آسمان غرب (فیلم)

آسمان غرب

نقش‌آفرینی شهید علی‌اکبر شیرودی در روزهای آغازین جنگ تحمیلی
پوستر فیلم
کارگردان	محمد عسگری
نویسنده	محمد عسگری
بازیگران	میلاد کی‌مرام امیرحسین آرمان نادر فلاح کریم امینی کیوان آزاد نسیم ادبی روح‌الله زمانی محمدرضا صولتی پیام اینالویی آرمین رحیمیان تورج الوند
موسیقی	مسعود سخاوت‌دوست
تدوین	میثم مولایی
شرکت/سازمان تولیدکننده	سازمان سینمایی سوره بنیاد سینمایی فارابی
انتشار	بهمن ۱۴۰۲
زمان	۱۱۷ دقیقه (جشنواره فجر) ۱۰۱ دقیقه (نسخه اکران)
کشور	ایران
زبان	فارسی
فروش	۹٬۳۰۸٬۶۰۰٬۰۰۰ تومان
جایزه‌ها	سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر سیمرغ زرین فیلم از نگاه ملی در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر

آسمان غرب عنوان فیلمی به کارگردانی و نویسندگی محمد عسگری و تهیه‌کنندگی حبیب‌الله والی‌نژاد محصول سال ۱۴۰۲ است. آسمان غرب دربارهٔ نقش‌آفرینی شهید علی‌اکبر شیرودی در روزهای آغازین جنگ تحمیلی است. کسب سیمرغ زرین فیلم از نگاه ملی در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر از افتخارات فیلم آسمان غرب است.

این فیلم محصولی مشترک از بنیاد سینمایی فارابی، ارتش جمهوری اسلامی و حوزه هنری انقلاب اسلامی است و در استان کرمانشاه ضبط و تولید شده است.

خلاصه اثر

فیلم آسمان غرب رشادت، غیرت و میهن‌دوستی خلبان شهید علی‌اکبر شیرودی و دیگر همرزمانش را در روزهای آغازین جنگ به تصویر کشیده است. این فیلم ماجرای تمرد شیرودی و جمعی از خلبانان هوانیروز از دستور عجیب ابوالحسن بنی صدر در روزهای آغاز جنگ را روایت میکند.

سازندگان و بازیگران فیلم

آسمان غرب به نویسندگی و کارگردانی محمد عسگری و تهیه کنندگی حبیب والی‌نژاد، محصول بنیاد سینمایی فارابی و سازمان سینمایی سوره است.

میلاد کی‌مرام (در نقش شهید شیرودی)، امیرحسین آرمان (در نقش شهید ادیبان)، نادر فلاح، آرمین رحیمیان، کریم امینی، روح الله زمانی، محمد رضا صولتی، پیام اینالوئی، احسان عباسی، صفر محمدی، احسان صاحب الزمانی، یوسف فروتن، راهله لطفی، پرهام غلاملو، سمیه مهری، نیوشا علیپور و باحضور افتخاری تورج الوند و نسیم ادبی بازیگران این فیلم هستند.

درباره فیلم

فیلم سینمایی آسمان غرب یک اثر جنگی اکشن است که در لوکیشن‌های متعدد استان کرمانشاه فیلم‌برداری شده تا با نگاهی متفاوت رشادت، غیرت و میهن دوستی خلبان شهید علی اکبر شیرودی و دیگر همرزمانش را در روزهای آغازین جنگ تحمیلی به تصویر بکشد.

«آسمان غرب» موفقیت در جنگ را حاصل تلاش همه مردم و همه نهاد‌های می‌داند. دفاع مردم سرپل ذهاب از شهرشان از بهترین سکانس‌های فیلم است. این فیلم، یک اثر ملی ا‌ست که بدون در نظرگرفتن گرایشات سیاسی یا مذهبی، به مفهوم دفاع از میهن می‌پردازد و به لحاظ پروداکشن و تجهیزات نظامی اتفاقی جدید در سینمای ایران است.

جوایز و افتخارات

• بهمن اردلان برنده سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری در چهل‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر (۱۴۰۲)
• برنده سیمرغ زرین فیلم از نگاه ملی چهل و دومین جشنواره فیلم فجر (۱۴۰۲)

سریال سیمرغ اثری مشابه فیلم آسمان غرب

مقالهٔ اصلی: سیمرغ (مجموعه تلویزیونی)

در سال ۱۳۷۱ سریال سیمرغ نیز از تلویزیون پخش شد که روایت‌گر زندگی دو تن از خلبانان هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران یعنی احمد کشوری و علی‌اکبر شیرودی بود. نقش شهید شیرودی را محمد جوزانی و نقش شهید کشوری را سیدجواد هاشمی ایفا کردند.

گفتاورد

بگذارید همین اول یک چیزی را بگویم و رد شوم؛ قبول داشته باشیم یا نه، ما ۲ روایت از جنگ داریم. روایتی که بیشتر دیده و شنیده‌ایم که سپاه نقش اول را دارد و فرماندهان جوان هدایت جنگ را به عهده دارند و شیوه راهبردی‌شان تفاوت‌های آشکاری با شیوه ارتشی دارد. ارتشی که مبتنی بر سلسله مراتب است و دستور و حکم و…
باز هم قبول داشته باشیم یا نه، پارادایم اصلی ذهن همه نسل ما از جنگ مبتنی بر سپاه است و ارتش روایت‌های محدودی داشته است. (که هر دو روایت به جا و اندازه خود، عزیز و محترم و ارزشمند است) برای همین‌هایی که می‌دانید و معمولاً گفته نمی‌شود (من اسمش را می‌گذارم روایت ارتشی از جنگ)، فیلم آسمان غرب در نیمه اول (۴۵ دقیقه ابتدایی) فیلم بدی است؛ پر حرف، پر از دیالوگ‌های کلیشه‌ای، تأکید زیاد بر مردم‌داری ارتش، توجیه بسته بودن دست برای سرپیچی از دستور فرمانده‌کل‌قوا و همان سلسله مراتب نظامی، نمایش کلامی فدای مردم شدن و…
همه این‌ها در دیالوگ‌هایی مطول و با چاشنی نمایش صحنه‌های دردناک زخمی‌های و آوارگی عشایر غرب کشور گنجانده شده تا تأثیرگذار شود که -دقیقا- نمی‌شود. اما اگر بند اول را دوباره بخوانید، حق می‌دهید که -انگار- ارتش همین یک فیلم را وقت داشته تا همه این حرف‌ها را بگوید و توجیه کند و توضیح دهد و فدای مردم شود و…
اما وقتی فیلمنامه‌نویس و فیلمساز از بندِ بیان این گفته‌ها (و شاید تأکیدات دستوری) رها می‌شود، فیلم تازه جان می‌گیرد، تبدیل به فیلم جنگی اکشن و گاهی نفسگیر می‌شود و خلاصه در نیمه دوم می‌شود «آسمان غرب» را دوست داشت چون «فیلم» شده است نه کلام و کلیشه. کارگردان به وضوح از فیلم قبلی‌اش کار بهتری ساخته، امکانات مکفی و زیادی هم زیر دست داشته و سعی کرده بین این همه امکانات برای نمایش تصاویر جنگی هوایی و نمایش احساسات برای قهرمان‌سازی، مدیریت کند. اینکه موفق شده یا نه و توانسته نخ ارتباطش را با مردم ایجاد کند، اجازه بدهید کمی تأمل کنم.

«آسمان غرب» روایت آسمان غرب ایران در همان نخستین روزهای جنگ تحمیلی است. روزهایی که علی‌اکبر شیرودی و دوستانش سوار بر هلی‌کوپترهایشان رفتند تا خلاف آنچه دولت ابوالحسن بنی‌صدر که می‌گفت باید زمین داد تا زمان خرید، جلوی پیشروی عراقی‌ها را بگیرند.
فیلم اگرچه دربارهٔ آنان جز همین بمباران تانک‌ها چیز دیگری ندارد اما جنگ شهری در سرپل ذهاب را هم به تصویر کشیده است و البته حضور عشایر غیور به‌ویژه زنان دلیر و رشیدشان را خیلی‌خوب نشان داده است. با وجود این، از جلوه‌های ویژه فیلم نباید گذشت که اصلاً به مدد آن جان گرفته است وگرنه میلاد کی‌مرام که نقش قهرمان فیلم را ایفا می‌کند، هیچ افزوده‌ای بر بازی‌های پیشینش ندارد، اگرچه همان جلوه‌های ویژه ایراداتی دارد که باید اصلاح شود.

امتیاز اصلی فیلم «آسمان غرب» فارغ از همه ایرادهای ساختاری و فرمی که از فیلمنامه و کارگردانی آن ناشی شده، نگاه ملی و همه‌گیری است که سازندگان به مقوله جنگ و دفاع داشتند. اینکه برخلاف بسیاری از آثار سینمایی این حوزه، آحاد مردم یک منطقه را درگیر و مواجه با تصویرجنگ کرده است به نحوی که «آسمان غرب» را باید در راستای آثار کلیشه‌زدای سینمای جنگ طبقه‌بندی کرد که سعی کرده در پرداخت شخصیت و نشان دادن فضای جبهه متفاوت عمل کند. این فیلم موفقیت در جنگ را حاصل تلاش همه مردم و نهادها نشان می‌دهد. از همین رو تم اصلی فیلم را می‌توان در راستای سینمای ملی و دفاع مقدسی قرار داد که نگاه فراگیر و فراجناحی به مقوله جنگ و دفاع داشته است.
هر چقدر حمایت از فیلم‌هایی همچون «آسمان غرب» می‌تواند در بسط و گسترش سینمای ملی و ارتقای فرهنگ مقاومت و دفاع مؤثر باشد، انتقادهایی نیز به نحوه انتخاب چنین سوژه‌هایی و پرورش آنها نیز وجود دارد که متولیان این نوع سینما می‌بایست به آن توجه کنند. اساسی‌ترین مسئله در این حوزه این است که با توجه به حجم فیلم‌های زیادی که در ژانر دفاع مقدس ساخته شده، گویی جامعه به نوعی اشباع و اقناع از چنین فضایی رسیده است و با وجود درون‌مایه‌های غنی و پرمغزی که در فرهنگ دفاع مقدس وجود دارد، تماشاگر این نوع فیلم‌ها همچنان محدود به نظر می‌رسد.
دلیل این محدودیت علاوه بر اینکه به‌شمار زیاد فیلم‌های جنگی در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ مربوط می‌شود، به نوع نگاه و پرداخت سینماگران نیز ارتباط پیدا می‌کند. وقتی که یک‌سری ایده‌های کلیشه‌ای و قهرمان‌های مشابه و تکراری در فیلم‌های سینمای جنگ ترسیم می‌شود و هیچ خلاقیت و تازگی در این حوزه مشاهده نمی‌شود، چرا مخاطب عادی و توده مردم باید این فیلم‌ها را با هزینه در سینما ببینند. مضافاً اینکه عموماً این فیلم‌ها با فاصله نه‌چندان زیاد در تلویزیون نیز پخش و فرصت تماشای آنها به سادگی برای مخاطبان عادی سینما فراهم می‌شود. با این وجود محمد عسگری سعی کرده چه در فرم بصری و چه در محتوا و مضامین، دست به کلیشه‌زدایی و نوآوری‌ها بزند که تماشاگر عادی سینما در صورت انتخاب فیلم برای تماشا، با رضایت نسبی از کیفیت آن از سینما خارج می‌شود؛ اتفاقی که با تعیین زمان بهتر برای نمایش فیلم، می‌توانست به شکل مؤثرتر و فراگیرتری اتفاق بیفتد.

پیوند به بیرون

• ساخت فیلم سینمایی «آسمان غرب» یک اولویت فرهنگی در استان کرمانشاه است
• آماده‌سازی «آسمان غرب» برای جشنواره فجر | میلاد کی‌مرام در قامت شهید شیرودی