محمد گلریز

محمّد گلریز

اطلاعات شخصی
نام کامل	محمدعلی گلپایگانی
تاریخ تولد	۲ آبان ۱۳۲۵ ‏(۷۸ سال)
ملیت	ایرانی
محل تولد	تهران
خویشاوندان سرشناس	اکبر گلپایگانی (گلپا) (برادر)</smal> (خواننده موسیقی سنتی ایرانی)
اطلاعات هنری
عنوان هنری	گلریز
حوزه فعالیت	موسیقی سنتی ایرانی موسیقی حماسی
سال‌های هنری	۱۳۷۷ تا کنون
اطلاعات ارتباطی
آدرس اینستاگرام	محمد گلریز

محمّد گلریز (زادهٔ ۲ آبان ۱۳۲۵ در تهران) با نام اصلی محمدعلی گلپایگانی، خوانندهٔ موسیقی سنتی و پاپ ایرانی است. او از چهره‌های شاخص موسیقی انقلابی و دفاع مقدس به‌شمار می‌آید و در سال‌های پس از انقلاب با اجرای سرودها و قطعات حماسی به شهرت فراگیر دست یافت. صدای او به عنوان بخشی از میراث شفاهی ایران در سازمان میراث فرهنگی ثبت شده‌است.

گلریز از همان سال‌های نوجوانی با موسیقی ایرانی آشنا شد و آموزش آواز ایرانی را نزد استادان این حوزه آغاز کرد. او در کنار موسیقی سنتی، به‌سبب تسلط بر بیان رسا و حنجرهٔ قدرتمندش، به اجرای سرودهای جمعی و آثار حماسی نیز روی آورد. با آغاز جنگ تحمیلی، بسیاری از سرودهای او همچون «برخیزید»، «ای بسیجی»، «خجسته باد این پیروزی» و «این بانگ آزادی» در فضای عمومی کشور طنین‌انداز شد و بخشی از حافظهٔ جمعی آن دوران را شکل داد.

او در طول فعالیت هنری‌اش با آهنگسازان برجسته‌ای چون احمدعلی راغب، حمید شاهنگیان، مجتبی میرزاده و حسن یوسف‌زمانی همکاری داشت. همکاری‌های گلریز با حمید سبزواری نیز به خلق برخی از ماندگارترین سرودهای انقلابی و ملی انجامید.

جایگاه هنری گلریز تنها به سال‌های دفاع مقدس محدود نماند و او در حوزهٔ موسیقی سنتی نیز آثار متعددی را اجرا کرده‌است. افزون بر این، در جشنواره‌ها و همایش‌های فرهنگی و هنری به عنوان نماد سرودهای انقلابی شناخته می‌شود.

همگان موسیقی دوران انقلاب و دوران دفاع مقدس را با محمد گلریز شناخته و خاطراتی دارند.

زندگی و فعالیت تخصصی

محمد گلریز فرزند حسین مرشد در ۲ آبان سال ۱۳۲۵ در تهران زاده شد. او همراه پدرش به محافل مذهبی میرفت. و پدرش را همراهی می‌کرد.در سال ۱۳۵۳ با سفارش برادرش، به رادیو دریا رفت و آوازهایی را اجرا کرد .او آواز را نزد نورعلی برومند آغاز کرد و دستگاه سه گاه را از او فرا گرفت. گلریز فعالیت خود را از سال ۵۸ و پس از پیروزی انقلاب اسلامی با آهنگ برخیزید از حمید شاهنگیان شروع کرد. سپس سرود «این بانگ آزادی» با شعر حمید سبزواری و آهنگ احمدعلی راغب را خواند.این سرود برای مدت‌ها در رادیو و در آغاز برنامه " راه امام، کلام امام"پخش می‌شد. گلریز سپس سرودهای «ای شهید مطهر»، «رفتند یاران»، «خجسته باد این پیروزی»، «ای شهیدان خدایی نامتان پاینده باد» را خواند.

گلریز برای آهنگی با عنوان شهید مطهری با امام خمینی دیدار کرد. وی آهنگ «دریغا» با آهنگسازی محمدعلی شکوهی را به مناسبت درگذشت امام خمینی اجرا کرد.

زندگی کاری و شغل

همزمان با فعالیت هنری، گلریز از سال ۱۳۴۹ در بانک صادرات ایران استخدام شد و تا زمان بازنشستگی در این بانک مشغول به کار بود.

نام هنری

محمدعلی گلپایگانی در آغاز فعالیت هنری خود با نام اصلی‌اش شناخته می‌شد، اما پس از شنیدن اجرای خود در گوشهٔ «گلریز» توسط استاد نورعلی‌خان برومند، نام هنری «محمّد گلریز» را برای خود برگزید.

فعالیت‌های بین‌المللی

در سال ۱۳۶۴ گلریز همراه گروهی از هنرمندان ایرانی تحت قرارداد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کنسرتی در ژاپن برگزار کرد و موسیقی انقلاب و دفاع مقدس را به مخاطبان بین‌المللی معرفی نمود.

حضور در برنامه کرسی

گلریز در رمضان ۱۴۴۵ به برنامه کرسی شبکه چهار سیما دعوت شد و در مورد تاریخ فعالیت‌های هنری خود پس از انقلاب سخن گفت.در این برنامه که میزبان آن حوزه هنری بوده است ، از هنرمندان پیشکسوت عرصه‌های گوناگون هنر انقلاب دعوت به‌عمل می آورد.

نماهنگ راه رجا باصدای استاد محمد گلریز ۱۳۶۰

آثار

برخی از معروف‌ترین قطعاتی که وی خواننده‌گی آن را بر عهده داشته است:

• برخیزید (آهنگساز: حمید شاهنگیان)
• صبح شکوفا
• نیایش
• بانگ آزادی
• ای بسیجی
• دریغا
• نغمه توحید
• سلام بر بصیرت
• غم فراق
• سکر سماع ملکوت (آهنگساز: استاد هادی آزرم)
• خجسته باد این پیروزی
• سرود «نهنگ دریاها» (آهنگساز: احمدعلی راغب)

خجسته باد این پیروزی

0:00 0:00

مشخصات برخی از آثار

نام ترانه	ترانه‌سرا	آهنگساز	تنظیم	شروع ترانه یا بخش معروف‌تر آن
ای شهید مطهر	حمید سبزواری	احمد علی راغب	مجتبی میرزاده	ای مجاهد شهید مطهر مرتضی را چو آیینه مظهر
نور نشاط	بابک نیک‌طلب	علی اکبرپور	علی اکبرپور	درد دیرین را وقت تدبیر است/ کاهلی سستی بند و زنجیر است
این بانگ آزادی	حمید سبزواری	احمد علی راغب	مجتبی میرزاده	این بانگ آزادیست که از خاوران خیزد
ای جانباز	حمید سبزواری	حمید شاهنگیان	حسن یوسف زمانی	ای شکسته استخوان از جفای اهریمن / بسته راه دشمنان با نثار جان و تن
خجسته باد این پیروزی	حمید سبزواری	احمد علی راغب	مجتبی میرزاده	از صلابت ملت و ارتش و سپاه ما / جاودانه شد از فروغ ظفر پگاه ما
راه رجاء	حمید سبزواری	احمد علی راغب	مجتبی میرزاده	هر دم از این رهگذار رهگذری می‌رود / در پی مردان مرد پی سپری می‌رود
امداد	حمید سبزواری	احمد علی راغب	محمد منتظم	الا که داری ز فیض باری توان و قدرت به جسم و جان
ای بسیجی	حمید سبزواری	مهیار فیروز بخت	محمد میرزمانی	ای بسیج، ای سرفرازان، افتخار میهنید / مایه امن و امان و اعتبار میهنید
امید آفرینان بسیج (نامت ای بسیجی)	حمید سبزواری	مهیار فیروز بخت	حسن یوسف زمانی	ای فروغ ایزدی ز چهرهٔ شما عیان / تیغ حیدری به صد دری کشیده از میان
مسند گل (بیا و بنشین کنار گل)	حمید سبزواری	حسین بهروزی نیا	حسین بهروزی نیا	به نو بهاران چو می‌درخشد فروغ شبنم به روی گل
دریغا	حمید سبزواری	محمد علی شکوهی	محمد علی شکوهی	ببار از دیده، دامن دامن ای اشک / که غم زد آتشم در خرمن ای اشک
شهیدان خدایی	علی معلم	احمد علی راغب	فریدون شهبازیان	ای شهیدان خدایی مهرتان تابنده بادا
آواز دشتی	وحشی بافقی			الهی سینه ای ده آتش‌افروز

کجایید ای شهیدان خدایی

تجلیل‌ها و جوایز

• صدای محمد گلریز به عنوان میراث شفاهی ایران در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ثبت شده است.

• گلریز در سال ۱۳۸۹ به‌عنوان خواننده ماندگار از طرف عزت‌الله ضرغامی رئیس اسبق سازمان صدا و سیما، مورد تجلیل و تقدیر قرار گرفت.
• در شهریور ۱۴۰۰ مراسمی برای گرامیداشت هنرمندانی که در زمینه ایثار و دفاع مقدس سابقه فعالیت هنری داشتند برگزار شد. در این مراسم از گلریز در کنار هنرمندانی نظیر عزت‌الله مهرآوران، علیرضا افتخاری، حسین نوری و جمشید هاشم‌پور تجلیل به عمل آمد.

مستند گلبانگ گلریز عنوان مستندی است درباره زندگی‌نامه محمد گلریز و چگونگی ساخته شدن سرودهایی است که در دوران انقلاب اسلامی و دوران جنگ تحمیلی از سوی وی اجرا و از صدا و سیما پخش شده است.

منابع

• وب سایت شخصی محمد گلریز
• محمد گلریز اذان می‌گوید
• فیلم/ خاطره محمد گلریز از اجرای سرود «برخیزید» برای امام خمینی(ره)