کیهان کلهر
| آهنگساز و نوازنده کمانچه | |
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| نام کامل | کیهان کلهر |
| تاریخ تولد | ۳ آذر ۱۳۴۲ (۶۲ سال) |
| ملیت | ایرانی |
| زبان مادری | فارسی |
| محل تولد | تهران |
| محل اقامت | تهران، کانادا (دوران تحصیل)، ایالات متحده (همکاری‌های بین‌المللی) |
| تحصیلات | کارشناسی ارشد آهنگ‌سازی |
| دانشگاه | دانشگاه کارلتون اتاوا |
| خویشاوندان | کامران کلهر (برادر) |
| اطلاعات هنری | |
| عنوان هنری | نوازنده کمانچه |
| زمینه فعالیت | موسیقی |
| پیشه | آهنگساز، نوازنده |
| حوزه فعالیت | موسیقی ایرانی و بین‌المللی |
| علت شهرت | نوازندگی کمانچه و همکاری با گروه‌های بین‌المللی |
| فعالیت از سن | ۱۲ سالگی |
| سال‌های هنری | ۱۳۵۴–اکنون |
| سبک | موسیقی ایرانی، تلفیقی، بین‌فرهنگی |
| آثار برجسته | زمستان است، بی‌تو بسر نمی‌شود، فریاد، ساز خاموش، شب سکوت کویر، سرود مهر |
| آلبوم‌ها | غزل، سفر به دیگر سو، Sing Me Home (با گروه راه ابریشم) |
| موضوع آثار | موسیقی سنتی و تلفیقی |
| جوایز | جایزه گرمی (۲۰۱۷)، نامزد گرمی (۲۰۰۴)، جایزه وومکس (۲۰۱۹) |
| سایر | |
| سایر فعالیت‌ها | همکاری با کوارتت کرونوس، ارکستر فیلارمونیک نیویورک، گروه دستان |
کیهان کلهر (زاده ۳ آذر ۱۳۴۲ تهران) آهنگساز، نوازنده کمانچه و از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی معاصر ایران است. او در خانواده‌ای کرد و موسیقی‌دوست در تهران به دنیا آمد و از پنج‌سالگی به‌صورت آزاد نواختن موسیقی را آغاز کرد. علاقهٔ او به سازهای زهی از همان دوران کودکی شکل گرفت و در دوازده‌سالگی فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصهٔ موسیقی آغاز نمود.
کلهر در سال ۲۰۰۴ برای دو اثرش نامزد جایزه گرمی شد و در سال ۲۰۱۷ نیز به همراه گروه راه ابریشم برای آلبوم Sing me home برنده جایزه گرمی شد. او هم چنین در سال ۲۰۱۹ جایزه وومکس را از آن خود کرد و جزو پرافتخارترین چهره‌های موسیقی ایران در سطح جهان شناخته می‌شود.
ساز تخصصی کلهر کمانچه است و افزون بر آن تنبور، سه‌تار و شاه‌کمان نیز می‌نوازد. او کمانچه‌نوازی است که افزون بر فعالیت‌های داخلی، با گروه‌های مطرح بین‌المللی همچون «کوارتت کرونوس» و «ارکستر فیلارمونیک نیویورک» همکاری داشته است؛ از این‌رو بسیاری از منتقدان موسیقی او را یکی از چهره‌های جهانی موسیقی ایرانی می‌دانند.
در دوران تحصیل در مقطع متوسطه، خانواده او بار دیگر به زادگاهشان کرمانشاه بازگشتند و در آنجا کیهان و برادرش کامران همکاری خود را با ارکستر رادیو و تلویزیون کرمانشاه آغاز کردند. استعداد این دو برادر به‌سرعت مورد توجه استادان موسیقی آن شهر قرار گرفت. در سال‌های انقلاب و آغاز جنگ ایران و عراق، خانوادهٔ کلهر در کرمانشاه ساکن بودند، اما با شدت گرفتن درگیری‌ها دوباره به تهران مهاجرت کردند و فعالیت‌های هنری کیهان و کامران در پایتخت ادامه یافت.
کلهر در دوران جوانی برای مدتی کوتاه با گروه شیدا در مرکز هنری چاووش همکاری داشت. در هفده‌سالگی برای ادامه مسیر هنری خود ابتدا به ایتالیا و سپس به کانادا رفت و در دانشگاه کارلتون اتاوا در رشته آهنگ‌سازی تحصیل کرد و موفق به دریافت کارشناسی ارشد آهنگ‌سازی شد. اقامت او در کانادا حدود هشت سال به طول انجامید و تا سال ۱۳۷۳ ادامه داشت. در همین سال‌ها، برادرش کامران کلهر فعالیت خود را در کنار گروه کامکارها دنبال می‌کرد. در جریان بمباران‌های هوایی تهران در سال‌های پایانی جنگ ایران و عراق، منزل پدری او در اثر اصابت موشک ویران شد و پدر، مادر و برادرش در آن حادثه به شهادت رسیدند.
در سال ۱۳۷۳، کلهر به ایران بازگشت و در تهران اقامت گزید. او در برنامه‌های تلویزیونی و کنسرت‌هایی با هنرمندانی چون علیرضا افتخاری به اجرا پرداخت. با این حال در سال ۱۳۷۴ بار دیگر راهی کانادا شد تا تحصیلات خود را در مقطع دکترا ادامه دهد و در همان دوران با محمدرضا شجریان و شهرام ناظری همکاری کرد و در کنسرت‌های خارج از کشور آن‌ها به‌عنوان نوازنده حضور یافت.
کیهان کلهر در طول فعالیت خود با هنرمندان برجسته‌ای همچون محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، حسین علیزاده، علیرضا افتخاری، ایرج بسطامی و همایون شجریان همکاری داشته است. آلبوم‌های «زمستان است»، «بی‌تو بسر نمی‌شود»، «فریاد»، «ساز خاموش»، «شب، سکوت، کویر» و «سرود مهر» از جمله آثار ماندگاری است که کلهر در آهنگ‌سازی و نوازندگی آن‌ها نقش‌آفرینی داشته است.
او سال‌ها عضو گروه دستان بود و در بسیاری از کنسرت‌های این گروه در کنار شهرام ناظری به اجرا پرداخت. از آثار این دوره می‌توان به آلبوم «سفر به دیگر سو» اشاره کرد. پس از جدایی از گروه دستان، با هنرمندان برجسته موسیقی ایرانی همکاری کرد و مجموعه‌ای از آثار ماندگار را پدیدآورد.
کلهر همچنین در پروژه‌های بین‌فرهنگی متعددی شرکت کرده و با نوازندگانی همچون شجاعت حسین‌خان (در آلبوم «غزل»)، اردال ارزنجان، تومانی دایاباته و گروه رامبراندت تریو (گروه موسیقی هلندی) همکاری داشته است. او از اعضای اصلی گروه راه ابریشم به سرپرستی یویو ما است؛ گروهی که در ۱۲ فوریهٔ ۲۰۱۷ موفق به دریافت جایزهٔ گرمی شد.
در سال ۱۴۰۰، کیهان کلهر ساخت موسیقی متن سریال نمایش خانگی «خاتون» را بر عهده داشت که مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
زندگی و تحصیلات
کلهر از پنج‌سالگی به‌صورت آزاد نواختن موسیقی را آغاز کرد و از همان دوران به سازهای زهی علاقه‌مند شد. در دوازده‌سالگی فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصهٔ موسیقی شروع کرد. در دوران تحصیل در مقطع متوسطه، خانوادهٔ او بار دیگر به زادگاهشان، کرمانشاه، بازگشتند و در آنجا کیهان و برادرش کامران همکاری خود را با ارکستر رادیو و تلویزیون کرمانشاه آغاز کردند. استعداد این دو برادر به‌سرعت مورد توجه استادان موسیقی آن شهر قرار گرفت.
در سال‌های انقلاب و آغاز جنگ ایران و عراق، خانوادهٔ کلهر در کرمانشاه ساکن بودند، اما با شدت گرفتن درگیری‌ها دوباره به تهران مهاجرت کردند و فعالیت‌های هنری کیهان و کامران در پایتخت ادامه یافت.
تحصیل در خارج از کشور
کیهان کلهر در دوران جوانی برای مدتی کوتاه با گروه شیدا در مرکز هنری چاووش همکاری داشت. در هفده‌سالگی برای ادامهٔ مسیر هنری خود ابتدا به ایتالیا و سپس به کانادا رفت. او در دانشگاه کارلتون اتاوا در رشتهٔ آهنگ‌سازی تحصیل کرد و موفق به دریافت کارشناسی ارشد آهنگ‌سازی شد.
اقامت وی در کانادا حدود هشت سال به طول انجامید و تا سال ۱۳۷۳ ادامه داشت. در همین سال‌ها، برادرش کامران کلهر فعالیت خود را در کنار گروه کامکارها دنبال می‌کرد. در جریان بمباران‌های هوایی تهران در سال‌های پایانی جنگ ایران و عراق، منزل پدری او در اثر اصابت موشک ویران شد و پدر، مادر و برادرش در آن حادثه جان باختند.
بازگشت به ایران
در سال ۱۳۷۳، کلهر به ایران بازگشت و در تهران اقامت گزید. او در برنامه‌های تلویزیونی و کنسرت‌هایی با هنرمندانی چون علیرضا افتخاری به اجرا پرداخت. با این حال در سال ۱۳۷۴ بار دیگر راهی کانادا شد تا تحصیلات خود را در مقطع دکترا ادامه دهد و در همان دوران با محمدرضا شجریان و شهرام ناظری همکاری کرد و در کنسرت‌های خارج از کشور آن‌ها به‌عنوان نوازنده حضور یافت.
فعالیت‌های بین‌المللی
کیهان کلهر تلاش بسیاری در معرفی موسیقی ایرانی به مخاطبان جهانی داشته و همکاری‌های متعددی با هنرمندان بین‌المللی انجام داده است؛ از جمله با شجاعت حسین خان (در آلبوم غزل)، گروه کوارتت کرونوس (در پروژهٔ جادهٔ ابریشم)، یویو ما، ارکستر فیلارمونیک نیویورک و رامبراندت تریو (گروه موسیقی هلندی). این همکاری‌ها جایگاه او را به‌عنوان یکی از چهره‌های جهانی موسیقی ایرانی تثبیت کرد.
کلهر باور دارد که «موسیقی‌دان باید با ریاضیات، تاریخ و ادبیات آشنا باشد» و این دیدگاه را مبنای کار هنری خود قرار داده است.
همکاری‌ها و آثار مهم
او سال‌ها عضو گروه دستان بود و در بسیاری از کنسرت‌های این گروه در کنار شهرام ناظری به اجرا پرداخت. از آثار این دوره می‌توان به آلبوم سفر به دیگر سو اشاره کرد.
پس از جدایی از گروه دستان، با هنرمندان برجسته‌ای چون محمدرضا شجریان و حسین علیزاده همکاری کرد و مجموعه‌ای از آثار ماندگار را پدید آورد که از جملهٔ آن‌ها می‌توان به آلبوم‌های زمستان است، بی‌تو بسر نمی‌شود، فریاد، ساز خاموش، شب، سکوت، کویر و سرود مهر اشاره کرد.
کلهر همچنین در پروژه‌های بین‌فرهنگی متعددی شرکت کرده و با نوازندگانی همچون اردال ارزنجان و تومانی دایاباته هم‌نوازی داشته است. او از اعضای اصلی گروه راه ابریشم به سرپرستی یویو ما است؛ گروهی که در ۱۲ فوریهٔ ۲۰۱۷ موفق به دریافت جایزهٔ گرمی شد.
در سال ۱۴۰۰، کیهان کلهر ساخت موسیقی متن سریال تلویزیونی خاتون را برعهده داشت و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
آثار
| آلبوم‌ها | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| نام آلبوم | سال انتشار | آهنگساز | نوازنده | خواننده | ناشر | توضیحات |
| کنسرت ایرج بسطامی و گروه دستان | زمستان ۱۳۷۱ | حمید متبسم،کیهان کلهر، محمدعلی کیانی نژاد | آری | ایرج بسطامی | اجرای گروه دستان، در دستگاه‌های سه گاه و همایون، از نخستین آثار گروه دستان، اثر تصویری مربوط به کنسرتی در زمستان سال ۱۳۷۱ در مجموعه فرهنگی آزادی، میدان آزادی | |
| بوی نوروز | زمستان ۱۳۷۱ | حمید متبسم | آری | ایرج بسطامی | اجرای گروه دستان، در دستگاه‌های سه گاه و همایون، از نخستین آثار گروه دستان | |
| سرو سیمین | ۱۳۷۳ | محمدعلی کیانی‌نژاد | آری | علیرضا افتخاری | فارس نوا | کیهان کلهر نوازنده کمانچه |
| شب، سکوت، کویر | ۱۳۷۷ | آری | آری | محمدرضا شجریان | دل آواز | نوازندگان:کیهان کلهر، قربان سلیمانی، علی آبچوری، حسین ببی، علیرضا سلیمانی، بیژن کامکار، حسین بهروزی‌نیا، اردوان کامکار، مرتضی اعیان، سیامک نعمت‌ناصر، همایون خسروی، بهزاد فروهری. |
| سفر به دیگر سو | ۱۳۷۷ | شهرام ناظری | آری | شهرام ناظری | سروش | کیهان کلهر به‌همراه گروه دستان، کیهان کلهر نوازنده سه‌تار. |
| غزل ۱ | ۱۳۸۰ | آری | ماه‌ریز | با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و سواپان چات هوری (طبلا) | ||
| غزل ۲ | ۱۳۸۰ | آری | ماه‌ریز | با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و سواپان چات هوری (طبلا) | ||
| غزل ۳ | ۱۳۸۰ | آری | ماه‌ریز | با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و سواپان چات هوری (طبلا) | ||
| زمستان است | ۱۳۸۰ | آری | محمدرضا شجریان | دل آواز | به‌همراه حسین علیزاده، همایون شجریان. در مقام داد و بیداد. | |
| بی تو بسر نمی‌شود | ۱۳۸۱ | حسین علیزاده،کیهان کلهر | آری | محمدرضا شجریان | دل آواز | به‌همراه حسین علیزاده، همایون شجریان. در دستگاه نوا و آواز بیات کرد. |
| فریاد | ۱۳۸۲ | آری | آری | محمدرضا شجریان | دل آواز | در دستگاه راست پنجگاه، شور و همایون. |
| باران | ۱۳۸۲ | آری | آوای دوست، ئی‌سی‌ام رکوردز | با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و ساندیپ داس (طبلا). این آلبوم نامزد جایزه گرمی شد. | ||
| در آینه آسمان | ۱۳۸۳ | آری | آری | علی‌اکبر مرادی | ورلد ویلیج، آوای دوست | به‌همراه علی‌اکبر مرادی (تنبور) و پژمان حدادی (تنبک). |
| موسیقی فیلم جاده ابریشم | آری | (چهار نعل هزار اسب) به‌همراه، ژائو ژیپینگ، یویوما و دیگر اعضا پروژه راه ابریشم. | ||||
| نخستین دیدار بامدادی | ۱۳۸۵ | آری | آری | آوای دوست | به‌همراه پژمان حدادی (تنبک) | |
| باد | ۱۳۸۵ | کیهان کلهر، اردال ارزنجان | آری | ئی‌سی‌ام رکوردز، آوای دوست | این آلبوم در بهار ۱۳۸۵ با عنوان تا بی‌کران دوردست در ایران منتشر شد. | |
| سرود مهر | ۱۳۸۶ | حسین علیزاده | آری | محمدرضا شجریان | دل آواز | در آواز بیات زند و افشاری. |
| ساز خاموش | ۱۳۸۶ | حسین علیزاده | آری | محمدرضا شجریان | دل آواز | در آواز دشتی. |
| شهر خاموش | ۱۳۸۷ | آری | آری | ورلد ویلیج، آوای خورشید | به همراه کوارت زهی بروکلین رایدر، این آلبوم به کودکان شهر حلبچه تقدیم شده است. | |
| سامان سایه‌ها | ۱۳۹۰ | آری | آری | Ba Music Records | دونوازی با کمانچه و تمبک مجید خلج | |
| موسیقی متن فیلم فصل کرگدن | ۱۳۹۰ | آری | فصل کرگدن فیلمی به کارگردانی بهمن قبادی. | |||
| تنها نخواهم ماند | ۱۳۹۱ | آری | آری | کیهان کلهر (شاه‌کمان)، علی بهرامی‌فرد (سنتور بم) | ||
| لایه‌های تاریکی | ۱۳۹۴ | آری | آری | با اجرای کوارتت زهی بروکلین رایدر | ||
| هاونیاز | ۱۳۹۵ | آری | آری | آینور دوغان | این آلبوم براساس موسیقی فولکلور کُردی، با گویش کرمانجی با صدای آینور دوغان و آهنگ‌سازی و نوازندگی شاه‌کمان توسط کیهان کلهر، همچنین سلمان قمبرف (Salman Gambarov) نوازنده اهل آذربایجان با پیانو و جمیل گوچگیری (Cemil Qocgiri) با تنبور نوازی در این اثر مشارکت کرده‌اند. | |
| هنوز پاییز است | ۱۳۹۷ | آری | آری | - | نغمه ساز و آواز | همراه با رامبرانت تریو (رامبرانت فرایش: پیانو، تونی اورواتر : کنترباس، وینسنت پلانیه: سازهای کوبه ای) |
| آسمان هرجا همین رنگ است | ۱۴۰۲ | آری | آری | - | همراه با تومانی دیاباته | |
