به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، نشست نقد و بررسی سریال «گاندو» با حضور جواد افشار کارگردان، مجتبی امینی و پیام دهکردی در خبرگزاری فارس برگزار شد. آنچه در ادامه می‌خوانید مصاحبه با جواد افشار است:
- آقای افشار شما قبل‌تر کارگردانی سریالهای ملودرام و خانوادگی را عهده‌دار بودید و برای اولین بار چنین سریالی را در قامت یک کارگردان تجربه کردید ضمن اینکه این اولین بار بود که چنین سریالی در تلویزیون ساخته می‌شد.
- آقای افشار شما در سریال «کیمیا» که بلندترین سریال تلویزیون به‌شمار می‌رفت تاریخ را روایت کردید و در بخشی نیز دوران دفاع مقدس را به تصویر کشیدید که حقیقت تاریخ کشور ماست اما تفاوت گاندو با آن در این است که داستان این سریال متعلق به حال است و خیلی از زمان وقوع آن نگذشته و همین موضوع می‌تواند منجر به ایجاد واکنش‌ها و اظهارنظرهای مختلفی بشود، در حقیقت برای شما یک ریسک به حساب می‌آمد.
اینکه برخی در داخل کشور با رفتار و کلام خود آب به آسیاب دشمن می‌ریزند برخی ناآگاهانه در جهتی حرکت می‌کنند که مردم را آزار می‌دهد از فشارهای اقتصادی گرفته تا فرهنگی و … اینها همه تحت الشعاع خیانت‌هایی قرار گرفته که منجر به خیانت می‌شود. این همان دغدغه‌ای بود که در گاندو به خوبی پرداخته شد و کمی که پیش رفتیم متوجه شدم جزو مطالبات خودم نیز هست و اصطلاحاً یقه‌گیری کنیم از افرادی که این خیانت‌ها را انجام می‌دهند. در این سال‌ها هرکسی توانسته تا از قدرت و ثروت در جهت منافع شخصی و ضربه زدن به منافع ملی استفاده کند باید با او برخورد شود. حالا می‌خواهد پشت سر هرکسی خود را مخفی کند.
همه ما می‌دانیم که مسئولان نظام حاضر نیستند هیچ ضربه‌ای به منافع ملی کشور بخورد و در خط مقدم حفاظت از کشور قرار دارند اما نمی‌توان کتمان کرد که ممکن است کسانی در حاشیه این افراد سوء استفاده نکنند. در سریال گاندو خیلی راحت می‌توانستیم به این موضوع دامن بزنیم. برای مثال اگر اطرافیان من در عملکردشان اشتباه و غفلتی دارند این وظیفه من است که شفاف‌سازی کنم و اگر بی‌تفاوت باشم، من مسئول هستم و باید پاسخگو باشم. در اینجا هم هدف گاندو این است که برای مردم شفاف‌سازی کند.
ما سعی داریم تا در سریال‌سازی مردم را آگاه کنیم و بگوییم که می‌توان مطالبه کرد و به‌طور نمایشی در منظر عموم قرار داد اما یک روی دیگر سکه این است که بخشی از ماجرا درام و نمایشی است و در نمایش ممکن است مواردی پررنگ و کمرنگ شود؛ بدین منظور به جهت مصلحت منافع ملی خط قرمزهایی لحاظ کردیم که منجر به اتهام ناروا و تحریف تاریخ نشده باشد و شخصیت‌های برجسته نظام به ناحق از این موضوع ضربه نخورند اما دست از این مطالبه برنمی‌داریم و معتقدیم هر فردی که به امنیت ملی ضربه زده باید محاکمه شود و وقتی فیلمنامه را مطالعه کردم به تمام این موارد رسیدم.
- در سریالهای تلویزیونی امنیتی- پلیسی ما معمولاً عقبه ای از شخصیت‌ها را می‌بینیم که بُعدی از زندگی شخصی آنها نیز به تصویر کشیده می‌شود و بخشی از درام در همین‌جا شکل می‌گیرد اما این موضوع را در سریال نمی‌بینیم و فقط وجه کاری مأموران امنیتی دیده می‌شود.
- در صحبت‌هایتان روی فراجناحی بودن سریال تأکید کردید، اما زمان پخش ظاهراً این موضوع ازسوی برخی درک نشده و با اعمال فشار تلاش کردند که محتوای سریال تغییر کند این تغییرات به کار لطمه نزد؟
- اما ظاهراً این اتفاق افتاده است.
- به ارتش اشاره کردید که اتفاقاً قسمت اول سریال درگیر حاشیه ای شد که اختلاف نظر بر سر دستگیری آقازاده ای در هواپیما روی داد و اینکه در این کار ارتش دخالت داشته و نه سپاه.
- طراحی قصه‌ها به چه شیوه ای بوده است؟ در یکسری از نقدها عنوان می‌شود که فلان موضوع غیر واقعی بوده، آیا مسیرها در دل سریال واقعی بود یا معماها و گره‌ها و داستانک‌های متصل به قصه جیسون رضاییان هم واقعی هستند یا اقتضاء درام به حساب می‌آیند؟
- در کنار آنها موضوعاتی هم بوده که اتفاقاً آقای افشار بتواند خیلی صریح به آنها بپردازد و واقعیت را تصویر کند؟
- به عنوان مثال گفتند که برخی اتفاق‌ها مثل قراردادن سیم‌کارت در زیر تابلوی یک میدان واقعی بوده، شما تا چه اندازه از این ترفندهای واقعی در کار بهره برده‌اید؟
- جیسون رضاییان در ایران به همراه همسرش زندگی می‌کرده، اما ما این بخشها را نمی‌بینیم. ظاهراً قصد تصویر زندگی شخصی او مد نظر نبوده است.
- آقای افشار دربارهٔ انتخاب بازیگران هم توضیح بدهید مخصوصاً تیم امنیتی که بحث‌هایی مبنی بر جوان بودن این گروه مطرح شد.
سعی کردم شخصیت‌هایی که در این سریال داشتیم را با روحیات بازیگرش منطبق کنم و بازیگر مورد نظر ویژگی‌های لازم را داشته باشد و یک جاهایی نیز دور از کلیشه حرکت کنیم در کنار این موارد انضباطی، اخلاقی و حرفه‌ای بازیگران نیز برایم به شدت اهمیت دارد. من حاضر نیستم با بازیگرانی کار کنم که اخلاق حرفه‌ای و انضباطی را رعایت نکنند. در انتخاب بازیگران نقش‌های مأموران امنیتی که همان سربازان گمنام بودند دلم نمی‌خواست از چهره‌های معروف بازیگری و سلبریتی‌ها استفاده کنم کما اینکه اگر این کار را می‌کردم جذاب‌تر هم می‌شد. اما این ریسک را کردیم و از بازیگران کمتر شناخته شده استفاده کردیم. کمترین سنی که بین این مأموران داریم شخصیت داوود است که ۲۳ سال دارد و بالاترین‌شان هم ۳۷ سال.
در همان جلسه‌های ابتدایی که قبل از شروع سریال با مشاوران داشتیم اینکه تعدادی از مأموران امنیتی با وجود سن و سال کم بسیار باهوش بودند و مشرف به زبان بین‌المللی و در کار متخصص. برایمان بسیار جذاب بود و خیلی خوب جواب داده است. معتقدم ما بهترین انتخاب‌ها را در زمینه بازیگران‌مان داشته‌ایم و اگر بازیگر چهره‌ای می‌خواست چنین نقشی بازی کند برایش سخت بود. همه بچه‌ها با دغدغه آمدند و پرتلاش حاضر شدند. من از تمام انتخاب‌هایم راضی هستم.
ما در گروه‌مان بازیگری نداشتیم که بی‌انگیزه بوده و نگاه صرفاً مالی به پروژه داشته باشد و جالب است بدانید بسیاری از بچه‌های گروه گاندو در حال حاضر و بعد از پایان کار درگیر مسائل امنیتی و به روز دنیا و کشورمان شدند و این اخبار را به صورت روزانه دنبال می‌کنند که از دستاوردهای کوچک سریال محسوب می‌شود.
- پسر خودتان هم در نقش یکی از نیروهای امنیتی سریال گاندو بازی می‌کند؟
افشار: همان‌طور که آقای امینی گفتند خودشان و برخی دوستان به حضور علی در این سریال اصرار کردند. در ادامه نیز ما بازیگرهای زیادی از اقصی‌نقاط ایران مثل آذربایجان، تبریز، ارومیه، بندرعباس و … داشتیم و با توجه به ظرفیت محدودی که وجود دارد در همه کارهایم سعی می‌کنم از بازیگران با استعداد غیر تهرانی نیز استفاده کنم. ضمن اینکه من اولویت برایم شایسته‌سالاری است و اگر علی از پس کار برنمی‌آمد، قطعاً او را انتخاب نمی‌کردم.
- یکی از بازیگران دیگر شما هم خانم رابعه اسکویی بودند که اولین حضورشان در جلوی دوربین پس از قطع همکاری با یکی از شبکه‌های خارجی بود. انتخاب ایشان به چه شکل صورت گرفت؟
خانم اسکویی از جمله بازیگران خوب و بااستعدادی بود که نتوانست این عرصه را تحمل کند و رفت و وقتی که برگشت او هم یک انسان و همکار است و دیدم که بهترین فرصت است تا از دوستان و عزیزان خواهش کنم تا او بتواند برگردد و خوشبختانه این اتفاق افتاد و البته نقشش بسیار کوتاه بود و تنها به اندازه‌ای که ما بتوانیم برایشان یک مسیری باز کنیم و امیدوارم که بتواند به راهش ادامه بدهد.
- جیسون رضائیان از آن دسته از خبرنگارهایی است که با افراد بسیاری در سطح بالا رفت و آمدهایی داشته است، اما ما در سریال این رفت و آمدها را نمی‌بینیم. آیا شما به خاطر ترس از فشارهای بیرونی و محدودیت با جزئیات به این بخش نپرداخته‌اید یا نه عمدی در کار نبوده است؟
- ظاهراً او در مراسم‌ها و نشست‌های رئیس‌جمهور هم حضور داشته؟
