داوود رشیدی
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۲۵ تیر ۱۳۱۲ |
| زبان مادری | فارسی |
| محل تولد | تهران |
| محل اقامت | تهران |
| تاریخ درگذشت | ۵ شهریور ۱۳۹۵ |
| خویشاوندان سرشناس | لیلی رشیدی(فرزند) |
| اطلاعات هنری | |
| زمینه فعالیت | بازیگری کارگردانی |
| پیشه | بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون کارگردان |
| علت شهرت | بازیگری |
| آثار برجسته | هزار دستان مختارنامه ولایت عشق |
داوود رشیدی (زادهٔ ۲۵ تیر ۱۳۱۲ در تهران – درگذشت: ۵ شهریور ۱۳۹۵ تهران) بازیگر، کارگردان تئاتر و از چهره‌های ماندگار هنر نمایش و سینمای ایران بود. او در هفتمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۷، به‌عنوان چهره ماندگار انتخاب شد؛ همچنین او دارای نشان درجهٔ یک فرهنگ و هنر بود.
او از نخستین هنرمندانی به‌شمار می‌رفت که با تحصیلات آکادمیک در هنرهای نمایشی، تلاش کرد میان تئاتر سنتی ایران و شیوه‌های مدرن بازیگری و کارگردانی پلی فرهنگی ایجاد کند.
داوود رشیدی در کنار علی نصیریان، محمدعلی کشاورز، جمشید مشایخی و عزت‌الله انتظامی به‌دلیل تأثیرشان در فیلم‌های ایرانی به‌عنوان پنج بازیگر مرد ماندگار تاریخ تئاتر، سینما و تلویزیون ایران یا «پنج تن سینمای ایران»، معرفی کرده‌اند.
رشیدی بیشتر با نقش‌هایی مانند «آقا حسینی» در فیلم کندو، «مفتش شش‌انگشتی» در سریال هزاردستان و همچنین با بازی تأثیرگذارش در فیلم «فرار از تله» به کارگردانی و نویسندگی جلال مقدم شناخته می‌شود. رشیدی در سریال‌های تاریخی نیز حضوری فعال داشت که ازجمله نقش‌آفرینی‌های شاخص او می‌توان به حضور او در سریال امام علی در نقش حکیم‌بن جبله عبدی، بازی در نقش فضل‌بن ربیع در سریال «ولایت عشق» و نیز ایفای نقش نعمان‌بن بشیر در سریال مختارنامه به کارگردانی داوود میرباقری اشاره کرد.
او از پایه‌گذاران «گروه تئاتر امروز» بود و در مقام کارگردان و مدرس، همواره بر مطالعه و تربیت بازیگر تأکید داشت. بسیاری از بازیگران نسل بعد، از جمله شاگردان مستقیم یا غیرمستقیم او به شمار می‌آیند.
زندگی و تحصیلات
داوود رشیدی در خانواده‌ای فرهنگی در تهران به دنیا آمد. پدرش از حقوقدانان نام‌آشنا و مادرش از دوستداران ادبیات و هنر بود. او پس از پایان تحصیلات متوسطه، برای ادامهٔ تحصیل به سوئیس رفت و از دانشگاه ژنو در رشتهٔ علوم سیاسی فارغ‌التحصیل شد.
در دوران اقامت در اروپا، به فراگیری بازیگری و کارگردانی تئاتر پرداخت و با گروه‌های نمایشی دانشجویی همکاری داشت. بازگشت او به ایران در اوایل دههٔ ۱۳۴۰، هم‌زمان با دوران نوسازی تئاتر ایران بود و حضورش در این دوره تأثیر چشمگیری در رشد علمی و سازمان‌یافتهٔ هنر نمایش بر جای گذاشت.
فعالیت هنری
تئاتر
رشیدی فعالیت حرفه‌ای خود را از تئاتر آغاز کرد و در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ به یکی از چهره‌های اصلی صحنه بدل شد. او با اجرای نمایش‌هایی از نویسندگان مدرن مانند چخوف، یونسکو، ژان‌پل سارتر و برتولت برشت، در معرفی و آموزش تئاتر مدرن به نسل تازه‌ای از بازیگران و مخاطبان نقش مؤثر داشت.
او از پایه‌گذاران «گروه تئاتر امروز» بود و در مقام کارگردان و مدرس، همواره بر مطالعه و تربیت بازیگر تأکید داشت. بسیاری از بازیگران نسل بعد، از جمله شاگردان مستقیم یا غیرمستقیم او به شمار می‌آیند.
سینما و تلویزیون
رشیدی از اواخر دههٔ ۱۳۴۰ وارد سینما شد. حضورش در فیلم‌هایی چون فریاد مجاهد، فرار از تله و کمال‌الملک جایگاه او را در سینمای جدی تثبیت کرد. در تلویزیون، با نقش‌آفرینی در مجموعه‌های ماندگاری چون هزاردستان، روزی روزگاری، ولایت عشق و گل‌های داوودی، امام علی(ع) و مختارنامه چهره‌ای آشنا و محبوب برای مردم شد. بازی او در نقش «فرخ‌نیا» در هزاردستان از درخشان‌ترین نمونه‌های شخصیت‌پردازی در تاریخ تلویزیون ایران دانسته می‌شود.
رشیدی در تمام این آثار با لحنی متین، رفتاری سنجیده و درکی عمیق از نقش ظاهر می‌شد؛ ویژگی‌ای که او را به نماد «بازیگر روشنفکر ایرانی» بدل کرد.
فعالیت‌های مدیریتی و فرهنگی
داوود رشیدی در کنار فعالیت هنری، در عرصه‌های مدیریتی نیز حضور داشت. او مدتی ریاست ادارهٔ تئاتر را بر عهده گرفت و در برنامه‌ریزی برای گسترش آموزش و اجرای تئاتر نقش داشت. در سال‌های پس از انقلاب، از اعضای مؤسس «خانهٔ تئاتر» بود و همواره در نشست‌ها و شوراهای فرهنگی بر استقلال هنرمند و حفظ شأن تئاتر به‌عنوان هنر اندیشه‌ورز تأکید می‌کرد.
افتخارات و جوایز
داوود رشیدی در طول زندگی هنری‌اش جوایز و تقدیرهای متعددی دریافت کرد که نشان از جایگاه ممتاز او در فرهنگ ایران دارد؛ از جمله:
- تندیس خانهٔ سینما برای یک عمر فعالیت هنری
- نشان درجهٔ یک فرهنگ و هنر جمهوری اسلامی ایران
- لوح تقدیر جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر به پاس خدمات فرهنگی
- تندیس حافظ برای نقش‌آفرینی در آثار تلویزیونی ماندگار
- جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران جشنوارهٔ فیلم فجر برای ایفای نقش در فیلم گل‌های داوودی
- تقدیر ویژه در جشنوارهٔ فیلم فجر (۱۳۸۵) به عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار سینمای ایران
نکوداشت‌ها
پس از درگذشت او در شهریور ۱۳۹۵، مراسم‌های متعددی برای بزرگداشتش برگزار شد. خانهٔ هنرمندان ایران، خانهٔ تئاتر، و جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم فجر هر ساله با برگزاری آیین یادبود، از او به‌عنوان نماد اصالت و وقار در بازیگری یاد می‌کنند.[۱]
پیوند به بیرون
پانویس
- ↑ «ایران تئاتر». دریافت‌شده در ۲۳ مهر ۱۴۰۴.
