». ۱ خرداد ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.
  9. «انجمن خوشنویسان ایران / نکوداشت و تجلیل از غلامحسین امیرخانی». ۲ فروردین ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۴.