ولی‌الله کلامی

از یاقوت
(تغییرمسیر از ولی الله کلامی)

این نوشتار توسط گروه پژوهشگران یاقوت راستی آزمایی و تأیید شده است.

ولی‌الله کلامی‌زنجانی
شاعر و مداح اهل‌بیت (ع)
نام اصلیولی‌الله اوجاقلو
زمینه فعالیتشاعر
مداح
ملیتایرانی
تاریخ تولد۱۳۳۳ ‏(۷۰–۷۱ سال)
محل تولدزنجان
محل زندگیزنجان
زبانترکی
فارسی
موضوع‌هامدح اهل‌بیت (ع)
کتاب‌ها«کلام دل»
«سلام دل»
«آشنای محبت»
«شهادت‌نامه عاشقان»

ولی‌الله اوجاقلو (زادهٔ ۱۳۳۳ در زنجان) معروف به ولی‌الله کلامی‌زنجانی و متخلص به «کلامی»، شاعر آیینی، ذاکر اهل بیت و از چهره‌های سرشناس عرصه ستایشگری اهل بیت است. شعر «یل یاتار طوفان یاتار یاتماز حسینین پرچمی» از او یکی از معروف‌ترین اشعار آیینی آذری‌زبان است.

او از در ابتدای کودکی و هفت سالگی ذوق و استعداد در سرودن شعر داشت و از سن ۱۳ سالگی نزد استادانی همچون حبیب‌الله منطقی و زین‌العابدین امیدی به شعرخوانی مذهبی پرداخت. با آغاز مبارزات جریانات انقلابی علیه حکومت پهلوی او نیز جزو مبارزان علیه پهلوی بود و بارها به خاطر سرودن اشعار ضدطاغوتی از سوی مأموران حکومت وقت دستگیر شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در مناطق عملیاتی جنگ تحمیلی حضور یافته و علاوه بر حضور به عنوان رزمنده در مناطق عملیاتی، ذکر اهل بیت را نیز در میان رزمندگان دفاع مقدس دنبال می‌کرد.

او به مرور توانست با اشعار و نوحه‌خوانی‌اش به عنوان یکی از چهره‌های سرشناس عرصه ستایشگری در میان آذری‌زبان‌ها و سراسر کشور شناخته شود. او در کنار چهره‌هایی چون حاج غلامرضا سازگار، حاج منصور ارضی، حاج ماشاءالله عابدی، حاج علی انسانی و… در جمله سرشناس‌ترین پیشکسوتان عرصه ستایشگری اهل بیت در سراسر کشور شناخته می‌شوند.

هم‌چنین در میان آذری‌زبان‌ها نیز در کنار چهره‌هایی چون حاج سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی و حاج غلامرضا عینی‌فرد جزو سرشناس‌ترین ذاکران اهل بیت شناخته می‌شود. او از جمله کسانی است که در شکل‌گیری آیین یوم العباس در زنجان اثرگذار بوده و خود نیز از ذاکران اصلی این مراسم باشکوه مذهبی در شهر زنجان است.

کلامی در طول دوران فعالیت خود بیش از ۳۱ جلد اشعار مذهبی سروده و دیوان دو جلدی فارسی و ترکی از آثار او منتشر شده است؛ از جمله کتاب‌های «کلام دل»، «سلام کلامی»، «دیوان ناله‌های کلامی»، «پیام کلامی»، «نوای کلامی»، «آوای کلامی»، «عاشقان شهادت» و «مباهات کلامی».

از مرتبه ادبی ولی‌الله کلامی زنجانی در سی‌امین شب شاعر سازمان هنری رسانه‌ای اوج در ۱۹ آبان ۱۳۹۵ و تقدیر شد. هم‌چنین در محفل شعر قرار در حسینیه اعظم زنجان در ۱۰ تیر ۱۴۰۳ اشاره نیز کلامی مورد تقدیر قرار گرفت که در آن رویداد چهره‌های برجسته‌ای همچون آیت‌الله صدیقی، علیرضا قزوه و حاج غلامرضا عینی‌فرد حضور داشتند.

شعرخوانی استاد ولی الله کلامی زنجانی در محضر رهبر انقلاب

شعر کامل «کلامی زنجانی» در همایش صدای مردم خطاب به روحانی و لاریجانی


استاد کلامی‌زنجانی در شب میلاد کریم اهل بیت و در دیدار شاعران با رهبر انقلاب اسلامی
تجلیل از مرتبه ادبی و فرهنگی ولی الله کلامی زنجانی در سی‌اُمین شب شاعر شد.

زندگی و تحصیلات

نام‌خانوادگی ولی‌الله کلامی «اوجاقلو» بوده، ولی چون در کودکی توسط جد مادری خود «آقا سید کلام میری» با مبانی دین و مجالس اهل‌بیت (ع) آشنا می‌شود، به پیشنهاد بزرگان تخلص «کلامی» را برای خود برمی‌گزیند. یکی از برادران او به نام «ناصر اوجاقلو» در جنگ تحمیلی به شهادت رسید.

او تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را به ترتیب در مدارس «شاهپور» و «توفیق» زنجان گذراند و سپس بنا به دلایلی از ادامه تحصیل منصرف شد و پس از اتمام سربازی به زنجان بازگشت و به خیاطی و پیراهن‌دوزی مشغول شد.

کلامی از ۷ سالگی ذوق و استعداد در سرودن شعر داشت و از سن ۱۳ سالگی نزد استادانی، چون «حبیب‌الله منطقی»، «زین‌العابدین امیدی» و دیگر استادان معروف زنجان شروع به شعرخوانی مذهبی کرد. استاد کلامی در سال ۱۳۵۳ برای خدمت سربازی به آبادان اعزام شد. برگزاری جلسات مذهبی و همچنین سرودن اشعار مذهبی در طول خدمت چندین بار منجر به دستگیری وی توسط رژیم پهلوی شد.

وی در سال ۱۳۵۷ با خانواده‌ای مذهبی ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دو پسر و دو دختر است. یکی از فرزندانش به نام سعید در سن ۱۹ سالگی بر اثر بیماری درگذشت.

استاد کلامی همچنین با مداحان معروف ترک‌زبان و فارسی‌زبان همکاری داشته و بیشتر اشعار مداحی و نوحه‌خوانی آنها را سروده است. گفته می‌شود کلامی‌زنجانی محور وحدت بین مداحان استان زنجان است و همه مداحان به این موضوع اذعان دارند و تأکید دارند که کلامی سهم بزرگی در انتخاب زنجان به‌عنوان پایتخت شور و شعور حسینی داشته است.

در شب میلاد کریم اهل بیت، استاد کلامی در دیدار شاعران با رهبر انقلاب دو جلد از آثار خود را به معظم‌له تقدیم کرد؛ از جمله کتاب «سلام دل» که ادامه دیوان «کلام دل» بود. رهبر انقلاب پس از دریافت آثار فرمودند: «به به کلام دل، سلام دل، سلامت باشید آقای کلامی.»

همچنین، طی همایش «صدای مردم» که به صورت زنده از شبکه سه سیما پخش می‌شد، کلامی شعری جنجالی در انتقاد از رئیس‌جمهور وقت، حسن روحانی، و رئیس قوه مقننه، علی لاریجانی، خواند. همین مسئله موجب شد تا پخش برنامه تلویزیونی بلافاصله متوقف شود.

آثار

  • کتاب شهادت‌نامه عشاق
  • دیوان چهارده معصوم با ملحقات
  • انقلاب حسینی
  • پیام کلامی
  • عاشقان شهادت
  • دیوان ناله‌های کلامی
  • کلام کلامی
  • یادگار سعید
  • سلام کلامی
  • آشنای محبت
  • آوای کلامی
  • مباهات کلامی
  • مناجات کلامی
  • پیام کلامی
  • نوای کلامی
  • اردت‌نامه کلامی
  • کلام دل
  • عریضه کلامی
  • ذخیره کلامی
  • رجزهای کلامی
  • میثاق کلامی
  • نوحه‌های کلامی
  • آرزوی کلامی
  • آبروی کلامی

سروده استاد کلامی در رثای سید مقاومت شهید سید حسن نصرالل

در دلِ آزادگان جا داشتی
خود دلی مانند دریا داشتی
ای شهید قدس، ای سید حسن
تو لوای عشق برپا داشتی
نه فقط لبنان، همه آزادگان
عاشقت بودند، غوغا داشتی
حبّ تو لِله و بغ ات لِله است
هم تولا هم تبرا داشتی
خصم غاصب از خروشت بیمناک
همچو زینب نطق غَرّا داشتی
یا اباعبدالله از جان، ذکر تو
با عبیدالله دعوا داشتی
هر بلا دیدی تو بر لب، نغمه
ما رأیت الّا جمیلا داشتی
لب گشا نصرُ من اللهی بگو
تو به دل نور فتحنا داشتی
آنچه خوبان زمانه داشتند:
نازنین سید تو تنها داشتی
حاج قاسم دلبری کرد از تو و
رفتی آنجایی که سکنا داشتی
می‌توان قبل از شهادت شد شهید
تو قمر گونه تجلا داشتی
نام نصرالله می‌میرد مگر؟
زنده‌ای تو روح اعلا داشتی
خواستی با خانواده جان دهی
این پیام از جدّ والا داشتی
بی تو ما داریم یا زهرا به لب
چون شما نسبت به زهرا داشتید


تقدیر از مقام ادبی و فرهنگ استاد کلامی

آیین نکوداشت استاد حاج ولی‌الله کلامی زنجانی در سی اُمین شب شاعر سازمان هنری رسانه‌ای اوج

گفتاورد

شیرین‌ترین خاطره من در سفر رهبر انقلاب به زنجان در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۸۲، واکنش به شعرخوانی‌ام بود که ایشان فرمودند: "کلامی را کلام از دل برآید را هیچگاه فراموش نمی‌کنم. بنده جزو شعرخوانان برنامه‌های مختلف در حضور رهبر معظم انقلاب بودم. خیل عظیم جمعیت که به استقبال حضرت آقا آمده بودند از میدان انقلاب تا ورزشگاه کارگران پیاده رفتند تا در سخنرانی ایشان شرکت کنند. در دیداری که حضرت آقا با ایثارگران داشتند بنده شعر «زنجاندا بوگون من گوز آچب رهبری گوردوم» را خواندم. در برنامه‌های روز سوم قرار نبود من دوباره شعر بخوانم، اما شب از دفتر حضرت آقا با بنده تماس گرفتند و گفتند شما فردا در برنامه‌ای دیگر قرار است شعر بخوانید، با این حال من همان شب یک شعر با عنوان «نگار من به دل از عشقت انصرافی نیست، زمرگ سرخ در این پادگان معافی نیست» را آماده کردم و فردا در یکی از دیدارهای رهبری خواندم، در نهایت به این بیت رسیدم «اگرچه نیم‌نگاهی زیاده از سر ماست، به پای‌بوسیت اما سه روز کافی نیست» مردم با شنیدن این بیت تکبیر گفتند و بعد از آرام شدن مجلس، حضرت آقا بعد از سخنرانی شیوای خود فرمودند: این سه روز برای ما سفر شیرینی بود. رهبر معظم انقلاب ادامه دادند، اگر ما پنج روز در زنجان بمانیم حاج آقا کلامی خواهد گفت پنج روز کافی نیست و در این حین همه تکبیر گفتند و به این ترتیب حاضران در مراسم گفتند یک هفته هم کافی نیست، عده‌ای گفتند ۲۰ روز کافی نیست. بعد از آرام شدن مجلس، حضرت آقا فرمودند، کلامی را کلام از دل برآید، این مختصری از خاطره بنده در سفر حضرت آقا به زنجان بود.[۱]


پانویس

  1. «کلامی را کلام از دل برآید+فیلم». دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون