قاسم سلیمانی

قاسم سلیمانی
زمینه فعالیت	فرمانده نظامی
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۲۰ اسفند ۱۳۳۵ ‏(۶۸ سال)
محل تولد	کرمان
تاریخ درگذشت	۱۳ دی ۱۳۹۸
محل شهادت	فرودگاه بغداد - عراق
مدفن	گلزار شهدای کرمان
پیشه	فرمانده سپاه قدس; فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله کرمان; فرماندهان عملیات‌ والفجر هشت; فرمانده عملیات‌ کربلای چهار; فرمانده عملیات‌ کربلای پنج
جوایز	نشان نظامی ذوالفقار

این نوشتار توسط گروه پژوهشگران یاقوت راستی آزمایی و تایید شده است.

قاسم سلیمانی (۱۳۳۵-۱۳۹۸) مشهور به حاج قاسم و شهید سلیمانی و سردار سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. وی به همراه ابومهدی المهندس، معاون حشد الشعبی عراق در ۱۳ دی ۱۳۹۸ش به‌دست نیروهای آمریکایی در بغداد ترور شد.

سلیمانی در ایام دفاع مقدس فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله کرمان و از فرماندهان عملیات‌های والفجر هشت، کربلای چهار و کربلای پنج بود. قاسم سلیمانی در سال ۱۳۷۶ از سوی رهبر انقلاب اسلامی ایران به فرماندهی نیروی قدس سپاه منصوب شد و توانست از دست ایشان نشان نظامی ذوالفقار را دریافت کند.

سلیمانی، مجاهدان افغانستان را در نبرد با طالبان یاری می‌کرد و پس از جنگ‌های داخلی افغانستان اقداماتی را برای بازسازی آنجا انجام داد. وی در جنگ ۳۳ روزه لبنان و جنگ ۲۲ روزه در فلسطین، حزب‌الله و حماس را در برابر اسرائیل یاری و محور مقاومت را به سلاح‌های پیشرفته تجهیز کرد.

پس از ظهور داعش در عراق و سوریه، سلیمانی با حضور در این مناطق و سازماندهی نیروهای مردمی، به مبارزه با داعش پرداخت. دور ساختن تهدید داعش از سامرا، نجف و کربلا از دستاوردهای او در مبارزه با داعش است. به گفته برخی از مسئولان جمهوری اسلامی ایران، سلیمانی بنیانگذار ستاد بازسازی عتبات عالیات بوده است.

بعد از شهادت و ترور قاسم سلیمانی، پیکر او و همراهانش در شهرهای مختلفی از عراق و ایران تشییع شد و بشیر حسین نجفی و سیدعلی خامنه‌ای بر پیکر آنان در عراق و ایران نماز خواندند. تشییع جنازه او از بزرگ‌ترین تشییع جنازه‌های تاریخ بوده است که حدودا ۲۵ میلیون نفر در آن شرکت داشته‌اند. او در ۱۸ دی در مزار شهدای کرمان دفن شد.

اهدای نشان ذوالفقار به سردار سلیمانی

توسط رهبر انقلاب

عراق

سردار سلیمانی در میدان نبرد

سوریه

سردار سلیمانی در میدان نبرد

شهید سلیمانی

شهید حسن نصرالله
شهید ابومهدی المهندس

اقامه نماز توسط رهبر انقلاب

بر پیکر شعید سلیمانی و همراهان او

چهارمین سالگرد شهادت سردار سلیمانی

گلزاری شهدای کرمان

زندگی‌نامه

قاسم سلیمانی در ۲۰ اسفند ۱۳۳۵ در روستای قنات‌ملک از توابع شهرستان رابُر کرمان در ایل عشایر سلیمانی به دنیا آمد. در ۱۸ سالگی به استخدام اداره آب کرمان درآمد. به گفته خودش، یکی از گردانندگان راهپیمایی‌ها، اعتصابات کرمان و مبارزه در برابر نیروهای حکومت شاهنشاهی در زمان انقلاب اسلامی بوده است.

عضویت در سپاه

قاسم سلیمانی پس از انقلاب اسلامی، در ۱۳۵۸ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد و از اعضای واحد آموزش، و مربی پادگان آموزشی قدس سپاه کرمان شد. سلیمانی در سال ۱۳۶۰ با حکم محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران، فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله در کرمان شد. وی در جنگ عراق علیه ایران، از فرماندهان عملیات‌های والفجر هشت، کربلای چهار و کربلای پنج بود و دو بار مجروح شد که یک بار همراه با جراحات شدید بود.

سلیمانی پس از پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ مدتی فرمانده سپاه هفت صاحب‌الزمان شد و سپس مجدداً فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله گردید و تا قبل از انتصاب به فرماندهی سپاه قدس با باندهای قاچاق مواد مخدر در مرزهای ایران و افغانستان می‌جنگید.

فرماندهی سپاه قدس

قاسم سلیمانی در سال ۱۳۷۶ از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی سپاه قدس منصوب شد.^[۱]

مبارزه با طالبان و القاعده در افغانستان

انتصاب قاسم سلیمانی به فرماندهی نیروی قدس هم‌زمان با اوج‌گیری فعالیت طالبان در افغانستان بود.^[۲] او با مجاهدین افغانستان از جمله احمد شاه مسعود همکاری می‌کرد^[۳] و طبق گفته برخی از مجاهدین، او بارها برای نبرد با طالبان و القاعده در افغانستان حضور پیدا کرده بود.^[۴] به‌گفته نظامیان افغانستانی، حضور سلیمانی در افغانستان موفقیت‌آمیز بوده است، چون وی شخصیتی صمیمی داشت که به‌راحتی می‌توانست اعتماد طرف مقابل را جلب کند و توانایی فراوانی در زمینه‌سازی برای آتش‌بس و همکاری میان نیروها داشت.^[۵]

مبارزه با اسرائیل در لبنان و فلسطین

قاسم سلیمانی در جریان تهاجم اسرائیل به لبنان طی جنگ ۳۳ روزه در منطقه ضاحیه جنوبی بیروت و در اتاق مرکزی فرماندهی عملیات حزب‌الله لبنان حضور داشت.^[۶]

به گفته یکی از رهبران جنبش حماس او رابطه عمیقی با حماس داشت و از مقاومت فلسطین حمایت می‌کرد.^[۷] بر این اساس وی توانست حماس را در برابر اسرائیل، به سلاح‌های پیشرفته تجهیز کند^[۸] و تونل‌های زیرزمینی که برای مقابله با اسرائیل حفر شد، از طرح‌های عملیاتی عماد مغنیه و قاسم سلیمانی بوده است.^[۹]

مبارزه با داعش در عراق

قاسم سلیمانی از فرماندهان مبارزه علیه داعش در عراق^[۱۰] و سوریه بود.^[۱۱] در سال ۲۰۱۴ میلادی که شهر موصل به تصرف داعش درآمد و بغداد، پایتخت عراق نیز تا مرز سقوط پیش رفت، قاسم سلیمانی با سید علی سیستانی از مراجع تقلید عراق دیدار کرد و پس از آن آیت‌الله سیستانی فتوای جهاد علیه داعش را صادر کرد.^[۱۲] وی با سازماندهی بخشی از نیروهای حشد الشعبی نقش مؤثری در اخراج داعش از عراق داشت، به گونه‌ای که حیدر العبادی نخست‌وزیر وقت عراق،‌ از قاسم سلیمانی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین متحدان عراق در مبارزه با داعش نام برده است.^[۱۳]

سلیمانی در بسیاری از عملیات‌ها در برابر داعش، به نیروهای حشد الشعبی، ارتش عراق و نیروهای دولت اقلیم کردستان عراق مشاوره داده است؛ از جمله در آزادسازی شهر آمرلی در استان صلاح‌الدین عراق،^[۱۴] بازپس‌گیری تکریت،^[۱۵] جلوگیری از نفوذ داعش به شهر اربیل در شمال عراق،^[۱۶] و نیز نبرد با داعش در سامرا.^[۱۷]

شهید حاج قاسم سلیمانی: من حریف شما هستم

مبارزه با گروه‌های تکفیری در سوریه

سلیمانی برای مبارزه با داعش و گروه‌های تکفیری در سوریه، نیروهای دفاع ملی سوریه را سازماندهی کرد.^[۱۸] در سال ۲۰۱۱میلادی نیروهای تحت‌فرمان او معروف به مدافعان حرم، از جمله لشکر فاطمیون و لشکر زینبیون، راهی سوریه شدند.^[۱۹] آزادسازی بوکمال،^[۲۰] آزادسازی شهر تاریخی تدمر در جنوب شرقی حمص^[۲۱] و آزادسازی شهر القصیر از جمله دستاورد‌های او در جنگ سوریه به‌شمار می‌آید.^[۲۲]

اعلام پایان داعش

قاسم سلیمانی در نامه‌ای خطاب به سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران که ۳۰ آبان ۱۳۹۶ در رسانه‌های ایران منتشر شد، پایان سیطره داعش را اعلام کرد و از برافراشته شدن پرچم سوریه در بوکمال از شهرهای سوریه در نزدیکی مرز عراق خبر داد.^[۲۳] پیش از آن نیز سلیمانی در ۳۰ شهریور ۱۳۹۶ وعده داده بود که کمتر از سه ماه دیگر پایان حکومت داعش در کره خاکی را اعلام خواهد کرد.^[۲۴]

ستاد بازسازی عتبات و پیاده‌روی اربعین

ستاد بازسازی عتبات عالیات با حمایت مستقیم نیروی قدس سپاه در دوره فرماندهی قاسم سلیمانی شکل گرفته و مسئول آن نیز از طرف سلیمانی تعیین می‌شده است.^[۲۵] قاسم سلیمانی همچنین در زمینه تأمین امنیت زائران پیاده‌روی اربعین و همچنین فراهم کردن امکانات پشتیبانی و لجستیکی و امکانات رفاهی برای زائران اربعین نقش داشته است؛^[۲۶] چنانکه به کوشش او ویزای عراق برای زائران اربعین ایرانی حذف شده است.^[۲۷]

مدارج نظامی

سردار قاسم سلیمانی در بهمن ۱۳۸۹ از سوی سید علی خامنه‌ای، فرمانده کل قوای نظامی ایران، درجه سرلشکری را دریافت کرد.^[۲۸] همچنین آیت‌الله خامنه‌ای در ۱۹ اسفند ۱۳۹۷، نشان ذوالفقار را به وی اهدا کرد.^[۲۹] طبق آئین‌نامه اهدای نشان‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران، نشان ذوالفقار به آن دسته از فرماندهان عالی‌رتبه و رؤسای ستادهای عالی‌رتبه در نیروهای مسلح اهدا می‌شود که تدابیر آنها در طرح‌ریزی و هدایت عملیات‌های رزمی موجب حصول نتایج مطلوب شده باشد.^[۳۰] سلیمانی نخستین کسی بود که پس از انقلاب اسلامی نشان ذوالفقار را دریافت کرد.^[۳۱] وی همچنین در سال ۱۳۹۸ و پس از شهادتش به درجه نظامی سپهبدی رسید.^[۳۲]

در سال ۲۰۱۹میلادی، در ویژه‌نامه‌ای که هر سال نشریه آمریکایی فارین پالیسی برای معرفی صد اندیشمند برتر دنیا منتشر می‌کند، قاسم سلیمانی در فهرست ده متفکر برتر حوزه دفاعی-امنیتی قرار گرفت.^[۳۳] به گفته یکی از فرماندهان ارتش آمریکا، سردار سلیمانی استراتژیستی محاسبه‌گر و عملیاتی است که روابط پایدار و موقعیت ایران را در منطقه تقویت کرده و در متحد ساختن شیعه و توانمندسازی آنها موفق بوده است.^[۳۴] برخی از تحلیل‌گران سیاسی بر این باورند که قاسم سلیمانی می‌تواند مصداق برترین ژنرال جهان باشد.^[۳۵]

شهادت

سردار قاسم سلیمانی در ۱۳ دی ۱۳۹۸ در حمله تروریستی پهپاد آمریکایی به خودروی حامل وی در نزدیکی فرودگاه بغداد به همراه چند تن دیگر از جمله ابومهدی المهندس، معاون حشد الشعبی (بسیج مردمی عراق)، به شهادت رسید.^[۳۶] وزارت دفاع آمریکا با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد که این حمله به دستور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت ایالات متحده، انجام شده است.^[۳۷]

ترور قاسم سلیمانی، اعتراضاتی را در کشورهای مختلف جهان در پی داشت و مراسم‌هایی در بزرگداشت او در شهرهای مختلف ایران و دیگر کشورهای جهان برگزار شد. همچنین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی ایران و دیگر کشورها به ترور وی واکنش نشان دادند.^[۳۸]

این واقعه پیامدهای مختلفی نیز در پی داشت از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پایگاه عین‌الاسد مقر نظامیان آمریکایی در عراق را هدف حمله موشکی قرار داد.^[۳۹]همچنین مجلس عراق طرح اخراج آمریکایی‌ها از عراق را تصویب کرد.^[۴۰]

قاسم سلیمانی پیش از آن چندین‌ بار هدف ترور قرار گرفته بود؛ نخستین بار در سال ۱۳۶۰ از سوی یک پزشک وابسته به سازمان مجاهدین خلق هدف ترور قرار گرفت.^[۴۱] اوایل مهر ۱۳۹۸، حسین طائب، رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه، از دستگیری افرادی خبر داد که قصد داشتند قاسم سلیمانی را در کرمان ترور کنند.^[۴۲]

تشییع و تدفین

گریه رهبر انقلاب هنگام اقامه نماز بر پیکر شهید سلیمانی و یاران همراه او

مراسم تشییع سردار قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی المهندس و دیگر همراهانشان در ۱۴ دی ۱۳۹۸ با حضور شخصیت‌های سیاسی و مذهبی و عموم مردم عراق در شهرهای بغداد، کربلا و نجف برگزار شد.^[۴۳] در کربلا، سید احمد الصافی تولیت حرم حضرت عباس^[۴۴] و در نجف، شیخ بشیر نجفی بر پیکر آنان نماز گزارد.^[۴۵] سپس پیکرهای شهدای ایرانی و ابومهدی المهندس به ایران منتقل شده و در ۱۵ دی در اهواز و مشهد و در ۱۶ دی در تهران و قم تشییع شدند.

سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران ۱۶ دی ۱۳۹۸ در تهران بر پیکر قاسم سلیمانی و دیگر همراهانش از جمله ابومهدی المهندس نماز گزارد.^[۴۶] در مراسم تشییع جنازه وی در تهران، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس طی سخنانی از تلاش‌های قاسم سلیمانی برای رهایی فلسطین از اشغال اسرائیل یاد کرد و وی را «شهید القدس» نامید.^[۴۷] پایگاه خبری روسی روسیا الیوم، تشییع جنازه وی را پس از تشییع جنازه امام خمینی بزرگترین تشییع جنازه تاریخ برشمرد.^[۴۸] به گفته سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حدود ۲۵ میلیون نفر در تشییع سلیمانی شرکت کردند.^[۴۹]

قاسم سلیمانی ۱۷ دی در کرمان تشییع و در ۱۸ دی ۱۳۹۸ در گلزار شهدای این شهر دفن شد.^[۵۰]

وصیت‌نامه

سرود «عمو قاسم» - گروه سرود ضحی لاهیجان

بر اساس وصیت‌نامه‌ای که در ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ش در مراسم چهلمین روز قاسم سلیمانی در تهران توسط اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس قرائت شد،^[۵۱] پیروی از سید علی خامنه‌‌ای و حمایت از ولی فقیه، توجه به فرزندان شهیدان و احترام به نیروهای مسلح ایران را مورد توجه قرار داده و در بخشی از وصیت‌نامه خود اهمیت جمهوری اسلامی را متذکر شده و آن را قرارگاه حسین بن علی و حرم توصیف کرده و هشدار داده است که اگر دشمن، این حرم را از بین برد، حرمی باقی نمی‌ماند، نه حرم ابراهیمی و نه حرم محمّدی(ص).^[۵۲] مراسم چهلم درگذشت سلیمانی در شهرهای مختلف ایران و برخی دیگر از کشورها برگزار شد.^[۵۳] و هر ساله مراسم سالگرد وی نیز برگزار می‌گردد.

نماهنگ «احیا‌گر» - منتشر شده توسط سایت Khamenei.ir به مناسبت پنجمین شالگرد شهادت سردار سلیمانی

پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی شهادت سردار سلیمانی

متن پیام آیت‌الله خامنه‌ای در پی شهادت سپهبد قاسم سلیمانی و شهدای همراه او:^[۵۴]

بسم الله الرحمن الرحیم
ملّت عزیز ایران!
سردار بزرگ و پرافتخار اسلام آسمانی شد. دیشب ارواح طیّبه‌ی شهیدان، روح مطهّر قاسم سلیمانی را در آغوش گرفتند. سالها مجاهدت مخلصانه و شجاعانه در میدانهای مبارزه با شیاطین و اشرار عالم و سالها آرزوی شهادت در راه خدا، سرانجام سلیمانی عزیز را به این مقام والا رسانید و خون پاک او به دست شقی‌ترین آحاد بشر بر زمین ریخت. این شهادت بزرگ را به پیشگاه حضرت بقیّة‌الله‌ ارواحنا فداه و به روح مطهّر خود او تبریک و به ملّت ایران تسلیت عرض میکنم. او نمونه‌ی برجسته‌ای از تربیت‌شدگان اسلام و مکتب امام خمینی بود، او همه‌ی عمر خود را به جهاد در راه خدا گذرانید. شهادت پاداش تلاش بی‌وقفه‌ی او در همه‌ی این سالیان بود، با رفتن او به حول و قوّه‌ی الهی کار او و راه او متوقّف و بسته نخواهد شد، ولی انتقام سختی در انتظار جنایتکارانی است که دست پلید خود را به خون او و دیگر شهدای حادثه‌ی دیشب آلودند. شهید سلیمانی چهره‌ی بین‌المللی مقاومت است و همه‌ی دلبستگان مقاومت خونخواه اویند. همه‌ی دوستان -‌و نیز همه‌ی دشمنان- بدانند خطّ جهاد مقاومت با انگیزه‌ی مضاعف ادامه خواهد یافت و پیروزی قطعی در انتظار مجاهدان این راه مبارک است. فقدان سردار فداکار و عزیز ما تلخ است ولی ادامه‌ی مبارزه و دست یافتن به پیروزی نهایی کام قاتلان و جنایتکاران را تلخ‌تر خواهد کرد.

ملّت ایران یاد و نام شهید عالی‌مقام سردار سپهبد قاسم سلیمانی و شهدای همراه او بویژه مجاهد بزرگ اسلام جناب آقای ابومهدی المهندس را بزرگ خواهد داشت و اینجانب سه روز عزای عمومی در کشور اعلام میکنم و به همسر گرامی و فرزندان عزیز و دیگر بستگان ایشان تبریک و تسلیت میگویم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۱۳دی‌ماه ۱۳۹۸

نوحه حماسی حاج محمود کریمی برای سردار سلیمانی

آثار هنری درباره شهید سلیمانی

مکتوب

آثار فراوانی درباره قاسم سلیمانی انتشار یافته است که برخی از آنها عبارتند از:

«از چیزی نمی‌ترسیدم؛ زندگی‌نامه خودنوشت قاسم سلیمانی»، کتابی ۱۳۶ صفحه‌ای که در سال ۱۳۹۹ش به چاپ رسید. این کتاب شامل دستنوشته‌های شخصی قاسم سلیمانی از دوران کودکی و زندگی در روستای قنات‌مَلِک کرمان تا مبارزه علیه حکومت پهلوی در سال ۱۳۵۷ش است.
«حاج قاسم: جستاری در خاطرات حاج قاسم سلیمانی»، کتابی ۱۶۷ صفحه‌ای که در آن برخی از خاطرات و سخنرانی‌های قاسم سلیمانی در دوران جنگ ایران و عراق گردآوری شده است. این کتاب توسط انتشارات «یازهرا(س)» در سال ۱۳۹۴شمنتشر شده است. کتاب مذکور به زبان عربی ترجمه و توسط جمعیت المعارف در لبنان منتشر شده است.
«سربازان سردار» تألیف «مرتضی کرامتی» نیز به معرفی قاسم سلیمانی و شهدای مدافع حرم می‌پردازد. این کتاب را «آیکوت پازار باشی» ترجمه و انتشارات فِتا (feta) در ترکیه به زبان ترکی استانبولی منتشر کرده است. این کتاب ۲۰۸ صفحه دارد.
«سلوک در مکتب سلیمانی»، نوشته محمدجواد رودگر از سوی مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ۲۶۴ صفحه با قطع رقعی در سال ۱۳۹۹ش منتشر شد. در این اثر، اصول و روش عرفان اجتماعی قاسم سلیمانی تبیین شده است.
«عقل سرخ» دربرگیرنده مجموعه مقالات و یادداشت‌های اصحاب علوم انسانی و اجتماعی در باب شخصیت و جهان‌بینی قاسم سلیمانی است.
«سلیمانی عزیز»، گزارشی از زندگی، رزم و متنِ وصیت‌نامه قاسم سلیمانی در ۲۵۶ صفحه منتشر شده است.
«شاخص‌های مکتب سلیمانی»، دربرگیرنده ویژگی‌های اعتقادی و فرهنگی شخصیت قاسم سلیمانی بوده، که در سال ۱۳۹۹ش منتشر شده است.

از چیزی نمی ترسیدم

زندگینامه‌ای است که حاج قاسم با دست مجروحش نوشته است.

سیمای سلیمانی

کتاب سیمای سلیمانی زندگی‌نامه و خاطرات شهید قاسم سلیمانی را روایت می‌کند.

حاج قاسمی که من میشناسم

خاطرات علی شیرازی از دوران جنگ و حضور به عنوان یکی از نیروهای سردار شهید حاج قاسم سلیمانی آغاز می‌شود.

سلوک در مکتب سلیمانی

ارائه اصول و ریشه‌ های اصلی سیر انفسی و تعالی وجودی انسانِ سائر الی ‌الله.

سلیمانی عزیز

خاطرات متفاوت و خوانده‌ نشده از سردار شهید حاج قاسم سلیمانی.

هنری و رسانه‌ای

پس از شهادت قاسم سلیمانی تاکنون، رویدادهای هنری بسیاری در رابطه با سردار سلیمانی برگزار شده است، از جمله: رویداد هنری با نام نقش نگین سلیمانی ۲۳ دی ۱۳۹۸ در قم برگزار گردید. در این کارگاه هنری اساتید و هنرجویان رشته‌های خوشنویسی، خطاطی، نقاشی، تصویرسازی و معرق به تولید آثار هنری با موضوع «مقاومت و شهدای جنایت اخیر رژیم تروریستی آمریکا» پرداختند.^[۵۵]

همچنین کارگاه خلق آثار هنری تحت‌عنوان «سرو بلند انقلاب اسلامی» پیرامون ابعاد زندگی قاسم سلیمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد (ویژه) هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان با حضور هنرمندان در روزهای ۱۷ و ۱۸ بهمن‌ماه ۱۳۹۸ برگزار شد.^[۵۶] یادواره تولیدات رسانه‌ای با عنوان «مکتب حاج قاسم سلیمانی» نیز در دی ۱۳۹۹ در اهواز برگزار گردید.^[۵۷]

درباره زندگی و فعالیت‌های قاسم سلیمانی فیلم‌های مستند مختلفی ساخته شد است؛ مانند «قاسم»،^[۵۸] «خاطرات آن مرد»،^[۵۹] «۷۲ ساعت»^[۶۰] و «اوایل ژانویه».^[۶۱] همچنین مستند «قاسم»، به اسپانیایی دوبله شده و از شبکه هیسپان تی‌وی برای اسپانیایی زبان‌های سراسر جهان به نمایش درآمد.^[۶۲] تلویزیون فنلاند نیز مستندی درباره قاسم سلیمانی پخش کرد.^[۶۳]