داریوش ارجمند

از یاقوت

این نوشتار توسط گروه پژوهشگران یاقوت راستی آزمایی و تایید شده است.

داریوش ارجمند
اطلاعات شخصی
تاریخ تولد۵ مرداد ۱۳۲۳ ‏(۸۱ سال)
ملیتایرانی
محل تولدمشهد
تحصیلاتکارشناسی از دانشکده‌ی هنرهای تزیینی پاریس
فوق لیسانس هنرهای تجسمی و فوق لیسانس گرافیک- سوربن
دکترای زیبایی‌شناسی و علوم هنر- سوربن
همسرفرشته یغمایی
فرزندانامیریل ارجمند
خویشاوندان سرشناسانوشیروان ارجمند (برادر)
اطلاعات هنری
عنوان هنریبازیگر
پیشهبازیگری
حوزه فعالیتسینما
تئاتر
تلویزیون
شروع فعالیت هنری۱۳۶۲–اکنون
آثار برجستهامام علی
ستایش
ناخدا خورشید
اعتراض
جوایزنشان فرهنگ و هنر (درجه یکم)
سیمرغ بلورین
تندیس حافظ


داریوش ارجمند (زادهٔ ۴ مرداد ۱۳۲۳) بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون اهل ایران است. او جزء اعضای پیوستۀ فرهنگستان هنر ایران است.

ارجمند جوایز بسیاری را از جشنواره‌های مختلف ایران به‌دست آورده است؛ ازجمله این جوایز می‌توان به سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد، در پنجمین جشنواره فیلم فجر، برای نقش‌آفرینی در فیلم ناخدا خورشید و نیز بهترین بازیگر مکمل مرد از نوزدهمین جشنواره فیلم فجر، برای باز در فیلم «سگ‌کشی» اشاره کرد.

از آثار برجسته ارجمند در تلویزیون، نقش مالک اشتر در مجموعۀ تلویزیونی امام علی(ع) بود که بازی او به خاطره‌ای ماندگار در ذهن‌های مردم تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که بازی در این نقش سبب شده بود تا سال‌ها او را با هویت مالک اشتر معرفی کنند؛ همچنین ایفای نقش حشمت فردوس در سریال پرمخاطب ستایش (۱۳۸۹–۱۴۰۰) از دیگر آثار برجسته ارجمند به‌شمار می‌رود که مورد اقبال ویژه مخاطبان واقع شده است.

او را یکی از معدود چهره‌هایی به‌شمار می‌آید که در برابر استکبار جهانی با شجاعت موضع گرفته است و بارها به‌عنوان هنرمندِ متعهد در برنامه‌های سیاسی ضد استعماری شرکت کرده است.

زندگی و تحصیلات

داریوش ارجمند ۴ مرداد سال ۱۳۲۳ در مشهد زاده شد.[۱] پدر داریوش، یک نظامی ارتشی با درجه تیمساری بود که ریاست بر بیمارستان رضاشاه و مامارضا را برعهده داشت. مادرش نیز یغمایی نام داشت که فرزند یکی از ثروتمندان مشهد بود. کوروش یغمایی خواننده سرشناس ایرانی، دایی داریوش بود. مادر داریوش نیز خود اهل هنر بود و تار می‌نواخت. او در خانواده‌ای با سه برادر و دو خواهر زندگی می‌کرد. داریوش فرزند دوم خانواده و برادر کوچکتر انوشیروان ارجمند بود. او همچنین عموی برزو ارجمند و بهار ارجمند، و پدر امیریل ارجمند است. عروس او یاسمینا باهر و دختر برادرش بهار ارجمند نیز فعالیت‌های هنری می‌کنند.[۲]

داریوش ارجمند تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه فردوسی مشهد در رشته کارشناسی تاریخ و جامعه‌شناسی سپری نمود. علی شریعتی یکی از استادان او در آن برهه بود. وی سپس برای ادامه تحصیل رهسپار پاریس شد. در پاریس مدرک کارشناسی ارشد تئاتر و سینما دریافت کرد.[۳] ارجمند در سال ۱۳۵۲ با فرشته یغمایی ازدواج کرد و صاحب سه فرزند به نام‌های امیرسام، امیریل و یلدا شد.[۴]

فعالیت‌های هنری

داریوش ارجمند به‌همراه مهرداد تدین از بنیان‌گذاران سینمای آزاد مشهد در پایانه‌های دهه ۱۳۴۰ است. ارجمند افزون بر بازیگری در تئاتر مشهد، به ساخت فیلم‌های کوتاه ۸ میلی‌متری هم می‌پردازد که برجسته‌ترین آن‌ها فیلم «هیس» است. کارگردانی فیلم «گفت زیر سلطه من آیید» نوشته علی پزشکی، نخستین تجربهٔ سینمایی او در قطع ۱۶ میلی‌متری بود.[۵]

وی با بازی در فیلم ناخدا خورشید ساخته ناصر تقوایی به سینما آمد و در سال ۱۳۶۵ با دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از پنجمین جشنواره فیلم فجر جای خود را همچون یک بازیگر خوب و پذیرفتنی تثبیت کرد. وی در دهه ۶۰ در سه فیلم کشتی آنجلیکا، پرده آخر و جستجوگر به ایفای نقش پرداخت. ارجمند در دهه ۱۳۷۰ گزیده‌کار شد و در سه فیلم آدم‌برفی، اعتراض و سگ‌کشی بازی کرد و برای فیلم سگ‌کشی، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برد. بازی او در مجموعه امام علی (ع) در نقش مالک اشتر، از او بازی ماندگاری را به جای گذاشت.[۶] بازی در این نقش سبب شده بود تا سال‌ها او را با هویت مالک اشتر معرفی کنند. او درباره تأثیر این نقش گفته است:

بعد از مالک اشتر هیچکس بنده را با زن و بچه‌ام در کافه ندید. من همه عمرم عاشق بیلیارد بودم اما بعد از بازی مالک اشتر پایم را در هیچ باشگاه بیلیاردی نگذاشتم. می‌دانید چرا؟ چون آبروی امام علی (ع) روی دوشم بود. دوست نداشتم فردی در آنجا مرا در حال بازی ببیند.

دیگر نقشی که از وی به یادگار ماند، بازی در مجموعه تلویزیونی ستایش بود و در نقش حشمت فردوس بود.[۷]

ارجمند علاوه بر بازیگری، به عنوان مجری نیز در تلویزیون فعالیت داشته است.[۸][۹] داریوش ارجمند در چند دوره از جشنواره فجر به عنوان داور نیز حضور داشته است.[۱۰][۱۱] وی از سال ۱۳۹۶ جزو استادان رشته سینمای دانشگاه پارس شده است.[۱۲] ارجمند در سال ۱۳۹۱ طی حکمی از سوی محمدرضا طالقانی به عنوان سخن گوی فدراسیون پهلوانی و زورخانه‌ای منصوب شد.[۱۳]


مواضع سیاسی

داریوش ارجمند در برخی مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های خود دیدگاه‌هایی دربارهٔ سیاست و جامعهٔ ایران ارائه کرده‌ است. او بارها تأکید کرده که در دوران جوانی تحت تأثیر اندیشه‌های علی شریعتی و سید علی خامنه‌ای قرار داشته‌ است. به گفتهٔ او، دکتر شریعتی دانشجویان را به حضور در جلسات سخنرانی خامنه‌ای تشویق می‌کرد و این دو شخصیت نقش مهمی در شکل‌گیری نگرش فکری و اجتماعی وی داشته‌اند.[۱۴]

ارجمند در دههٔ ۱۳۴۰ و در جریان اجرای نمایش‌هایی با مضامین انتقادی، از جمله «سلطان مار»، توسط ساواک بازداشت و پس از مدتی از دانشگاه اخراج شد. او در این دوران از سوی مأموران امنیتی به ارتباط با علی شریعتی مظنون و حتی به‌عنوان «چاقوکش نواب صفوی» خطاب شده‌است.[۱۵]

با وجود اینکه در آن زمان از سوی گروه‌های سیاسی چپ و مارکسیستی برای همکاری دعوت می‌شد، ارجمند از پیوستن به چنین جریان‌هایی خودداری کرد و بر استقلال هنری خود تأکید داشت.[۱۶]

او را یکی از معدود چهره‌هایی دانسته‌اند که در برابر استکبار جهانی با شجاعت موضع گرفته است.

کارنامه هنری

داریوش ارجمند در جشن حافظ ۱۳۹۴

داریوش ارجمند در طول سال‌های فعالیت هنری، حضور فعالی در سینما و تلویزیون و تئاتر داشته است.

داریوش ارجمند علاوه بر بازیگری، در برنامه‌های تلویزیونی به عنوان مجری نیز حضور داشته است. او از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹ در برنامه‌ای به نام طلوع ماه، به عنوان مجری حاضر شد.[۱۷]

در سال ۱۴۰۲ نیز برنامه‌ای با عنوان بیکرانه از شبکه اول صدا و سیما پخش شد که ارجمند، مجری‌گری آن را برعهده داشت.[۹]

فعالیت‌های بازیگری ارجمند

سال تولید نام اثر نوع اثر کارگردان
۱۳۶۵ ناخدا خورشید فیلم سینمایی ناصر تقوایی
۱۳۶۶ پاییزان فیلم سینمایی رسول صدر عاملی
۱۳۶۷ کشتی آنجلیکا فیلم سینمایی محمد بزرگ‌نیا
سفر عشق فیلم سینمایی ابوالحسن داوودی
۱۳۶۸ جستجوگر فیلم سینمایی محمد متوسلانی
۱۳۶۹ تیغ آفتاب فیلم سینمایی محمد جوانمرد
پرده آخر فیلم سینمایی واروژ کریم مسیحی
۱۳۷۵–۱۳۷۰ امام علی مجموعه تلویزیونی داوود میرباقری
۱۳۷۰ ناصرالدین شاه آکتور سینما فیلم سینمایی محسن مخملباف
۱۳۷۱ قربانی فیلم سینمایی رسول صدر عاملی
۱۳۷۲ هبوط فیلم سینمایی احمدرضا معتمدی
۱۳۷۳ زمین آسمانی فیلم سینمایی محمدعلی نجفی
آدم‌برفی فیلم سینمایی داوود میرباقری
۱۳۷۴ خورشید شب مجموعه تلویزیونی فریبرز صالح
سیروس مقدم
فرار مرگبار فیلم سینمایی تورج منصوری
شیخ مفید فیلم سینمایی فریبرز صالح
سیروس مقدم
۱۳۷۶ هفت سنگ فیلم سینمایی سید عبدالرضا نواب صفوی
قاعدهٔ بازی فیلم سینمایی سید عبدالرضا نواب صفوی
۱۳۷۷ شور زندگی فیلم سینمایی فریال بهزاد
افسانه پوپک طلائی فیلم سینمایی خسرو شجاعی
به سوی افتخار مجموعه تلویزیونی سیروس مقدم
۱۳۷۷–۱۳۷۸ روزهای زندگی مجموعه تلویزیونی سیروس مقدم
۱۳۷۸ اعتراض فیلم سینمایی مسعود کیمیایی
سگ‌کشی فیلم سینمایی بهرام بیضایی
دندون طلا تئاتر داوود میرباقری
۱۳۷۹ مسافر ری فیلم سینمایی داوود میرباقری
۱۳۸۰ پلیس جوان مجموعه تلویزیونی سیروس مقدم
سرزمین خاکستری مجموعه تلویزیونی مرتضی احمدی هرندی
۱۳۸۱ دریایی‌ها مجموعه تلویزیونی سیروس مقدم
۱۳۸۲ تب فیلم سینمایی رضا کریمی
۱۳۸۳ ازدواج به سبک ایرانی فیلم سینمایی حسن فتحی
۱۳۸۴ شاهزاده ایرانی فیلم سینمایی محمد نوری‌زاد
از دوردست فیلم سینمایی رامین محسنی
۱۳۸۵ قاعده بازی فیلم سینمایی احمدرضا معتمدی
رئیس فیلم سینمایی مسعود کیمیایی
۱۳۸۵–۱۳۸۶ قاب‌های خالی مجموعه تلویزیونی مرتضی احمدی هرندی
ساعت شنی مجموعه تلویزیونی بهرام بهرامیان
۱۳۸۶ استخوونای بابام فیلم سینمایی سید مهدی رضازاده فخار
چهل سرباز مجموعه تلویزیونی محمد نوری زاد
پری دخت مجموعه تلویزیونی سامان مقدم
۱۳۸۷ میزاک فیلم سینمایی حسینعلی لیالستانی
تردید فیلم سینمایی واروژ کریم مسیحی
۱۳۸۸ شکلات داغ فیلم سینمایی حامد کلاهداری
بانو مجموعه تلویزیونی فرید سجادی حسینی
۱۳۸۹ ستایش مجموعه تلویزیونی سعید سلطانی
پایان‌نامه فیلم سینمایی حامد کلاهداری
گزارش یک جشن فیلم سینمایی ابراهیم حاتمی‌کیا
جرم فیلم سینمایی مسعود کیمیایی
راه آبی ابریشم فیلم سینمایی محمد بزرگ‌نیا
بدون اجازه فیلم سینمایی مرتضی احمدی هرندی
۱۳۹۰ ناز و نیاز مجموعه تلویزیونی فلورا سام
اینجا شهر دیگری است فیلم سینمایی احمدرضا گرشاسبی
۱۳۹۱ راز پنهان مجموعه تلویزیونی فلورا سام
یه تیکه زمین مجموعه تلویزیونی مهدی کرم‌پور
۱۳۹۴ تعبیر وارونه یک رؤیا مجموعه تلویزیونی فریدون جیرانی
۱۳۹۵ ماه و پلنگ مجموعه تلویزیونی احمد امینی
ماهورا فیلم سینمایی حمید زرگرنژاد
چراغ‌های ناتمام فیلم سینمایی مصطفی سلطانی
۱۳۹۶ آینه‌های روبرو تئاتر محمد رحمانیان
۱۳۹۸ مرضیه مجموعه تلویزیونی فلورا سام
روز بلوا فیلم سینمایی بهروز شعیبی اصغر نعیمی

جوایز و نامزدی‌ها

سال اثر جشنواره عنوان جایزه نتیجه
۱۳۶۵ ناخدا خورشید پنجمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بهترین بازیگر نقش اول مرد سیمرغ بلورین برنده
۱۳۶۸ جستجوگر هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بهترین بازیگر نقش اول مرد سیمرغ بلورین نامزد
۱۳۷۸ اعتراض هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بهترین بازیگر نقش اول مرد سیمرغ بلورین نامزد
۱۳۷۹ سگ کشی نوزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بهترین بازیگر نقش مکمل مرد سیمرغ بلورین برنده
۱۳۷۹ اعتراض پانزدهمین دوره منتخب نویسندگان و منتقدان بهترین بازیگر نقش اول مرد مقام چهارم برنده
۱۳۷۹ اعتراض چهارمین دوره جشن حافظ بهترین بازیگر مرد سینما تندیس حافظ برنده
۱۳۸۰ اعتراض اولین دوره منخب سایت ایران اکتور بهترین بازیگر مرد لوح زرین برنده
۱۳۸۰ سگ کشی شانزدهمین دوره منتخب نویسندگان و منتقدان بهترین بازیگر نقش اول مرد مقام دوم برنده
۱۳۸۰ سگ کشی پنجمین جشن سینمای ایران بهترین بازیگر نقش مکمل مرد تندیس زرین نامزد
۱۳۸۰ سگ‌کشی پنجمین دوره جشن حافظ بهترین بازیگر مرد سینما تندیس حافظ نامزد
۱۳۸۱ سگ‌کشی دومین دوره منتخب سایت ایران اکتور بهترین بازیگر مرد لوح زرین برنده
۱۳۸۲ طلوع ماه هفتمین دوره جشن حافظ بهترین چهرهٔ تلویزیونی تندیس حافظ برنده
۱۳۸۶ ازدواج به سبک ایرانی دهمین دوره جشن حافظ بهترین بازیگر مرد سینما تندیس حافظ برنده
۱۳۹۲ نشان درجه یک فرهنگ برنده
۱۳۹۳ یه تیکه زمین چهاردهمین دوره جشن حافظ بهترین بازیگر مرد درام تلویزیونی تندیس حافظ نامزد
۱۳۹۴ ستایش ۲ پانزدهمین دوره جشن حافظ بهترین بازیگر مرد تلویزیون تندیس حافظ برنده
۱۳۹۵ امام علی جایزه هنری غدیر چهره ماندگار برنده
۱۳۹۶ نشان طلائی دانشگاه معماری و هنر پارس برنده
۱۳۹۶ ماهورا سی و ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر دیپلم افتخار و جایزه نقدی برنده
۱۳۹۹ ستایش ۳ بیستمین دوره جشن حافظ بهترین بازیگر مرد درام تلویزیونی تندیس حافظ نامزد

گفتاورد

در فرهنگ سرزمین و دین من فرهنگ قالب و فرهنگ کیفی است. ما صاحب فرهنگ کیفی هستیم و از همین فرهنگ بزرگ‌ مردانی مانند سردار شهید همدانی به عنوان اسطوره و الگو مطرح می‌شوند. حادثه عاشورا نیز پیروزی فرهنگ کیفی بر کمی بود، چنانکه ۷۲ نفر در برابر سپاهی چند هزار نفره به پیروزی رسیدند. این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون افزود: فرهنگ دینی و ایرانی ما از نگاه کمیتی غرب مستغنی‌ است و فرهنگ زبان، هنر و ادبیات ما نیز مملو از همین فرهنگ کیفی است.
ارجمند خطاب به دانشجویان گفت: شما دانشجویان مواظب باشید که گول کمیت دنیای اطراف را نخورید، زیرا کیفیت مهم است و دانشجویان ما باید دانشجویان کیفی باشند.
وی با اشاره به معضلات امروز کشور گفت: ما در دنیای امروز خود گرفتار فرم‌زدگی شده‌ایم و جوانان ما نیز با این معضل دست و پنجه نرم می‌کنند. فرم یا غرب به معنای خود خوب است، اما فرم‌زدگی و غربزدگی بد است.
این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون با طرح این سوال که چرا جوانان ما باید ظاهر خود را شبیه افراد کشورهای بیگانه کنند، افزود: همین فرم‌زدگی دریچه نفوذ فرهنگی است، همین مسئله‌ است که ما امروز از آن بیم داریم و قطعا بدون توجه به محتوا دچار فرم‌‌زدگی می‌شویم و این در شرایطی است که سرزمین ما سرزمین محتوایی است.
وی با بیان اینکه ما ملتی کیفی هستیم و مردمان ما مردمانی محتوایی هستند، گفت: با دیدگاه فرم‌گرایانه که نمی‌شد انقلاب کرد، لذا مردم ما مردم محتوایی و کیفی هستند و ما ایرانیان شایسته‌ترین مردمی بودیم که اسلام را پذیرفتیم، به همین دلیل است که دارای آثار هنری مذهبی و دینی هستیم.[۱۸]


منابع

  1. «زندگینامه: داریوش ارجمند». همشهری آنلاین. ۲۲ آبان ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  2. «بیوگرافی داریوش ارجمند و همسرش فرشته یغمایی». رویداد ۲۴. ۲۴ مهر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  3. «زندگینامه: داریوش ارجمند». همشهری آنلاین. ۲۲ آبان ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  4. «بیوگرافی داریوش ارجمند و همسرش فرشته یغمایی». رویداد ۲۴. ۲۴ مهر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  5. «زندگینامه: داریوش ارجمند». همشهری آنلاین. ۲۲ آبان ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  6. «زندگینامه: داریوش ارجمند». همشهری آنلاین. ۲۲ آبان ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  7. «مالک اشتر تلویزیون ۷۳ ساله شد». خبرگزاری میزان. ۵ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  8. «مالک اشتر تلویزیون ۷۳ ساله شد». خبرگزاری میزان. ۵ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «برنامه شبانگاهی «بیکرانه» با اجرای «داریوش ارجمند»». شهرآرانیوز. ۱۹ فروردین ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  10. «داریوش ارجمند: نماینده سلایق مختلف در جشنواره امسال وجود دارد». خبرگزاری مشرق. ۲۰ دی ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  11. «پنجمین جشنواره سراسری تئاتر فجر». جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  12. «مالک اشتر تلویزیون ۷۳ ساله شد». خبرگزاری میزان. ۵ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  13. «سخنگو و نایب رئیس فدراسیون پهلوانی و زورخانه‌ای انتخاب شدند». همشهری آنلاین. ۲۱ آذر ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  14. «خبرآنلاین/ داریوش ارجمند: من تحت تأثیر دو «علی» هستم؛ علی خامنه‌ای و علی شریعتی». ۲۵ مهر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۴.
  15. «راسخون/من تحت تأثیر دو «علی» هستم؛ علی خامنه‌ای و علی شریعتی». ۱۵ مهر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۴.
  16. «الف/من تحت تأثیر دو «علی» هستم؛ علی خامنه‌ای و علی شریعتی». ۱۴ مهر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۴.
  17. «مالک اشتر تلویزیون ۷۳ ساله شد». خبرگزاری میزان. ۵ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۳.
  18. «خبرگزاری تسنیم/فرم‌زدگی دریچه نفوذ فرهنگی است». ۲۰ آبان ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۴.