سیروس مقدم

سیروس مقدم

اطلاعات شخصی
تاریخ تولد	۱ فروردین ۱۳۳۳ ‏(۷۱ سال)
ملیت	ایرانی
محل تولد	آبادان
محل اقامت	تهران
تحصیلات	فارغ‌التحصیل رشتهٔ نقاشی
دانشگاه	دانشگاه تهران
همسر	الهام غفوری
خویشاوندان سرشناس	سوسن مقدم (خواهر) الهام غفوری(همسر) ناصر تقوایی (پسرخاله)
اطلاعات هنری
پیشه	کارگردان مدیر تولید
شروع فعالیت هنری	از سال ۱۳۵۵ با مجموعهٔ تلویزیونی «دایی جان ناپلئون»
سال‌های هنری	۱۳۵۵ تاکنون
آثار برجسته	شیخ مفید شکوه بازگشت گرگ‌های گرسنه مجموعهٔ تلویزیونی پایتخت

سیروس مقدم (زادۀ ۱ فروردین ۱۳۳۳ در آبادان) کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس سینما و تلویزیون ایران است. او از پرکارترین کارگردانان تلویزیونی ایران، به‌ویژه در ده هشتاد و نود شمسی، به‌شمار می‌رود که با کارگردانی آثار پرمخاطبی در ژانر کمدی و درام‌ اجتماعی، خاطره‌های ماندگاری را برای مردم به جا گذاشته است.

مقدم سریال نرگس که نخستین سریال بلند تلویزیونی، دست‌کم در ژانر اجتماعی، به‌شمار می‌آمد را کارگردانی کرد که مورد اقبال گسترده مردم نیز قرار گرفت و پس از آن، تهیۀ این سبک سریال‌های بلندقسمتی، در تلویزیون به‌تدریج افزایش پیدا کرد.

مقدم اگرچه با ساخت سریال‌ها پرمخاطبی چون «روزهای زندگی»، «پلیس جوان»، «ریحانه»، «چک برگشتی»، «چاردیواری»، «رستگاران»، «اغما» در میان مردم چهره شناخته‌شده و مطرحی بود، اما برجسته‌ترین کارِ هنری او در ژانر کمدی اجتماعی و موقعیت که باعث شهرت بیشتر او شد، ساخت مجموعه تلویزیونی «پایتخت» بود که از نوروز ۱۳۹۰ به نمایش درآمد که با استقبال بی‌نظیر مخاطبان روبه‌رو شد؛ به‌طوری که به‌دلیل میزان رضایت بالا و درخواست‌های مردمی برای ادمه فصل‌های جدید، تولید این سریال تا شش فصل ادامه پیدا کرد.

سیروس مقدم را می‌توان در خلق نماهای خاص و متفاوت منحصربه‌فرد دانست؛ او تلاش کرده است که سکانس‌ها را از نماهای گوناگون و متفاوتی که مخاطب کمتر دیده، ثبت و ضبط کند و در این امر می‌توان او را کارگردانی صاحب سبک در قاب تلویزیون دانست.

توجه عمیقِ مقدم به باورها و ارزش‌ها اسلامی-ایرانی مردم، بیان مشکلات اجتماعی و خانوده‌محور بودن از ویژگی‌های برجسته او در گزینش قصه‌هایی است که برای تولید آن انتخاب می‌کند. او در تمام کارهای خود، چه کمدی و چه درام اجتماعی، سعی کرده است قصه‌هایی را بسازد که افزون‌بر جذابیت‌های بصری و محتوایی، به دانش اجتماعی مردم در زمینه‌های گوناگون نیز کمک کرده باشد؛ «چاردیواری»، «تا ثریا»، «بچه‌های نسبتاً بد»، «چک برگشتی»، «میکائیل»، «مدینه» و «پایتخت» از بارزترین این سریال‌هاست. سیروس مقدم نظرات شهید سلیمانی را در جهت‌دهی به موضوع داعش در پروژه ساخت پایتخت ۵ مهم دانسته بود.

از دیگر وجوه برجسته مقدم توجه به زن در سریال‌هاست که افزون‌بر انتخاب برخی سریال‌ها به نام زنان همچون «نرگس»، «ریحانه»، «رستگاران» و «مدینه»، سعی کرده است قهرمان قصه‌ها از زنان پای‌بند به ارزش‌های اسلامی و ایرانی باشد که می‌تواند گره‌های بزرگ شخصی و اجتماعی را بگشاید.

فعالیت اصلی‌ِ مقدم در قاب تلویزیون بوده است، اما فیلم‌های «شیخ مفید»، «شکوه بازگشت» و «گرگ‌های گرسنه» از فعالیت‌های سینمایی او به‌شمار می‌روند. سیروس مقدم در سال ۱۴۰۰، سریالی با نام «جزیره» برای شبکه نمایش خانگی کارگردانی کرد که بسیاری بر این باورند که نتوانست موفقیت‌های سریال‌های تلویزیونی خود تکرار کند.

خاطره سیروس مقدم از جلسه با سردار سلیمانی درباره پایتخت ۵

سکانسی از سریال میکائیل

پشت صحنه کشتن داعشی ها توسط نقی معمولی در پایتخت ۵

زندگی و مسیر هنری

سیروس مقدم در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۳۳ در آبادان متولد شد. او به خاطر شغل پدرش، در کرمانشاه و زاهدان هم مدتی زندگی کرد و بعد از فوت پدرش، دوباره به آبادان برگشت و دیپلم خود را آن‌جا گرفت و سپس با قبولی در دانشگاه به تهران آمد.در دوران تحصیل در دانشگاه تهران، علاقه‌اش به سینما بیشتر شد و در کنار تحصیلاتش در رشته نقاشی، به حضور در صحنه‌های فیلمبرداری و کسب تجربه‌های هنری پرداخت. ناصر تقوایی، پسرخاله او، نقش مؤثری در هدایت و حمایت از مقدم در مسیر سینما ایفا کرد. سیروس مقدم فارغ‌التحصصیل رشته نقاشی از دانشگاه تهران نیز است.

آغاز فعالیت حرفه‌ای

مقدم فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۵۵ با دستیاری کارگردان در مجموعه تلویزیونی «دایی‌جان ناپلئون» آغاز کرد. این سریال به کارگردانی ناصر تقوایی اولین تجربه رسمی او در عرصه هنر بود و در آن خواهرش سوسن مقدم نیز نقشی ایفا کرد.

سیروس مقدم به همراه اکبر خواجویی تجربه کارگردانی در مجموعه تلویزیونی «با سلسله حکمت» را کسب کرد. در سال ۱۳۶۶، فعالیت سینمایی خود را به‌عنوان منشی صحنه در فیلم «ردپایی بر شن» آغاز کرد و به‌تدریج در حوزه‌های مختلفی چون طراحی صحنه و لباس، فیلم‌نامه‌نویسی، و کارگردانی فعالیت کرد.

سینما

در سال ۱۳۷۰، مقدم اولین فیلم مستقل خود با عنوان »گرگ‌های گرسنه» را ساخت و سپس فیلم‌های دیگری چون «شکوه بازگشت» و «شیخ مفید» را کارگردانی کرد.

تلویزیون

مقدم در فاصله سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۴، حدود ۲۷ سریال تلویزیونی ساخت که اکثر این آثار با همکاری همسرش الهام غفوری به‌عنوان تهیه‌کننده به موفقیت رسید. فعالیت‌های تلویزیونی مقدم به ویژه در دهه ۸۰، بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

مقدم اگرچه با ساخت سریال‌ها پرمخاطبی چون «روزهای زندگی»، «پلیس جوان»، «ریحانه»، «چک برگشتی»، «چاردیواری»، «رستگاران»، «اغما» و «مدینه» در میان مردم چهره شناخته‌شده و مطرحی بود، اما اثری که باعث شهرت بیشتر او شد، ساخت مجموعه تلویزیونی «پایتخت» بود که از نوروز ۱۳۹۰ به نمایش درآمد که با استقبال بی‌نظیر مخاطبان روبه‌رو شد؛ به‌طوری که به‌دلیل میزان رضایت بالا و درخواست‌های مردمی برای ادمه فصل‌های جدید، تولید این سریال تا شش فصل ادامه پیدا کرد. این مجموعه تلویزیونی که با طراحی و بازیگردانی محسن تنابنده ساخته شد، به یکی از سریال‌های پرطرفدار نوروزی تبدیل شد و تا شش فصل ادامه پیدا کرد. سیروس مقدم نظرات شهید سلیمانی را در جهت‌دهی به موضوع داعش در پروژه ساخت فصل پنجم «پایتخت» مهم دانسته بود. «رستگاران»، «زیر هشت»، «میکائیل» و «تا ثریا» از دیگر سریال‌های پرمخاطب مقدم به‌شمار می‌روند.

سیروس مقدم به‌عنوان یک هنرمند جامع، در کنار فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی خود، همچنان در حوزه‌های مختلف هنری همچون نقاشی نیز تأثیرگذار بوده است او پس از ۴۵ سال دوری از هنر نقاشی، نمایشگاهی از آثار خود برگزار کرد.

سبک سریال‌سازی

سیروس مقدم را می‌توان در خلق نماهای خاص و متفاوت منحصربه‌فرد دانست؛ او تلاش کرده است که سکانس‌ها را از نماهای گوناگون و متفاوتی که مخاطب کمتر دیده، ثبت و ضبط کند و در این امر می‌توان او را کارگردانی صاحب سبک در قاب تلویزیون دانست.

توجه عمیقِ مقدم به باورها و ارزش‌ها اسلامی-ایرانی مردم، بیان مشکلات اجتماعی، توجه به کانون خانواده از ویژگی‌های برجسته او در گزینش قصه‌هایی است که برای تولید آن انتخاب می‌کند. او در تمام کارهای خود، چه کمدی و چه درام اجتماعی، سعی کرده است قصه‌هایی را بسازد که افزون‌بر جذابیت‌های بصری و محتوایی، به دانش اجتماعی مردم در زمینه‌های گوناگون نیز کمک کرده باشد؛ «چاردیواری»، «تا ثریا»، «بچه‌های نسبتاً بد»، «چک برگشتی»، «میکائیل»، «مدینه» و «پایتخت» از بارزترین این سریال‌هاست.

مقدم توجه ویژه‌ای به قشر زنان داشته است؛ او در این راستا افزون‌بر انتخاب برخی سریال‌ها به نام زنان همچون «نرگس»، «ریحانه»، «رستگاران» و «مدینه»، سعی کرده است قهرمان قصه‌ها از زنان پای‌بند به ارزش‌های اسلامی و ایرانی باشد که می‌تواند گره‌های بزرگ شخصی و اجتماعی را بگشاید.

مقدم در‌باره سریال رستگاران که نقش اصلی قصه یک زن بود چنین توضیح داده است:

موقعی که سریال «رستگاران» را می‌ساختم و شخصیت خجسته از شخصیت‌های اصلی کار بود و این زن به جاهایی سرک می‌کشید و گره‌هایی را باز می‌کرد که باعث شد شورای نظارت در سیما ایراداتی به فیلمنامه وارد کنند. آنان اظهار می‌کردند که یک زن به تنهایی چگونه می‌تواند در نیمه شب در لوکیشن‌های خیابانی حضور پیدا کند و چگونه می‌تواند با آدم‌هایی در قصه درگیر شود که آدم‌های درست و حسابی نیستند و این رویه در جامعه عرف نیست. به همین دلیل متقاعدکردن این دوستان برای استفاده از این ویژگی‌ها و اینکه بگویم جامعه ما جامعه‌ای امن و سالم است و خانم‌ها می‌توانند بدون هراس در نیمه شب در خیابان‌ها رفت‌وآمد کنند و به مشکلات‌شان برسند و نباید جلوی ارائه این نگاه را گرفت، بسیار دشوار بود.

سیروس مقدم دربارۀ سریال مدینه نیز چنین گفته است:

سریال «مدینه» زنانه‌ترین سریالی است که تا به حال ساخته‌ام. در کارهای دیگرم تعادلی وجود داشت میان شخصیت‌های زن و مرد. در «مدینه» قهرمان و ضد قهرمان قصه خانم‌ها هستند. آقایان هم حضور دارند، اما مدیریت قصه را خانم‌ها انجام می‌دهند. بهمن یکی از شخصیت‌های مرد، داستان خاص خودش را دارد. منتهی در سایه و در زیر کنترل زن‌ها این کار را انجام می‌دهد.‌

فعالیت تخصصی

سینمایی

سینمایی
شیخ مفید	۱۳۷۴	کارگردان
شکوه بازگشت	۱۳۷۱	کارگردان
گرگ‌های گرسنه	۱۳۷۰	کارگردان
نمایش خانگی
جزیره	۱۴۰۰	کارگردان
خواب‌زده	۱۳۹۷	کارگردان

تلویزیونی

تلویزیونی
تولید	عنوان	پخش	شبکه
۱۴۰۳	پایتخت ۷	نوروز و رمضان ۱۴۰۴	یک
۱۳۹۹–۱۳۹۸	پایتخت ۶	نوروز و زمستان ۱۳۹۹	یک
۱۳۹۶	پایتخت ۵	نوروز ۱۳۹۷	یک
۱۳۹۵	علی‌البدل	نوروز ۱۳۹۶	یک
۱۳۹۴	پایتخت ۴	رمضان ۱۳۹۴	یک
۱۳۹۳	میکائیل	بهار ۱۳۹۴	یک
۱۳۹۳	مدینه	رمضان ۱۳۹۳	یک
۱۳۹۲	پایتخت ۳	نوروز ۱۳۹۳	یک
۱۳۹۲	بچه‌های نسبتاً بد	پاییز ۱۳۹۲	یک
۱۳۹۱	پایتخت ۲	نوروز ۱۳۹۲	یک
۱۳۹۱	دیوار	پاییز ۱۳۹۱	یک
۱۳۹۰	چک برگشتی	نوروز ۱۳۹۱	یک
۱۳۹۰	تا ثریا	پاییز ۱۳۹۰	یک
۱۳۸۹	پایتخت ۱	نوروز ۱۳۹۰	یک
۱۳۸۹	زیر هشت	تابستان ۱۳۸۹	یک
۱۳۸۸	چاردیواری	نوروز ۱۳۸۹	یک
۱۳۸۸	رستگاران	تابستان ۱۳۸۸	سه
۱۳۸۷	روز حسرت	رمضان ۱۳۸۷	یک
۱۳۸۶	پیامک از دیار باقی	نوروز ۱۳۸۷
۱۳۸۶	اغماء	رمضان ۱۳۸۶
۱۳۸۵	پرواز در حباب	پاییز ۱۳۸۵	سه
۱۳۸۴	نرگس	تابستان ۱۳۸۵
۱۳۸۳	ریحانه	زمستان ۱۳۸۴
۱۳۸۳	مزرعه کوچک	زمستان ۱۳۸۳	یک
۱۳۸۲	بانویی دیگر	نوروز ۱۳۸۳	پنج
۱۳۸۱	عروج	رمضان ۱۳۸۱	سه
۱۳۸۱	مهر خاموش	دههٔ فجر ۱۳۸۱	پنج
۱۳۸۱	دریایی‌ها
۱۳۸۰	پلیس جوان	زمستان ۱۳۸۰	سه
۱۳۷۹	وکیل	۱۳۸۱	پنج
۱۳۷۹	مسافر	پاییز ۱۳۷۹	پنج
۱۳۷۸–۱۳۷۷	روزهای زندگی	تابستان ۱۳۷۹	سه
۱۳۷۷	به سوی افتخار	ایام جام جهانی ۱۳۷۷
۱۳۷۴	خورشید شب		دو
۱۳۶۸	با سلسله حکمت		یک

ویدیوئی

ویدیوئی
عنوان اثر	سال تولید	نوع فعالیت
مجلس آخرین ذبح اسماعیل	۱۳۸۵	---
گوشه‌نشینان	۱۳۸۵–۱۳۸۶	---
نیلوفر کبود	۱۳۸۶	---
کابوس	۱۳۸۷	---
روز بعد از خوشبختی	۱۳۸۷	---
لالایی برای بیداری	۱۳۸۷	---
زمانی برای شخم زدن	۱۳۸۹	---
زندگی خصوصی امیر	۱۳۸۹	---

گفتاورد

به گزارش واحد خبر و اطلاع رسانی بنیاد بین المللی امام رضا(ع)، مقدم، فعالیتش در عرصه هنر هفتم را از سال ۱۳۵۵ با دستیاری کارگردان و طراحی صحنه و لباس در مجموعه تلویزیونی «دایی جان ناپلئون» آغاز کرد. در ادامه خودش در تلویزیون سریال های پرمخاطبی هم چون «چاردیواری»، «اغما»، «پیامک از دیارباقی»، «روزحسرت»، «رستگاران»، «زیرهشت» و «پایتخت» راساخت. سریال «مدینه» آخرین اثر مقدم بود که ماه رمضان امسال از شبکه یک پخش شد و مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرد. نکته قابل توجه در کارنامه فیلم سازی سیروس مقدم،توجه ویژه او به مقوله زیارت و حرم امام رضا(ع) است که سریال های او را متمایز و دیدنی می کند.
با سیروس مقدم درباره حضور امام رضا(ع) در فیلم هایش به گفت و گو نشستیم.

آقای مقدم عشق و علاقه به امام رضا(ع) و توجه به موضوع زیارت و حرم امام هشتم در فیلم هایتان از کجا و چگونه در شما شکل گرفت؟
راستش از یک سفر آغاز شد،سفر به خانه خدا. بعد از سریال نرگس از طرف سازمان صدا و سیما به مکه مکرمه مشرف شدیم در آنجا حال و هوایی به من دست داد و دریچه های جدیدی روبروی من باز شد گویی که انگار خداوند متعال راه های خوب را جلوی پای من گذاشت و از من خواست در این راه ها گام بردارم. به دنبال این حس و حال سریال چاردیواری را ساختم که موضوع مشهد، زیارت و امام رضا(ع) و ارادت و اشتیاق نسبت به تشرف به حرم این امام عزیز را حکایت می کرد. بعد از این سریال بود که دیگر با خود قصد کردم هر کاری را که می خواهم بسازم به گونه ای باشد که موضوع زیارت و امام رضا (ع) در آن حتما نهفته باشد که این روند را در سریال پایتخت کلید زدم و خانواده نقی در پایان سریال به مشهد آمدند و به خواسته قلبی خود رسیدند. در پایتخت 2 و 3 نیز مشاهده کردید که نمایی از بحث زائر و زیارت در آن بود و حتی در سریال چک برگشتی نام فرزند تازه به دنیا آمده را رضا گذاشتند تا ارادت بنده و تمام تیم سریال به این امام عزیز کامل شود.

به نظرتان سینما و تلویزیون ما توانسته اند به ساحت امام هشتم(ع) ادای دین کنند؟
نه!اصلا! به نظرم سینما و تلویزیون ما تا کنون به صورت ویژه نتوانسته است دنیای وسیع و دانش عرفانی و ارادتی که نسبت به حضرت رضا(ع) در جهان موجود است را به تصویر بکشد و این مرا یاد "خسی در میقات" جلال آل احمد می اندازد. ما می توانستیم با انسجام بیشتری فیلم هایی که روایتگر ارادت و عظمت این امام عزیز باشد،بسازیم.
زمانی در سینما و تلویزیون می توانیم درست و تاثیرگذار حرف بزنیم که جذابیت را با معناگرایی، ترکیب کرده و از این تریبون بزرگ و وسیع پیام های خود را منتقل کنیم، یک سخنرانی بزرگ آنقدر مخاطبان گسترده ای ندارد ولی مخاطبان تلویزیون ما 70 میلیون ایرانی مسلمان است پس وظیفه داریم که از این تریبون به نحو احسن استفاده کنیم و روایت ها و قصه های جذاب را به مردم منتقل کنیم. خود من سعی دارم این گونه عمل کنم. می بینید از سینمای گیشه و کلیشه دور شدم و ساختار فیلم هایم را به اعتقادات قلبی ام گره زده ام.

برسیم به جشنواره امام رضا(ع).چقدر این جشنواره را می شناسید و نقش آن را در شناسایی و معرفی پدید آوردنگان آثار هنری مرتبط با این امام چطور ارزیابی می کند؟
برگزاری جشنواره امام رضا(ع) یک اتفاق بزرگ و خوشایند در سطح کشور است و حتی می توان گفت که کمی دیر این اتفاق افتاد و باید پیش از این ها این جشنواره به صورت بین المللی برگزار می شد، یادم می آید جشنواره ای حول محور نماز برگزار شد و من یکی از فیلم هایی که با این موضوع ساخته بودم را برای آن ارسال کردم و جایزه خود را از دستان حجه الاسلام قرائتی دریافت کردم و به آن افتخار می کنم.به نظرمن هر چقدر موضوعات مذهبی و دینی بیشتر محور جشنواره ها شود اشتیاق و استقبال از آنها بیشتر می شود چرا که ما کشوری مسلمان و شیعه هستیم و درخانواده های مذهبی رشد کردیم و باید به این گونه جشنواره ها توجه کنیم. باید این گونه موضوعات در قالب جشنواره ها قرار گیرد تا فیلمسازان، هنرمندان و دیگر اقشار نسبت به آنها حساس شده و سبب تحقیق و پژوهش در آن خصوص شوند و علاقه خود را نیز نشان دهند.

چه برنامه ای برای آینده دارید؟
آرزوی دارم و خیلی دلم می خواهد یک سریال نمایشی طولانی با موضوع زیارت بسازم البته به صورت دقیق تر و مشخص تر که بتواند فرهنگ زیارت را معرفی کند. در این خصوص پیشنهادی هم شده ولی می خواهم در این سریال اقدام به رازگشایی هایی در خصوص زیارت و ارتباط مردم با امام رضای عزیزکنم و مقداری فراتر از تولیدات قبلی عمل کنیم یا به گونه ای خلوت زائران را به تصویر بکشیم که این نیازمند هماهنگی بین دستگاهی و تسهیل در فرآیند آماده سازی دارد تا محدود نشویم و یک فعالیت بزرگ فرهنگی با یک تعامل ویژه رقم بخورد. می توانم بگویم شاید سریالی با مضمون مشخص تر راجع به فرهنگ زیارت، عشق، علاقه و ارادت مسلمین و ایرانیان به حضرت رضا(ع) بسازم و یکی از ارزوهای من این است که چنین سریالی درباره امام هشتم(ع) بسازم.

وکلام آخر..
پس از بازگشت از خانه خدا عهد کردم یا سریال نسازم و یا اگر سریال ساختم در واقع خدمت مردم و متکی به باورها و اعتقادات خودم باشد چرا که در خانواده ای مسلمان و معتقد بزرگ شدم و دوست دارم از این طریق امید را به جامعه تزریق کنم.