سید ابراهیم رئیسی

سید ابراهیم رئیس‌الساداتی

شهید جمهور
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۱۳۳۹ ‏(۶۴–۶۵ سال)
محل تولد	مشهد
مدفن	مشهد
خویشاوندان سرشناس	سید احمد علم‌الهدی (پدرهمسر)
پیشه	رئیس‌جمهور و رئیس قوه قضائیه ایران تولیت آستان قدس رضوی نماینده مجلس خبرگان رهبری
تحصیلات	دانش‌آموخته فقه و حقوق
دانشگاه	مدرسه عالی شهید مطهری
همسر	جمیله علم‌الهدی
آثار	تقریرات درس قواعد فقه ارث بی‌وارث تعارض اصل و ظاهر در فقه و قانون

سید ابراهیم رئیس‌الساداتی (۱۳۳۹-۱۴۰۳) مشهور به سید ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران بود. ابراهیم رئیسی، تحصیلات حوزوی خود را در مشهد و قم به پایان رساند و از شاگردان اساتید مطرحی چون سید علی محقق داماد، علی‌ مشکینی، احمد بهشتی، مرتضی مطهری و حسین نوری همدانی بود. او پیش از انقلاب به مبارزات ضد رژیم پهلوی پرداخت و پس از پیروزی انقلاب در مسئولیت‌های مختلف قضایی از جمله دادستان تهران، رئیس سازمان بازرسی کل کشور و رئیس قوه قضائیه خدمت کرد.

رئیسی در سال ۱۳۹۴ به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد و اقداماتی مانند احداث زائرشهر و طرح اعزام زائران مستضعف را اجرایی کرد. او در عرصه سیاسی از حامیان جبهه مقاومت و فلسطین بود و نخستین رئیس‌جمهور ایران بود که پس از جنگ داخلی سوریه به دمشق سفر کرد.

در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، بالگرد حامل رئیسی و همراهانش، از جمله وزیر خارجه و نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی، دچار سانحه شد و جان‌ باختند. رهبر انقلاب او را «شهید خدمت» خواند و در ایران پنج روز عزای عمومی اعلام شد. مراسم تشییع وی در شهرهای مختلف ایران از جمله تهران، قم و مشهد برگزار شد و پیکرش در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.

در واکنش به درگذشت او، مقامات داخلی و بین‌المللی از جمله بیش از ۵۰ تن از سران کشورهای جهان تسلیت گفتند و در کشورهایی مانند لبنان و پاکستان عزای عمومی اعلام شد. در مجامع بین‌المللی مانند سازمان ملل نیز یک دقیقه سکوت برگزار شد.

مصاحبه انتخاباتی با سیدابراهیم رئیسی

زندگی‌نامه و تحصیلات

ابراهیم رئیسی در ۲۶ آذر سال ۱۳۳۹ در مشهد، در محله نوغان به‌ دنیا آمد. نسب او از جانب پدر و مادر به زید بن علی می‌رسد. رئیسی دروس حوزوی را در حوزه مشهد و از مدرسه علمیه نواب آغاز کرد و از سال ۱۳۵۴ تحصیلاتش را در حوزه علمیه قم ادامه داد.

رئیسی در قم نزد عالمانی همچون یدالله دوزدوزانی، سید علی محقق داماد، علی‌اکبر مشکینی، احمد بهشتی، مرتضی مطهری و حسین نوری همدانی شاگردی کرد.همچنین در درس خارج عالمانی همچون سید محمدحسن مرعشی شوشتری، سید محمود هاشمی شاهرودی، آقامجتبی تهرانی، آیت‌الله خامنه‌ای و دیگران شرکت کرده است.

رییسی، دانش‌آموخته مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق بود. او در سال ۱۳۶۲ با جمیله علم‌الهدی دختر سید احمد علم‌الهدی ازدواج کرد.

مروری بر زندگی رئیس‌جمهور شهید سید ابراهیم رئیسی

سوابق مبارزاتی پیش از انقلاب اسلامی

سید ابراهیم رئیسی در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی به‌دلیل فعالیت‌های مبارزاتی توسط ساواک بازداشت شده است. همچنین او به همراهی برخی از طلبه‌ها به دیدار روحانیانی می‌رفت که از سوی حکومت پهلوی در تبعید بودند؛ از جمله برای دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای که در ایرانشهر تبعید بود، به این شهر رفته است.
در پی انتشار مقاله توهین‌آمیزی به امام خمینی در روزنامه اطلاعات در ۱۷ دی ۱۳۵۶، وی در اجتماعات اعتراضی که شروع بیشتر آنها از مدرسه آیت‌الله بروجردی (مدرسه خان) بود، شرکت داشت. او در بهمن سال ۱۳۵۷ از افرادی بود که در اعتراض به بسته‌شدن فرودگاه‌ها برای ممانعت از بازگشت امام خمینی به ایران، در دانشگاه تهران متحصن شدند.

سخنرانی سیدابراهیم رئیسی در هفتاد‌و‌هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد

تولیت آستان قدس رضوی

سید ابراهیم رئیسی در سال ۱۳۹۴ پس از درگذشت عباس واعظ طبسی، با حکم رهبر جمهوری اسلامی ایران به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد و تا فروردین سال ۱۳۹۸، این مسئولیت را بر عهده داشت. در دوره تولیت او خدمات متعددی از جمله احداث زائر‌شهر با گنجایش پذیرش روزانه سه هزار زائر و ساخت زائرسراهای متعدد در اطراف حرم امام رضا(ع) انجام شد. همچنین طرح اعزام زائر اولی‌های مستضعف به مشهد برای زیارت، احداث میقات‌الرضا (مکان‌هایی برای استراحت زائران) در مسیرهای منتهی به مشهد و اجرای طرح خادم‌یاران نوجوان از دیگر این خدمات به‌شمار می‌روند.

نماهنگ «همچون ستاره‌ها»

نماهنگ «غم پنهان» برای او که به آرزویش رسید

نماهنگ رهایی

توضیحات رئیسی درباره نشان دادن عکس حاج قاسم سلیمانی در مجمع عمومی سازمان ملل

فعالیت‌های سیاسی

ابراهیم رئیسی پس از انقلاب اسلامی ایران، از ۲۰ سالگی فعالیت قضایی خود را با دادیاری شهرستان کرج آغاز کرد. او مدتی به‌طور همزمان دادستانی همدان را نیز بر عهده داشت.‌ از دیگر مسئولیت‌های او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سوابق اجرایی سید ابراهیم رئیسی

سمت	دوره زمانی
دادستان تهران	۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳
عضویت در شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز	۱۳۷۶
رئیس سازمان بازرسی کل کشور	۱۳۷۳ تا ۱۳۸۳
معاون اول قوه قضائیه	۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳
نماینده مردم خراسان جنوبی در مجلس خبرگان رهبری	از ۱۳۸۵
دادستان دادگاه ویژه روحانیت	۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰
دادستان کل کشور	۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴
عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام	از ۱۳۹۶
رئیس قوه قضائیه ایران	۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰
رئیس‌جمهور ایران	۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳

حمایت از فلسطین و جبهه مقاومت

سید ابراهیم رئیسی از چهره‌های حامی جبهه مقاومت شناخته می‌شود. او در ابتدای فعالیت ریاست‌جمهوری به همراه تعدادی از اعضای کابینه دولت خود به سوریه سفر کرد و در دمشق با رؤسای سازمان‌های فلسطینی و حزب‌الله لبنان جلساتی برگزار کرد. رئیسی نخستین رئیس‌جمهور ایران بود که پس از جنگ داخلی سوریه و پس از ۱۵ سال به دمشق سفر کرد.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، رئیسی در مدت ۱۶۵ روز پس از عملیات طوفان‌الاقصی و حمله اسرائیل به غزه، بیش از ۱۰۰ مورد در حمایت از غزه و گروه‌های مقاومت فلسطینی، اتخاذ موضع کرد. او همچنین در هفتاد‌و‌هشتمین مجمع سازمان ملل، بخشی از سخنان خود را به مسئله اشغال فلسطین و اشغال بخش‌هایی از لبنان و سوریه توسط رژیم صهیونیستی اختصاص داد و در این‌باره گفت:

آیا وقت آن نرسیده که به ۷۵ سال اشغال سرزمین فلسطین و ظلم به آن ملت مظلوم و کشتار زنان و کودکان پایان داده شود و حقوق ملت فلسطین به رسمیت شناخته شود!؟

تدریس و آثار علمی

ابراهیم رئیسی در دوران تولیت آستان قدس، در مشهد درس خارج فقه برگزار می‌کرد. او همچنین متون فقهی، قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد را در حوزه علمیه تهران و دانشگاه‌های مختلفی چون دانشگاه امام صادق(ع) و دانشگاه شهید بهشتی تدریس می‌کرد.

کتاب‌های قواعد فقه (۳ جلدی، در بخش‌های قضایی، اقتصادی و عبادی)، ارث بی‌وارث، تعارض اصل و ظاهر در فقه و قانون، فقه وقف(تقریر درس خارج)، سندی برای پیشرفت ایران و ادب خدمت، از آثار سید ابراهیم رئیسی است.

درگذشت در سانحه هوایی

بخشی از پیام تسلیت آیت‌الله خامنه‌ای

رئیسی عزیز خستگی نمیشناخت. در این حادثۀ تلخ، ملت ایران، خدمتگزار صمیمی و مخلص و با ارزشی را از دست داد. برای او صلاح و رضایت مردم که حاکی از رضایت الهی است بر همه چیز ترجیح داشت، از این رو آزردگیهایش از ناسپاسی و طعن برخی بدخواهان، مانع تلاش شبانه روزیش برای پیشرفت و اصلاح امور نمیشد.

در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی که برای افتتاح پروژه عمرانی به آذربایجان شرقی سفر کرده بود، در مسیر بازگشت در محدوده میان وَرزَقان و جُلفا، دچار سانحه شد. در این بالگرد هفت تن دیگر از جمله حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، سید محمدعلی آل‌هاشم، نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی و مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی نیز حضور داشتند.

پس از انتشار این خبر، گروهی از مردم ایران در اماکن عمومی و مذهبی همچون حرم امام رضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س) و حرم شاه‌چراغ حاضر شده و برای سلامتی رئیس‌جمهور ایران دعا کردند. در ۳۱ اردیبهشت، لاشه بالگرد پیدا شد و خبرگزاری‌ها از جان‌باختن ابراهیم رییسی و همراهان او خبر دادند.

از نظر آیت‌الله خامنه‌ای، رئیسی و همراهان او که در راه خدمت به مردم و پیشرفت نظام جمهوری اسلامی کشته شده‌اند، مشمول آیه ۱۵۴ سوره بقره و مصداق کشتۀ راه خدا و شهیدند؛ ازاین‌رو در ایران از رئیسی به‌عنوان شهید خدمت و شهید جمهور یاد می‌شود.

بازتاب‌ها و واکنش‌ها

درگذشت رئیسی، بازتاب‌ها و واکنش‌های مختلفی به همراه داشت. در حرم امام رضا (ع) برنامه‌هایی که به مناسب میلاد امام رضا (ع) تدارک دیده شده بود، لغو گردید و پرچم سبز حرم با پرچم سیاه تعویض شد. همچنین در ۱ خرداد ۱۴۰۳ تمامی درس‌های حوزه‌های علمیه ایران تعطیل و در مدرسه فیضیه اجتماع حوزویان برگزار شد.

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیام تسلیتی، رئیسی را عالم مجاهد و خادم‌الرضا خواند و مرگ او را شهادت‌گونه دانستهو در ایران پنج روز عزای عمومی اعلام کرد. شخصیت‌های سیاسی و مذهبی از جمله مراجع تقلید، دفتر آیت‌الله سیستانی و رؤسای جمهور کشورهای مختلف، درگذشت رئیس‌جمهور ایران را تسلیت گفتند. در مجموع بیش از ۵۰ تن از سران و مقامات کشورها با مردم و مسئولان ایران ابراز همدردی کردند.

در لبنان و سوریه سه روز، تاجیکستان دو روز و در هند، پاکستان، ترکیه و عراق، یک روز عزای عمومی اعلام شد. پرچم سازمان ملل و همه کشورهای عضو این سازمان در وین نیز به نشانه احترام، به حالت نیمه‌برافراشته درآمد.همچنین اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، و اعضای کنفرانس بین‌المللی امنیت هسته‌ای در وین در ابتدای جلسه خود به نشانه احترام، یک دقیقه سکوت کردند.

تشییع و خاکسپاری

مراسم تشییع رئیسی و جانباختگان همراه او در ۱ خرداد ۱۴۰۳ در تبریز و قم برگزار شد، سپس در ۲ خرداد، آیت‌الله خامنه‌ای در دانشگاه تهران بر پیکر آنان نماز میت خواند.مراسم تشییع، ۲ خرداد با حضور اقشار مختلف مردم در تهران برگزار شد. همچنین مراسم ادای احترام شخصیت‌های سیاسی و مذهبی کشورهای مختلف در عصر این روز در سالن اجلاس سران برگزار گردید. در این مراسم ۹۰ تن از سران و مقامات کشورها حضور داشتند.

مراسم تشییع در ۳ خرداد در بیرجند و مشهد نیز برگزار و سپس بدن او در حرم امام رضا(ع) دفن شد. پس از تدفین، مراسم‌های مختلفی در بزرگداشت او در نقاط مختلف ایران از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، مراجع تقلید، نهادهای دولتی و مردم برگزار گردید. این مراسم در برخی از کشورهای دیگر و مجمع عمومی سازمان ملل نیز برگزار شد.

آثار هنری

بعد از شهادت سید ابراهیم رئیسی، مداحان و خوانندگان ایرانی دست به‌کار شده و نماهنگ‌های گوناگونی با موضوع شهادت رئیس جمهور فقید منتشر کردند که بخشی از آن عبارت است از:

• نماهنگ «ملت ایرانه همیشه مدیونت» با صدای محمدحسین حدادیان
• نماهنگ «نیامد اهل حرم آن علمدار» با صدای میثم مطیعی
• نماهنگ «مهمان امام رضا(ع)» با صدای سید محمدرضا نوشه‌ور منتشر شد. این نماهنگ به مناسبت شهادت ابراهیم رئیسی آماده شده و تصاویری کمتر دیده شده از حضور او در حرم مطهر امام رضا(ع) به نمایش گذاشته شد.
• نماهنگ «شهید جمهور» با شعری از قاسم صرافان و آهنگسازی احسان جوادی، به یاد شهادت رئیس‌جمهور ساخته شده است. تدوین این اثر بر عهده جواد باقری بوده و توسط مرکز آوای انقلاب اسلامی (مأوا) - سازمان هنری رسانه‌ای اوج تولید شده است.
• نماهنگ «همچون پرستوها» با شعری از رادمهر موسوی، آهنگسازی فرید سعادتمند، اجرای گروه سرود شهید حججی اردکان و میکس حسن برزگری توسط حوزه هنری استان یزد به یاد رئیس‌جمهور شهید تولید و منتشر شده است.
• نماهنگ «غم پنهان» با شعری از محمدمهدی سیار، آهنگسازی فرید سعادتمند و خوانندگی محمد معتمدی به مناسبت شهادت جانسوز رئیس جمهور مردمی آیت‌الله رئیسی منتشر شده است.

آثار تصویری

مستند روایت تشییع روایتی متفاوت از علی تک‌روستا است که در تمام مراسمات تشییع شهید رئیسی و دیگر شهدای خدمت حضور داشته و از نگاه دوربین خود لحظاتی خاص از این تشییع بزرگ را ثبت کرده است.

بخشی از مستند روایت تشییع

نگارخانه

• 

  عکس کمتر دیده شده از شهید ابراهیم رئیسی با رهب معظم انقلاب اسلامی

• 

  اولین تصاویر از تابوت و پیکر شهید ابراهیم رئیسی

• 

  تصاویر تکان دهنده لحظه رسیدن امدادگرها به هلی کوپتر

• 

  دفاع رئیسی از قرآن کریم