علیرضا پناهیان
| سخنران مذهبی | |
 | |
| تاریخ تولد | ۲۸ فروردین ۱۳۴۴ (۶۰ سال) |
|---|---|
| زادگاه | تهران |
| محل سکونت | تهران |
| استادان | سید علی خامنه‌ای سید محمدکاظم حائری حسین وحید خراسانی جوادی آملی سید محمود شاهرودی |
| محل تحصیل | قم تهران |
| تالیفات | ناشنیده‌هایی دربارهٔ قدرت و شکوه زن در کلام امام و رهبری پرورش نخبگان معنوی در مساجد تقوا طرحی برای اداره جامعه باران خوبی‌ها رهایی از گناه شهر خدا انتظار عامیانه عالمانه عارفانه چگونه یک نماز خوب بخوانیم تکبر پنهان |
| سیاسی | تأسیس قرارگاه سیاسی عمار |
| اجتماعی | عضو هیئت‌امنای دانشگاه هنر عضو هیئت‌علمی مرکز تخصصی تبلیغ مؤسس و مدیر مدرسه علمیه دارالحکمه |
حجت الاسلام علیرضا پناهیان (زاده ۲۸ فروردین ۱۳۴۴ تهران) مدرس حوزه و دانشگاه، سخنران مذهبی و مؤسس حوزه علمیه دارالحکمه در تهران است.
حجت الاسلام پناهیان در دوران دفاع مقدس معاون فرهنگی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله بود و بعد از جنگ و اتمام تحصیل در دروس حوزوی به عنوان سخنرانی مذهبی فعالیت کرد. او از نخستین روحانیونی است که در دهه هفتاد و با سخنرانی‌هایی که محورهای مضمونی اجتماعی داشت در میان جوانان و خانواده‌ها به شهرت رسید و نوار کاست سخنرانی‌هایش در تیراژ گسترده مورد استقبال قرار می گرفت. وی جزو چهره‌های سرشناس تبلیغ در دهه‌های اخیر است.
او دروس حوزوی را نزد اساتیدی چون آیت‌الله شب زنده دار، وحید خراسانی، جوادی آملی، سید محمدکاظم حائری و آیت الله خامنه ای گذرانده و ارتباط وثیق و گسترده‌ای نیز با جامعه دانشگاهی دارد. او بیش از ده سال سابقه تدریس در دانشگاه هنر را داشته و مسئول نهاد نمایندگی رهبر انقلاب در این دانشگاه نیز بوده است.
پناهیان جزو روحانیونی است که اهتمام ویژه ای به هنر و رسانه داشته و علاوه بر بیان متفاوت و شیوایی که مورد اقبال مخاطبان جوان قرار می‌گرفت، به مسائل هنری و رسانه‌ای نیز توجه داشته و مجموعه «بیان معنوی» که به عنوان مرکز نشر آثار پناهیان فعالیت می‌کند، جزو نخستین مراکز فعال رسانه ای برای بازنشر هنری سخنرانی‌های یک شخصیت مذهبی در ایران بود.
کمک به ترویج و شکل‌گیری ادبیات اجتماعی دربارهٔ مناسبت‌ها و رویدادهای مذهبی چون دعای ندبه، پیاده‌روی اربعین و اطعام عید غدیر از جمله اقداماتی بوده که پناهیان در شکل‌گیری و ترویج آن‌ها در بدنه اجتماعی کشور نقش آفرین بوده است.
حجت الاسلام پناهیان از جمله کسانی بود که با تشکیل قرارگاه سیاسی عمار، به تشکیل جشنواره مردمی عمار کمک شایانی کرد و در سالهای اخیر نیز حضورش در برنامه تلویزیونی سمت خدا مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.
زندگی
حجت الاسلام پناهیان در سال ۱۳۴۴ در خانواده‌ای روحانی در تهران متولد شد و همزمان با دوران مدرسه راهنمایی، تحصیل دروس طلبگی را آغاز کرد و دروس حوزوی را نزد اساتیدی چون آیت‌الله وحید خراسانی، جوادی آملی، سید محمدکاظم حائری و آیت الله خامنه‌ای گذراند.
او از دوران دبیرستان در کنار تحصیل به فعالیت‌های فرهنگی و تدریس در مدارس اشتغال داشت. راه اندازی مدارس غیرانتفاعی در قم در اوایل دهه هفتاد ازجمله فعالیت‌های فرهنگی آموزشی او در حوزه نوجوانان و دانش آموزان به حساب می‌آید. نگاه راهبردی او در حوزه تعلیم و تربیت مبنای فعالیت تربیتی مدارس متعددی در سراسر کشور است. نظریه مشهور او در نظام تربیتی و معرفتی «اسلام به عنوان تنها مسیر»، الگوی بسیاری از فعالیت‌های عناصر فرهنگی در کشور قرار دارد.
پناهیان از سال ۱۳۶۱ و عملیات فتح المبین در جبهه جنگ تحمیلی حضور یافت و طی سالهای دفاع مقدس به فعالیت رزمی تبلیغی در یگانهای مختلف از جمله گردان تخریب و گردان حبیب می‌پرداخت. او در عملیات کربلای ۵ مجروح شد و در آن سال‌ها مسئولیت‌های مختلفی چون معاونت فرهنگی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله را بر عهده داشت.
پناهیان در کنار تحصیل و فعالیت‌های تبلیغی جزو عناصر تبلیغی فعال در حوزه فرهنگی نیز شناخته می‌شود. راه اندازی و مسئولیت معاونت فرهنگی جامعه المصطفی العالمیه و معاونت فرهنگی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران و معاونت فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه از جمله فعالیت‌های فرهنگی او بوده است. با اوج گرفتن فعالیت‌های تبلیغی او به‌ویژه از صدا و سیما، بیش از یک دهه مسئولیت نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه هنر را به عهده داشت.
علیرضا پناهیان در چهار دهه اخیر هماره جزو چهره‌های سرشناس و پرمخاطب جریان تبلیغی کشور بوده است. در دهه هفتاد مجموعه سخنرانی‌های او که با نگاه تبلیغی به مسائل اجتماعی همراه بود او را به یک چهره محبوب در جریان منبر تبدیل کرد و مجموعه نوارکاست‌های سخنرانی او مانند «روابط دختر و پسر» اقبال بسیار گسترده‌ای داشت. در سالهای اخیر هم علاوه بر حضور مستمر او در دانشگاه تهران، سخنرانی‌هایش در دهه محرم هیئت میثاق با شهدا یکی از پرجمعیت‌ترین منبرهایی بود که با حضور جوانان شکل می‌گرفت. سخنرانی‌های او در هیئت هنر هم همواره مورد توجه قرار گرفته است.
نگاه نو و زاویه دید خاص او به مسائل که با تکیه بر متون دینی اصالت خود را حفظ کرده، با بهره‌گیری از علوم انسانی و توجه به مسائل کاربردی جامعه، بیان متفاوتی به پناهیان داده است. او در حال حاضر جزو کارشناسان برنامه تلویزیونی سمت خدا است.
پناهیان اثرگذاری جدی در ترویج برخی سنت‌های مذهبی مانند دعای ندبه، پیاده‌روی اربعین و اطعام روز غدیر داشته و یکی از چهره‌های مهم در شکل‌گیری و گسترش هیئت رزمندگان اسلام بوده است.
آثار و تألیفات بسیاری از پناهیان به زبان‌های خارجی بویژه عربی ترجمه شده و کتاب‌های عربی او از جمله پرفروش‌ترین کتاب‌های دینی در کشورهای اسلامی مانند لبنان و عراق است. ترجمه سخنرانی‌های او در شبکه‌های مجازی به چندین زبان زنده دنیا مورد توجه گسترده مخاطبان قرار دارد.
تحصیلات و مسئولیت‌ها
پناهیان تا سطح دروس خارج تحصیلات حوزوی را ادامه داده و از محضر اساتیدی همچون سید علی خامنه‌ای، سید محمدکاظم حائری، حسین وحید خراسانی، جوادی آملی، سید محمود شاهرودی کسب دانش کرده است.[۱] ایشان در دفتر همکاری حوزه و دانشگاه رشته روان‌شناسی را تحصیل کرده است. وی مدتی در کنار فعالیت تبلیغی در دانشگاه هنر، در قرارگاه سیاسی عمار هم حضور داشته و از اعضای مؤسس و نائب‌رئیس آن بوده است.[۲]
از دیگر سوابق و فعالیت‌های پناهیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:[۳]
- عضویت در هیئت‌امنای دانشگاه هنر
- معاونت فرهنگی رهبر جمهوری اسلامی ایران در دانشگاه‌ها
- معاونت فرهنگی مرکز جهانی علوم اسلامی
- ریاست اتاق فکر رهبر ایران در دانشگاه‌ها
- عضویت در قرارگاه تخصصی ماهواره
- معاون فرهنگی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله در زمان جنگ تحمیلی
- مؤسس و مدیر مدرسه علمیه دارالحکمه واقع در تهران
آثار علمی
دیدگاه‌های پناهیان درباره علت خلقت و هدف زندگی انسان و همچنین نگاه او به مسائلی مانند زن در اسلام پنجره متفاوتی به روی مخاطبانش مخصوصا جوانان و نوجوانان باز کرده است. برخی از آثار پناهیان عبارت‌اند از:
- ناشنیده‌هایی دربارهٔ قدرت و شکوه زن در کلام امام و رهبری
- پرورش نخبگان معنوی در مساجد
- تقوا طرحی برای اداره جامعه
- باران خوبی‌ها
- رهایی از گناه
- شهر خدا
- انتظار عامیانه عالمانه عارفانه
- چگونه یک نماز خوب بخوانیم
- تکبر پنهان
«پایگاه اطلاع‌رسانی «بیان معنوی» به‌عنوان یکی از زیر مجوعه‌های مؤسسه عصر بیان معنوی (ناشر آثار استاد پناهیان) با هدف ترویج و گسترش معنویت اصیل، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مباحث و اندیشه‌های استاد پناهیان به‌عنوان مرجع رسمی «انتشار دیدگاه‌ها و مواضع استاد پناهیان» مشغول به فعالیت است.
روش سخنرانی
روش سخنرانی پناهیان به‌دلیل نوع خاصی از بیان که با تکنیک‌های روان‌شناسی و نیز ارتباط قوی با مخاطب حاضر در جلسه همراه است، مورد استقبال عامه مردم، به‌ویژه جوانان واقع شده است. پناهیان درباره فنّ سخنوری و روش سخنرانی خود چنین گفته است:
از آنجا که پدرم منبری بودند، بیش از هر کس تحت تأثیر ایشان بودم؛ هر چند سبک صحبت کردن ایشان با من متفاوت است و ایشان بسیار پرشور و حماسی صحبت می کنند، اما ارادت به اهل بیت و روضه خوانی را از پدرم آموخته‌ام. در کنار آن نیز از کودکی پای منبر مرحوم فلسفی و مرحوم کافی می‌رفتم و به‌رغم گذشت سالهای بسیار، هنوز صحبت‌های این دو استاد را به یاد دارم. بعد از این شخصیت‌های بزرگ، آیت‌الله رشاد زنجانی که هم محب اهل بیت بودند و هم اهل علم و دوستدار علم، تأثیر مهمی بر من گذاشتند. آیت الله رشاد زنجانی همواره به طلاب حاضر در مسجد توصیه می‌کردند که حتی در بین دو نماز نیز مباحثه را ترک نکنند و اهل علم و مباحثه باشند. در جلسات استاد آیت الله مظاهری نیز بسیار حاضر می‌شدم، اما از آنجا که اصولا" انسان تقلیدگریزی هستم و بیشتر تحت تأثیر روحی افراد قرار می‌گیرم، همواره سعی کرده ام از این استادان و برخی بزرگان دیگر که از تهران هستند، بهره معنوی ببرم و افکار و عقایدم را با آنان منسجم کنم؛ مثلاً بعد از انقلاب، منبرهای حاج آقای انصاریان برایم بسیار دلنشین بود؛ چون توانایی‌های خاص در فن بیان داشتند، اما منبرهای من هیچ‌گاه برپایه سلیقه و شیوه کسی بنا نشده و نمی‌شود.
اگر اقبالی هم از سخنرانی هایم به عمل می‌آید، به این علت است که بیش از ۴۰ کتاب در زمینه سخنوری را مطالعه کرده‌ام و طی سه چهار سال اخیر از استقبال و توجه مردم به برخی مجالس و در مقابل آن، عدم اقبال نسبت به بعضی منبری‌ها تأمل و تعمقی را در این خصوص مبذول کردم و با در نظر گرفتن سرفصل‌ها، ساختار جدیدی را منظور ساختم و تمام قواعدی را که ممکن است باعث موفقیت شود.[۴]
حاشیه‌های اجتماعی - سیاسی
پناهیان در برخی از اظهارات خود باعث توجه رسانه‌ها و انتقادات اجتماعی در جامعه می‌شود.
واکنش به انتشار اسناد مِلکی
در شهریور ۱۳۹۹، یاشار سلطانی از فعالان رسانه با انتشار اسنادی ملکی، اتهاماتی را علیه پناهیان مطرح کرد که در فضای رسانه‌ای کشور حاشیه‌ساز شده بود. این اسناد نشان می‌داد که پناهیان در ساخت یک ساختمان با رضا مطلبی کاشانی که یک کارخانه‌دار است و سابقه حضور در هیئت‌امنای آستان قدس رضوی را داشته، شراکت کرده است. او درباره این شراکت گفته بود: «خانه‌ای که ۵ سال قرار بود با شریکی آن را بسازیم، چون شریکم به پول خود نیاز داشت، شخص دیگری آمد پول او را داد و خانه را ساختیم. یک زمین ۲۲۵ متری که هر طبقه آن حدودا ۱۲۰ متر می‌باشد.» وی ادامه داد: «در پایان کار اسم ایشان هم آمده و یکجور رذیلانه زدند شراکت فلان فرد با فلان کارخانه‌دار که هر کدام از رفقا زنگ زدند گفتند پس برج ۱۰۰ میلیاردی نیست؟»
بعد از آن اسناد دیگری منتشر شد که نشان می‌داد پناهیان یک ملک ۴۲۳ متری در منطقه سعادت‌آباد را خریداری کرده است. این ملک متعلق به فردی به نام ممتحن بود که زمان انقلاب از کشور خارج شده بود و با واسطه به قیمت پایین‌تر از قیمت روز به پناهیان فروخته شده بود. پناهیان در واکنش به این اخبار در یک جلسه سخنرانی توضیحاتی را ارائه داده و گفته بود: با «هدیه رفقا» آن را تهیه کرده است.
اظهارات دربارهٔ اخلاق و رفتار پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع)
علیرضا پناهیان درباره اخلاق و رفتار پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع)، صحبت‌های عجیبی در شبکه سه سیما بیان کرد که واکنش‌های تندی به دنبال داشت. انتشار بخشی از این فیلم در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی به خاطر استفاده از واژه گوشت تلخی انتقادهایی در پی داشت تا جایی که صدای وعاظ و مداحان مشهور مانند منصور ارضی و حسین انصاریان را هم درآورد ولی او در آخر مجبور به عذرخواهی تلویحی شد.
واکنش‌های سیاسی و تغییر موضع سیاسی
پناهیان خود را جزو هیچ‌یک از گروه‌های سیاسی مخصوصا پایداری‌ها نمی‌داند؛ زیرا اعتقاد دارد آن‌ها از دل مردم نیستند اما گاهاً با استفاده از مجالس مذهبی و منبرهای خود انتقادهای تندی به سیاسیون داشته است. از جمله آن‌ها می‌توان به داستان حمله شدید لحن او به نمایندگان مجلس در سال ۱۳۹۸ و بحث شفافیت آرا نمایندگان اشاره کرد.
پناهیان از مخالفان شدید حسن روحانی و برجام بود و در بعضی از صحبت‌های خود در هیئت‌ها و شبکه‌های اجتماعی به مخالفت با سیاست‌های دولت برخواست و در توئیتی اعلام کرد پایان این دولت را باید جشن گرفت.
تغییر مواضع سیاسی پناهیان بعداز شهادت ابراهیم رئیسی و در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری اتفاق افتاد. وی از طرفداران سعید جلیلی در سال ۱۳۹۲ بود اما در سال ۱۴۰۳ این‌بار از محمدباقر قالیباف حمایت کرد و معتقد بود کسانی که به محمدباقر قالیباف رای دادند جامعه را از «دو قطبی» شدن نجات دادند.
پناهیان پس از اتمام انتخابات از دولت مسعود پزشکیان حمایت کرد و خود را موافق جریان وفاق ملی خواند و انتقاد شدیدی از روزنامه کیهان کرد و برائت خود را از جمعیتی که عامل دو قطبی‌سازی جامعه هستند اعلام کرد. وی با این اظهارات توجه رسانه‌ها را به خود جلب نمود و هر دو حزب بزرگ (اطلاح‌طلب و اصول‌گرا) را شوکه کرد.
پانویس
- ↑ «زندگینامه علیرضا پناهیان». دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «زندگینامه علیرضا پناهیان». دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «زندگینامه علیرضا پناهیان». دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «روش شناسی سخنرانـی دینـی». دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۴۰۳.
