علمک (فیلم کوتاه)

از یاقوت
علمک
پوستر
پوستر
کارگردانحسین دارابی
بازیگرانعلی ظروفچی
مهدی سفاری
امیر شاه علی
محمد موذنی
تدوینسیاوش کردجان
علی گورانی
صدابردارمهدی جمشیدیان
فیلمبرداریوحید ابراهیمی
شرکت/سازمان تولیدکنندهباشگاه فیلم سوره
انتشار۱۳۹۳
زمان۷ دقیقه
کشورایران
زبانفارسی

علمک فیلم کوتاه ایرانی به کارگردانی و نویسندگی حسین دارابی است که به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفاه در سال ۱۳۹۳ در باشگاه فیلم سوره تولید شد.

این اثر که در قالب تیزر فرهنگی ساخته شده، داستان یک علمک گاز نصب‌شده به‌صورت غیراستاندارد روی پیاده‌رو را روایت می‌کند؛ علمکی که موجب برخورد سر رهگذران و زخمی‌شدن آن‌ها می‌شود. روایت فیلم بر واکنش‌های متفاوت مردم نسبت به این مشکل شهری تمرکز دارد و در نهایت با تلاش یک طلبه روحانی برای حل موضوع پایان می‌یابد.

فیلم با استفاده از موقعیت‌های ساده و روزمره، به نقد مسائل شهری و رفتارهای اجتماعی می‌پردازد و پیام‌های فرهنگی خود را با بیانی نمادین و طنزآمیز منتقل می‌کند. علمک از نخستین آثار کوتاه با رویکرد طنز انتقادی در سینمای دینی ـ اجتماعی ایران به‌شمار می‌آید و مضامینی چون همبستگی، مشارکت و مسئولیت اجتماعی را به تصویر می‌کشد.

این فیلم کوتاه در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی متعددی حضور داشته و موفق به کسب جایزه شده است، از جمله:

جایزه بهترین فیلم کوتاه جشنواره رضوی، تقدیر برای بهترین کارگردانی و بهترین فیلم در نهمین دوره جشنواره فیلم رویش، برگزیده بهترین فیلم کوتاه پنجمین دوره جشنواره فیلم مردمی عمار و کسب عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم ادوار این جشنواره منتخب بخش مسابقه جشنواره اسکپتو ایتالیا، منتخب بخش مسابقه جشنواره آلترناتیو رومانی، منتخب بخش مسابقه جشنواره سلولارت آلمان، منتخب بخش مسابقه جشنواره فیلم کلکته، منتخب بخش مسابقه جشنواره نیشنز اتریش، جایزه بهترین فیلم کوتاه جشنواره فیلم‌های ایرانی لندن و جایزه بهترین فیلم جشنواره مذاهب امروز ایتالیا.

علمک نخستین اثر مورد توجه حسین دارابی بود؛ فیلم‌سازی که بعدها با کارگردانی آثاری چون هناس، مصلحت و خدای جنگ در سطح اول سینمای ایران به فعالیت خود ادامه داد.

داستان

یک علمک گازی در پیاده رو به طور غیر استاندارد نصب شده است که سر مردم مختلف به آن می‌خورد و عکس العمل‌های مختلف نشان می‌دهند تا سر یک روحانی هم با آن برخورد می‌کند و…

درباره فیلم

در این داستان علمک گاز باعث بوجود آمدن مشکلاتی می شود و نصب غیر استاندارد آن موجب می شود که هرکسی که از کنار آن عبور می کند با این مانع مواجه شود و سرش به طریقی به این علمک گاز برخورد کند. هر رهگذری که سرش به این علمک برخورد میکند واکنشی دارد؛ بعضی از رهگذران عصبانی می شوند و بعضی سعی می کنند به نوعی این مانع را برطرف کنند مثلا یک نقاش روی آن پلاکاردی نصب می کند یا یک نفر با عصبانیت سعی دارد آن را از جایش دربیاورد اما واکنش متفاوت و جالب با این مساله را یک روحانی دارد. دارابی درباره سوژه‌ای که در این کار انتخاب کرده است و دلیل خود از انتخاب روحانی در این فیلم کوتاه داستانی میگوید:

آنچه که من دوست داشتم اتفاق بیفتد این بود که مردم تفاوت حرکت شخصیت روحانی فیلم را در مقایسه با دیگر افراد فیلم ببینند.

جوایز و افتخارات

  • درخشش در جشنواره‌های داخلی عمار، رویش، نهال، حسنات، اشراق و رضوی
  • جایزه بهترین فیلم کوتاه هفتمین جشنواره فیلم‌های ایرانی لندن
  • ‌ منتخب جشنواره سلولارت آلمان
  • ‌ لوح افتخار پربیننده‌ترین فیلم پنجمین جشنواره عمار
  • ‌ منتخب جشنواره نِیشنز اتریش
  • ‌ منتخب جشنواره فیلم‌های کوتاه مین مکس ۲۰ آلمان
  • ‌ تندیس طلایی جایزه مذاهب امروز ایتالیا
  • ‌ منتخب جشنواره استونی بروک نیویورک
  • ‌ جایزه بهترین فیلم از نگاه مخاطبان جشنواره کورتی داسوگنی ایتالیا
  • ‌ جایزه بهترین فیلم جشنواره کورتی داسوگنی ایتالیا

گفتاورد

روزی از مترو پیاده شدم و علمکی را دیدم که دور آن را با ابر بسته بودند. این سوژه را یادداشت کردم و ذهنم خیلی درگیرش شد. شروع به نوشتن کردم تا بعد از چند ماه به این فیلم‌ نامه رسیدم. به نظرم یکی از ویژگی های یک هنرمند همین ثبت سوژه‌هاست. شاید تا به حال هزار یادداشت از موقعیت‌ها، سوژه‌ها و چیزهایی که نظرم را جلب کرده، آرشیو کرده‌ام.

برای من فیلم علمک خیلی تجربه‌ی خوبی بود که حتی به چند تن از کارگردانان بزرگ سینما مثل ابراهیم حاتمی کیا که این فیلم را نشان دادم، من را کشید کنار و گفت: خیلی خوب بود. این فضای طنزت را ادامه بده چون می‌تواند خیلی کارساز و خوب باشد.