رضا اسماعیلی
 | |
| زمینه فعالیت | شاعر آیینی، پژوهشگر و منتقد ادبی |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۲۴ مرداد ۱۳۳۹ (۶۴ سال) |
| محل تولد | تهران |
| تحصیلات | کارشناسی ارشد ادبیات فارسی |
| آدرس اینستاگرام | رضا اسماعیلی |
رضا اسماعیلی (زادهٔ ۲۴ مرداد ۱۳۳۹ در تهران) شاعر آیینی، پژوهشگر و منتقد ادبی اهل ایران است. وی کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دارد. وی افزون‌بر سرودن شعر، یکی از پژوهشگران عرصهٔ شعر آیینی است و کتاب‌ها و مقاله‌هایی در این باره نگاشته است.
زندگی و تحصیلات
رضا اسماعیلی در ۲۴ مرداد ماه ۱۳۳۹ در محله هفت چنار تهران در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی، تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان کریم خان زند گذراند. بعد از گذراندن تحصیلات متوسطه و در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ دیپلم گرفت و با شرکت در کنکور سراسری در رشته علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران قبول شد. هنوز بیش از یک ترم از تحصیل او در دانشگاه نگذشته بود که با شروع انقلاب، دانشگاه‌ها تعطیل شد. در طول چهار سالی که دانشگاه‌ها به خاطر انقلاب فرهنگی تعطیل بود، او علاوه بر مشارکت در بسیج محله، موفق به اشتغال در اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۵ تهران به عنوان مربی پرورشی شد و همزمان به عنوان معلم قرآن در یکی از دبیرستان‌ها مشغول به کار گشت. به خاطر علاقه شدیدی که به روزنامه‌نگاری و شعر و ادبیات داشت، در اداره آموزش و پرورش پیشنهاد انتشار یک نشریه دانش آموزی به نام «امید اسلام» را داد که به صورت ماهانه چاپ می‌شد. از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰ به عنوان سردبیر این نشریه دانش آموزی فعالیت کرد که با شمارگان ۱۵ هزار جلد چاپ و منتشر می‌شد و در سراسر مدارس تحت پوشش منطقه ۱۵ تهران توزیع می‌گردید. او سرودن را در سن دوازده یا سیزده سالگی با قالب نو (نیمایی و سپید) آغاز کرد، و بعد از انقلاب به شکل حرفه‌ای با نشریات و روزنامه‌ها همکاری کرد. اولین اثر او یک مثنوی بلند در رابطه با حادثه ۱۹ دی قم بود که در ماهنامه «عروه‌الوثقی» چاپ شد. اسماعیلی در سال ۱۳۶۲ ازدواج کرد و در سازمان بهزیستی تهران استخدام شد و به عنوان مربی در شبانه‌روزی‌های وابسته به سازمان بهزیستی کشور که مخصوص نگهداری و پرورش کودکان بی سرپرست بود، به صورت قراردادی مشغول به کار شد.
بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها در سال ۱۳۶۲، مجدداً به تحصیل خود ادامه داد و موفق به اخذ مدرک کارشناسی (در رشته علوم اجتماعی) از دانشگاه شد. در دوران تحصیل در دانشگاه نیز به خاطر علاقه ای که به روزنامه‌نگاری داشت، به عنوان سردبیر یک نشریه دانشجویی فعالیت خود را آغاز کرد و اشعار و مقالات خود را در این نشریه به چاپ رساند. در سال ۶۵ مدرک کارشناسی خود را در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران گرفت و سپس موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد در رشته ادبیات فارسی شد. پس از گذرانیدن خدمت نظام وظیفه در سال ۱۳۶۸ ه.ش به استخدام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درآمد و چند سال به عنوان رئیس اداره کل فرهنگی وزارت بهداشت خدمت کرد.
سوابق اجرایی و مسئولیت‌ها
وی علاوه بر سرایش شعر، تحقیق، تألیف و فعالیت‌های مطبوعاتی، در چهار دهه گذشته مسئولیت‌های دیگری نیز داشته است که از آن میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| عنوان | تاریخ | توضیحات |
|---|---|---|
| دبیر علمی هفدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر | ۱۳۹۶ | |
| دبیر بیست و دومین کنگره ملی شعر دفاع مقدس | ۱۳۹۹ | |
| عضو هیئت مدیره انجمن قلم ایران | - | |
| دبیر سومین و یازدهمین جشنواره کتاب سال «قلم زرین» انجمن قلم ایران | - | |
| عضو شورای عالی شعر و موسیقی صدا و سیما | - | |
| مسئول شورای عالی شعر سازمان بسیج هنرمندان | - | |
| عضو هیئت مؤسس انجمن شاعران انقلاب و دفاع مقدس | - | |
| همکاری افتخاری با شورای شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | - | سروده‌های اسماعیلی به صورت ترانه توسط خوانندگان مختلف اجرا و از صدا و سیما پخش شده است |
| دبیر جشنواره‌های دانشجویی شعر و داستان دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور | - | |
| داور جشنواره کتاب سال رضوی | - | |
| عضو شورای سیاست‌گذاری و کمیته علمی کنگره شعر مقاومت بین‌الملل اسلامی | - | |
| عضو شورای سیاست‌گذاری و کمیته علمی کتاب سال عاشورا | - | |
| دبیر علمی کنگره شعر شهدای علمی | - | |
| مُدرّس کارگاه‌های آموزشی کانون‌های ادبی دانشگاه‌های علوم پزشکی | - | |
| دبیر بخش شعر ماهنامه اقلیم نقد | - | |
| نگارش و چاپ صدها مقاله تحقیقی در حوزه نقد و بررسی ادبیات معاصر و شعر آیینی | - | |
| عضو هیئت مدیره مؤسسه شاعران فارسی‌زبان | - |
علمی و آموزشی
| عنوان | تاریخ | محل |
|---|---|---|
| سفر علمی - فرهنگی به هند جهت ارائه مقاله در سمینار بیدل‌شناسی | ۲۵ مهر تا ۳ آبان ۱۳۹۱ | هند |
| سفر علمی، فرهنگی به لبنان و سوریه جهت شرکت در همایش ادبی شاعران پایداری و تعامل با شاعران مقاومت جهان عرب | تاریخ نامشخص | لبنان و سوریه |
| سرپرست کاروان علمی، فرهنگی حوزه هنری جهت اعزام جمعی از شاعران به ترکیه جهت دیدار با شاعران و نویسندگان این کشور | تاریخ نامشخص | ترکیه |
| مُدرس کارگاه‌های آموزشی کانون‌های فرهنگی دانشگاه‌های علوم پزشکی | تاریخ نامشخص | ایران |
آثار
| نام کتاب | ناشر | سال انتشار |
|---|---|---|
| قافله بهار (زندگی و زمانه چهل شاعر انقلاب) | موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس | ۱۳۹۸ |
| در ستایش بیداری (گزیده شعر شاعران معاصر در ستایش طاهره صفارزاده) | پارس کتاب | ۱۳۹۳ |
| بوی گل در می‌زند | اطلاعات | ۱۳۸۶ |
| الفبای بیداری | بنیاد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس | ۱۴۰۰ |
| زنده بادا عشق | مؤسسه فرهنگی شاعران پارسی زبان | ۱۴۰۰ |
| سال | عنوان | نوع اثر | ناشر |
|---|---|---|---|
| ۱۳۷۶ | حنجره سرخ عشق | شعر | حوزه هنری |
| ۱۳۷۶ | نی نامه (حاج احمد متوسلیان) | شعر | کنگره سرداران (انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) |
| ۱۳۷۸ | گزیده ادبیات معاصر، شماره شش | مجموعه مقالات | نیستان |
| ۱۳۸۱ | بر آستان جانان (مجموعه شعر آیینی) | شعر | انتشارات روزنامه اطلاعات |
| ۱۳۸۱ | آسمانی‌ها (مجموعه شعر دفاع مقدس) | شعر | پازینه |
| ۱۳۸۴ | عاشقانه‌های شرقی | شعر | هزاره ققنوس |
| ۱۳۸۴ | از جنس باران (امامیه) | شعر | عروج |
| ۱۳۸۴ | عاشقانه‌های سرخ (مجموعه شعر ایثار و شهادت) | شعر | نشر شاهد |
| ۱۳۸۶ | بوی گل در می‌زند (مجموعه شعر کودک و نوجوان) | شعر | انتشارات روزنامه اطلاعات |
| ۱۳۸۶ | این مریم همیشه | شعر | تکا |
| ۱۳۹۰ | ملکوت کلمات (مجموعه شعر آیینی) | شعر | انتشارات انجمن قلم |
| ۱۳۹۰ | آب، بابا … آزادی (شعر مقاومت و پایداری) | شعر | انتشارات انجمن قلم |
| ۱۳۹۰ | لهجه شرقی عشق | شعر | انتشارات انجمن قلم |
| ۱۳۹۰ | ناگهان دریا (مجموعه شعر عاشورایی) | شعر | تجلی مهر |
| ۱۳۹۱ | مجموعه شعر رضوی «کبوترانه بخوان آسمان هشتم را» | شعر | سخن گستر |
| ۱۳۹۳ | سلام بر عاشورا (مجموعه رباعی عاشورایی) | شعر | انتشارات روزنامه اطلاعات |
| ۱۳۹۵ | سمت روشن دنیا | شعر | هنر رسانه اردیبهشت |
| ۱۳۹۷ | بر بال ققنوس (شعر انقلاب و دفاع مقدس) | شعر | موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس |
| ۱۳۹۸ | سحرنامه (شعر مهدوی) | شعر | موعود عصر (عج) |
| ۱۴۰۰ | به وقت بیداری (شعر مقاومت و پایداری) | شعر | نشر صریر |
| ۱۴۰۲ | ایستاده با سنگ (شعر فلسطین و غزه) | شعر | بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس |
| ۱۳۷۷ | آیینه و سنگ (مثنوی فاطمی) | مثنوی | مؤسسه شجره طوبی |
| ۱۳۸۸ | پرواز عشق (غزل – مثنوی: پرواز) | غزل و مثنوی | انتشارات سپاه |
| ۱۳۹۰ | هر جامه اگر سرخ (غزل – مثنوی: روح شبنمی) | غزل و مثنوی | انتشارات سپاه |
| سال | عنوان | نوع اثر | ناشر |
|---|---|---|---|
| ۱۳۸۵ | رفتارشناسی ادبی و شعر مفهومی | نقد ادبی | هزاره ققنوس |
| ۱۳۸۵ | نیما را دوباره بشناسیم | نقد ادبی | روزنامه جام جم |
| ۱۳۸۷ | از کلاغ تا کبوتر (نقد و بررسی شعر معاصر) | نقد ادبی | رسانه اردیبهشت |
| ۱۳۸۷ | صدای مخملی شعر | نقد ادبی | انتشارات روزنامه جام جم |
| ۱۳۸۸ | جلد اول تذکره ادبی خلوت انس | نقد ادبی | انتشارات روزنامه اطلاعات |
| ۱۳۸۸ | جلد دوم تذکره ادبی خلوت انس | نقد ادبی | انتشارات روزنامه اطلاعات |
| ۱۳۹۱ | جلد سوم تذکره ادبی «خلوت انس» | نقد ادبی | انتشارات روزنامه اطلاعات |
| ۱۳۸۹ | از واژه تا فریاد (مصاحبه با شاعران پایداری) | مصاحبه | روایت فتح |
| ۱۳۹۰ | از آب تا آفتاب (مجموعه مقالات ادبی) | مقالات | انجمن قلم ایران |
| ۱۳۹۰ | از پایداری تا پرواز (مصاحبه با شاعران پایداری) | مصاحبه | روایت فتح |
| ۱۳۹۱ | تفسیر توفان (مصاحبه با شاعران پایداری) | مصاحبه | روایت فتح |
| ۱۳۹۳ | شناخت‌نامه دکتر طاهره صفارزاده | بیوگرافی | سوره مهر |
| - | این بانگ آزادی، جلد ۱ (تصحیح اشعار حمید سبزواری) | تصحیح اشعار | - |
| - | این بانگ آزادی، جلد ۲ (تصحیح اشعار حمید سبزواری) | تصحیح اشعار | - |
| - | این بانگ آزادی، جلد ۳ (تصحیح اشعار حمید سبزواری) | تصحیح اشعار | - |
| - | این بانگ آزادی، جلد ۴ (تصحیح اشعار حمید سبزواری) | تصحیح اشعار | - |
| ۱۴۰۰ | تاملاتی در ادب پایداری | نقد ادبی | نشر صریر |
| ۱۴۰۲ | جمهوری شعر (تأملاتی در شعر انقلاب اسلامی) | نقد ادبی | بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس |
مجموعه‌های گردآوری شده
| سال | عنوان | نوع اثر | ناشر |
|---|---|---|---|
| ۱۳۷۷ | تیغ، قلم، تغزل | یادواره شهدای دانشجو | - |
| ۱۳۷۷ | یادنامه صد کلام، صد خاطره | مجموعه یادنامه | شهروند |
| ۱۳۸۰ | تا سپیده دم (مجموعه داستان) | داستان | انتشارات طب و تزکیه |
| ۱۳۸۱ | بانوی آیینه و آب (گزیده شعر فاطمی) | شعر | سنا |
| ۱۳۸۵ | گزیده شعر عاشورایی «عطش» | شعر | انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران |
| ۱۳۸۶ | سلام مقاومت (گزیده شعر مقاومت و پایداری) | شعر | انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران |
| ۱۳۸۶ | رستاخیز حماسه (گزیده شعر عاشورایی) | شعر | انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران |
| ۱۳۸۸ | از سر سطر (گزیده شعر شاعران معاصر در رثای قیصر امین پور) | شعر | انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران |
| ۱۳۹۴ | در سنگر شعر (گزیده شعر دفاع مقدس) | شعر | سیمرغ هنر |
| ۱۳۹۴ | شور شیدایی (گزیده شعر دفاع مقدس) | شعر | سیمرغ هنر |
جوایز و افتخارات
| سال | عنوان | بخش | جشنواره |
|---|---|---|---|
| - | کنگره‌های شعر دفاع مقدس | شعر | - |
| - | جشنواره بین‌المللی شعر فجر | شعر | - |
| - | جمعیت دفاع از ملت فلسطین | شعر | اعزام به لبنان و سوریه جهت شرکت در همایش ادبی شاعران پایداری |
| - | سومین جشنواره بین‌المللی رضوی | شعر | برگزیده اول بخش «تألیف» |
| - | مجموعه شعر «کبوترانه بخوان آسمان هشتم را» | شعر | مجموعه شعر برگزیده رضوی |
| - | اولین جشنواره فصلی مطبوعات کشور | پژوهشی | برگزیده اول بخش «نقد» |
کتاب‌های برگزیده در جشنواره‌های کشوری
| سال | عنوان | بخش | جشنواره |
|---|---|---|---|
| - | مجموعه شعر «بر بال ققنوس» | شعر | نوزدهمین کتاب سال دفاع مقدس |
| - | مجموعه شعر رضوی «کبوترانه بخوان آسمان هشتم را» | شعر | سومین جشنواره بین‌المللی رضوی |
| - | مقاله پژوهشی «بیدل، سپهری و سبک هندی» | پژوهشی | اولین جشنواره فصلی مطبوعات کشور |
پیوند به بیرون
