یونس شکرخواه

یونس شکرخواه

اطلاعات شخصی
مشهور به	پدر روزنامه‌نگاری آنلاین ایران
تاریخ تولد	۲ تیر ۱۳۳۶ ‏(۶۸ سال)
ملیت	ایرانی
محل تولد	مشهد
تحصیلات	دکترای ارتباطات
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی
اطلاعات هنری
عنوان هنری	روزنامه‌نگار
پیشه	ترجمه، روزنامه‌نگاری، تدریس در دانشگاه
شروع فعالیت هنری	۱۳۶۰
سابقه منصب	رئیس انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی و عضو هیئت امنای مدرسه ملی سینما

یونس شکرخواه (زاده ۲ تیر ۱۳۳۶ مشهد) مدرس دانشگاه، روزنامه‌نگار، منتقد سینما، مترجم و از چهره‌های نامدار روزنامه‌نگاری و ارتباطات ایران است. شکرخواه در میان اهالی رسانه به «استاد آنلاین» معروف است و او را «پدر روزنامه‌نگاری برخط ایران» می‌دانند.

شکرخواه مدرک کارشناسی خود را در رشته مترجمی زبان انگلیسی در دانشگاه علامه طباطبایی دریافت کرد و سپس در رشته علوم ارتباطات در همین دانشگاه تا مقطع دکتری با دفاع از رساله ای با موضوع «روزنگاری سنتی و روزنامه‌نگاری سایبر» ادامه تحصیل داد. شکرخواه در این پژوهش نگرش صاحب نظران دربارهٔ آثار فناوری‌های ارتباطی نوین بر آزادی بیان را به بحث گذاشته و با ۱۰ تن از اساتید مبرز ارتباطات در سطح جهان مصاحبه کرده است.

او فعالیت حرفه ای خود در عرصه روزنامه‌نگاری را از سال ۱۳۶۰ و نگارش مقاله برای روزنامه اطلاعات آغاز کرد و نزدیک به ۱۷ سال عضو شورای سردبیری، دبیری بخش بین‌الملل و شورای تیتر روزنامه کیهان بود. پس از آن نیز سردبیری جام جم آنلاین را بر عهده گرفت تا یکی از نخستین روزنامه نگاران کهنه‌کار ایرانی باشد که فعالیت حرفه ای خود را با ورود جدی اینترنت به ایران روزآمد کرده و به روزنامه‌نگاری برخط روی آورد. او از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۸ نیز سردبیر همشهری آنلاین بود. از همین رو شکرخواه را «پدر روزنامه‌نگاری برخط ایران» می‌دانند.

شکرخواه از جمله چهره‌های سرشناس و نامدار در عرصه ارتباطات و روزنامه‌نگاری بوده و علاوه بر عضویت در دپارتمان مطالعات بریتانیا در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، و در کنار تدریس در مقاطع و سطوح مختلف روزنامه‌نگاری و علوم ارتباطات، دروسی چون رسانه‌های بریتانیا، سینمای بریتانیا، مطالعات فرهنگی بریتانیا را تدریس می‌کند. او هم چنین عضو گروه چندرسانه ای فرهنگستان هنر و عضو هیئت مؤسس و هیئت رئیسه انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی و عضو هیئت امنا و شورای علمی مدرسه مای سینمای ایران است. شکرخواه پس از دکتر کاظم معتمدنژاد ریاست انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی بر عهده گرفت. او هم چنین از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ ریاست مؤسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا را بر عهده داشت.

از یونس شکرخواه آثار، کتاب‌ها و پژوهش‌های متعددی به چاپ رسیده که بسیاری از آن‌ها به عنوان منابع درسی و پژوهشی در عرصه روزنامه‌نگار ی و علوم ارتباطات مورد استناد واقع شده است. از جمله این آثار می‌توان به «مبانی خبرنویسی»، «خبرنویسی مدرن»، «روزنامه‌نگاری سایبر، جامعه اطلاعاتی و آزادی بیان»، «روابط عمومی از زاویه ارتباطات»، «گرافیک خبری و اطلاع‌رسان» و ترجمه‌هایی مانند عصر اقیانوس آرام (جیمز وینکلر، ۱۳۶۵)، ارتباطات (سارا آنگلیز، ۱۳۷۸)، منشور اروپایی پژوهشگران و… اشاره کرد.

کمیته علمی همایش روابط عمومی الکترونیک در سال ۱۳۸۶ به‌اتفاق آرا، تقدیر از شکرخواه را به‌عنوان استاد پیشگام روابط عمومی الکترونیکی به تصویب رساند و طی مراسمی از او تقدیر کرد. در همان همایش، تمبر روابط عمومی الکترونیک با تصویر شکرخواه و مجموعه مقالات منتخب وی دربارهٔ روابط عمومی در کتاب انفجار بزرگ خاموش چاپ شد.

سیدمحمد خاتمی رئیس‌جمهور پیشین جمهوری اسلامی ایران در پیامی به مناسبت ۵۰ سالگی شکرخواه، آورده است: «شکرخواه عزیز از جمله قهرمانان بی‌ادعا و متواضع عرصه بیدارگری و امید است. یونس شکرخواه که عالم است و هنر را می‌شناسد و راز و رمز پایداری و اعتلاء میهن و ملت می‌داند، تواضع مثال زدنی خود را با متانت توأم کرده است.»

زندگی و تحصیلات

یونس شکرخواه در ۲ تیر ۱۳۳۶ در مشهد به دنیا آمد. در مقطع کارشناسی، در رشتهٔ مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه علامه طباطبایی به تحصیل پرداخت. پس از آن کارشناسی ارشد و دکتری را در رشتهٔ علوم ارتباطات همین دانشگاه ادامه داد.

فعالیت حرفه‌ای

شکرخواه از سال ۱۳۶۰، فعالیت حرفه‌ای خود در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری را با ترجمه‌ی مقاله‌ای برای روزنامه‌ی اطلاعات آغاز کرد. پایان‌نامه دکتری وی، کتابی با عنوان «روزنامه‌نگاری سنتی و روزنامه‌نگاری سایبر» است که در آن، به بررسی نگرش صاحب‌نظران درباره‌ی آثار فناوری‌های نوین ارتباطی بر آزادی بیان پرداخته و بدین منظور، با ده نفر از اساتید برجسته‌ ارتباطات جهان نیز مصاحبه کرده است.

در کارنامه وی، دبیری بخش بین‌الملل و عضویت در شورای تیتر کیهان (۱۳۷۷-۱۳۶۱)، عضویت در شورای علمی فصلنامه‌های رسانه و پژوهش‌های ارتباطی و هم‌چنین، ماهنامه‌ی تخصصی صنعت چاپ، عضویت در شورای سردبیری کتاب هفته، سردبیری جام جم آنلاین (۱۳۸۴-۱۳۸۱) و سردبیری همشهری آنلاین (۱۳۹۸-۱۳۸۵) به چشم می‌خورد.

یونس شکرخواه عضو گروه چندرسانه‌ای فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران و عضو هیئت‌مؤسس و همچنین هیئت‌رئیسهۀ انجمن ایرانی مطالعات جامعۀ اطلاعاتی بوده است و همچنین، عضو هیئت‌امنا و عضو شورای علمی مدرسه ملی سینمای ایران است. وی، پس از درگذشت کاظم معتمدنژاد، به ریاست انجمن ایرانی مطالعات جامعۀ اطلاعاتی منصوب شد.

یونس شکرخواه همچنین، در تاریخ ۲۲ مهرِ ۹۸، عنوان مشاور عالی دبیرکل و مدیر گروه ارتباطات و رسانه‌ی کمیسیون ملی یونسکو را دریافت کرد.

فعالیت علمی

یونس شکرخواه در دانشکده‌ی ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و در مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها تدریس کرده است و هم‌اکنون، عضو هیأت علمی دانشکدۀ مطالعات جهان در دانشگاه تهران است. او کلاس‌های خود را افزون بر دانشکده، در فضای مجازی و در وبلاگ آموزشی خود به نام «دات» دنبال می‌کند. دروس نظریه‌های ارتباطات، سایبر ژورنالیسم، تحلیل گفتمان انتقادی، سینما و رسانه‌های بریتانیا و مطالعات فرهنگی توسط وی تدریس می‌شود. شکرخواه از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳به مدت شش سال، ریاست «مؤسسۀ مطالعات آمریکای شمالی و اروپا» در دانشگاه تهران را برعهده داشته است.

تقدیر و بزرگداشت

کمیته‌ علمی همایش روابط عمومی الکترونیک در سال ۱۳۸۶ به اتفاق آرا، تقدیر از یونس شکرخواه را به‌عنوان استاد پیشگام روابط عمومی الکترونیک، به تصویب رساند و طی مراسمی از او تقدیر کرد. در این مراسم، از تمبر روابط عمومی الکترونیک با تصویر دکتر شکرخواه رونمایی شد و همچنین، کتاب «انفجار بزرگ خاموش»، مجموعه مقالات منتخب وی درباره روابط عمومی، توزیع گردید.

بزرگداشت یونس شکرخواه به پاس سی سال تلاش رسانه‌ای، روز سه‌شنبه، ۱۶ مهرِ ۹۸، با حضور جمعی از اهالی رسانه و قلم و استادان حوزه‌ی علوم ارتباطات، در فرهنگ‌سرای رسانه برگزار شد.

آثار

مجموعه تألیفات و ترجمه‌های انجام شده توسط این پژوهشگر عرصه ارتباطات عبارت‌اند از:

تألیف

عنوان	سال انتشار	انتشارات
واژه‌نامهٔ پژوهش‌های ارتباطی و رسانه‌ای	۱۳۷۱	تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
خبر	۱۳۷۳	تهران: مرکز گسترش آموزش رسانه‌ها
تکنولوژی‌های ارتباطی و جامعهٔ اطلاعاتی	۱۳۷۹	تهران: انتشارات انوشه
مبانی خبرنویسی	۱۳۸۰	تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
مجموعه مقالات خبرنویسی مدرن	۱۳۸۰	تهران:روابط عمومی و امور بین‌الملل توانیر
واژه‌نامهٔ ارتباطات	۱۳۸۱	تهران: سروش
خبرنویسی مدرن	۱۳۸۱	تهران: خجسته (ویراست دوم۱۳۸۴)
روزنامه نگاری سایبر؛ جامعه اطلاعاتی و آزادی بیان	۱۳۸۴	تهران: انتشارات ثانیه (چاپ دوم ۱۳۸۸)
سبک‌های خبرنویسی	۱۳۸۵	تهران: پژوهشکده‌مطالعات‌فرهنگی و اجتماعی وزارت‌علوم
انفجار بزرگ خاموش	۱۳۸۶	تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
فضای مجازی، ملاحظات اخلاقی، حقوقی و اجتماعی (یونس شکرخواه وهمکاران)	۱۳۹۰	تهران: انتشارات دانشگاه تهران
تاریخ مطبوعات ایران ( یونس شکرخواه و سید فرید قاسمی)	۱۳۹۰	تهران: انتشارات ثانیه
جامعه اطلاعاتی چیست؛ پیشینه و نشستهای جهانی درباره یک مفهوم	۱۳۹۰	تهران: مؤسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپای دانشگاه تهران
روابط عمومی از زاویه ارتباطات	۱۳۹۳	تهران: انتشارات سیمای شرق
گرافیک خبری و اطلاع‌رسان (یونس شکرخواه و مریم سلیمی)	۱۳۹۳	تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه

ترجمه‌

عنوان	نویسنده	مترجم	سال انتشار	انتشارات
عصر اقیانوس آرام	جیمز وینکلر	یونس شکرخواه	۱۳۶۵	تهران: کیهان
شمال و جنوب	جان جیکس	یونس شکرخواه و احمد صدارتی	۱۳۶۵	تهران: نشر نی
ناسیونالیسم قرن بیستم	گلن جی بارکلی	یونس شکرخواه	۱۳۶۹	تهران: نشر سفیر
گذر از نوگرایی	لوری ویلسون و حمید مولانا	یونس شکرخواه	۱۳۷۱	تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
جریان بین‌المللی اطلاعات	حمید مولانا	یونس شکرخواه	۱۳۷۱	تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
خیابان سه طرفه: کنش و واکنش استراتژیک در سیاست جهانی	گلداستین جاشواس و دیگران	یونس شکرخواه	۱۳۷۲	تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
سپید در آندلس	خوان پنه لوپیکوپی	یونس شکرخواه	۱۳۷۳	تهران: نشر برگ
اطلاعات واقتصاد بحران	هربرت شیلر	یونس شکرخواه	۱۳۷۵	تهران: نشر آفتاب
اسم رمز	مالوری بلاکمن	یونس شکرخواه	۱۳۷۷	تهران: نشر آتش
ارتباطات	سارا آنگلیس	یونس شکرخواه	۱۳۷۸	تهران: نشر آتش
شیوه‌های مصاحبه در مطبوعات	سوزان دان	یونس شکرخواه و علی کسمایی	۱۳۸۱	تهران: روزنامهٔ ایران
روزنامه‌نگاری جهانی	جان هربرت	یونس شکرخواه و علی کسمایی	۱۳۸۳	تهران: روزنامهٔ ایران
منشور اروپایی پژوهشگران: مرامنامهٔ استخدام پژوهشگران	کمیسیون اروپا	یونس شکرخواه	۱۳۹۱	تهران: مؤسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا

پانویس