ماجرای نیمروز (فیلم)

ماجرای نیمروز

یکی از پوسترهای فیلم ماجرای نیمروز
عنوان اصلی	ماجرای نیمروز
موضوع	ترروهای دهه ۱۳۶۰ شمسی
کارگردان	محمد حسین مهدویان
نویسنده	ابراهیم امینی محمد حسین مهدویان
بازیگران	مهرداد صدیقیان احمد مهرانفر هادی حجازی‌فر جواد عزتی مهدی زمین‌پرداز محیا دهقانی لیندا کیانی حسین مهری مهدی پاکدل امیرحسین هاشمی
موسیقی	حبیب خزایی‌فر
تدوین	سجاد پهلوان‌زاده
فیلمبرداری	هادی بهروز
توزیع کننده	سیمای مهر
زمان	۱۰۸ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی
فروش	۶٬۲۳۳٬۳۳۸٬۰۰۰ تومان

با ماجرای نیمروز (مستند) اشتباه نشود.

ماجرای نیمروز فیلمی در ژانر سیاسی–تاریخی درباره وقایع مرتبط با ترورهای سازمان مجاهدین خلق در دهه ۱۳۶۰ است که به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی سید محمود رضوی در سال ۱۳۹۵ تولید شد. این اثر که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمای پس از انقلاب درباره فعالیت‌های گروهک منافقین شناخته می‌شود، نخستین‌بار در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفت.

این فیلم از جمله مهم‌ترین آثار سینمای ایران در تصویر اقدامات منافقین در دهه شصت بود که از منظر فرم سینمایی و هم‌چنین سوژه ملتهب جزو آثار مهم تاریخ معاصر سینمای ایران به شمار می رود.

فیلم‌نامه «ماجرای نیمروز» را محمدحسین مهدویان و ابراهیم امینی نوشته‌اند و تولید آن با سرمایه‌گذاری موسسه سیمای مهر و مشارکت بنیاد سینمایی فارابی، حوزه هنری و موسسه تصویر شهر انجام شده است. در این فیلم جمعی از بازیگران شناخته‌شده از جمله مهرداد صدیقیان، احمد مهرانفر، هادی حجازی‌فر، جواد عزتی، مهدی زمین‌پرداز، محیا دهقانی، لیندا کیانی، حسین مهری، مهدی پاکدل و امیرحسین هاشمی ایفای نقش کرده‌اند.

روایت فیلم به ترورهای سازمان یافته دهه شصت و رخدادهای پس از عزل ابوالحسن بنی‌صدر می‌پردازد و در قالب روایتی شبه‌مستند فعالیت‌های یک گروه از نیروهای امنیتی را دنبال می‌کند که ماموریت دارند شبکه عملیاتی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را که در حال طراحی و اجرای سلسله‌ای از ترورهای سازمان یافته هستند، شناسایی و متلاشی کنند. بازسازی فضای سیاسی – اجتماعی اوایل دهه شصت، شخصیت‌پردازی واقع‌گرایانه و سبک روایت شبه مستند فیلم از چالش‌های ماموران امنیتی از عناصر برجسته این فیلم به شمار می‌رود.

ماجرای نیمروز در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر با ۹ نامزدی، موفق به دریافت ۴ سیمرغ بلورین شامل بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین طراحی صحنه و لباس و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد و همچنین جایزه ویژه بهترین فیلم از نگاه ملی را دریافت کرد. این فیلم در هفدهمین جشن حافظ نیز در ۹ بخش نامزد شد و سه جایزه بهترین کارگردان، بهترین تدوین و بهترین بازیگر مرد را کسب کرد.

در عین حال، سید محمود رضوی از موانع و مشکلات متعدد در  مسیر ساخت این فیلم گفته بود و تلویحاً به این نکته اشاره کرد که فیلم ساختن علیه منافقین در سینمای ایران بی هزینه نیست. او به صورت خاص از مانع تراشی های غیرقانونی از سوی وزارت ارشاد برای اکران این فیلم گلایه کرده بود.

اکران عمومی فیلم از ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ آغاز شد و به فروشی نزدیک به ۶ میلیارد تومان دست یافت.این فیلم علی‌رغم اعتراضات شدید رسانه‌های وابسته به سازمان مجاهدین خلق و منافقین خارج از کشور با استقبال گسترده مردمی روبه‌رو شد.

دنباله این اثر با عنوان ماجرای نیمروز: رد خون در سال ۱۳۹۷ ساخته و منتشر شد.

داستان فیلم

فیلم به ترورهای سال ۱۳۶۰ به دست گروه مجاهدین خلق می‌پردازد. این درگیری‌ها پس از برکناری ابوالحسن بنی‌صدر از ریاست جمهوری توسط مجلس شورای اسلامی شدت می‌گیرند. پس از برکناری ابوالحسن بنی صدر، گروه‌های ضد حکومت مانند گروه سازمان مجاهدین خلق ایران دست به ترورهای موفق مقامات ارشد حکومت می‌زنند. از سوی دیگر، سازمان وزارت اطلاعات کشور و اطلاعات سپاه با همکاری هم درصدد دستگیری اعضای گروه سازمان مجاهدین خلق هستند. در این میان، این فیلم رابطهٔ بین یکی از اعضای سپاه و زنی از اعضای گروه سازمان مجاهدین خلق را که در گذشته در دانشگاه همکلاسی بودند، نشان می‌دهد.

ماجرای تولید

ظاهراً نام فیلم از وسترن آمریکایی به نام نیمروز (High Noon) وام گرفته شده اما ماجرای اصلی فیلم، یعنی کشته شدن موسی خیابانی، تا ظهر طول می‌کشد و از همین رو نام فیلم بی‌مسما نیست. لازم به ذکر است؛ ماجرای نیمروز در فیلم دومی به نام رد خون ادامه پیدا کرده است.

بازخورد

دامون ترابی در ماهنامه سینمایی فیلم، ماجرای نیمروز را یک فیلم پلیسی-سیاسی می‌داند که از نظر فرم و فضاسازی با گرته‌برداری اصولی از فیلم‌های مطرح جهان توانسته به این ژانر نزدیک شود.

رهبر انقلاب از تماشای فیلم لذت برد و آنرا عالی و خوش‌ساخت توصیف کرد. وی بازیگری‌ها، گریم‌ها، داستان و کارگردانی آنرا عالی دانست، و به طور مشخص از نحوه نمایش شخصیت سید محمد بهشتی تجلیل کرد.

نسیم مقرب، ماجرای نیمروز را—مانند تمام فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی—فیلمی می‌داند که پایبندی کامل به واقعیت ندارد و برای نمایشی کردن تحلیل و روایت، دست به حذف و اضافه‌های فراوان زده است و روایتی حکومتی از تاریخ معاصر ارائه می‌دهد.

صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران، از لحاظ تاریخی این فیلم را یک کار کاملاً دولتی خوانده که فقط فضای اکشن آن جذاب است و درکی از دوره تاریخی آن به مخاطب نمی‌دهد.

جلیل سامان، فیلمنامه‌نویس و کارگردان سینما و تلویزیون نیز در یادداشتی دربارهٔ ماجرای نیمروز گفت: «سینمای ما چهل سال از مردم کشورش عقب مانده است شاید ماجرای نیمروز را باید سال‌های دهه ۶۰ می‌ساختند که در تصمیم‌گیری خیلی از جوان‌ها اثرگذار بود. ماجرای نیمروز هم از نظر فضاسازی ما را ۳۰–۴۰ سال به عقب پرتاب می‌کند و هم از جهت موضوعی.»

بازیگران

بازیگر	نقش
مهرداد صدیقیان	حامد
احمد مهران‌فر	رحیم
هادی حجازی‌فر	کمال
جواد عزتی	صادق
مهدی پاکدل	مسعود کشمیری
حسین مهری	عباس زریبافان
مهدی زمین‌پرداز	مسعود
لیندا کیانی	طاهره
محیا دهقانی	فریده

جوایز و افتخارات

• این فیلم در سی‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم فجر
• برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره
• سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی
• سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران
• برنده سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس

در هفدهمین جشن دنیای تصویر نیز جوایز زیر را کسب کرد:

• جایزه بهترین کارگردان: محمد حسین مهدویان
• جایزه بهترین تدوین: سجاد پهلوان زاده
• جایزه بهترین بازیگر مرد: جواد عزتی
• نامزد بهترین فیلمنامه: ابراهیم امینی، محمد حسین مهدویان
• نامزد بهترین دستاورد هنری: بهزاد جعفری طادی (طراحی صحنه و لباس)
• نامزد بهترین فیلمبرداری: هادی بهروز
• نامزد بهترین موسیقی متن: حبیب خزاعی فر
• نامزد بهترین بازیگر مرد: احمد مهرانفر
• نامزد بهترین فیلم: به تهیه‌کنندگی سید محمود رضوی
• برنده تندیس بهترین فیلم از پانزدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت (بخش بین‌الملل)
• جایزه ویژه هیئت داوران برای محمدحسین مهدویان از پانزدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت

پیوند به بیرون

• نقد فیلم ماجرای نیمروز
• بازخوانی یک گفت‌وگو با محمدحسین مهدویان درباره ماجرای نیمروز | حماسه واقعی به تراژدی ختم می‌شود