داوود میرباقری

از یاقوت
(تغییرمسیر از سید داوود میرباقری)

این نوشتار توسط گروه پژوهشگران یاقوت راستی آزمایی و تایید شده است.

سید داوود میرباقری
نویسنده، کارگردان سینما، تئاتر و تلویزیون ایران
اطلاعات شخصی
نام کاملسید محمدداوود میرباقری
مشهور بهسید داوود میرباقری
تاریخ تولد۸ خرداد ۱۳۳۷ ‏(۶۷ سال)
ملیتایرانی
زبان مادریفارسی
محل تولدشاهرود
تحصیلاتمهندسی معدن
دانشگاهدانشگاه تهران
حوزه علمیهشاهرود
اطلاعات هنری
عنوان هنریکارگردان
زمینه فعالیتسینما، تلویزیون، تئاتر
پیشهنویسنده، کارگردان
حوزه فعالیتهنرهای نمایشی
شناخته‌شده برایسریال‌های تاریخی و اجتماعی
شروع فعالیت هنری۱۳۵۹
سال‌های هنریدهه ۱۳۵۰ تا کنون
سبکتاریخی، اجتماعی، طنز
آثار برجستهامام علی، آدم‌برفی، ساحره، مسافر ری، معصومیت از دست رفته، مختارنامه، شاهگوش، دندون طلا
زبان آثارفارسی
موضوع آثارتاریخ اسلام، اجتماعی، طنز
جوایزنشان جهادگر عرصه فرهنگ و هنر (۱۳۹۳)
سایر
سایر فعالیت‌هانمایشنامه‌نویسی
دیگردر حال کارگردانی سریال سلمان فارسی (پخش از ۱۴۰۵)


سید محمدداوود میرباقری (زاده ۸ خرداد ۱۳۳۷) معروف به سید داوود میرباقری نویسنده، کارگردان و از چهره‌های نامدار سینما، تئاتر و تلویزیون ایران است.

او در کودکی تحصیل در علوم حوزوی را در شاهرود آغاز کرد و پس از گذراندن تحصیلات در رشته مهندسی معدن دانشگاه تهران، دورهٔ سه ساله هنرآموزی تئاتر را در تئاتر شهر طی کرده و فعالیت هنری اش را از سال ۱۳۵۹ آغاز کرد. نخستین تجربه جدی هنری او بازی در مجموعه «ایوان مدائن» و «داستان راستان» در تلویزیون بود. پس از آن نیز کار خود را با کارگردانی تله تئاترهایی مانند «اسکندر مقدونی»، «آینه خیال»، سریال «گرگها»، «رعنا» و… ادامه داد.

نقطه عطف کارنامه میرباقری اما کارگردانی سریال امام علی در سال ۱۳۷۱ بود. این سریال که با مضمون سال‌های پایانی حیات امام علی علیه السلام ساخته شد تبدیل به یکی از مهم‌ترین و موفق‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی صداوسیما شده و جایگاه میرباقری در کارگردانی تلویزیونی ایران را تثبیت کرد. پس از آن نیز میرباقری سراغ کارگردانی فیلم سینمایی «آدم‌برفی» در حوزه هنری رفت که این فیلم به خاطر سوژه ملتهب و هم‌چنین زن‌پوشی اکبر عبدی که به نوعی برای نخستین بار در سینمای بعد از انقلاب رخ داده بود، دچار حاشیه‌هایی شده و چند سال توقیف شد. عزت‌الله ضرغامی رئیس وقت سازمان سینمایی سال‌ها بعد در گفتگویی از پشیمانی خود نسبت به توقیف آدم‌برفی سخن گفته بود. هرچند این فیلم بعدها اکران شد و نیز بارها در تلویزیون پخش شده و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.

میرباقری سپس کار هنری خود را با کارگردانی فیلم «ساحره»، تئاتر «دندون طلا»، فیلم سینمایی «مسافر ری» و سریال «معصومیت از دست رفته» ادامه داد که هر کدام جزو موفق‌ترین آثار نمایشی و هنری در دوران خود به‌شمار می‌رفتند.

در اداویل دهه هشتاد خورشیدی میرباقری ایده ساخت سریال سلمان فارسی را به مدیران وقت تلویزیون ارائه داد؛ در عوض مدیران تلویزیون از میرباقری خواستند پیش از ساخت سریالی با موضوع سلمان فارسی، اثر تاریخی دیگری برای قیام توابین بسازد که همین موضوع، تبدیل به ایده اولیه شکل‌گیری سریال مختارنامه شد. سریالی که تولید آن ۸ سال به طول انجامید و روایتی از زندگی مختار ثقفی از جوانی تا قیام و شهادتش را تصویر کرد. مختارنامه که از سال ۱۳۸۸ روی آنتن شبکه یک سیما رفت یکی از موفق‌ترین سریال‌های تلویزیونی تولید شده در ایران شد و با استقبال کم‌نظیر مردم روبرو شد.

بسیاری منتقدان سینمایی، میرباقری را از منظر تسلط بر فرم و محتوا یکی از بهترین کارگردانان سینمای ایران می‌دانند که با تکیه بر دانش و تسلطش بر هنرهای نمایشی، توانسته در تصویرسازی تاریخ صدر اسلام به زبان تصویر تاریخ سازی کرده و بهترین هنرمند این عرصه باشد. آثار تاریخی میرباقری همگی جزو پربیننده‌ترین و خاطره سازترین سریال‌های تاریخ تلویزیون بوده که بازپخش‌های آن همچنان مخاطبان بسیاری دارد.

در عین حال تنوع تولیدات میرباقری و موفقیتش در ژانرهای گوناگون نیز از او چهره‌های موفق در سینمای ایران ساخته. تجربه ژانر اجتماعی و دلهره آور (ساحره)، اجتماعی آوانگارد (آدم‌برفی)، طنز (شاهگوش، دندون طلا) و تئاترهایی چون پرده عاشقی، عشق آباد، دندون طلا و… او را به یکی از موفق‌ترین کارگردانان سینما، تلویزیون و تئاتر ایران در نظرسنجی‌های مختلف و در میان منتقدان و اهالی رسانه تبدیل کرده است.

سید داوود میرباقری در سال ۱۳۹۳ نشان جهادگر عرصه فرهنگ و هنر را دریافت کرده و در سال‌های اخیر مشغول کارگردانی سریال تلویزیونی سلمان فارسی است که قرار است در ۵۰ قسمت از سال ۱۴۰۵ روی آنتن شبکه یک سیما برود.

زندگی

داوود میرباقری در ۸ خرداد ۱۳۳۷ در روستای خیج شاهرود و در خانواده‌ای کشاورز به دنیا آمد. نام او به هنگام تولد، سید محمدداوود گذاشته شد. میرباقری تحصیلاتش را در روستای محل تولد آغاز کرد. او از ۱۱ سالگی به حوزه علمیه شاهرود رفت و در ۱۳ سالگی به مدرسه ملی جعفری برای ادامه تحصیلات آکادمیک خود وارد شد. او تحصیلات خود را در شاهرود تا مقطع دیپلم گذراند. میرباقری، رشته مهندسی معدن را در دانشگاه امیرکبیر تهران گذراند و پس از گذراندن یک دوره سه ساله هنرآموزی تئاتر در «تئاتر شهر» در سال ۱۳۵۹ فعالیتش در تئاتر و همزمان در تلویزیون را آغاز کرد. آغاز فعالیت‌های هنری او در سینما و تلویزیون با مخالفت‌های پدرش همراه بود.

میرباقری در سال ۱۳۶۱ به تلویزیون راه یافت. او توانست در نوشتن مجموعه ایوان مدائن و بازیگری در آن، فعالیت‌های هنری خود را به صورت جدی آغاز نماید. میرباقری اولین بار سینما را با نویسندگی و کارگردانی فیلم «آدم‌برفی» تجربه کرد. فیلمی که تا مدت‌ها توقیف بود و پس از رفع توقیف اکران شد. از مهم‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی وی، سریال امام علی است. این سریال محصول سال ۱۳۷۵–۱۳۷۰ است و زندگانی امام علی(ع) در سال‌های منتهی به خلافت و ترور او را به تصویر کشیده است. دیگر سریال محبوب او، سریال مختارنامه بود که به تاریخ شخصیت مختار ثقفی پرداخته است.

میرباقری در سال ۱۳۷۷، موفق شد تا در هفدهمین جشنواره فیلم فجر به عنوان داور شرکت داشته باشد. او در سال ۱۳۸۸ به عنوان داور در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر نیز حضور داشت. میرباقری پس از اتمام ساخت مختارنامه، به دنبال ساخت سریالی با محوریت زندگی سلمان فارسی بود. او تولید سریال سلمان فارسی را در آذر ۱۳۹۸ آغاز کرد و نویسندگی و کارگردانی آن را برعهده گرفت.

خانواده

الهام میرباقری، دختر داوود میرباقری، یکی از طراحان صحنه و لباس است. حامد و الهه دو فرزند دیگر میرباقری هستند که حامد میرباقری، در زمینه بازیگری، فعالیت دارد. میرباقری در سال ۱۴۰۳، جمیله حجی، همسر خود را از دست داد.

آثار و دیدگاه‌ها

داوود میرباقری از فیلم‌سازان و فیلم‌نامه‌نویسان حوزه دینی است. او آثار متعددی را در موضوع تاریخ اسلام نوشته یا کارگردانی نموده است. او بر این باور است که نمایش چهره امامان و شخصیت‌های دینی مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما همواره به خاطر ملاحظاتی، در آثارش از نمایش چهره امامان پرهیز داشته است. او همین مسئله را دلیلی برای عدم رقبتش برای ساخت فیلمی با موضوع حضرت خدیجه عنوان کرده است. او در همین خصوص، فیلم مختارنامه را از فیلم امام علی بهتر می‌داند چرا که در فیلم مختارنامه، اثر با موضوع یک شخصیت قابل نمایش پیش می‌رود در حالی که در فیلم امام علی، نقش اصلی فیلم در هیچ سکانسی نمایش داده نشده است.

سال نام اثر نوع اثر فعالیت توضیحات
۱۳۶۰ داستان راستان مجموعه تلویزیونی بازیگری
۱۳۶۱ ایوان مدائن مجموعه تلویزیونی نویسندگی و بازیگری
۱۳۶۲ آینه خیال تله تئاتر نویسندگی
۱۳۶۳ اسکندر مقدونی تله تئاتر کارگردانی
۱۳۶۴ حکایت مسافر گمنام مجموعه تلویزیونی کارگردانی
۱۳۶۶–۱۳۶۵ گرگها مجموعه تلویزیونی کارگردانی
۱۳۶۷–۱۳۶۹ رعنا مجموعه تلویزیونی کارگردانی
۱۳۷۵–۱۳۷۰ امام علی مجموعه تلویزیونی کارگردانی
۱۳۷۲ معرکه در معرکه تئاتر نویسندگی و کارگردانی اجرا شده در: تئاتر شهر، سالن چهارسو
۱۳۷۳ آدم‌برفی فیلم سینمایی کارگردانی و نویسندگی
۱۳۷۵ عشق آباد تئاتر کارگردانی و نویسندگی اجرا شده در: تئاتر شهر، تالار اصلی
۱۳۷۵ معجزه خنده فیلم سینمایی بازنویسی فیلم‌نامه
۱۳۷۶ ساحره فیلم سینمایی کارگردانی، بازنویسی فیلم‌نامه
۱۳۷۸ دندون طلا تئاتر کارگردانی اجرا شده در: تئاتر شهر، تالار اصلی
۱۳۷۸ مرد بارانی فیلم سینمایی نویسندگی
۱۳۷۹ مسافر ری فیلم سینمایی کارگردانی و نویسندگی
۱۳۸۰ پرده عاشقی تئاتر کارگردانی اجرا شده در: تئاتر شهر، تالار اصلی
۱۳۸۱ عروس خوش‌قدم فیلم سینمایی مشاور فیلم‌نامه
۱۳۸۱ معصومیت از دست رفته مجموعه تلویزیونی کارگردانی
۱۳۸۸–۱۳۸۲ مختارنامه مجموعه تلویزیونی کارگردانی
۱۳۸۶ ماه‌وش فیلم سینمایی مدیر فیلمبرداری
۱۳۹۲ شاهگوش مجموعه نمایش خانگی کارگردانی
۱۳۹۴ دندون طلا مجموعه نمایش خانگی کارگردانی
۱۳۹۸ ماه تی‌تی مجموعه نمایش خانگی کارگردانی سریال نیمه‌کاره رها شد
۱۳۹۸ سلمان فارسی مجموعه تلویزیونی کارگردانی در حال تولید
۱۴۰۲ نامیرا فیلم سینمایی نویسندگی در حال تولید

انتقادها و جوایز

داوود میرباقری همواره مورد انتقادهای مثبت سینماگران و منتقدان بوده است. او را در زمینه دیالوگ‌نویسی تمجید کرده‌اند. منتقدان او گفته‌اند که میرباقری، تلفیق بین تاریخ و هنر را به درستی در آثارش انجام می‌دهد. به عقیده او، تاریخ تنها نقاط عطف رویدادها را گزارش کرده است و از این رو، در آثار تاریخی او، ۳۰ درصد وفاداری به تاریخ و ۷۰ درصد خیال و تخیل نویسنده و کارگردان به خرج رفته است.

فهرست جوایز داوود میرباقری
سال اثر جایزه نتیجه
نام نوع جشنواره
۱۳۷۶ معجزه خنده تندیس زرین بهترین فیلم‌نامه جشن سینمای ایران نامزد
۱۳۷۷ آدم‌برفی تندیس زرین بهترین فیلم‌نامه جشن سینمای ایران نامزد
۱۳۹۰ مختارنامه تقدیر از جانب رئیس‌جمهور برنده
۱۳۹۱ تجلیل از فعالیت‌های دینی-هنری همایش عمری با قرآن برنده
۱۳۹۱ تقدیر از فعالیت‌های هنری جشنواره عمار برنده
۱۳۹۳ مختارنامه تندیس ویژه جشن دنیای تصویر برنده
۱۳۹۳ شاهگوش تندیس حافظ بهترین کارگردانی جشن حافظ نامزد
۱۳۹۳ جهادگر عرصه فرهنگ و هنر نشان افتخار برنده
۱۳۹۳ تقدیر از مهمان ویژه جشنواره فیلم رضوی برنده
۱۳۹۴ تقدیر از فعالیت‌های هنری جشنواره فیلم یاس برنده
۱۳۹۵ تقدیر به پاس خلق آثار خاطره‌انگیز جشنواره فیلم و عکس چهل‌چراغ برنده
۱۳۹۶ تقدیر از یک عمر فعالیت هنری جشنواره تلویزیونی جام‌جم برنده