محمدرضا سنگری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره فصل بهار اظهار کرد: جهان با بهار آغاز شده است و اگر قرار باشد دوباره نخستین فصل جهان را آغاز کنیم به بهار می‌رسیم. وقتی سخن از بهار می‌گوییم حاکی از شکوفایی پس‌زدن تاریکی‌ها و حرکت به‌سوی روشنایی‌هاست. بهار مفاهیم لطیفی دارد و این مفاهیم لطیف در ادبیات گذشته ما به‌صورت خوبی کاویده شده است و تصاویری زیبا از بهار ارائه شده است.
این نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان ادامه داد: در فرهنگ ایرانی همواره بهار فرصتی برای شکوفایی و اندیشیدن بوده است و اگر قدری تأمل کنیم می‌توانیم بهترین تصویر و مطالب را از آن دریافت کرده و به مخاطبانمان انتقال دهیم.
سنگری ادامه داد: باید توجه داشت در دوره ابتدایی خلقت، ما انسان‌ها بیشتر تصویری بوده‌ایم، اما در دوره بعدی به تدریج انفسی و درونی شده‌ایم و نگاه درونی پیدا کرده‌ایم. در دوره‌ای که ادبیات ما ادبیات عرفانی (انفسی) است می‌بینیم نگاه‌های عمیقی به بهار می‌شود و در این زمان است که «مولانا» بهار را به قیامت تشبیه می‌کند. به‌طورکلی، اغلب بخش‌هایی که در فرهنگ ما وجود دارد مانند نمادهایی که سر سفره هفت‌سین دیده می‌شود هرکدام مفاهیمی لطیف دربردارد و نشان‌دهنده عملکرد گذشتگان ما و آداب و رسوم آن‌ها بوده است که نشان می‌دهد آن‌ها همراه لباس، اندیشه خود را نیز نو می‌کرده‌اند.
وی در ادامه به بیان این زیبایی‌ها برای کودکان و نوجوانان تاکید کرد و گفت: بیان این مطالب سبب آشنایی بیشتر بچه‌ها با اندیشه و فرهنگ این مرز و بوم می‌شود. اما متاسفانه نویسندگان ما در این حوزه کارهای زیادی انجام نداده‌اند و آن‌طور که باید به وجه شادی، انبساط، تبسم و سرور در ادبیات کودک نپرداخته‌اند.
سنگری در ادامه سخنانش تولیدات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را ازجمله آثار خوب و مناسب برای هدیه نوروزی به بچه‌ها پیشنهاد کرد و گفت: علاوه بر این مطالعه کتاب «سفر زندگی» را که دو سال پیش برای نوجوانان نوشتم و در انتشارات مدرسه منتشر شد را نیز توصیه می‌کنم. این کتاب حاوی نکته‌هایی زیبا درباره زندگی و هدف‌های قشنگی است که ما را در سفر زندگی یاری می‌کند و به ما می‌آموزد که زندگی شبیه سفر است و ما در این سفر باید چه کارهایی انجام دهیم. خصوصاً اینکه ایام نوروز ایام سفر است خواندن این کتاب خالی از لطف نیست. همچنین کتاب «بی‌بال پریدن» نوشته قیصر امین‌پور از تولیدات انتشارات سروش را برای هدیه دادن به نوجوانان پیشنهاد می‌کنم.
محمدرضا سنگری سال ۱۳۳۳ در شوش به دنیا آمد و فارغ‌التحصیل دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. کتاب «بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس» اثر این نویسنده که در سه جلد نوشته شده به عنوان برترین کتاب سال دفاع مقدس شناخته شده است. سنگری استاد دانشگاه تهران، پژوهشگر و کربلاپژوه، مؤلف کتب درسی و نویسنده کتاب «سلام موعود: شرحی بر زیارت ناحیه مقدسه» است. «سوگ سرخ»، «حنجره معصوم»، «کرشمههای قلم»، «یادهای سبز» و «پیوند دو فرهنگ عاشورا و دفاع مقدس» از دیگر آثار سنگری به شمار می‌آید.[۵]
محمد رضا سنگری
| نویسنده، شاعر و منتقد ادبی | |
 | |
| زمینه فعالیت | ادبیات، دفاع مقدس |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۱ آبان ۱۳۳۳ (۷۰ سال) |
| محل تولد | شوش |
| پیشه | عضو هیئت علمی، استاد دانشگاه |
| زبان | فارسی |
| موضوع‌ها | تحقیق و پژوهش در حوزه‌های دین انقلاب اسلامی ادبیات فارسی دفاع مقدس |
| کارهای برجسته | آیینه در کربلاست از نتایج سحر آینه داران ولایت آیینه‌داران آفتاب |
| کتاب‌ها | آیینه در کربلاست حواریون حسین عاشورای شعر ادبیات دفاع مقدس ایستاده بر قله فضیلت‌ها |
| تحصیلات | دکتری زبان و ادبیات فارسی |
| جوایز | نفر اول کتاب سال دفاع مقدس(۱۳۸۲ش) پژوهشگر نمونه کشوری در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت (۱۳۸۳ش) برگزیده کتاب سال ولایت در سال ۱۳۸۷ برگزیده جایزه کتاب سال دفاع مقدس برای کتاب «بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس» |
| آدرس اینستاگرام | محمد رضا سنگری |
محمدرضا سنگری (متولد ۱ آبان ۱۳۳۳ش در شوش) نویسنده، شاعر، سخنران و منتقد ادبی اهل ایران است. سنگری سوابق و مسئولیت‌های مختلفی را تجربه کرده است؛ هیئت‌علمی بنیاد دعبل، عضو گروه ادبیات انقلاب اسلامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو گروه پژوهشی ادبیات پژوهشگاه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس بخشی از این سوابق است.
سنگری جزو چهره‌های شاخص و سرآمد در حوزه پژوهش و ادبیات عاشورایی به‌حساب می‌آید. او برای ترجمه کتاب آینه‌داران آفتاب، در دهمین دوره جایزه کتاب سال ولایت (۱۳۸۷) به‌عنوان اثر تشویقی برگزیده شد؛ همچنین انتخاب کتاب «یک جرعه تشنگی»، به‌عنوان کتاب سال دفاع مقدس سال ۱۳۸۲ و پژوهشگر نمونه کشوری در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در سال ۱۳۸۳ از دیگر افتخارات و جوایز اوست.
زندگی و تحصیلات
محمدرضا سنگری فرزند غلامحسین، اول آبان ۱۳۳۳هجری شمسی در شهر شوش به دنیا آمد؛ تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دزفول گذراند و از دانش‌سرای اهواز در رشتهٔ علوم انسانی فوق دیپلم گرفت؛ سپس از دانشگاه شهید چمران اهواز در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شد.
زمینه فعالیت
سنگری، نویسنده و شاعر انقلابی و آیینی و نیز از پژوهشگران پرکار در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و شعر و ادبیات آیینی و عاشورایی است. همچنین می‌توان سنگری را در حوزه‌های نقد، داوری، سخنرانی و بررسی آثار ادبی عاشورایی و دفاع مقدس از جمله فعالانِ شاخص برشمرد.
پس از ریاست وی بر گروه برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی زبان و ادبیات فارسی بود که ادبیات اسلامی و انقلاب اسلامی وارد کتب درسی شد. محمدرضا سنگری عضو هیئت علمی بنیاد دعبل است و در بسیاری از همایش‌های سراسری شعر عاشورایی، شعر دفاع مقدس و شب‌های شعر دفاع و مقاومت حضور داشته و در جلسات متعدد آن به نقد و بررسی کتاب‌های عاشورایی، اشعار آیینی و شعر دفاع مقدس و ادبیات پایداری پرداخته است.
آثار ادبی و علمی
طبق پایگاه مجلات تخصصی نور، سنگری ۲۶۲ مقاله فارسی دارد که در ۲۰ مجله مختلف منتشر شده است. برخی از آثار علمی محمدرضا سنگری به شرح ذیل است:[۱]
| ردیف | عنوان اثر | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱ | مجموعه شعری «زیر خیمه عطش» | |
| ۲ | «سیب و عطش» | |
| ۳ | زبان و ادبیات فارسی (عمومی) | دوره پیش‌دانشگاهی، درس مشترک کلیه رشته‌ها |
| ۴ | ادبیات فارسی (قافیه، عروض، سبک‌شناسی و نقد ادبی) | دوره پیش‌دانشگاهی رشته‌های علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی |
| ۵ | فارسی (۳) | پایه دوازدهم دورهٔ دوم متوسطه |
| ۶ | «قلم‌های قد بلند» | |
| ۷ | «از نتایج سحر» | پیرامون تحلیل شعر انقلاب |
| ۸ | «ادبیات دفاع مقدس» | |
| ۹ | «سوگ سرخ» | |
| ۱۰ | «پنجره معصوم» | |
| ۱۱ | «یادهای سبز» | |
| ۱۲ | «یک جرعه تشنگی» | |
| ۱۳ | «سلام موعود» | |
| ۱۴ | «چهل روز عاشقانه» | |
| ۱۵ | «نقد و تحلیل ادبیات منظوم دفاع مقدس» | |
| ۱۶ | «پیوند دو فرهنگ ادبیات معاصر» | |
| ۱۷ | «اربعین مرثیه» | |
| ۱۸ | حنجره معصوم | |
| ۱۹ | کرشمههای قلم (گ‍ل‍ب‍رگ‌ها) | |
| ۲۰ | گ‍زی‍ده ادبیات معاصر: ن‍ث‍ر ادبی | |
| ۲۱ | ع‍اش‍ورای‍ی‌ها | |
| ۲۲ | «دست‌های کوچک من» | |
| ۲۳ | «ابوالفضل نهضت رضوی» | |
| ۲۴ | «شعر هیئت» |
سوابق و مسئولیت‌ها
| ردیف | عنوان | توضیحات/زمان |
|---|---|---|
| ۱ | عضو هیئت علمی بنیاد دعبل | |
| ۲ | عضو انجمن علمی اولیا و مربیان ایران | |
| ۳ | عضو شورای نویسندگان کتاب مطالعات اجتماعی | |
| ۴ | عضو شورای نویسندگان رشد جوان | |
| ۵ | عضو شورای نویسندگان مجله ادبیات ماه | |
| ۶ | عضو شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی | |
| ۷ | عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی | |
| ۸ | عضو گروه ادبیات انقلاب اسلامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی | |
| ۹ | عضو شورای مشاوران تربیتی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی | |
| ۱۰ | عضو شورای فرهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی | |
| ۱۱ | عضو گروه پژوهشی ادبیات پژوهشگاه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس | |
| ۱۲ | عضو هیئت‌مدیره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | |
| ۱۳ | داور هفتمین، هشتمین و دهمین دوره نقد ادبی جایزه جلال آل‌احمد | |
| ۱۴ | از اعضای هیئت‌داوران بخش بزرگسالان جشنواره خاتم | |
| ۱۵ | عضو شورای سیاست‌گذاری جایزه ملی سرو | |
| ۱۶ | عضو هیئت امنای دانشگاه علوم پزشکی دزفول | |
| ۱۷ | دبیر علمی جشنواره شعر غدیر بنیاد بین‌المللی غدیر | |
| ۱۸ | دبیر علمی کتاب ربع قرن دفاع مقدس | |
| ۱۹ | دبیر علمی جشنواره کتاب دفاع مقدس | |
| ۲۰ | عضو هیئت‌امنای بسیج هنرمندان کشور | |
| ۲۱ | پژوهشگر دینی و تخصصی در حوزه عاشورا | بیش از ۴۰ سال |
| ۲۲ | منتقد تخصصی کتاب‌های تاریخی با موضوع عاشورا | |
| ۲۳ | دبیر علمی کتاب عاشورا (جایزه دعبل) | |
| ۲۴ | عضو هیئت‌علمی جشنواره خاتم (دبیر علمی) | |
| ۲۵ | عضو هیئت‌امنای بنیاد چهارم خرداد دزفول | |
| ۲۶ | تدریس در مراکز تربیت‌معلم | به مدت ۶ سال (۱۳۷۵) |
| ۲۷ | تدریس در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه | به مدت ۲۰ سال و ادامه دارد (۱۳۷۶) |
| ۲۸ | مشارکت در تألیف ۳۰ جلد کتاب درسی | ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان |
| ۲۹ | مشارکت در تألیف ۳۰ جلد کتاب کمک‌درسی | ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان |
| ۳۰ | سفر به کویت | به همراه وزیر آموزش‌وپرورش دکتر محمدعلی نجفی (۱۳۷۱) |
| ۳۱ | سفر به هند | به همراه دانش‌آموزان المپیاد ادبی (۱۳۷۴) |
جوایز و افتخارات
| عنوان | توضیحات | سال |
|---|---|---|
| کتاب سال دفاع مقدس | انتخاب کتاب «یک جرعه تشنگی» | ۱۳۸۲ |
| نفر اول کتاب سال دفاع مقدس | با کتاب سه جلدی «نقد و تحلیل ادبیات منظوم دفاع مقدس» | ۱۳۸۲ |
| پژوهشگر نمونه کشوری | در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت | ۱۳۸۳ |
| کتاب برگزیده حوزه علمیه قم | کتاب «ماه در آب» | ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ |
| شایسته تقدیر جایزه قلم زرین | برای کتاب «از نتایج سحر» | ۱۳۹۴ |
| برگزیده کتاب سال ولایت | برای کتاب‌های «آینه‌داران ولایت» و «آیینه‌داران آفتاب» | ۱۳۸۷ |
| شایسته تقدیر جایزه کتاب سال رضوی | برای کتاب «اباالفضل نهضت رضوی» | سال نامشخص |
نکوداشت
در تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۹۳ مراسمی جهت نکوداشت محمدرضا سنگری با عنوان «سومین عصر هنر انقلاب» برگزار شد. علیرضا قزوه، محسن مؤمنی‌شریف، وحید یامین‌پور، محمدعلی مجاهدی، محمدرضا زائری، علیرضا کمره‌ای، اسماعیل امینی، رضا اسماعیلی، علی داوودی و سعید حدادیان در این مراسم حاضر بودند و در وصف سنگری و آثارش هریک صحبت‌هایی داشتند؛[۲]
وحید یامین‌پور: «او عاشوراپژوهی را در فرهنگ ایران اسلامی بنا گذاشت»؛
سعید حدادیان: «نگاه روایت‌گری در مسئله عاشورا دارد و اهتمام جدی به تاریخ اسلام به ویژه در زمینه کربلا داشته‌است»؛[۳]
علیرضا کمره‌ای (نویسنده): «او پیوند بین ادبیات دفاع مقدس و ادبیات آیینی برقرار کرده‌است»؛[۴]
مراسم رونمایی از کتاب
مراسم رونمایی از کتاب «از نتایج سحر» تألیف محمدرضا سنگری در بیست و نهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ در فرهنگسرای سرو برگزار شد. شاعرانی همچون میلاد عرفان‌پور، محمدمهدی سیار و علیرضا قزوه در این مراسم حضور داشتند و مطالبی در وصف کتاب مذکور و شخصیت سنگری ابراز کردند. سیار گفت کار سنگری در ادبیات مانند این است که سراغ ساختن فیلم درباره شخصیت‌های زنده برجسته برویم که کاری دشوار است و اکثر فیلم سازان از آن واهمه دارند ولی سنگری به خوبی از عهده این کار برآمده است. وی افزود که سنگری به دنبال یافتن جاهای خالی فرهنگ و پر کردن آن‌ها است. عرفان‌پور نیز در این مراسم خاطرنشان کرد که در سال‌های اخیر در نتیجه فعالیت سنگری دیدگاه‌ها نسبت به شعر انقلاب اسلامی تغییر کرده و او در کتاب از نتایج سحر تعریف جامعی از این موضوع کرده است.
گفتاورد
پانویس
- ↑ «کتاب‌های محمدرضا سنگری». دریافت‌شده در ۶ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس (۲۶ بهمن ۱۳۹۳). «نکوداشت محمدرضا سنگری در عصر هنر انقلاب». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۵ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ «یامین‌پور: سنگری "عاشوراپژوهی" را در فرهنگ ایران اسلامی بنا گذاشت». نسیم آنلاین. دریافت‌شده در ۲۵ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ «کمره‌ای: تواضع مشخصه نخست محمدرضا سنگری است». نسیم آنلاین. دریافت‌شده در ۲۵ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ «نوروز و بهار در ادبیات کودک». دریافت‌شده در ۲۰ آذر ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
- کتاب ماه در آب را داخل کفن مادرم گذاشتم / امروز سطح اشعار، نوحه‌ها و نحوه عزاداری رشد کرده است
- در گفتگو با دکتر سنگری بررسی شد: سرانجام رزمنده‌ای که امام حسین(ع) را یاری نکرد
- کافه گفتگو_فصل سوم قسمت ششم _دکتر محمدرضا سنگری
- محمدرضا سنگری: زبان آثار استاد مطهری باید به‌روز شود/ شهید مطهری زمان‌شناس بود
