هفته هنر انقلاب اسلامی
 | |
| توصیف | رویدادی سالانه برای گرامیداشت سالروز شهادت «سید مرتضی آوینی» و معرفی چهره سال هنر انقلاب |
|---|---|
| تاریخ | از سال ۱۳۹۳ |
| کشور | ایران |
| میزبان | حوزه هنری انقلاب اسلامی |
| شعار | هنر متعهد به حقیقت |
| وضعیت | فعال |
| بنیان‌گذار | سازمان تبلیغات اسلامی |
هفته هنر انقلاب اسلامی رویدادی سالانه در تقویم فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است که با هدف پاسداشت میراث هنری انقلاب اسلامی و گرامیداشت سالروز شهادت سید مرتضی آوینی برگزار می‌شود. این رویداد از سال ۱۳۹۳ به ابتکار و تولیت حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی شکل گرفت و از آن زمان به‌عنوان مهم‌ترین برنامه ملی در حوزه هنر انقلاب اجرا می‌شود. مبنای انتخاب زمان برگزاری این هفته، شهادت سید مرتضی آوینی در ۲۰ فروردین ۱۳۷۲ است؛ روزی که بنا به پیشنهاد هنرمندان حوزه هنری و با تایید رهبر انقلاب، «روز هنر انقلاب اسلامی» نام‌گذاری شد و به‌عنوان آغاز هفته هنر انقلاب شناخته می‌شود.
ویژه برنامه‌های این رویداد شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های هنری در حوزه‌های سینما، تئاتر، موسیقی، ادبیات، هنرهای تجسمی و رسانه است؛ از جمله نمایش تازه‌ترین فیلم‌ها، اجراهای نمایشی، کنسرت‌ها، و برپایی نمایشگاه‌های نقاشی، طراحی، پوستر، کارتون و کاریکاتور. مهم‌ترین بخش این رویداد، معرفی «چهره سال هنر انقلاب اسلامی» است؛ عنوانی که بر اساس ارزیابی عملکرد یک‌ساله هنرمندان و فعالان اثرگذار در عرصه هنر و کنشگری اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی اعطا می‌شود. شاخصه‌های این انتخاب تنها محدود به تولیدات هنری نیست و نحوه مواجهه چهره‌ها با مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز در ارزیابی‌ها لحاظ می‌شود.
فرایند انتخاب چهره سال با یک نظرخواهی گسترده از بیش از هزار هنرمند، فعال فرهنگی و رسانه‌ای و کنشگران زیست‌بوم هنر انقلاب آغاز می‌شود. هم‌زمان، پیشنهادهای تخصصی مراکز و واحدهای حوزه هنری دریافت و فهرستی حدود صد نفره از نامزدهای اولیه تهیه می‌شود. سپس هیئتی تخصصی مسئول بررسی این فهرست و انتخاب نامزدهای نهایی است. این هیئت ابتدا پانزده هنرمند را به‌عنوان نامزدهای مرحله نیمه‌نهایی و سپس پنج نفر را به‌عنوان نامزدهای نهایی معرفی می‌کند. در مرحله پایانی، نظرخواهی از جمعی از نخبگان و خبرگان هنر انقلاب، شامل مدیران فرهنگی و هنرمندان باسابقه، انجام می‌شود و نتیجه این ارزیابی‌ها در مراسم اختتامیه هفته هنر انقلاب اسلامی با معرفی چهره سال اعلام می‌گردد.
هفته هنر انقلاب اسلامی تاکنون یازده دوره برگزار شده و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور، فرصتی برای مرور کارنامه یک‌ساله هنر انقلاب و یادبود سید مرتضی آوینی به شمار می‌آید. در دوره‌های گذشته، چهره‌هایی چون مرتضی سرهنگی، مجید مجیدی، سید مسعود شجاعی‌طباطبایی، حمید حسام، ابراهیم حاتمی‌کیا، حسن روح‌الامین، وحید یامین‌پور، عبدالحمید قدیریان، محمدمهدی سیار، مسعود نجابتی و کارن همایونفر به‌عنوان «چهره سال هنر انقلاب اسلامی» معرفی شده‌اند.
تندیس هفته هنر انقلاب اسلامی
پوستر هفته هنر انقلاب اسلامی سال ۱۴۰۱
سوابق برگزاری
| دوره | سال برگزاری | سال منتخب | چهره سال هنر انقلاب | زمینه فعالیت فرهنگی هنری | نامزدهای دیگر چهره سال هنر انقلاب |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | ۱۳۹۴ | ۱۳۹۳ | مرتضی سرهنگی | نویسنده و پژوهشگر آثار ادبی دوران دفاع‌مقدس | مسعود نجابتی، فاضل نظری، ابراهیم حاتمی‌کیا و نرگس آبیار |
| ۲ | ۱۳۹۵ | ۱۳۹۴ | مجید مجیدی | کارگردان فیلم
محمد رسول‌الله (ص) |
عبدالحمید قدیریان، هادی محمدیان، جواد افشار، پرویز پرستویی و بهنازضرابی‌زاده |
| ۳ | ۱۳۹۶ | ۱۳۹۵ | سیدمسعود شجاعی طباطبایی | دبیر جشنواره کاریکاتور هولوکاست | محمدرضا بایرامی، ابراهیم حاتمی‌کیا، حمید حسام، حسن روح‌الامین، بهناز ضرابی‌زاده و محمدحسین مهدویان |
| ۴ | ۱۳۹۷ | ۱۳۹۶ | حمید حسام | نویسنده کتاب
وقتی مهتاب گم شد |
محمدرضا دوست‌محمدی، حسن‌روح‌الامین، محمدحسین مهدویان و مهدی نقویان |
| ۵ | ۱۳۹۸ | ۱۳۹۷ | ابراهیم حاتمی‌کیا | کارگردان فیلم
به وقت شام |
رضا امیرخانی، هدایت‌الله بهبودی، مسعود نجابتی و مهدی نقویان |
| ۶ | خرداد۱۳۹۹ | ۱۳۹۸ | حسن روح‌الامین | نقاش مضامین دینی و انقلابی | نرگس آبیار، سعید اسماعیلی، جواد افشار، وحید چاووش، امیر داسارگر، سید محمود رضوی، وجیهه سامانی، مرتضی شعبانی، محمدصابر شیخ‌رضایی، غلامرضا صنعتگر، بهناز ضرابی‌زاده، محسن عنایتی، محسن کاظمی و زهرا کاردانی |
| ۷ | ۱۴۰۰ | ۱۳۹۹ | وحید یامین‌پور | مدیر فرهنگی | علی‌محمد مؤدب، محمدرضا دوست‌محمدی، افشین علا و جلیل سامان |
| ۸ | ۱۴۰۱ | ۱۴۰۰ | عبدالحمید قدیریان | خلق تابلوی نقاشی
دختران مکتب سیدالشهدا (ع) |
غلامحسین معماریان، بهزاد پروین قدس، حسین عصمتی، محمدرضا میری و نادر قشقایی |
| ۹ | ۱۴۰۲ | ۱۴۰۱ | محمدمهدی سیار | شاعر و ترانه‌سرا | هدایت‌الله بهبودی (چهره ماندگار هنر انقلاب اسلامی)، مسعود نجابتی، مینا صدری، مهدی جهاندار، علی اصغر عزتی‌پاک، محسن اسلام‌زاده، محمد خیراندیش، حسین دارابی، ایوب آقاخانی، علی اصغر فهیمی‌فر، مهرداد صدقی، سیدعباس میرهاشمی و گلستان جعفریان |
| ۱۰ | ۱۴۰۳ | ۱۴۰۲ | مسعود نجابتی | فعالیت‌های مؤثر بین‌المللی در حوزه گرافیک | امیر بشیری، راضیه تجار، افشین علاء، کمال تبریزی و علیرضا طالب‌زاده |
| ۱۱ | ۱۴۰۴ | ۱۴۰۳ | کارن همایونفر | خلق آلبوم «سید الامه» در رثای شهید سیدحسن نصرالله | گلستان جعفریان، محمد حمزه‌زاده، محمدرضا دوست محمدی، محمد رسولی |
بخشی از زندگی شهید مرتضی آوینی
سید مرتضی آوینی در ۲۰ مهر ۱۳۲۶ در شهر ری به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در خمین، زنجان و کرمان گذراند. او در رشته ریاضی دیپلم گرفت و خدمت سربازی خود را در نیروی هوایی به پایان رساند. در سال ۱۳۴۴ وارد دانشکده هنرهای زیبای تهران شد و به هنر، فلسفه و ادبیات علاقه‌مند بود. آوینی نقاشی و شعر را نیز دنبال می‌کرد و از نبوغ خاصی در فلسفه ادبیات برخوردار بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشت امام خمینی (ره)، آوینی به آرمان‌های انقلاب پیوست و در سال ۱۳۵۸ به جهاد سازندگی وارد شد. او به‌زودی به فیلم‌سازی روی آورد و از سال ۱۳۶۴ مجموعه مستند «روایت فتح» را آغاز کرد که از عملیات خیبر تا مرصاد ادامه یافت. وی سبک خاص خود در مستندسازی را «مستند اشراقی» نامید و تأسیس مؤسسه فرهنگی روایت فتح در سال ۱۳۷۰ به پیشنهاد مقام معظم رهبری از جمله اقدامات مهم او بود.
آوینی در آخرین فعالیت خود مستند «شهری در آسمان» را درباره مقاومت مردم خرمشهر ساخت. او در ۲۰ فروردین ۱۳۷۲، هنگام تولید مجموعه‌ای جدید از «روایت فتح» در منطقه عملیاتی فکه بر اثر انفجار مین به شهادت رسید. وی در فیلم‌هایش نام عوامل را ذکر نمی‌کرد و تصمیم گرفته بود از خود سخنی نگوید، تا به رسالت هنری‌اش وفادار بماند.
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
