اخلاق فن‌آوری اطلاعات، یکی از گرایش‌های اخلاق کاربردی است که هم‌چون اخلاق پزشکی، اخلاق روزنامه‌نگاری، اخلاق زیست‌محیطی و مانند آن، مورد توجه دنیای امروز قرار گرفته است. ضرورتی که جامعه جهانی و حتی برنامه‌ریزان فن‌آوری اطلاعات را به این نقطه هدایت کرده است تا اصول اخلاقی را بر توسعه این فن‌آوری حاکم بدانند، آن است که توسعه اطلاعات و ارتباطات، در کنار فرصت‌های فراوانی که برای جامعه جهانی فراهم آورده و مقیاس بهره‌وری و بهینه‌سازی را در حوزه سیاست، فرهنگ و اقتصاد تغییر داده، ولی تهدیدها و چالش‌های جدی را نیز فرا‌روی ملل جهان پدید آورده است.
اکنون امنیت اقتصادی و فرهنگی و سیاسی «دولت ـ ملت» ها از طریق فن‌آوری اطلاعات مورد هجوم قرار گرفته است. برخلاف این ادعا که فن‌آوری اطلاعات و شبکه‌های اطلاع‌رسانی در جهان، به دنبال خدمت به مشتریان و مصرف‌کنندگان هستند و در این میان، هیچ منفعتی عاید مدیران آن فن‌آوری‌ها نمی‌شود، دو لایه پنهانی می‌توان یافت که سود اصلی این شبکه اطلاع‌رسانی به آن‌ها می‌رسد؛ یکی نهادهای فرهنگی و شرکتهای اطلاع‌رسانی هستند که در مقابل اطلاع‌رسانی خود، خدمات ویژه‌ای دریافت می‌کنند و منافع اقتصادی‌شان تأمین می‌شود. لایه اصلی‌تر و مهم‌تر که سود این شبکه را از آن خود می‌کنند، مدیرانی هستند که فرهنگ حاکم بر نرم‌افزارهای اطلاع‌رسانی را هدایت می‌کنند و همه نرم‌افزارها و اطلاع‌رسانی‌ها را بر محور آن شکل می‌بخشند.
آن‌ها فرهنگ حاکم بر تولید اطلاع و اطلاع‌رسانی را حتی در مقیاس ایجاد جامعه جهانی، تغییر می‌دهند و از این طریق می‌کوشند شتاب و جهشی به سوی وحدت جامعه جهانی پدید آورند تا منافع آن مدیران تأمین گردد. البته این جهانی‌سازی که از آن به «موج سوم استعمار» تعبیر شده، چنان پنهان و پوشیده است که حتی برخی از اندیشمندان نیز به اشتباه افتاده و این دوره را دوره «مابعد استعمار» یا «عصر جهانی شدن» نامیده‌اند. این در حالی است که برنامه‌ریزی کنونی که بار اصلی آن بر دوش شبکه‌های اطلاع‌رسانی و فن‌آوری اطلاعات است، موج جدید و پنهانی را در استعمار پدید آورده است که با طراحی فرهنگ حاکم بر نرم‌افزارها، جامعه جهانی را به سمت مقصد خاص خود هدایت می‌کند. در نتیجه، هرم جهانی که اقلیتی در رأس آن حاکم بودند، به شکل پیچیده‌تر و پنهان‌تری به کار خود ادامه می‌دهد.[۵]
نگاهی بنیادین به نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات (کتاب)
.jpg) | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید محمدمهدی میرباقری |
| موضوع | اخلاق اسلامی |
| زبان | فارسی |
| تعداد صفحات | ۱۱۶ |
| قطع | رقعی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | نشر معارف • انتشارات تمدن نوین اسلامی |
| تاریخ نشر | ۱۳۹۲ |
| شابک | ۹۷۸۶۰۰۹۴۸۵۴۱۳ |
| نسخه الکترونیکی | دارد |
نگاهی بنیادین به نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات، پژوهشی از سید محمدمهدی میرباقری درباره رابطه بین اخلاق و فناوری اطلاعات است. این کتاب توسط نشر معارف در سال ۱۳۹۲ و توسط انتشارات تمدن نوین اسلامی در سال ۱۳۹۴ به چاپ رسیده است.[۱][۲]
درباره کتاب
کتاب نگاهی بنیادین به نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات، چهار گفتار علمی استاد سید محمدمهدی میرباقری است که سه گفتار آن در تاریخ ۱۳۸۳/۱۱/۲۷، ۱۳۸۴/۵/۳ و ۱۳۸۵/۹/۲۵ در همایش‌های مرکز تحقیقات مخابرات ایران و گفتار چهارم در تاریخ ۱۳۸۵/۱۲/۱۹ در نشست «فرهنگ و رسانه‌های دیجیتال» ارائه شده است.[۳]
صحبت درباره رابطه اخلاق و فناوری اطلاعات، سابقه چندانی در ایران ندارد، ولی اهمیت این موضوع و مباحثی از این قبیل در دنیای پیچیده امروز، بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران مرتبط را به اندیشه و اقدام در این زمینه تشویق کرده است.
درباره نویسنده
سید محمدمهدی میرباقری (زادهٔ ۱۳۴۰ در قم) سخنران مذهبی، استاد درس خارج و سطح عالی حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری ایران است. وی ریاست فرهنگستان علوم اسلامی قم را برعهده دارد. میرباقری برای مدتی از کارشناسان برنامه تلویزیونی «سمت خدا» بود.
میرباقری از نظریه‌پردازان در باب نسبت بین علم و دین است. او معتقد به جهت‌داری علوم از نظر معرفت‌شناختی است که براساس آن می‌توان علوم را به دینی و غیردینی تقسیم کرد.[۴]
بخشی از کتاب
پانویس
- ↑ «کتاب نگاهی بنیادین به نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «کتاب نگاهی بنیادین به نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «درباره کتاب نگاهی بنیادین به نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ ««آثار و زندگینامه سید محمدمهدی میرباقری»». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «کتاب نگاهی بنیادین به نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
