پیمان جبلی

پیمان جبلی

رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران
نام تولد	پیمان جبلی
زمینه فعالیت	رسانه، دیپلماسی
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۱۳۴۵ ‏(۵۸–۵۹ سال)
محل تولد	شمیران، تهران
محل زندگی	تهران
خویشاوندان سرشناس	میثم جبلی (برادر) محمد امین جبلی (برادرزاده)
پیشه	دیپلمات مدیر رسانه
سال‌های فعالیت	حدود دهه ۱۳۷۰ تا کنون
تحصیلات	دکتری فرهنگ و ارتباطات کارشناسی ارشد معارف اسلامی و تبلیغ
دانشگاه	دانشگاه امام صادق

پیمان جبلی (زاده ۱۳۴۵ در شمیران) سفیر سابق ایران در تونس، عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما، معاون پیشین سیاسی و برون مرزی سازمان صداوسیما و رئیس فعلی سازمان صداوسیما است.

جبلی جزو چهره‌های فعال و نام آشنا در معاونت سیاسی سازمان صداوسیما است و سوابق متعددی مانند مدیریت شبکه العالم، سردبیری بخش‌های مختلف خبری صداوسیما چون مدیرکل اخبار داخلی، دبیر اخبار تلویزیون، دبیر اخبار خارجی و… را در این معاونت داشته است.

او که مدتی را نیز به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در تونس تجربه کرده، در مهر ماه ۱۴۰۰ با حکم رهبر انقلاب به ریاست سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران منصوب شد.

دوران ریاست جبلی بر صداوسیما که به «دوران تحول» شناخته می‌شود، با اتفاقات و مسائل مختلفی همراه بوده که این دوره مدیریت را پرفراز و نشیب کرده است. کاهش شدید میزان مخاطب تلویزیون و تنزل جایگاه این رسانه در اثرگذاری در رقابت با فضای مجازی، کنار گذاشته شدن تعدادی از چهره‌های نام آشنا مانند رامبد جوان، رضا رشیدپور، مهران مدیری، سروش صحت و… و بازگشت برخی از آن‌ها بعد از بالا گرفتن انتقادات و ادامه روند کاهشی میزان مخاطب تلویزیون، تغییرات ساختاری در رسانه ملی به خصوص در معاونت سیاسی و همزمانی این دوران با اتفاقاتی نظیر دفاع مقدس دوم، بلوای ۱۴۰۱، طوفان الاقصی و… از جمله این اتفاقات بوده است.

مهم‌ترین چهره نزدیک به جبلی در مدیریت صداوسیما، وحید جلیلی برادر سعید جلیلی است که در حال حاضر قائم مقام صداوسیما بوده و گفته می‌شود چهره اصلی راهبری و چینش مدیران اصلی سازمان او بوده و حمایت او یکی از دلایل انتخاب جبلی به ریاست سازمان صداوسیما بوده است.

پیمان جبلی در سال‌های اخیر بارها مورد تحریم دولت‌های آمریکایی و اروپایی قرار گرفته که به‌طور مثال می‌توان به تحریم دولت کانادا (۱۳ اکتبر ۲۰۲۲)، تحریم وزارت خزانه داری آمریکا (۲۵ آبان ۱۴۰۱) و تحریم اتحادیه اروپا (۲۱ آذر ۱۴۰۱) اشاره کرد.

برادرزاده پیمان جبلی (محمد امین جبلی) یکی از شهدای پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین بوده و دو برادر دیگر او نیز سالهاست از ایران خارج شده و پناهجو هستند. میثم جبلی یکی از برادران پیمان جبلی چند بار روی آنتن رسانه‌های ضدایرانی به تندی علیه جمهوری اسلامی ایران صحبت کرده است.

مدل مواجهه سازمان صداوسیما با اخبار نیز یکی از اتفاقاتی بود که در ابتدای حضور جبلی با تغییرات بسیاری همراه بود که این تغییرات، به نظر منتقدان و کارشناسان یک اقدام رو به جلو به حساب می‌آمد؛ مدل پوشش اخبار تحصن کشاورزان اصفهانی، هک پمپ بنزین‌ها و… از جمله این موارد بود که البته بعد از چند ماه این رویکرد تغییر کرده و دوباره به روال سابق بازگشت؛ هرچند عده ای این تغییر رویکرد را ناشی از فشار عوامل خارج از صداوسیما می‌دانند.

لحظه هدف قرار گرفتن ساختمان شیشه ای صداوسیما از سوی رژیم صهیونیستی در جریان دفاع مقدس دوم و حضور قاطعانه سحر امامی و چند گوینده و مجری دیگر روی آنتن زنده رادیو وتلویزیون نیز از نقاط عطف تلویزیون در دوران مدیریت جبلی به حساب می‌آید. اتفاقی که بازخوردهای بین‌المللی وسیعی داشت، هرچند که برخی کارشناسان میزان توجه و بازنشر این موضوع را زیاده روی در پرداخت به این موضوع دانستند.

دوران تحول در صداوسیما با کاهش شدید میزان مخاطب تلویزیون شناخته می‌شود. گزارش‌ها حاکی از کاهش ۴۰ درصدی میزان مخاطب در این دوران بوده است. در عین حال کیفیت سریال‌ها و آثار نمایشی تلویزیون نیز به نظر بسیاری یکی از موارد مهم این کاهش مخاطب بوده است.

به‌طور مثال نظرسنجی ایسپا که درصد پیگیری اخبار از سوی مردم از طریق رسانه ملی را در در دوران پیش از تحول ۵۱ درصد ثبت کرده بود، در نظرسنجی خود در سال ۱۴۰۳ این عدد را ۱۲٫۵ درصد به ثبت رسانده و میزان تماشاگر سریال‌های تلویزیونی را حداکثر ۱۱ درصد نشان داده است. با این حال مدیران صداوسیما میزان مخاطب واقعی تلویزیون را بین ۷۰ تا ۸۰ درصد مردم ایران می‌دانند.

ابتدای حضور جبلی که با روی کار آمدن تعداد زیادی از جوانان در عرصه مدیریت شبکه‌های مختلف تلویزیون همراه بود، یکی از رویکردها کاهش همکاری با چهره‌های سرشناس (سلبریتی‌ها) بود که با حذف تعدادی از برنامه‌ها و جایگزینی چهره‌های تازه‌وارد همراه شد. اتفاقی که همرمان با افت شدید کیفی تولیدات تلویزیون و به تبع آن کاهش مخاطب تلویزیون گردید. البته از شب یلدای ۱۴۰۱ این رویکرد با تغییرات گسترده‌ای همراه شده و بسیاری از چهره‌های قبلی که در یک سال و نیم قبل از آن کنار گذاشته شده بودند دوباره روی آنتن برگشتند. اهالی رسانه از دریافت دستمزدهای بالای این چهره‌ها از صداوسیما خبر دادند، هرچند نمی‌توان به ادعا را صحت سنجی کرد.

البته بعد از این دوره و به مرور همکاری با برخی چهره‌های نام آشنای قبلی روی آنتن از سر گرفته شد. چنان‌که پاییز ۱۴۰۴ قرار است سریال تازه مهران مدیری روی آنتن رسانه ملی پخش شود.

بسیاری از منتقدان صداوسیما در دوران تحول معتقدند این دوران با محتوا زدگی تولیدات همراه بوده و لازمه‌ها و شاخصه‌های معمول جذابیت برنامه سازی در حوزه تولید برنامه‌های ترکیبی و سریال‌های داستانی رعایت نمی‌شود.

رهبر انقلاب نیز در مواردی نسبت به رویکردهای رسانه ملی نکته‌هایی را مطرح کرده‌اند که یکی از آن‌ها پیام ایشان به همایش افق رسانه ملی بوده است که بسیاری، لحن رهبری و کاربرد واژه «حضرات» برای مدیران صداوسیما را به گلایه مندی ایشان از روند موجود در صداوسیما تفسیر کردند.

رهبر انقلاب در این پیام نوشته بودند:

«جناب آقای جبلی؛ شما و این حضرات نقش بی‌بدیل رسانه و تبلیغ را در پیکارهای کنونی جهان که بیش از همیشه است می‌دانید. امروز پیروزی یک طرف را توانایی او در گرفتن و رساندنِ پیام و روایت او از واقعیت، رقم می‌زند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصهٔ مهم باید دقت و تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم. این پیام من به این همایش است. سیّدعلی خامنه‌ای ۱۴۰۳/۱۰/۱۰»

زندگی‌نامه

پیمان جبلی در سال ۱۳۴۵ در خانواده‌ای مذهبی در شمیران به دنیا آمد. او در سال ۱۳۷۲ فارغ‌التحصیل کارشناسی‌ارشد رشته معارف اسلامی و تبلیغ از دانشگاه امام صادق (ع) شد و در سال ۱۳۸۳، مدرک دکترای فرهنگ و ارتباطات را از دانشگاه امام صادق (ع) دریافت کرد.

در سال ۱۴۰۱ خبرهایی از پناهندگی برادر پیمان جبلی به آمریکا منتشر شد که بعدها توسط خود او تأیید گردید. این موضوع با واکنش‌های متفاوتی در رسانه‌ها مواجه شد.جبلی توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا و اتحادیه اروپا مورد تحریم قرار گرفته است.

فعالیت‌های حرفه‌ای (از خبرنگاری تا ریاست سازمان صداوسیما)

پیمان جبلی، فعالیت‌های خود در صدا و سیما را با خبرنگاری آغاز کرد.

جبلی سال‌ها کارمند صداوسیما بود و در معاونت سیاسی، مسئولیت‌های مختلفی در بخش خبر داشت. او کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی بود. آغاز فعالیت‌های رسانه‌ای جبلی، در دهه هفتاد با فعالیت خبرنگاری و نویسندگی در صداوسیما آغاز شد.

مسئول بخش اخبار خارجی صداوسیما

او که به زبان‌های انگلیسی و عربی مسلط بود، توانست در سال ۱۳۷۰، مسئولیت بخش اخبار خارجی این سازمان را عهده‌دار شود. او که در دوران جنگ ۳۳ روزه لبنان در دفتر شبکه العالم در بیروت حضور داشت، در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان معاون رسانه‌ای دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، از سوی سعید جلیلی منصوب شد.

سفیر ایران در تونس

وی در سال ۱۳۹۰ به‌صورت رسمی سفیر ایران در تونس بود و در سال ۱۳۹۳ با دریافت نشان درجه یک جمهوری از رئیس‌جمهور تونس، به کار خود در تونس پایان داد.جبلی در دوران حیات حرفه‌ای خود، سمت‌های مختلفی را عهده‌دار شده که مهم‌ترین آنها، ریاست سازمان صداوسیماست. او در تاریخ ۷ مهر ۱۴۰۰، جانشین عبدالعلی علی‌عسگری، رئیس وقت صداوسیما شد.

از دیگر عناوین شغلی او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دبیر اخبار خارجی و داخلی اخبار تلویزیون
• سردبیر اخبار سراسری شبکه ۲ سیما
• دبیر اخبار خارجی بخش شامگاهی رادیو (۱۳۷۰)
• جانشین سردبیر اخبار بخش خبری ۲۱ تلویزیون (۱۳۷۲–۱۳۷۷)
• مدیرکل اخبار داخلی واحد مرکزی خبر (۱۳۷۸–۱۳۸۰)
• مدیرکل اخبار شبکه العالم (۱۳۸۱–۱۳۸۴)
• مدیر دفتر شبکه العالم در بیروت (۱۳۸۴–۱۳۸۷)
• عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما
• معاون رسانه‌ای سعید جلیلی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی (۱۳۸۷–۱۳۸۹)
• سرپرست سفارت ایران در تونس (۱۳۸۹–۱۳۹۰)
• سفیر ایران در کشور تونس (۱۳۹۰–۱۳۹۳)
• معاون سیاسی (خبر) صداوسیما (۱۳۹۳–۱۳۹۵)
• معاون برون مرزی صداوسیما (۱۳۹۵–۱۴۰۰)
• ریاست سازمان صداوسیما (۱۴۰۰-کنون)

عملکرد

آغاز تغییر رویکرد رسانه ملی و همکاری مجدد با سلبریتی‌ها در شب یلدای ۱۴۰۱

تغییر رویکرد رسانه ملی و همکاری مجدد با سلبریتی‌ها

دستاورد

یکی از دستاوردهای او در دوران مدیرکلی در واحد اخبار داخلی واحد مرکزی خبر، تأسیس بخش گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو در سال ۱۳۷۹ بود. در زمان حضور او در معاونت برون مرزی صدا و سیما، عملکرد شبکه پرس تی وی با ورود در موضوعات حساس بین‌المللی و داخلی همچون انرژی هسته‌ای، گروگان‌گیری ملوانان انگلیسی و ماجرای غزه، موفق ارزیابی شد.

او همچنین در همین دوران، خبرگزاری تصویری بین‌المللی «ایران پرس»، و ۳ شبکه رادیو و تلویزیونی اینترنتی «هوسا»، «العالم سوریه» و «پرس تی وی فرانسوی» را تأسیس و رونمایی کرد.

از ویژگی‌های دوران ریاست جبلی در صداوسیما حضور وحید جلیلی به‌عنوان قائم‌مقام رئیس سازمان صداوسیما در امور فرهنگی و نقش‌آفرینی و نفوذ بالای او در مدیریت رسانه ملی است. در همین دوران تحول، تلویزیون کاهش مخاطب را تجربه کرد که این امر مورد انتقاد قرار گرفت. یکی از علل کاهش مخاطب در این دوره را رویکرد ضدسلبریتی می‌دانند که البته بعدتر این رویکرد تغییر کرده و دوباره به سراغ سلبریتی‌ها رفتند؛ بااین‌حال، بسیاری از سلبریتی‌ها با تلویزیون قطع ارتباط کردند.

دفاع مقدس دوم

بعد از آغاز جنگ تحمیلی اخیر در خرداد ماه ۱۴۰۴ توجه عمومی مردم برای دریافت اخبار این جنگ به رسانه ملی جلب شد. تلویزیون نیز با تولید برنامه‌های متعددی با موضوع جنگ سعی کرد پاسخگوی سوالات و ابهامات افکار عمومی دربارهٔ جنگ باشد. اقدامی که از تغییر روبان سیاه در ساعات ابتدایی شهادت سرداران و دانشمندان ایرانی به پرچم ایران آغاز شد و با انتهای جنگ نیز ادامه داشت.

در روز دوشنبه ۲۶ خرداد ماه بود که جنگنده‌های رژیم صهیونیستی ساختمان شیشه ای سازمان صداوسیما را هدف چهار موشک قرار دادند. با آن که منابع خبری از قریب‌الوقوع بودن این حمله خبر داده بودند، ولی مجریان رسانه ملی در چند شبکه رادیویی و تلویزیونی روی آنتن زنده کار خود را ادامه دادند که اوج این روحیه شجاعانه، حضور قاطعانه سحر امامی روی آنتن شبکه خبر بود که همزمان با انفجار در ساختمان شیشه ای با گفتن الله اکبر روی آنتن زنده باعث شکل گرفتن تصویری تاریخی در صداوسیما شد. صحنه حضور سحر امامی در این لحظه میلیون‌ها بار در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی بین‌الملل بازنشر شده و این روحیه با فرار و ترس مجریان برخی دیگر از شبکه‌های فارسی‌زبان و عرب زبان نظیر لحظه فرار خبرنگار اینترنشنال بعد از به صدا درآمدن آژیر و فرار مجری تلویزیون سوریه هنگام بمباران وزارت دفاع این کشور از سوی رژیم صهیونیستی مقایسه شد.

البته علیرغم حمله شدید رژیم صهیونیستی پخش زنده صداوسیما لحظاتی بعد از حمله از سر گرفته شد و صداوسیما روند برنامه سازی و پخش سراسری خود را ادامه داد.

بعد از این حملات، صداوسیما گروه‌های مختلف داخلی و خارجی را برای بازدید از مخروبهٔ ساختمان شیشه ای به صداوسیما آورد و در مقاطع مختلفی اقدام به بازنشر لحظه بمباران صداوسیما کردند.

با این حال نظرسنجی‌ها نشان از رضایت نسبی مردم از عملکرد صدا و سیما در دوران دفاع مقدس دوم داشت. نوید عمیدی قائم مقام مرکز تحلیل اجتماعی متا در گفتگویی دربارهٔ این موضوع خبر از افزایش حداقل ۱۵ درصدی میزان مخاطبان صداوسیما در دوران جنگ داد.

نقدها

دوران ریاست او در صداوسیما با انتقادهایی همراه بود که برخی از آن‌ها مربوط به تیم جدیدالورود او به صداوسیما می‌شد. اُفت کیفیت محصولات غیرتلویزیونی که تحت نظارت صداوسیما منتشر می‌شوند و همین‌طور سخت‌گیری‌ها برای پلتفرم‌های پخش فیلم، دیگر انتقاداتی است که به سازمان صداوسیما در دوران ریاست او وارد شده است.

افزون‌بر این، در نوع پوشش خبرها نیز گلایه‌هایی وارد شده است؛ آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، در مراسمی که به مناسبت برگزاری کنگره شهدای عشایر کشور برگزار شده بود گلایه خود را چنین بیان کرد:

این همه زحمت دارد کشیده می‌شود، این همه تلاش می‌شود، در مقابل این تلاش‌ها این جوری برخورد می‌شود. حالا فرض بفرمایید، مِن باب مثال نیروی انتظامی کشور مثلاً یک تعدادی دزد را ظرف ۴۸ ساعت بعد از دزدی دستگیر می‌کنند؛ خب باید تشویق بشوند، اما در رسانه ملی خود ما جوری حرف زده می‌شود که به‌جای تشویق، کأنّه سرزنش می‌شوند! عمدی که نیست - مسلّم است که عمدی نیست - اما غفلت است؛ این غفلت‌ها به سود دشمن تمام می‌شود.

البته بعد از گلایه رهبر انقلاب، جبلی طی نامه‌ای از این غفلت عذرخواهی کرد و وعده جبران داد. پس از این انتقاد بود که جبلی، سند تحول صداوسیما را که در افق ۱۴۰۵ ترسیم شده بود، منتشر کرد.

گفتاورد

ما در حوزه قرآن دستاوردهای خوبی داریم و رسانه ملی هم با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی در برنامه «محفل» سعی کرده تا ماه رمضان امسال متفاوت از سال‌های گذشته به قرآن توجه کند، اما می‌دانیم که چنین اقداماتی کافی نیست. برای تحقق فرهنگ قرآنی بهترین شیوه استفاده از ظرفیت‌های مردمی است که به صورت جهادی در این مسیر فعالیت می‌کنند و افرادی را نیز تربیت کرده‌اند. هنوز در این مسیر کاستی‌های بسیاری وجود دارد که باید همه نهادها در عرصه عمل قدم بگذارند و برای توسعه فرهنگ و سبک زندگی قرآنی اقدام کنند.

پیوند به بیرون

• سبقت جبهه فرهنگی انقلاب از رسانه ملی در تولید آثار فاخر
• ظرفیت دیده شدن دراختیار کسانی قرارمی‌گیردکه هنجارها را رعایت کنند