مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی
 | |
| نام بومی | مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی |
|---|---|
| بنیان‌گذار | شورای دانشگاه تهران |
| تأسیس | ۱۳۳۷ |
| رئیس کنونی | حمید پارسانیا |
| رئیس پیشین | احمد نادری |
| وضعیت | فعال |
| وزارت | علوم و تحقیقات |
مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی اولین و مهم‌ترین مؤسسه تحقیقاتی در حوزه علوم اجتماعی دانشگاه تهران است که در سال ۱۳۳۷ تأسیس شد.
از مهر ۱۳۹۹ ریاست این مؤسسه برعهده حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا است.[۱] پیش از این، از اردیبهشت ۱۳۹۸ دکتر احمد نادری ریاست مؤسسه را بر عهده داشت.[۲]از روسای پیشین مؤسسه باید به افرادی چون فیروز توفیق، نادر افشار نادری، عبدالحسین نیک گهر، مصطفی ازکیا، سید ضیاء هاشمی و حسین ایمانی جاجرمی اشاره کرد.
تاریخچه
مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۳۳۷ با تصویب اساسنامه آن در شورای دانشگاه تهران به ریاست دکتر غلامحسین صدیقی و مدیریت دکتر احسان نراقی تأسیس شد.
هدف اصلی از تأسیس این مؤسسه «تربیت کادری از جوانان مملکت و تجهیز آنان به مبانی علمی و تئوری و آشنا کردن‌شان به روش‌های تحقیق» بود. مؤسسه ابتدا به عنوان زیرمجموعه دانشکده ادبیات، در باغ نگارستان فتحعلیشاه واقع در میدان بهارستان آغاز به کار کرد. در سال ۱۳۵۱، با ادغام این مؤسسه با مؤسسه آموزش و تحقیقات تعاون (که در سال ۱۳۴۶ تأسیس شده بود)، دانشکده علوم اجتماعی و تعاون شکل گرفت. این مؤسسه به عنوان اولین و قدیمی‌ترین نهاد علوم اجتماعی کشور، پس از تأسیس، به عنوان مرکزی برای آموزش و پژوهش در علوم اجتماعی شناخته شد.
فعالیت‌های اولیه مؤسسه به دو بخش عمده آموزش (در مقطع کارشناسی ارشد) و پژوهش، شامل تألیف و ترجمه کتاب‌ها در حوزۀ علوم اجتماعی، متمرکز بود. در این مدت، افرادی چون جلال آل احمد در مقاطعی با مؤسسه همکاری داشتند. با گسترش فعالیت‌های آموزشی، در سال ۱۳۵۱ دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران از دل مؤسسه متولد شد. امروزه، هدف اصلی مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، انجام تحقیقات کاربردی و بنیادی در حوزه اجتماعی و در سطح‌های سازمانی، استانی، ملی و بینالمللی است. این مؤسسه همچنین برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی تخصصی و برگزاری کرسی‌های اندیشه‌ورزی در حوزه علوم اجتماعی را از دیگر اهداف خود قرار داده است. مؤسسه دارای ۲۱ گروه پژوهشی است و شورای پژوهشی آن به طور فعال فعالیت می‌کند. اعضای شورای پژوهشی شامل رئیس مؤسسه، مدیران بخش‌های پژوهشی، رئیس دانشکده، معاون پژوهشی دانشکده و معاون پژوهشی دانشگاه یا نماینده ایشان است. در حال حاضر، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا ریاست مؤسسه را بر عهده دارد.
اهداف
- توأم نمودن جهات نظری علوم اجتماعی با تحقیقات عملی
- انجام دادن خدمات مربوط به تحقیقات اجتماعی برای مؤسسات و سازمان های دولتی و غیر دولتی و یا بینالمللی
- انجام دادن تحقیقات مستمر اجتماعی مربوط به جامعه ایران بر اساس تخصیص بخش های مربوطه
- تربیت کارآموز برای دفع نیازمندی های کادر داخلی مؤسسه و خارج از دانشگاه بنا به پیشنهاد سازمان های ذینفع
درباره کتابخانه
مؤسسه دارای کتابخانه‌ای با بیش از ۲۵۰۰۰ جلد کتاب و دوره‌های نایاب نشریاتی همچون دوره روزنامه ایران (۱۳۰۵ تا ۱۳۱۹) و نشریه نسوان وطنخواه (۱۳۰۲ تا ۱۳۰۵) بود. کتاب‌های نفیس مؤسسه، بعدها به کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی واگذار شد.
علاوه براین، مؤسسه به لحاظ ماهیت پژوهشی خود، خروجی کتاب داشت. انتشارات امیرکبیر کار توزیع کتب منتشره را بر عهده داشت و تا سال ۱۳۵۰، بیش از یکصد و پنجاه اثر در زمینه علوم اجتماعی توسط مؤسسه منتشر شد. علاوه براین، مؤسسه در تهیه و تدوین طرح جامع چندین کلانشهر کشور ازجمله تهران و شیراز نقش مؤثری داشته‌است. هم‌اکنون مؤسسه تحقیقات اجتماعی دارای یک مجله علمی پژوهشی (مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران) و یک مجله علمی ترویجی است.
از میان پژوهشگرانی که در سال‌های اولیه با مؤسسه همکاری نمودند، می‌توان به جلال آل‌احمد، حسن حبیبی، ابوالحسن بنی‌صدر، حبیب‌الله پیمان، پرویز ورجاوند، جمشید بهنام، علی‌محمد کاردان، مرتضی کتبی، غلامعباس توسلی، فیروز توفیق، شاپور راسخ، احمد اشرف، باقر ساروخانی، داور شیخاوندی، نادر افشار نادری، جواد صفی‌نژاد، محمود روح‌الامینی، غلامحسین ساعدی و عباس خواجه نوری اشاره نمود که اغلب آنان طی سال‌های بعد، بر مسائل اجتماعی و سیاسی ایران اثرگذار بوده‌اند.
پانویس
- ↑ «مراسم تکریم و معارفه رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد». پایگاه خبری تحلیلی دانشگاه تهران. ۲۹ مهر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.
- ↑ «رئیس جدید مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی معرفی شد». پایگاه خبری تحلیلی دانشگاه تهران. دریافت‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
